Bu haftanın ilk haberinde, Gaudi’den bahsetmeden Katalan Modernizmi’ni anlatmaya çalışıp, sizi belki de daha önce görmediğiniz, Barselona’ya 1.5 saat uzaklıkta gizli bir hazine ile tanıştırmak istiyorum. Herşeye başlamadan önce dip not: Katalonya İspanya’da Barselona, Girona, Lleida ve Tarragona şehirlerini içine alan bölgenin adı ve burada yaşayan halka Katalan deniyor.Katalan modernizmi veya Katalonya’da denildiği gibi “Modernisme”, 19. yüzyılın sonunda, Sanayi Devrimi sırasında ortaya çıkan kültürel bir hareket. Benzer dönemlerde Avrupa’yı kasıp kavuran Art Nouveau (Yeni Sanat) hareketine çok benzese de, Katalonya’nın İspanya’dan ayrılıp özerlik elde etme çabasında olduğu bir politik düzlemde geçtiği için farklılıkları da var.Tarihsel olarak, Katalonya, İspanya'nın her zaman endüstriyel güç merkezi olmuş. 20. yüzyılda bolluk ve refaha ulaşmak isteyen Katalanlar, yeni açılan fabrikalarda iş bulma umuduyla kırsal kesimden şehre akın akın gelirken, şehir de hızlı bir dönüşüm içine girmiş. O dönemde şehirde o kadar kişinin yaşayabileceği sayıda ev yok. Halk yerel yetkilileri harekete geçmeye çağırımış ve şehre ek bir mahalle yapılmış. İsmi Eixample. Barselona’yı gezmeye gittiysen Eixample’de birkaç restoran veya gece kulubüne mutlaka gitmişsindir, benim de orada okurken yaşadığım mahalleydi aynı zamanda.Eixample Katalanca’da “genişlemek” anlamına geliyor. Şehrin geri kalanına örnek olacak, kuş bakışı baktığında büyük, ızgara desenini andıran, mükemmel bir mimarlık harikası diyebileceğin, bir yaşam alanı oluşturulmuş. Bu gelecek vaat eden mahalle, kısa sürede Katalan toplumu için geliştirilen bu yeni vizyonda bir pay sahibi olmak isteyen mimarlar için de bir kanvas gibi olmuş. Modernisme’nin en güzel örnekleri Eixample’de.Peki Modernisme nedir? Günümüzde Katalan kimliğinin kültürel olarak yeniden ortaya çıkarılmasına dayanan bir hareket olarak tanımlanıyor. 1888 yılında Birinci Barselona Dünya Fuarı esnasında ortaya çıkıyor ve 1911’e kadar devam ediyor. Hareketin özünde, Sanayi Devrimi’nin getirdiği makineleşmeye tepki olarak; sanatta ve özellikle de mimaride asimetrik şekiller ve genellikle doğada görülen kıvrımlı çizgiler tercih ediliyor. Duvar resimleri, pencerler, balkonlar yapıların ilham noktaları; yapraklar, ağaçlar, çiçekler ve hayvanlarla süsleniyor. Aynı zamanda Katalan milliyetçiliğinden, sembollerinden besleniyor; Katalan kültürünün diğer bölgelere göre üstünlüğünü gösterme çabası var.Hareketin ana ilkelerinden biri burjuvaziyi reddetmek olsa da bu noktada ilginç bir ironi var; çünkü ağırlıkla Eixample mahallesinde gördüğün o şahane mimari yapılar aslında zengin sanayi patronlarının aile evleri. Yani patronlar, komisyon usulü ile Modernisme hareketinin önde gelen mimarlarını işe alıp, evlerinin hem dışarıdan hem de içerden bu yenilikçi hareketin bir parçası haline gelmesi için tonlarca para dökmüşler.Joaquim Navàs, tekstil tüccarı olarak servet kazanmış patronlardan biri. Tarragona’nın Reus ilçesinde yaşamış. Aile evini ve teksil dükkanını yaratması için mimar Lluís Domènech i Montaner'i işe almış ve ona ne isterse yapabileceğini söylemiş. Limitsiz bütçen var demiş gerçekten ️ Bu sebeple ev Modernisme’nin en iyi örneklerinden, içeri girdiğinde inanılmaz emek harcanan dekorasyonu ve el işçiliği insanı büyülüyor. O cam vitraylar! Rengarenk, masal gibi 🧡 Ev 1908'de bitirilmiş, ancak tüm vitray pencerelerin takılması ile 1911'de final hale getirilmiş. Maalesef Joaquim evinde hiç yaşayamadan 3 yıl sonra vefat etmiş, ve eve eşi taşınmış.Eve tek büyük hasar İspanya İç Savaşı sırasında verilmiş ve binanın yan tarafındaki kule yok olmuş. Onun dışında evde hiçbir değişiklik yok. 20. yüzyıl boyunca çeşitli kiracılara kiralanmış olmasına rağmen 2018 yılına kadar aynı ailede kalmış. Daha sonra bir işadamı, halka açılmak için mülkü satın almış. Şimdilerde yemek yiyebileceğiniz, içebileceğiniz ve dans edebileceğiniz Modernisme temalı gecelere ev sahipliği yapıyor. Barselona’ya ilk ziyaretimizde, 1.5 saat tren mesafesindeki Casa Navàs’ı ziyarete gitmeyi listeye ekliyorum.