İçerikleri için verilen erişim engeli kararlarına uymadığı gerekçesiyle&nbsp;2 Ağustos’ta Instagram’a getirilen erişim engeli, 10 Ağustos’ta kaldırıldı.Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu, kaldırma kararını, Meta yetkililerinin "katalog suçlar" konusunda verilen erişim engeli kararlarına uymayı kabul ettikleri için aldıklarını <a fr-original-style="" href="https://x.com/a_uraloglu/status/1822323240624140678" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">söyledi.</a>Ancak yayımladığı şeffaflık raporları, Meta’nın&nbsp;“katalog suçlar” kapsamında verilen erişim engeli kararlarına zaten yıllardır istikrarlı bir şekilde uyduğunu gösteriyor.<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">'Katalog suçlar' engellenmiyor mu?</h2>Öyle ki Meta, henüz Instagram Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) tarafından erişime engellenmeden 48 saat önce yayımladığı şeffaflık raporunda, 2024’ün ilk yarısında Türkiye adli ve idari makamları tarafından verilen erişim engeli kararları kapsamında engellediği içerik sayısını <a fr-original-style="" href="https://transparency.fb.com/sr/turkey-report-turkish-ig-jul-24" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">paylaştı.</a>31 Temmuz’da yayımlanan rapora göre Meta, bu dönemde, 2580 içeriği engellemesi için resmi makamlardan toplam 2.953 talep aldı.&nbsp;Bu doğrultuda şirket, 1.941’i Türkiye yasalarını, 504’ü de Meta ilkelerini ihlal ettiği için toplam 2.445 içeriği erişime engelledi (%94). Meta, hükümet talepleriyle engellediği içeriklerin gerekçelerinin de yetkililerinin iddiasının aksine “katalog suçlar” ile “millî güvenlik ve kamu düzenini korunması” olduğunu belirtti.Meta, kalan 135 içeriğin (%6) akıbetine dair bir bilgiyse paylaşmadı. Dolayısıyla bunların da katalog suçlar kapsamında olup olmadığını bilemiyoruz.<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Önceki dönemlerde engellenen içerikler</h2>Temmuz-Aralık 2023 dönemini gösteren verilerini incelediğimizde de karşımıza farklı bir sonuç çıkmıyor.&nbsp;Bu dönemde adli ve idari makamlardan 2.578 Instagram ve Facebook içeriği için kaldırma talebi <a fr-original-style="" href="https://transparency.fb.com/sr/turkey-report-turkish-ig-jan-24" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">alan</a> Meta; 1.199’u Türkiye yasalarını, 448’i de Meta ilkelerini ihlal etmesi nedeniyle bu içeriklerin toplam 1647’sini (%64) erişime engelledi.Üstelik şirket, aldığı 1.596 kaldırma talebi doğrultusunda, yasaları ihlal ettiği için erişime engellediği içeriklerin tümünün gerekçesinin “katalog suçlar” ile “millî güvenlik ve kamu düzeninin korunması” olduğunu belirtti.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Şirket, kalan 931 içeriğin (%36) engellenip engellenmediği, bu içeriklerin engellenmesinin de BTK tarafından mı talep edildiği, BTK tarafından talep edildiyse gerekçelerinin ne olduğuna dair bir bilgiyse paylaşmadı.</li></ul>Meta, 2023’ün ilk yarısında ise toplam 2.480 içeriği erişime engelledi. Ancak şirket, bunların kaçının adli ve/veya idari makamların talebiyle engellendiğini belirtmedi.&nbsp;<img src="https://images.aposto.com/2024/9/6/1728139376679.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.66" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Meta, aynı şeyi toplam 1.690 içeriği engellediği 2022’nin ikinci yarısı için de <a fr-original-style="" href="https://transparency.meta.com/reports/content-restrictions/country/TR/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">yaptı.</a>&nbsp;<img src="https://images.aposto.com/2024/9/6/1728139402689.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.64" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Bununla birlikte şirket, önceki dönemlerin aksine altı aylık değil, 1 Temmuz 2022-31 Haziran 2023 tarihlerini kapsayan bir yıllık periyottaki verileri paylaştı. Buna göre Meta, bu dönemde resmi talepler doğrultusunda 4.166 içeriğe erişimi engelledi.&nbsp;Meta, bunların 3.757’sini “kullanıcılar ve yetkililer”in, 409’unu ise BTK’nın talebiyle engellediğini duyurdu. BTK’nın talep ettikleri katalog suçlar ile millî güvenlik ve kamu düzeninin korunması&nbsp;gerekçesiyle, “kullanıcılar ve yetkililer”in talep ettikleriyse&nbsp;kişilik hakları ve özel hayatın gizliliği gerekçesiyle engellendi.Meta, kalan dört içeriğinse kimin talebiyle engellendiğine dair bir bilgi paylaşmadı.<img src="https://images.aposto.com/2024/9/6/1728139431596.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="2.04" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"><h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Meta, kabul ettiği söylenen sekiz şarttan yedisini zaten yerine getiriyordu</h2>Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu, 10 Ağustos’ta X hesabı üzerinden yaptığı canlı yayında, Meta’nın uymayı kabul ettiği şartları şöyle sıraladı:<ol fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Yasalar kapsamında, katalog suçlar arasında yer alan içeriklerin ve paylaşımların derhal kaldırılması sağlanacak.