2020 yılında Türkiye’nin bir numaralı dış politika gündemi, Doğu Akdeniz’de Mavi Vatan Doktrini çerçevesinde yürütülen enerji kaynakları arama çalışmalarıydı. Ancak bilinenin aksine, Doğu Akdeniz’deki enerji araştırmaları konusunun 20 yıllık bir geçmişi var. Zira, bölgedeki ilk doğal gaz yatağı 1999 yılında İsrail tarafından&nbsp;keşfedildi. Güney Kıbrıs Rum Kesimi’nin 2011’de&nbsp;yeni bir gaz yatağı keşfetmesi ve ardından Mısır’ın 2015’te&nbsp;başka bir keşfe imza atması, Doğu Akdeniz’i yakın tarihin en önemli enerji kaynakları çekişme alanına dönüştürdü.&nbsp;<ul><li>Doğu Akdeniz sorunu:&nbsp;Bölgede oluşan rekabet, sadece enerji kaynaklarının nasıl paylaşılacağı sorunundan kaynaklanmıyor. Bu yalnızca buz dağının görünen bir kısmı. Genel resme bakıldığı zaman, geçmişten günümüze bölge devletleri arasında yaşanan geleneksel anlaşmazlıklar, Arap Baharı ayaklanmalarından sonra yaşanan kamplaşma ve güvenlik sorunları, enerji kaynakları başlığı altında toplanmış durumda. Bu da uluslararası kamuoyunun karşısına çok katmanlı bir “Doğu Akdeniz Sorunu”&nbsp;çıkartıyor. &nbsp;</li><li>Mavi Vatan:&nbsp;Türkiye’nin günümüzdeki bölge siyasetini belirleyen <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmZTMxYWMzNDQyNmZhMDAwNzFmNWY3YiZ1c2VyPTVlNWJlYWEwMDhlZGE3NzU0MjFhZmY4ZiZhdXRob3I9NWY5OTY0M2U1MDM5NjQwMDA2ZmQyZjdjJnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRnd3dy55b3V0dWJlLmNvbSUyNTJGd2F0Y2glMjUzRnYlMjUzRE1pWm1aUVoxcWlV"">Mavi Vatan</a> kavramı ilk kez 2006 yılında Tümamiral Cem Gürdeniz tarafından oluşturuldu. 2010 yılında ise Tümamiral Cihat Yaycı’nın Temel Deniz Hukuku adlı kitabında detaylı olarak ele alındı. Bu süreçte en dikkat çekici gelişme Mavi Vatan’ı kavramlaştıran Gürdeniz’in 2011’de Balyoz Davası kapsamında&nbsp;tutuklanması ve 18 yıl&nbsp;<a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmZTMxYWMzNDQyNmZhMDAwNzFmNWY3YiZ1c2VyPTVlNWJlYWEwMDhlZGE3NzU0MjFhZmY4ZiZhdXRob3I9NWY5OTY0M2U1MDM5NjQwMDA2ZmQyZjdjJnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRnd3dy5odXJyaXlldC5jb20udHIlMjUyRmd1bmRlbSUyNTJGZW1la2xpLXR1bWFtaXJhbC1jZW0tZ3VyZGVuaXotZ3VsZW5jaWxlcmxlLW11Y2FkZWxlLWFjemktYXRsYW50aWsta29ya3VzdW5kYW4tdXN0LWFraWwtcm9tYS00MDE2NzQyNA=="">hüküm giymesi oldu</a>. Ne var ki Türkiye’nin Mavi Vatan doktrinini uygulaması, 15 Temmuz FETÖ Darbe Girişimi’nin bastırılması sonrasına denk geliyor. &nbsp;</li><li>Doğu Akdeniz Gaz Forumu:&nbsp;Ocak 2020’de kurulan Doğu Akdeniz Gaz Forumu krizde tarafları ve güç dengesini belirleyen önemli bir <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmZTMxYWMzNDQyNmZhMDAwNzFmNWY3YiZ1c2VyPTVlNWJlYWEwMDhlZGE3NzU0MjFhZmY4ZiZhdXRob3I9NWY5OTY0M2U1MDM5NjQwMDA2ZmQyZjdjJnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRnd3dy5iYmMuY29tJTI1MkZ0dXJrY2UlMjUyRmhhYmVybGVyLWR1bnlhLTU0MjUyMTYx"">oluşum.