<span contenteditable="false" draggable="false" fr-original-class="fr-img-caption fr-fic fr-draggable" fr-original-style="width: 540px; display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center;" style="width: 540px; display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; position: relative; max-width: 100%; box-sizing: border-box;"><img src="https://images.aposto.com/2021/2/2021-03-11T07:32:41.999Z_sm.jpeg" style="width: 600px; vertical-align: top; border-style: none; position: relative; max-width: 100%; cursor: pointer; padding: 0px 1px; margin: auto; display: block; float: none; box-sizing: border-box;" fr-original-style="width: 600px;" fr-original-class="fr-fic fr-dib fr-draggable"><span contenteditable="true" fr-original-class="fr-inner" fr-original-style="" style="outline: transparent solid 0px; box-sizing: border-box; margin: auto; display: block; padding: 5px 5px 10px; font-size: 14px; font-weight: 400; opacity: 0.9; width: 100%;">Casa Navas - Manuel Cohen<span contenteditable="false" draggable="false" fr-original-class="fr-img-caption fr-fic fr-draggable" fr-original-style="width: 540px; display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center;" style="width: 540px; display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; position: relative; max-width: 100%; box-sizing: border-box;"><img src="https://images.aposto.com/2021/2/2021-03-11T07:35:19.481Z_sm.jpeg" style="width: 600px; vertical-align: top; border-style: none; position: relative; max-width: 100%; cursor: pointer; padding: 0px 1px; margin: auto; display: block; float: none; box-sizing: border-box;" fr-original-style="width: 600px;" fr-original-class="fr-fic fr-dib fr-draggable"><span contenteditable="true" fr-original-class="fr-inner" fr-original-style="" style="outline: transparent solid 0px; box-sizing: border-box; margin: auto; display: block; padding: 5px 5px 10px; font-size: 14px; font-weight: 400; opacity: 0.9; width: 100%;">Casa Navas - Manuel Cohen<div fr-original-class="fr-img-space-wrap" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;"><span contenteditable="false" draggable="false" fr-original-class="fr-img-caption fr-fic fr-draggable" fr-original-style="width: 540px; display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center;" style="width: 540px; display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; position: relative; max-width: 100%; box-sizing: border-box;"><img src="https://images.aposto.com/2021/2/2021-03-11T07:36:11.543Z_sm.jpeg" style="width: 600px; vertical-align: top; border-style: none; position: relative; max-width: 100%; cursor: pointer; padding: 0px 1px; margin: auto; display: block; float: none; box-sizing: border-box;" fr-original-style="width: 600px;" fr-original-class="fr-fic fr-dib fr-draggable"><span contenteditable="true" fr-original-class="fr-inner" fr-original-style="" style="outline: transparent solid 0px; box-sizing: border-box; margin: auto; display: block; padding: 5px 5px 10px; font-size: 14px; font-weight: 400; opacity: 0.9; width: 100%;">Casa Navas - Manuel Cohen&nbsp;</div>&nbsp;

