Geçen hafta e-posta adresime Arcade Fire’ın ilk albümü<a fr-original-style="" href="https://open.spotify.com/intl-tr/album/6ZB8qaR9JNuS0Q0bG1nbcH?si=s2vf0m_XQfuIcdaJlbOhJQ" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">&nbsp;Funeral</a>’ın 20. yıl özel konserinin duyurusu düştü. Grup, dünyaya sesini ilk kez duyurduğu bu albümü, Dublin ve Milano’da iki ayrı şovla kutlayacağını söylüyor; hayranlarına isterlerse smokinle gelebileceklerini söylüyordu. Tek bir sorun vardı. Arcade Fire’ın solisti Win Butler, 2 yıl önce cinsel istismarla suçlanmıştı ve bu hiç yaşanmamış gibi konserlerine devam ediyordu. Bu kutlama mesajı sonrası “Sanatçının ürettiği eserler, bu iddialardan bağımsız düşünülebilir mi?” sorusunu düşünür oldum.Kaseti başa saracağım... İki yıl öncesine kadar büyük bir Arcade Fire hayranıydım. Mutsuz, mutlu, başarılı, kayıp hissettiğim birçok anımda şarkıları fon müziğim oldu. Grubu birçok kez canlı izledim. Hepsi de büyüleyiciydi. Çünkü sahnede devleşip müziği derinlerinde hissederek çalıyorlar. Grup üyeleri sahnede asla tek enstrüman çalmaz, hepsinin başındadırlar. Davuldaki kişiyi başka bir şarkıda gitarda görebilirsiniz. Ruhani bir şekilde hepsi bir bütün olmayı başarır ve size dünyada örneğine az rastlanır bir konser deneyimi yaşatırlar.&nbsp;Amerikalı Win Butler ve Haiti kökenli Régine Chassagne liderliğindeki grup, 2001 yılında Montreal’de kuruldu. Önce küçük kulüplerde sonrasında da dünyanın en önemli festival ve konser mekanlarında&nbsp;sold out&nbsp;performanslara imza attılar. 2004’te yayınlanan&nbsp;Funeral&nbsp;albümleri de Chassagne’nin büyükannesi ve Butler’ın önemli bir müzisyen olan dedesi Alviona Rey’in hayatını kaybetmesi sonrası çıktı. Albüm, iki genç âşığın ailelerinin geçmişinden kaçışını ve onların trajedilerine maruz kalma hikayelerini içinde barındırıyordu.<a fr-original-style="" href="https://open.spotify.com/intl-tr/track/0WZZJ0mDKIkLfL0710ssZt?si=9e74b18c24b34242" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">&nbsp;Neighborhood #1 (Tunnels)</a>’ta birbirlerini görmek için evlerinden tüneller kazdıklarını anlatıyorlardı. Devamı niteliğindeki şarkılarda ise yaşanmış acılar, hayatın zorlukları, iç içe geçmiş hüzünlerle, aşklarını derin bir duygusallıkla ele alıyorlardı. Arcade Fire’ın müziğinde epik melodilerle birleşen derin sözlere rastlarsınız. Funeral albümünde ise bu çok daha belirgindir. Mesela<a fr-original-style="" href="https://open.spotify.com/intl-tr/track/3kusLGvgYkZldKfoDoJklR?si=d4f8386fdfbb468e" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">&nbsp;Crown of Love</a>, albümün en özelidir. Şarkıda, aşkın bir tür taç gibi hem güzel hem de ağrılı bir deneyim olduğu anlatılır.&nbsp;Arcade Fire’ın kitlelerce tanınmasını sağlayan ise David Bowie sayesinde oldu.&nbsp;Funeral&nbsp;albümünde yer alan ve neredeyse grubun bütün konserinin kapanışını yaptığı<a fr-original-style="" href="https://open.spotify.com/intl-tr/track/6Hmj7SrLRbreLVfVS7mV1S?si=76bcb62af1154383" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">&nbsp;Wake Up</a>’ı Bowie ile 2005 yılında<a fr-original-style="" href="https://www.youtube.com/watch?v=z6c9Ejfu-iU" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">&nbsp;Fashion Rocks</a>&nbsp;adlı etkinlikte New York’taki Radio City Music Hall’de seslendirdiler. Performans o kadar güçlüydü ki ertesi gün grup, artık müzik basının manşetlerindeydi. Bowie’nin de kanatları altına girmişlerdi. Şarkıda grubun en iyi şarkı sözü de yer alıyordu:&nbsp;“If the children don’t grow up Our bodies get bigger but our hearts get torn up”Grup, verdiği röportajlar ve şarkı sözleri ile sadece aşka odaklanmıyor sosyal ve politik temalara da dokunuyordu.