</a> Organizasyonun kurulma amacı bölge aktörlerini bir araya getirerek, bulunan gaz rezervlerinin çıkartılması, kullanılması ve ticareti hakkında bir diyalog ortamı oluşturmak. Foruma üye ülkeler arasında Yunanistan, GKRY, Mısır, İsrail, Ürdün, Suriye ve İtalya bulunuyor. Fransa’nın 2021 yılında üye olması beklenen forumda Avrupa Birliği, Amerika Birleşik Devletleri ve Birleşik Arap Emirlikleri de gözlemci statüsünde bulunuyor. &nbsp;</li><li>Türkiye ise bu foruma davet edilmedi. Oysa, yıllardır iç savaş ile tahrip olmuş ve meşruiyeti tartışılan Esad yönetimindeki Suriye bile forumda yer alıyor. Böylesi bir çelişkiyi açıklamak zor olsa da Türkiye’nin bölge ülkeleriyle sorunlu ilişkilerinin burada belirleyici olduğu yadsınamaz. Nitekim, Türkiye’nin 2013’te Mısır’da yaşanan darbeden bu yana Kahire’de büyükelçisi&nbsp;bulunmuyor. 2009’dan bu yana inişli çıkışlı olan İsrail-Türkiye ilişkileri ise, 2018’de Kudüs’ün başkent olarak ilan edilmesi ardından gerildi ve diplomatik ilişki tamamen&nbsp;<a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmZTMxYWMzNDQyNmZhMDAwNzFmNWY3YiZ1c2VyPTVlNWJlYWEwMDhlZGE3NzU0MjFhZmY4ZiZhdXRob3I9NWY5OTY0M2U1MDM5NjQwMDA2ZmQyZjdjJnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRnd3dy5hYS5jb20udHIlMjUyRnRyJTI1MkZtdXNsdW1hbmxhcmluLWtpcm1pemktY2l6Z2lzaS1rdWR1cyUyNTJGdHVya2l5ZW5pbi10ZWwtYXZpdi1idXl1a2VsY2lzaS1va2VtLWFua2FyYWRhJTI1MkYxMTQ2NDU3JTI1MjMlMjUzQSU3RSUyNTNBdGV4dCUyNTNEQU5LQVJBLSUyNTJDRCUyNTI1QzQlMjUyNUIxJTI1MjVDNSUyNTI1OUZpJTI1MjVDNSUyNTI1OUZsZXJpJTI1MjUyMEJha2FubCUyNTI1QzQlMjUyNUIxJTI1MjVDNCUyNTI1OUYlMjUyNUM0JTI1MjVCMW4lMjUyNUM0JTI1MjVCMW4lMjUyNTIwRmlsaXN0aW4lMjdkZWtpJTI1MjUyMG9sYXlsYXJkYW4lMjUyNTIwc29ucmElMjUyNTIwaXN0aSUyNTI1QzUlMjUyNTlGYXJlbGVyJTI1MjUyMGklMjUyNUMzJTI1MjVBN2luJTI1MjUyMCUyNTI1QzMlMjUyNUE3YSUyNTI1QzQlMjUyNTlGJTI1MjVDNCUyNTI1QjFyZCUyNTI1QzQlMjUyNUIxJTI1MjVDNCUyNTI1OUYlMjUyNUM0JTI1MjVCMSUyNTI1MjBUJTI1MjVDMyUyNTI1QkNya2l5ZSUyNTJDS2VtYWwlMjUyNTIwJTI1MjVDMyUyNTI1OTZrZW0lMjUyNTIwQW5rYXJhJTI3eWElMjUyNTIwZ2VsZGku"">koptu</a>. Kıbrıs sorunu ise herkesin malumu. Bu manzarada Ankara, karşı hamle olarak Libya Ulusal Mutabakat Hükümeti ile Kasım 2019’da bir “münhasır ekonomik bölge antlaşması”&nbsp;imzaladı. &nbsp;</li><li>EastMed Projesi:&nbsp;Ocak 2020’de resmîleşen ve bölgedeki en önemli yatırım olan EastMed boru hattı projesi, Doğu Akdeniz’den çıkarılan İsrail doğal gazını, GKRY ve Yunanistan aracılığıyla Avrupa’ya&nbsp;taşıyacak. Eğer hayata geçerse, 2000 kilometrelik uzunluğuyla denizin altından geçen en uzun boru hattı projesi&nbsp;olacak. Bu hat, Türkiye’nin bölgede vazgeçilmez bir enerji geçiş merkezi olma konumunu&nbsp;<a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmZTMxYWMzNDQyNmZhMDAwNzFmNWY3YiZ1c2VyPTVlNWJlYWEwMDhlZGE3NzU0MjFhZmY4ZiZhdXRob3I9NWY5OTY0M2U1MDM5NjQwMDA2ZmQyZjdjJnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRnd3dy5taWxsaXlldC5jb20udHIlMjUyRmd1bmRlbSUyNTJGdHVya2l5ZWRlbi1lYXN0bWVkLXByb2plc2ktYW5sYXNtYXNpbmEtdGVwa2ktNjExNDM5OQ=="">tehdit