Son 10 yıldır dijital platformlarda sosyal çevresini genişletmek isteyenlerin tercih ettiği tek bir yol vardı: Sosyal medyada mümkün olduğunca çok kişiyle takipleşmek. Fakat algoritmalar, içerik önerilerinde kullanıcı etkileşimlerini baz alarak sosyal ağları çok daha kutuplaştırıcı hâle getirirken bugün küresel arenada yeni bir trend yükseliyor. Artık milyonlarca kullanıcı, büyük sosyal medya platformlarının savaş ortamına dönen ekosisteminden uzaklaşarak belirli ilgi alanlarına yönelik topluluklara ev sahipliği yapan hobi uygulamalarına yöneliyor.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Son yıllarda Goodreads, Strava ve Letterboxd gibi hobi uygulamalarının kullanımı istikrarlı bir şekilde artıyor. Koşu, kitap okuma veya film izleme gibi aktivitelere odaklanarak geliştirilen bu uygulamalar, dünya genelinde ciddi bir popülarite kazanıyor.&nbsp;</li></ul>Sensor Tower verileri, koşu uygulaması Strava’nın geçen yılki kullanıcı sayısında %20’lik bir artış görüldüğüne <a fr-original-style="" href="https://www.theguardian.com/technology/article/2024/sep/08/goodbye-tinder-hello-strava-have-hobby-apps-become-the-new-social-networks#img-1" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">işaret ediyor</a>. Platformun, 120 milyondan fazla kayıtlı kullanıcısı ve 40 milyonun üzerinde aylık aktif kullanıcısı bulunuyor. Üstelik Strava’nın araştırmasına göre Z kuşağı sporcuların yarısından fazlası, bir fitness grubuna öncelikli olarak sosyal bağlantı kurmak için katılıyor. Strava’nın geniş kullanıcı kitlesi, markalar için de önemli bir reklam kanalı yaratıyor. Platformun paylaştığı bir rapor, Strava kullanıcılarının topluluklara erişmek için ürün satın alma olasılığının %218 daha fazla olduğunu ortaya koyuyor.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Örgü odaklı sosyal ağ Ravelry’nin 10 milyona yakın kullanıcısı bulunurken kullanıcıların okudukları kitapları kaydetmelerine, yorumlamalarına ve okuma listesi oluşturmalarına olanak tanıyan Goodreads, 150 milyondan fazla kullanıcıya ev sahipliği yapıyor.&nbsp;</li></ul>Sinefillerin izledikleri filmleri listelerine ekleyebilecekleri, yorum bırakabilecekler ve diğer sinemaseverlerle etkileşime geçebilecekleri Letterboxd’ın da 2020’nin Mart ayında 1,8 milyon seviyesinde olan kullanıcı sayısını geçen yıl itibarıyla 15 milyona yaklaştırdığı biliniyor. Uygulamanın ayrıca, 2024’te aylık aktif kullanıcı sayısını bir önceki yıla göre %55 artırdığı görülüyor.&nbsp;Benzer şekilde: Doğa bilimlerini odağına alan iNaturalist’in de dünya genelinde 4 milyon gözlemciden oluşan bir topluluğu bulunuyor. Bu kullanıcılar, her yıl binlerce fiziksel gözlem etkinliği düzenliyor. Bu etkinliklerde yapılan görüşmelerden yüzlerce yeni arkadaşlık, hatta aşk doğuyor.&nbsp;<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Geleneksel sosyal ağların kullanımı azalıyor mu?</h2>Elbette bu kullanıcı sayıları, Instagram ve X gibi ana akım sosyal ağların kullanıcı sayılarına kıyasla oldukça az. Üstelik bu popüler ağlar, her yıl kullanıcı tabanlarını istikrarlı bir biçimde genişletiyor. Fakat araştırmalar, sosyal medya kullanma motivasyonlarının yavaş yavaş değişmeye başladığını ve sosyal ağların artık yeterince "sosyal" olmadığını gösteriyor.&nbsp;Ekim ayında yayımlanan <a fr-original-style="" href="https://www.ft.com/content/a0724dd9-0346-4df3-80f5-d6572c93a863" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">bir Financial Times raporu</a>, sosyal platformları arkadaşlarıyla iletişimde kalmak, kendilerini ifade etmek ve yeni insanlarla tanışmak için kullanan kişi sayısının 2014’ten bu yana %25 düşüş gösterdiğine işaret ediyor.&nbsp;Öte yandan:&nbsp;Hobi uygulamaları, daha kişiselleştirilmiş ve sade bir çevrimiçi deneyim arayan kullanıcıları cezbetmeye devam ettikçe sosyal etkileşim kurma ve topluluk oluşturmaya&nbsp;odaklanan özelliklerini artırıyor. Bu durum, hobi uygulamalarının sosyal ağlarla doğrudan rekabete girmesine yol açıyor.