<a fr-original-style="" href="https://open.spotify.com/intl-tr/album/4GT6uZod4p5RiDMOVHOMme?si=LNvU5nUNTIuZV7CwRL5rSg" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">&nbsp;Neon Bible</a> albümü; din, medya ve toplumla ilgili eleştiriler içeriyordu. Aynı zamanda da verdikleri röportajlarda gösteri toplumunun bir parçası olmadıklarını söylüyorlardı. “Sistemin yarattığı hayal kırıklıklarını onarmak istedik” dedikleri bilgelik albümü<a fr-original-style="" href="https://open.spotify.com/intl-tr/album/2sAePf08xIp4tnDlMUCV8B?si=Tz3U6FCXTEq85AAnnF5iWw" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">&nbsp;WE</a>’de de anksiyete çağına girdiğimizi söylüyorlardı. Ayrıca sosyal sorumluluk projelerine de imza attılar. 2010 yılında Haiti’de meydana gelen büyük depremin ardından bölgedeki eğitim, sağlık ve kalkınma projelerini desteklediler. Etkinlikleri, Haitili müzisyenlerle birlikte çalışarak organize ettiler. Kanada’da Haiti yemekleri satan bir restoran açtılar. ABD’de Trump karşıtı eylemlerde yer alıp kadın haklarını da savundular.&nbsp;<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">‘Arcade Fire&nbsp;artık&nbsp;hayranlığıma layık değil’</h2>2022’nin Ağustos ayında Arcade Fire, WE albümünün dünya turuna çıkmadan hemen önce<a fr-original-style="" href="https://pitchfork.com/news/arcade-fires-win-butler-accused-of-sexual-misconduct-by-multiple-women-frontman-responds/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">&nbsp;Pitchfork’un şoke edici makalesi</a> yayımlandı. Üç kadın, solist Win Butler’ın cinsel saldırı ve tacizine uğradıklarını iddia ediyorlardı. Ardından iki kişi daha sanatçıyla istismar içeren bir ilişki yaşadıklarını öne sürdü. Ben de tüm bu iddiaları okurken grubun Paris’teki konserine gitmeye hazırlanıyordum. Etik çerçevesinde grubu nereye oturtmam lazımdı artık?Grup, ABD’nin kötü imajlı çoğu ünlüsünü temsil eden, güçlü PR uzmanı Risa Heller ile bir açıklama yayımladı. Butler, dört kişiyle ilişkisinin rızayla gerçekleştiğini ve kendisi tarafından başlatılmadığını söyledi. Eşi Régina ile de o dönem açık bir ilişkide olduğunu belirtti. Butler ayrıca geçmişte kendisiyle rızaya dayalı cinsel deneyim yaşayan kadınlara, yeniden temasa geçmeyi teklif etti. Bu açıklamalarda en kötüsü ise şuydu: “Seks yapıyorduk ve sonunda birkaç kez birlikte uyuduk. İlk seferinde grubumun dövmesini yaptırdığını fark ettim ki bu açıkçası biraz tuhaf geldi.” Anlayacağınız Win Butler, fandom olarak adlandırılan hayranlarıyla manipülatif bir ilişkinin içindeydi…Kadın haklarına dair her türlü söylemin yanında olan bir grubun bu tavrı, müziğe olan kişisel bağlılığımı sorgulatıyordu. Bir hayranın “Arcade Fire’ın artık hayranlığıma layık olmadığına karar verdim” söylemi aslında çok doğruydu. Grup, 3 milyon takipçiye sahip Reddit’in “indieheads” kanalında engellendi. Buraya Arcade Fire’a dair bir şey yazdığınızda anında siliniyor. ABD, İngiltere ve Kanada’da birçok radyoda müzikleri yasaklandı.