Dünyanın Ukrayna, Tayvan, Suriye, Kore, İran gibi birçok farklı noktasında politik gerilimlerin arttığı, ticaret savaşlarının kızıştığı ve bana göre dünyanın müstakbel ekonomik lideri olan Çin’i Batı’nın gözardı etmeye daha ne kadar devam edeceğini merak ettiğimiz bu çağda; bizler de Cumhuriyet’in ikinci yüzyılına ve tarihimizin önemli kilometre taşlarından biri olan bu seçime, dünyadaki yeni kutupların belirlenmeye başlandığı bir ortamda gireceğiz.Bu dönemde Batı’nın –rüzgar ve güneş enerjisi başta olmak üzere– yenilenebilir enerjiye yönelik yatırımları ve kamu sübvansiyonları artmaya devam etse de; bu teşviklerin finansal piyasalar nezdinde dünyadaki ekonomik ve politik kaostan etkilendiklerini söylemek mümkün.Ben de bu nedenle bu sayıda sizlere güneş panelleri için polisilikon tedarik eden Daqo New Energy firmasından bahsetmek istiyorum. Evet, Daqo panel teknolojisi üretmiyor; fakat panelin üretilmesindeki en önemli kalem olan güneş hücreleri için polisilikonun&nbsp;tedariğini sağlıyor.Temelleri 1966 yılında Guangfu Xu tarafından atılan Daqo Group’un iştiraki olan Daqo New Energy, ölçekli güneş santrallerinin yeni yeni gelişmeye başladığı 2008 yılında bu santrallere polisilikon tedarik etmek için kuruldu. Ülkemizde de son 10 senede güneş santrali kurulumlarının ivmelendiğini düşünürsek, 2008 yılında henüz görece bakir olan bu alanda emtia üretmek için işe koyulmanın epey vizyon ve cesaret gerektirdiğini düşünüyorum.Daqo’nun üretim kapasitesini incelediğimizde, 2013’teki senelik 5 bin metrik ton üretim kapasitesinden 2023 yılı ilk çeyreği itibariyle 200 bin metrik ton üretim kapasitesine çıkmayı başarırken; aynı zamanda Moğolistan’daki yeni yatırımlarının da tam kapasiteye ulaşmasıyla beraber 2023 sonu itibariyle 300 bin metrik ton üretim kapasitesine çıkmayı hedeflediğini görüyoruz.&nbsp;Polisilikon, emtia piyasasında fiyatlanmakta olup yüksek volatiliteye sahip bir ürün. 2022 ortalarında kilogramı 37 dolara kadar çıkarken Nisan ayı itibariyle satış fiyatı kilogram başı yaklaşık 25-27 dolar seviyelerinde bulunuyor. Ekonomilerin yavaşlamaya başlamasıyla beraber 2024 ve sonrasında fiyatlarının daha da düşmesi beklenirken; Çin’in tekrar açılmasının ve Batı’nın güneş santrali yatırımlarının hızla artmasının buradaki talebin düşmemesine sebep olabileceğini düşünüyorum. Ancak gelişen teknolojiler sebebiyle güneş panellerinin polisilikona bağımlılığının azalacağını da göz önünde bulundurmakta fayda var.Daqo’nun finansallarını incelediğimizde ise ticaret savaşlarının ve politik gerginliklerin içinde bulunan şirketin, piyasada nasıl yorumlandığını daha net görebiliyoruz.&nbsp;Geçtiğimiz günlerde 2023 1. çeyrek sonuçlarını ve 2022 senesi sonuçlarını açıklayan şirket için “para basıyor” desek, yanlış olmaz. Şirket 2023 1. çeyrekte 33 bin 848 metrik ton üretim yaparken; 25 bin 284 metrik tonluk satış hacminden elde ettiği 710 milyon dolar gelirle 490 milyon dolar FAVÖK (faiz, amortisman ve vergi öncesi kâr) var ederek %69,1 FAVÖK marjına ulaşmış durumda.&nbsp;5,2 milyar dolar dönen varlıklarıyla beraber toplam 8,2 milyar dolar varlığa sahip Daqo’nun 1.2 milyar dolarlık yükümlülüğünün ise sadece 140 milyon doları banka borcuyken geri kalanı ise müşteri avansı, tedarikçi ödemeleri ve yatırımlardan geliyor.Bu banka borcunu Çin’deki iştiraki olan firmadan 700 milyon dolarlık 2022 temettü ödemesi hesabına yatana kadar hisse geri alımı için kullandığını yatırımcı toplantısında açıklayan şirket, Mayıs’ın ilk haftalarında hesabına yatacak 700 milyon dolar ile kalan 615 milyon dolarlık hisse geri alımına devam etmeyi planlıyor. 85 milyon dolarlık geri alımında ise geri alım ortalama fiyatının 50 dolar civarında olduğunu da bir kenara not edelim.&nbsp;Bugün 44-45 dolar bandında seyreden hisse fiyatıyla, piyasa değeri 3,5 milyar doları bulan Daqo’nun nakit varlıklarını çıkardıktan sonraysa şirket değerinin negatifte olduğunu söyleyebiliriz. Ürünlerini kilogram başına ortalama 7-8 dolar maliyetle üretip, en kötü senaryoda 18 dolardan satacağını ve stoklarını azaltma niyetiyle yaklaşık 60 bin metrik ton satış yapma hedefi olduğu 2. çeyrek için kabaca 600 milyon dolar brüt gelir üretip fazlasıyla kârlı kalmaya devam edeceğini öngörmek çok zor değil.