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Örneğin Strava, yakın zamanda kullanıcıların iletişimde kalmaları ve egzersiz istatistiklerini paylaşmaları için platformuna bir mesajlaşma özelliği entegre etti. Letterboxd ise topluluğunun daha fazla etkileşime ev sahipliği yapması için yeni bir yayın alanı oluşturdu.&nbsp;</li></ul>Kullanımı artan hobi uygulamaları, markalar için de sosyal medya platformlarına alternatif bir fırsat alanı&nbsp;yaratıyor. Markalar, bu platformlarda hızla büyüyen ve odaklı bir topluluğa erişme fırsatı buluyor. Markanın faaliyet gösterdiği alan uygulamanın odağına aldığı hobiyle örtüşüyorsa etki çok daha fazla oluyor.&nbsp;Üstelik analistler, hobi uygulamalarındaki toplulukların daha niş ve sosyoekonomik seviyesi yüksek kullanıcılardan oluştuğuna işaret ediyor. Örneğin Strava kullanıcılarının en üst sosyoekonomik segmentte olma olasılığının %194, yüksek net değerli birey olma olasılığının ise %48 daha yüksek olduğu tahmin ediliyor.&nbsp;<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Dijital şehir meydanının yorgunluğu</h2>Uzmanlara göre hobi uygulamalarının kullanımı, kullanıcılar Instagram, X ve Facebook gibi sosyal ağların sunduğu “dijital şehir meydanının” yarattığı zihinsel yorgunluktan sıkıldığı için artıyor. Öneri algoritmalarından güç alan sosyal ağlar, kullanıcıları istikrarlı olarak siyasi propaganda ve olumsuz mesaj bombardımanına tutuyor.Strava ve Goodreads gibi uygulamalardaki topluluklar, olumlu etkileşimleri teşvik ederek ana akım sosyal ağlarda sık görülen toksik atmosfere bir alternatif oluşturuyor.&nbsp;Geniş açı:&nbsp;Samimi tasarımları ve ortak bir ilgi alanına ilişkin deneyimleri paylaşmak üzere tasarlanmış olmaları da hobi uygulamalarını, yanlışlıkla yapılan tek bir tıklamayla kaba ve ırkçı söylemle karşılaşılabilecek X’ten çok daha pozitif bir platform hâline getiriyor. Bu sayede bu platformlar, içerik denetimine daha az zaman, efor ve para harcayarak genel deneyimi iyileştirmeye odaklanabiliyor.&nbsp;Bunun yanında hobi uygulamaları,&nbsp;geleneksel sosyal ağlardan farklı olarak merkezî bir meydan sunmadıkları için tek kanallı bir iletişim deneyimi oluşturuyor. Bu platformda kullanıcılar, diğer kullanıcılarla iletişim kurabiliyor ve mesajlaşabiliyor, fakat başka bir kullanıcıyı kamuoyu önünde kolayca rencide edemiyor. Yorumlar, yalnızca bireysel gönderiler içinde yer alıyor.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Hobi uygulamalarındaki samimi ve nispeten daha nazik ortam, ortak ilgi alanları üzerinden romantik ilişkiler kurulmasına da kapı açabiliyor. Goodreads ve Strava gibi platformlarda ilişkiler, flört uygulamalarının getirdiği baskı olmadan doğallıkla oluşuyor. Bu durum, hobi uygulamalarını flört uygulamalarına da rakip hâle getiriyor.&nbsp;</li></ul>Hobi uygulamaları, kullanıcılara gürültüden ve kutuplaştırıcı iklimden uzaklaşma ve ortak ilgi alanlarını paylaştıkları kişilerle etkileşim kurma olanağı tanıyarak yeniden özledikleri türden bir sosyal ağ deneyimi yaşama fırsatı sunuyor. Bu platformların yükselişi, aynı zamanda sosyal ağlarda yeni bir dönemin başladığına işaret ediyor. Analistlere göre bu yeni dönemde topluluk odağı ve ortak tutkular öne çıkıyor.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Editörün önerisi: <a fr-original-style="" href="https://aposto.com/s/sosyal-medya-artik-sosyal-degil-nasil-basladi-nasil-bitti" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Sosyal medya artık ‘sosyal’ değil: Nasıl başladı, nasıl bitti?</a> | Quando, Doğa Yurduneri</li></ul>

Quando

Algoritmalar, sosyal ağları sosyalleşme hedefinden giderek uzaklaştırırken bugün internette yeni bir trend de yükseliyor. Artık milyonlarca kullanıcı, ana akım sosyal medya platformlarından uzaklaşarak sosyalleşme ihtiyaçlarını Goodreads, Strava ve Letterboxd gibi belirli ilgi alanlarına yönelik topluluklara ev sahipliği yapan hobi uygulamalarında gideriyor.

INaturalist ile ilgili hikayeler