&nbsp;<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Geri planda tutulan bir Win Butler</h2>Peki, sanatçının eserleri ahlak-etik çerçevesinde nasıl değerlendirmeli? Bu olaylardan hemen sonra gittiğim Paris konserinde bunu çok derinden hissettim. Grup, sahnede kaybolmuş gibiydi. Ön isim olan Feist de sahnesini iptal etti. Instagram’da konserden paylaştığım bir videoya “Tacizci birini paylaşmaktan utanmıyor musun?” yorumunu aldım. Ama grup, kariyerini kaybetmekten korkmadan konser salonlarını doldurmaya devam ediyordu.&nbsp;<img src="https://images.aposto.com/2024/1/1/1707753593613.png" style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.57" width="550" fr-original-style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Win ButlerPeki iddiaları dile getiren mağdurlar kendi hayatlarında nasıl ilerliyordu? Toplumu ikna etme peşindeler miydi? Taciz suçlamasına maruz kalmış birçok sanatçı, patriyarkal sisteme karşı kadınların sessiz kalmaması gerektiğini savunmak yerine hâlâ kendilerine ayrılan konser salonlarını doldurup ödül törenlerinde yer alıyor.&nbsp;Arcade Fire’a dair değişen ise şu oldu: Win Butler, bu iddialardan sonra yayınlanan grup fotoğraflarında hep geri planda gösterildi ya da önüne konulan bir cisimle kapatılmaya çalışıldı. Grup, hiç röportaj vermedi ve konser duyurularından başka bir söylemde bulunmadı. Win Butler’ın eşi Régina ise ön plana çıktı, hatta sahnede de grubun lideri olarak lanse edilmeye başlandı. Butler’ı görünmez hâle getirdiklerine mi inanıyorlardı acaba?Bir sanat eseri, topluma sunulduğu andan itibaren sadece sanatçının olmaktan çıkıyor. Şarkıyı dinleyen kişi kendi bakış açısıyla bir çerçeve çiziyor. Sanatçının yarattığı eseri suçları üzerinden sorgulamak ya da hâlâ kitlelerin karşısına çıkıyor olmasını yargılamak bizi ahlakçı mı yapıyordu acaba? Fakat günümüzde bir sanat eserini yaratıcısından ayrı düşünmek pek mümkün değil. Çünkü kariyerlerine hiçbir şey olmamış gibi devam etmeleri, müzik sektöründeki bir diğer taciz iddiasının üstünün kapanmasına neden olabilir. Tacize uğrayan hayranlar ise “groupie” olarak algılanmaya devam edebilir.&nbsp;Kendi adıma bundan 2 yıl önce olsa hemen Milano’ya uçak biletimi almış, en önden Funeral albümünün 20. yılını kutlayıp şarkılara eşlik ediyordum. Fakat artık Arcade Fire dinlemiyorum. Hayranların böyle manipule edilmesini kişisel olarak boykot ediyorum. Eski bir dostu kaybetmiş gibiyim, en önemlisi ise ihanete uğramış gibi hissediyorum. Şarkı sözlerinde ve verdiği röportajlarda topluma kendini yansıttığından farklı bir Win Butler ile karşılaştığım için… Funeral’ın ise bir zamanlar en sevdiğim albüm olarak hafızamın bir yerlerinde duracağı kesin! Peki, sen Arcade Fire’ın konserine gider miydin?

Duende

Dünyaca ünlü indie grubu Arcade Fire’ın vokali Win Butler, iki yıl önceki dünya turnesi öncesi cinsel istismarla suçlandı. Grup ise iddiaları reddederken konserlerine ara vermedi. Şimdiyse ilk albümü “Funeral”ın 20. yıl özel performansını vermeye hazırlanıyorlar. Peki, sanatçının ürettiği eserler, sanatçıyla ilgili iddialardan bağımsız düşünülebilir mi?

Taciz iddialarından sonra Arcade Fire konserine gider miydiniz?

