Serinin diğer yazılarında, gıda güvenliği ve çevresel etki endişesiyle gıda-tarım ekosisteminde kullanılmaya başlanan, tüketicilerin ürünlerde şeffaf iletişim talebine cevap veren blockchain tabanlı girişimleri incelemiştik. Serinin son yazısında blockchain teknolojilerinin bozacağı bir oyuna bakıyoruz: Sahte gıdalar.Son bir haftadır ülke gündeminden de takip ettiğimiz sahte gıda gerçeği, ekonomik zarardan öte insan sağlığını ve yaşamını tehdit ediyor. Blockchain bu kez de gıda izlenebilirliğini yeni bir seviyeye taşıyarak gıda sahtekârlığına çözüm sunuyor.Rakamlarla: Sahte ürünlerin toplam ticareti OECD’nin hazırladığı <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmOGMxNGNiNWI4ZDMwMDAwNzA0ZjA0ZCZ1c2VyPTVmMmVhMmM5ZTdlMDFiMDAwN2U3ZDk2OCZhdXRob3I9NWY2OGQwZDhjODNkMDYwMDA3MjhmMzc1JnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRnd3dy5vZWNkLm9yZyUyNTJGbmV3c3Jvb20lMjUyRnRyYWRlLWluLWZha2UtZ29vZHMtaXMtbm93LTMzLW9mLXdvcmxkLXRyYWRlLWFuZC1yaXNpbmcuaHRt"">rapora göre</a> 509 milyar dolarla dünya ticaretinin %3,3’ünü oluşturuyor. Bu ticarette yer alan ürünlerin önemli bir kısmını ayakkabı, giyim, saat, mücevher oluştursa da sahtecilik yapılan ilk beş kategoriden biri de gıda.Sahte gıda pazarı, küresel olarak yıllık yaklaşık <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmOGMxNGNiNWI4ZDMwMDAwNzA0ZjA0ZCZ1c2VyPTVmMmVhMmM5ZTdlMDFiMDAwN2U3ZDk2OCZhdXRob3I9NWY2OGQwZDhjODNkMDYwMDA3MjhmMzc1JnVybD1odHRwJTI1M0ElMjUyRiUyNTJGZnNucy5jb20lMjUyRm5ld3MlMjUyRmFuLXVwZGF0ZS1vbi1mb29kLWZyYXVkJTI1MjMlMjUzQSU3RSUyNTNBdGV4dCUyNTNERm9vZCUyNTI1MjBGcmF1ZCUyNTI1MjBpcyUyNTI1MjBhJTI1MjUyMGdsb2JhbCUyNTJDYmV0d2VlbiUyNTI1MjAlMjUyNTI0MTAlMjUyNTIwYW5kJTI1MjUyMCUyNTI1MjQxNSUyNTI1MjBiaWxsaW9uLg=="">50 milyar</a> dolara ulaşan ve hızla büyüyen küresel bir problem. Gıda sahteciliği gıdaların daha ucuz ve zararlı içeriklerle karıştırılmasıyla yapılabileceği gibi ürünleri yanlış/yanıltıcı etiketleme veya coğrafi işaret/menşe sahteciliğiyle de karşımıza çıkabilir. Gıda sahteciliğinde parçalanmış bir tedarik zinciriyle “merdiven altı” bazı ürünler, cazip bir fiyatla tedarik zincirine girip alışveriş yaptığımız noktalarda karşımıza çıkabiliyor. Tam da bu noktada yine blockchain teknolojisi tedarik zincirinde ürün yolcuğunu baştan sona izleme şansı vererek bir çözüm sunuyor.&nbsp;Alkolde sahtecilik: Gıda sahteciliğinde başı çeken ürünlerin başında alkollü içecekler geliyor. Durum böyle olunca blockchain çözümlerinin de bu kategorilerde çıkması pek de şaşırtıcı değil.Akıllı etiket: <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmOGMxNGNiNWI4ZDMwMDAwNzA0ZjA0ZCZ1c2VyPTVmMmVhMmM5ZTdlMDFiMDAwN2U3ZDk2OCZhdXRob3I9NWY2OGQwZDhjODNkMDYwMDA3MjhmMzc1JnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRnd3dy5ldmVybGVkZ2VyLmlvJTI1MkZpbmR1c3RyeS1zb2x1dGlvbnMlMjUyRndpbmUlMjUyRg=="">Everledger</a> 2015’te kurulan ve güven ekosistemleri yaratmayı amaçlayan küresel bir teknoloji girişimi. Akıllı etiket çözümlerinde küresel lider olan Avery Dennison Corporation iş birliğiyle şarap endüstrisinde uçtan uca izlenebilirliği sağlayarak bir şarap şişenin kökenini güvence altına alan dünyadaki ilk girişim.Nasıl? İlk olarak Wine