ediyor</a>. Aynı zamanda EastMed, Libya ile imzalanan deniz yetki alanı sınırlarından geçmesi dolayısıyla Ankara tarafından&nbsp;hükümsüz kabul ediliyor. Brüksel ve Vaşington ise bu projeyi Rusya doğal gazına alternatif olduğu gerekçesiyle destekliyor. Ancak, finansal sorunlar sebebiyle, hattın inşasına ne zaman başlanacağı konusunda&nbsp;belirsizlik mevcut. &nbsp;</li><li>Sonuç:&nbsp;Bütün&nbsp;bu&nbsp;süreçte, belki de en önemli gelişme 15 Temmuz darbe girişiminin bastırılmış olması. Nitekim, 2019’da Mavi Vatan Tatbikatı'yla resmîleşen doktrin sayesinde Türkiye bölgede aktif askerî ve siyasi bir strateji yürütmeye başladı. Son aylarda&nbsp;<a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmZTMxYWMzNDQyNmZhMDAwNzFmNWY3YiZ1c2VyPTVlNWJlYWEwMDhlZGE3NzU0MjFhZmY4ZiZhdXRob3I9NWY5OTY0M2U1MDM5NjQwMDA2ZmQyZjdjJnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRm9kYXR2NC5jb20lMjUyRmVyZG9nYW4tbWlzaXJsYS1nb3J1c21lbGVyaS1hY2lrbGFkaS0xNDA4MjAzNC5odG1s"">Mısır</a> ve&nbsp;<a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmZTMxYWMzNDQyNmZhMDAwNzFmNWY3YiZ1c2VyPTVlNWJlYWEwMDhlZGE3NzU0MjFhZmY4ZiZhdXRob3I9NWY5OTY0M2U1MDM5NjQwMDA2ZmQyZjdjJnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRnd3dy5jdW1odXJpeWV0LmNvbS50ciUyNTJGaGFiZXIlMjUyRnR1cmtpeWUtaWxlLWlzcmFpbC1pbGlza2lsZXJpbmRlLWdpemxpLWdvcnVzbWUtNDc4NDk2"">İsrail</a> ile gerçekleşen arka kapı diplomasisinin ardından Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu 7 Aralık&nbsp;tarihinde “Bir zenginlik varsa paylaşalım. Sorunları diplomasiyle, siyasi yöntemlerle çözelim.” diyerek Türkiye’nin bölge ülkelerinin yer aldığı bir&nbsp;<a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmZTMxYWMzNDQyNmZhMDAwNzFmNWY3YiZ1c2VyPTVlNWJlYWEwMDhlZGE3NzU0MjFhZmY4ZiZhdXRob3I9NWY5OTY0M2U1MDM5NjQwMDA2ZmQyZjdjJnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRnd3dy5kdy5jb20lMjUyRnRyJTI1MkZlcmRvJTI1MjVDNCUyNTI1OUZhbmRhbi1ibWRlLWRvJTI1MjVDNCUyNTI1OUZ1LWFrZGVuaXotaSUyNTI1QzMlMjUyNUE3aW4tYiUyNTI1QzMlMjUyNUI2bGdlc2VsLWtvbmZlcmFucy0lMjUyNUMzJTI1MjVBN2ElMjUyNUM0JTI1MjU5RnIlMjUyNUM0JTI1MjVCMXMlMjUyNUM0JTI1MjVCMSUyNTJGYS01NTAxOTA3Mw=="">Doğu Akdeniz Konferansı</a> düzenlenmesi çağrısını yineledi. &nbsp;</li><li>Doğu Akdeniz enerji paylaşımı konusunda 2021 kritik bir viraj olacak. Peki gelecek yıl bölge ülkelerinin, gerilimin azaltılarak diplomasi ve diyalogla bir çözüme varabileceği bir dönem olacak mı? Bunu kestirmek zor olsa da Doğu Akdeniz meselesinin yeni yılda Türkiye’nin en önemli dış politika başlığı olmaya devam edeceği kesin. Nitekim, Türkiye’nin Doğu Akdeniz’de doğal kaynaklar arama çalışması yapan Oruç Reis sismik araştırma gemisinin görev süresini&nbsp;15 Haziran 2021’e kadar uzatması, bunun en önemli göstergesi.</li></ul>

Kıbrıs Rum Kesimi ile ilgili hikayeler