İlk albümleri For the First Time’ı geçtiğimiz sene çıkaran ve hızlıca dikkatleri üstüne çeken Londralı post-rock grubu Black Country, New Road’un, önceki albümünden tam bir sene sonra çıkardığı Ants From Up There, son bir senedir bildiğimiz haliyle grubun da sonu aslında. Birkaç ay öncesinden yayınlanan single’larla müjdelenen albümün arifesinde hayranlarını, grubun solisti ve söz yazarı Isaac Wood’un ayrılık haberiyle baş başa bırakarak, albüm tanıtımlarına alışılmışın çok dışında bir şekilde başlıyorlar.Bir röportajlarında, grup olarak hedefleri sorulduğunda “Gelecek Arcade Fire olmak, hedefimiz bu.” diyen Londralı yedilinin (artık altılı) albümü Ants From Up There, bu hedefe epey yaklaşmış görünüyor. Arcade Fire’ın başyapıtlarından Funeral’la arasında tek tek gösterilecek şekilde olmasa bile bir bütün olarak benzerlik kurmak mümkün. Bir öncekine göre daha yumuşak hatta daha kolay dinlenebilir bir albüm. İki albüm arasındaki geçişi en iyi özetleyen parça da ilk albümden Track X. İlk albümün kalanına göre daha pop duyulan şarkı, ikinci albüm için de bir kerteriz noktası olarak albümün yönünü belirliyor.Albüm ikisi enstrümantal, beşi 6 dakikanın üstünde toplam 10 şarkıdan oluşuyor. Açılışı 54 saniyelik enstrümantal parçaları Intro yapıyor. Bu 54 saniye, albümün geri kalanını takdim ederken genel bir zemin de oluşturuyor, her iyi intro'nun yapması gerektiği gibi… Ardından, albümün müjdecisi olarak çıkan ve grubun “şimdiye kadar yaptığımız en iyi şarkı” diye payelendirdiği Chaos Space Marine geliyor. Albümün Good Will Hunting’le birlikte en geleneksel indie, hatta pop şarkısı, dinleyicisini ilk seferde yakalayan ve -şimdilik- albümden en çok dinlenen parça. Albümdeki incelikli söz yazarlığı ve Isaac Wood’un iflah olmaz romantikliği, şarkıları bir anda uçuş uçuş baladlara döndürebiliyor. Neutral Milk Hotel ya da Sufjan Stevens’tan bildiğimiz gibi, Ants From Up There'de de şarkı söylemekle konuşmak, mırıldanmak arasındaki çizgi, zaman zaman iyice silikleşiyor.&nbsp;Bu romantik hava ile birlikte daha kişisel hikayeleri olan parçalar da var. Mark’s Theme, grubun saksafoncusu Lewis Evans’ın, grubun ilk destekçilerinden olan ve ilk albümün çıkmasından hemen önce COVID’den hayatını kaybeden amcası anısına yazılmış. Şarkının girişindeki yaklaşık bir dakikalık saksafon introsu da albümdeki bir diğer veda mektubu belki de.Albüm, yumuşak bir şekilde yanarak ve yakarak ilerlerken yavaş yavaş yükseliyor ve kendisini büyük bir finale hazırlıyor. Finalde karşımıza çıkansa 12 dakikayı aşan bir roller-coaster yolculuğu: Basketball Shoes. Şarkıların birbirlerine geçen başlangıçları, sonları, Isaac Wood’un dalgalanıp dalgalanıp durulan vokali, kaos ve kakafoni en nihayetinde sürpriz bir uyuma evriliyor ve 10 şarkılık bir bütün halini alıyor.&nbsp;Londralı grubun, 7 üyeli haliyle dinleyebileceğimiz son işi Ants From Up There. Grubun kalanının ve Isaac Wood’un yollarının bundan sonra nereye çıkacağını, bu yolların tekrar kesişip kesişmeyeceğini, bilinmezliklerle dolu yolcuklar gösterecek. Hızlı bir başlangıç yapıp bunu da iki albümle taçlandıran grubun yollarına aynı şekilde devam etselerdi neler yapabilecekleri sonsuz ihtimaller evreninde bir “Acaba?” olarak kalacakken her ikisinin de yollarının bundan sonra nereye çıkacağı her halükarda heyecanlı bir bekleyiş olacak.<a data-type="embed" fr-original-style="" href="https://open.spotify.com/album/21xp7NdU1ajmO1CX0w2Egd?si=E3EfIlddQXKk7ufigSb8bg" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank"><img src="https://embed.apos.to/assets/2022/1/2022-02-19T08:34:49.664Z.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.59" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"></a>

Funeral ile ilgili hikayeler