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Yasalara aykırı olan gönderiler Instagram’dan kaldırılacak.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Türkiye’nin hukuk sistemine uygunluk sağlanacak ve yasa ihlali söz konusu olduğunda hızlı ve etkili müdahale gerçekleşecek.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Türk kullanıcıların hesapları ve hakları güvence altına alınacak.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Instagram’da PKK, PYD ve FETÖ gibi “terör örgütlerinin” propagandasına izin verilmeyecek.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Herhangi bir yasal problem yaşandığı takdirde Instagram, yetkililerle en hızlı biçimde iletişime geçecek.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Hesaplar herhangi bir uyarı yapılmadan kapatılmayacak.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Uyarı yapılmadan kapatılan hesaplar tekrar erişime açılacak.</li></ol>Bunlara baktığımızda, ilk üç maddenin üçü de aynı şeyi, yani Meta’nın Türkiye’deki internet yasalarına uymasını emrediyor. Ancak yukarıda aktardığımız veriler, şirketin bunu Instagram erişime engellemeden önce de yaptığını gösteriyor.Sadece Türk kullanıcıların değil, çeşitli milletlerden tüm kullanıcıların hesapları ve haklarının güvence altında olduğu da Instagram Topluluk Kuralları’nda net bir şekilde <a fr-original-style="" href="https://tr-tr.facebook.com/help/instagram/477434105621119" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">belirtiliyor.</a><img src="https://images.aposto.com/2024/9/6/1728139532587.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.88" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Beşinci maddede belirtilen “terör suçları”, 5651 sayılı kanunun 8’inci maddesindeki katalog suçlardan biri değil. Bu suçları içeren paylaşımlar, “millî güvenlik ve kamu düzeninin korunması” gerekçesini barındıran 8/A maddesi dayanak gösterilerek engelleniyor. Ancak Meta, talepler doğrultusunda bu madde kapsamına giren paylaşımları da kaldırdığını şeffaflık raporlarında belirtiyor.Bir yasal problem oluştuğu takdirde Instagram’ın yetkililerle iletişime geçtiğini de Instagram’a erişim engeli getirilmesi sonrası hükümetle yapılan görüşmelerde gördük. Dolayısıyla altıncı madde de hâlihazırda uygulanıyor.Bakan Uraloğlu’nun Meta’nın uymayı kabul ettiğini belirttiği yedinci madde ise hesapların uyarısız kapatılmayacağını taahhüt ediyor. Ancak Instagram, “Bu kuralların dışına çıkarsanız içeriğiniz silinebilir, hesabınız kapatılabilir veya başka kısıtlamalarla karşılaşabilirsiniz” ifadesiyle Topluluk Kuralları’nda bu uyarıyı zaten yapıyordu.<img src="https://images.aposto.com/2024/9/6/1728139563696.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="6.96" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">2020 yılında, Topluluk Kurallarını ne kadar ihlal edebileceğini deneyen Türkiye’den bir Instagram kullanıcısı, üçüncü denemesinin ardından “Hesap uyarısı” başlığıyla <a fr-original-style="" href="https://www.reddit.com/r/KGBTR/comments/k1bz9t/iyice_hastal%C4%B1k_oldu_bu_beyler_bende_%C5%9Fu_foto%C4%9Fraf/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">uyarılmış.</a> 26 Kasım 2020 tarihli uyarıda Instagram, “kurallarımıza uymayan bir içerik daha paylaşman halinde hesabın silinebilir” ifadesini kullanmış.&nbsp;<img src="https://images.aposto.com/2024/9/6/1729358408724.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.11" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Aynı uyarı, 8 Şubat 2023’te de başka bir kullanıcıya da <a fr-original-style="" href="https://www.r10.net/sorum-var/3544068-instagram-hesabi-kaldirilan-gonderiler-hk.html" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">yapılmış.</a>Geriye, yalnızca “Uyarı yapılmadan kapatılan hesaplar tekrar erişime açılacak” maddesi kalıyor. Instagram’a uygulanan erişim engeli kaldırılalı yaklaşık iki ay olmasına rağmen söz konusu hesapların yeniden açıldığına yönelik ne hükümet kanadından ne de Meta’dan&nbsp;bir açıklama var.&nbsp;Bu hesaplar açılacaksa bunun yasal dayanağının ne olacağı, hesaplar açılırken nelere dikkat edileceği ve kapalı kaldıkları süre boyunca yaşanan zararların giderilip giderilmeyeceği ise belirsizliğini koruyor.<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">* Bu içerik Avrupa Birliği'nin maddi desteği ile hazırlanmıştır. İçerik tamamıyla Aposto’nun sorumluluğu altındadır ve Avrupa Birliği'nin görüşlerini yansıtmak zorunda değildir.

Yankı Raporu

Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Uraloğlu, "katalog suçlar" konusunda hükümetin taleplerine uymayı kabul ettikleri için Instagram’a uygulanan erişim engelini kaldırdıklarını açıkladı. Ancak veriler hükümet lehine bir kazanım olmadığını, Instagram’ın erişim engeli getirilmeden önce de bu şartları yerine getirdiğini gösteriyor.

Instagram Bilgi Teknolojileri Ve İletişim Kurumu ile ilgili hikayeler