&nbsp;Peki, piyasa bizim görmediğimiz hangi riskleri fiyatlıyor? Asıl yatırımcı iştahını belirleyen kısmın burası olduğu çok kesin. Sohbetimizin başında bahsettiğim üzere şirkete bu kadar darbeyi vuran birkaç husus bulunuyor. Bunların ilki şirketin üretim yeri. Şirket, üretim faaliyetlerini Uygur Türklerinin bulunduğu bölgede yürüttüğü için zorla işçi çalıştırma ithamıyla Amerika’nın ambargolu şirketler listesine girerken; Avrupalı diğer şirketlerin de ambargoya destek olması bekleniyor. Daqo’nun satış tarafında maruz kaldığı ambargo riskininse epey düşük olduğunu belirtmekte fayda var.&nbsp;Öte yandan Çin merkezli şirketlerin bağımsız denetimler hakkında şeffaf olmaması ithamıyla 2024 yılında NYSE borsa kotasyonundan çıkarılıp tezgah üstü piyasalarda ya da iştirak hisselerini devralarak uzak doğu borsalarında işlem görmesi bekleniyor. Daqo ise ambargo riskini aşabilmek için Moğolistan yatırımlarını artırıp kapasitesini kaydırırken, zorla işçi çalıştırmaya kesinlikle karşı olduklarını senelik raporlarında belirttiler. Kotasyon riskini bertaraf edebilmek içinse Deloitte üzerinden geniş kapsamlı bir senelik rapor açıkladılar ve bunun yeterli olacağını düşünüyorlar.Amerika ve Avrupa'nın bir yandan enflasyonu düşürmeye çalışırken bir yandan da yerli üretimlerini artırmaya çalıştıklarını hepimiz gözlemliyoruz. Sosyal refahın çok daha fazla önem arz ettiği için, Batı'nın, birçok konu başlığında Doğu'nun üretim maliyetlerine düşmesinin hemen hemen imkansız olduğunu düşünüyorum. Bu sebeple birçok temel üretimin yerlileştirilmeye çalışılmasının enflasyonu beslemekten başka işe yaramayacağı kanaatindeyim. Son 25-30 senede imalat konusunu Doğu’ya bırakırken tüketimle büyüme yolunu seçen Amerika ve Avrupa için –yaşlanan nüfusu da göz önüne alırsak– “ben bu oyunu oynamıyorum” demek pek de kolay olmayacaktır.Doğu, verdiği cari fazla ile gerek Orta Asya’da gerek Afrika’da hızla genişleyerek kaynak ve politik imtiyaz ihtiyaçlarını karşılarken Batının rezerv para birimine sahip olma konforu ve ağırlıklı olarak katma değerli sektörlerde iç tüketim ile büyümeye çalışması yeterli olacak mıdır, göreceğiz.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Mutlaka izleyin:&nbsp;Döngüsel dünya düzeni hakkında paylaştığım videoyu İleri Okumalar kanalında bulabilirsiniz.</li></ul>Daqo hakkında yukarıda değindiğim olumlu-olumsuz noktaları da göz önünde bulundurarak yatırım iştahı konusunu sizin takdirinize bırakıyorum.<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Kıssadan Hisse</h2>Hepimizin bildiği üzere şirketler büyümek için genelde nakde ihtiyaç duyar; gerek borçlanarak, gerek ortakların sermaye artırmasıyla, gerekse halka arz edip yeni ortakların katılımıyla.&nbsp;Yıllardır “borsadaki şirketlerimizin hisseleri dolar bazında çok ucuzdan fiyatlanıyor”, “yabancı yatırımcı çok az” gibi yorumları çokça duyuyoruz. Yatırımcılar ise ağırlıklı olarak büyüme hikayesine ortak olabilecekleri şirketlere olabildiğince düşük risk üstlenerek yatırım yapmak istiyor ve yatırım yaptığı para biriminden geri dönüşlerini hesaplıyor.&nbsp;Deniz aşırı bir ülkenin borsasına kote bir şirkete yapacağınız yatırım için; siz uyurken gerçekleşmesi olası ülke riskleri aklınıza gelerek uykunuzu kaçırmayı göze alacak motivasyonla yatırım yapar mısınız?&nbsp;Yabancı yatırımcı neden gelmiyor sorusunu sormadan önce, benzer soruları önce kendimize sormamızda fayda olduğunu düşünüyorum. Demokrasi, adalet, güçler ayrılığı, risk primi, yurtiçi hasıla, satın alma gücü vb. kavramlar bazen dinlerken çok soyut kavramlar gibi kulağa geliyor fakat aslında bunun gibi birçok kavramın, bir ülkenin kimliğini ve karnesini oluşturan kavramlar olduğunu düşünüyorum. Yatırımcının da etnik ve dinî kimlik alokasyonundan daha çok bahsettiğim kavramlarla harmanlanıp oluşan kimliğe baktığını düşünüyorum.Önümüzdeki hafta düzenlenecek seçimler sonrasınde gerçekleşebilecek olasılıkları düşünürsek, belki de şirketlerimiz bugün dolar bazında çok bile değerlidir, kim bilir? Kağıt üstünde Daqo’nun Sasa’dan çok daha değerli olduğuna eminim, fakat finansal piyasalar bu şekilde fiyatlamıyor.<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Not:&nbsp;Yazarın yukarda bahsi geçen şirkette yatırımı bulunmaktadır.

Guangfu Xu ile ilgili hikayeler