Good City Guides

Modernisme'nin en güzel örneklerinden

Casa Navàs, Tarragona

• Barselona kent konseyi, mimari olarak şehrin simgelerinden Eixample bölgesindeki üç caddeden birini hava kirliliğiyle mücadele etmek için yeşil ve araçsız kamusal alanlara <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmYjc4MTZkNTVjMGZjMDAwN2NjYzFiMyZ1c2VyPTVlODRjMWQ0YjdmYWI1NTg4ZDNhNWY0ZCZhdXRob3I9NWVjODBhNTAyYjIxOGM3YTc4NTkwOTI0JnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRnd3dy5kZXplZW4uY29tJTI1MkYyMDIwJTI1MkYxMSUyNTJGMTklMjUyRmJhcmNlbG9uYS1laXhhbXBsZS1tYXN0ZXJwbGFuLXN0cmVldHMtZ3JlZW4tc3BhY2UlMjUyRg=="">dönüştürüyor.</a><figure class="image"><img src="https://images.aposto.com/images-2020-11-20T09:07:22.273Z.jpeg" alt="barcelona"><figcaption>Fotoğraf: Ian Harper</figcaption></figure><ul><li>Eixample:&nbsp;Geniş bulvarlarla birbirinden ayrılan karakteristik sekizgen bloklarıyla çoğumuzun Barselona dendiğinde görsel hafızasında beliren Eixample, eski şehir Ciutat Vella ile geçmişte şehrin bağımsız küçük kasabaları arasında 19. yüzyılda şehir plancısı Ildefons Cerdà tarafından planlandı.&nbsp;Cerdà'nın tasarımı, o dönemde doğal ışığı, havalandırmayı ve ulaşımı göz önünde bulundurması ve sokakların her kavşakta genişleyerek daha fazla alanı açması bakımdan dönemin vizyoner tasarımlarından kabul edildi. Günümüzde ise yoğun nüfusu ve artan hareketliliğiyle bölgenin farklı problemleri var. Kent konseyi; yoğunluğu, trafik ve kirlilik seviyeleri nedeniyle "şehrin geri kalanında çok yüksek bir potansiyel etkiye sahip olduğu” için bölgeyi dönüşüm konusunda önceliklendirdi. &nbsp;</li><li>10 yıl sürmesi beklenen dönüşümle şehirdeki aşırı kirliliğin azalması ve bölgede daha sağlıklı, güvenli ve sürdürülebilir bir yaşam alanı oluşturmak hedefliyor. Plan, Eixample’nin sokaklarının üçte birini parklara ve meydanlara dönüştürmeyi, yerel halkın evinin 200 metre yakınında güvenli bir açık alan sağlamayı ve toplu taşımaya erişimin daha çok teşvik edilmesini hedefliyor.&nbsp; &nbsp;</li><li>Superillas: Bu plan, kent konseyi tarafından 2016 yılında kurulan Superillas planının bir uzantısı. Superillas, Barselona’da trafiği azaltmak, daha çok kamusal alan yaratmak ve şehrin kirlilik sorununu çözmek için tasarlanmış alanlar olarak tanımlanıyor. Son dört yılda konsey, araba kaynaklı emisyonlardan oluşan zararlı azot dioksit seviyelerinde %33’e varan bir azalma sağladığını iddia ettiği altı Superilla olduğunu belirtiyor. 2019’da meclis, şehir genelinde azot dioksit seviyelerinin AB ve Dünya Sağlık Örgütü’nün sınırlarını aştığını paylaşmış ve aynı raporun Eixample’nin şehirdeki tüm ilçeler arasında en yüksek kirlilik düzeyine sahip olduğunu belirtmişti. &nbsp;</li><li>Dönüşen şehirler: Plan, farklı şehirlerde trafik ve otomobil yoğunluğuna karşı yeşil alanları genişletmek için atılan adımların en sonuncusu. Son dönemde bu tarz dönüşüm planları sosyal mesafeyi desteklemek için geliştirilen yaya ve bisiklet dostu caddelerle gerçekleşiyor.</li></ul>

Eixample ile ilgili hikayeler