Trade Network tarafından Napa Valley'den <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmOGMxNGNiNWI4ZDMwMDAwNzA0ZjA0ZCZ1c2VyPTVmMmVhMmM5ZTdlMDFiMDAwN2U3ZDk2OCZhdXRob3I9NWY2OGQwZDhjODNkMDYwMDA3MjhmMzc1JnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRm5hcGF2aW50bmVycy5jb20lMjUyRmRvd25sb2FkcyUyNTJGbmFwYV92YWxsZXlfYXBwZWxsYXRpb25fbWFwLnBkZg=="">Appellation Earth</a> şaraplarıyla başlayan bu iş birliği, her şarap şişesine Near Field Communication (NFC) destekli kaplamalar aracılığıyla benzersiz bir dijital kimlik veriyor. Böylelikle tüketicilere, şişenin doğrulanmış menşeini ve şarabın üzümden şişeye ömür boyu yolculuğunu keşfetme şansı tanıyor.Çin'de sahte gıda pazarına karşı: <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmOGMxNGNiNWI4ZDMwMDAwNzA0ZjA0ZCZ1c2VyPTVmMmVhMmM5ZTdlMDFiMDAwN2U3ZDk2OCZhdXRob3I9NWY2OGQwZDhjODNkMDYwMDA3MjhmMzc1JnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRnd3dy5lYm90dGxpLmNvbSUyNTJG"">Ebottli</a> ise 2019’da Güney Avustralya hükümetinin desteğiyle geliştirilen bir blockchain girişimi olup aslında Çin’de büyümeye devam eden sahte gıda pazarına verilen bir yanıt.Bir sahtecilik vakası: Avustralya Menkul Kıymetler Borsası’nda (ASX) listelenen dünyanın en büyük şarap şirketlerinden biri olan Treasury Wine Estates’in sahip olduğu ve meşhur Barossa Vadisi <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmOGMxNGNiNWI4ZDMwMDAwNzA0ZjA0ZCZ1c2VyPTVmMmVhMmM5ZTdlMDFiMDAwN2U3ZDk2OCZhdXRob3I9NWY2OGQwZDhjODNkMDYwMDA3MjhmMzc1JnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRnd3dy5wZW5mb2xkcy5jb20lMjUyRg=="">Penfolds</a> marka şaraplarının kopyası gibi görünen Benfords etiketli sahte şaraplar, Çin’in en büyük üçüncü e-ticaret platformu olan Pinduoduo’da ortaya <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmOGMxNGNiNWI4ZDMwMDAwNzA0ZjA0ZCZ1c2VyPTVmMmVhMmM5ZTdlMDFiMDAwN2U3ZDk2OCZhdXRob3I9NWY2OGQwZDhjODNkMDYwMDA3MjhmMzc1JnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRnd3dy5kYWlseW1haWwuY28udWslMjUyRm5ld3MlMjUyRmFydGljbGUtNjAyNTY1OSUyNTJGSW1pdGF0aW9uLXdpbmVzLWhhbGYtcHJpY2UtQ2hpbmFzLW5ldy1vbmxpbmUtc2hvcHBpbmctcGxhdGZvcm0uaHRtbA=="">çıktı</a> ve Mart 2018’de 50.000 sahte Penfold şişesi ele geçirildi. Avustralya ve Çin'de görülen davaların neticesinde, Penfolds taklitçisinin, Çin'de ticari marka ihlali için 800 bin dolardan fazla <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmOGMxNGNiNWI4ZDMwMDAwNzA0ZjA0ZCZ1c2VyPTVmMmVhMmM5ZTdlMDFiMDAwN2U3ZDk2OCZhdXRob3I9NWY2OGQwZDhjODNkMDYwMDA3MjhmMzc1JnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRnd3dy5hYmMubmV0LmF1JTI1MkZuZXdzJTI1MkYyMDE5LTA1LTA2JTI1MkZwZW5mb2xkcy1jb3B5Y2F0LW9yZGVyZWQtdG8tcGF5LW1vcmUtdGhhbi04MDBrLWluLWNvbXBlbnNhdGlvbiUyNTJGMTEwODQ3NzQ="">tazminat</a> ödemesi gerekecek.Çözüm: Ebottli ise sektörü korumak için QR kodlarıyla şişeler için coğrafi konum belirleyerek bir şarabın orijinalliğini garanti ediyor. Ebottli şu anda Avustralya genelinde 12 müşteriyle çalışıyor.Birçok sektörde oyun kurucu olmasa da oyundaki kartları yeniden dağıtacağını düşündüğümüz blockchain teknolojisi, konu sahteciliğe geldiğinde oyunu bozacak gibi görünüyor.

Everled ile ilgili hikayeler