Siyasi olarak yüklü eşleşmeler dünya kupalarının olmazsa olmazlarındandır. Katar 2022’de de İran ve Amerika Birleşik Devletleri arasında oynanan mücadele bu yönüyle dikkat çekti. Siyasi açıdan bu maç kadar dikkat çekmese de sıcak çatışmanın içine girmesi an meselesi olan iki ülke de bu kupada birbirlerine rakip oldu. Ülkelerden biri kupada olmasa da. &nbsp; &nbsp; &nbsp;&nbsp;1990’ların başından 2000’lerin başına kadar devam eden Yugoslav Savaşları milyonlarca insanı evlerini terk ederek yeni bir ülkeye iltica etmeye zorladı. Savaş yüzünden büyük yıkıma uğrayan Kosovalı Arnavut diasporası bugün Kuzey, Orta ve Batı Avrupa’da yoğun bir şekilde varlık gösteriyor. Ülkeleri dışında yaşayan Kosovalı Arnavutların sayısının 800 bin civarında olduğu düşünülüyor. Bu insanlardan büyük çoğunluğu Almanya, ABD ve İskandinav ülkeleri ile birlikte İsviçre’ye de göç etti. İsviçre’de yaşayan Kosova kökenli insanların sayısı 100 binin üzerinde. &nbsp;Bu yoğun göçle birlikte İsviçre’de toplumun pek çok farklı alanında olduğu gibi futbolda da Kosova ve Makedonya topraklarından göç etmiş Arnavut kökenli isimlerin varlığı, özellikle 2000’lerin ortası ve 2010’larda ikinci neslin hayata atılmasıyla, belirgin şekilde görülmeye başladı. İsviçre’de doğup büyüyen bu kökene sahip yüzlerce genç profesyonel olarak Avrupa’nın çeşitli ülkelerinde futbol oynuyor ve tamamı olmasa da büyük çoğunluğu milli takımlar düzeyinde İsviçre’yi temsil ediyor. Geçmişte milli takımda oynamış Admir Mehmedi, Blerim Dzemaili ve Valon Behrami akla ilk gelen isimler. Halen bu takımda forma giyen ve Katar 2022’de de boy gösteren Granit Xhaka ve Xherdan Shaqiri ise ayrı birer parantezi hak ediyor.<img src="https://images.aposto.com/2022/11/2/1670316669711.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.67" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">İsviçre Milli Takımı | Guardian1999’da sona eren savaşın ardından 2008’de Sırbistan’dan ayrılarak bağımsızlığını ilan eden Kosova’yı bugün Birleşmiş Milletler’e üye 193 devletten 101’i tanıyor. Tabii ki Sırbistan bu ülkelerden biri değil. İki ülke arasında bu sene daha da gerilen ilişkilerin temelinde 2011 yılında imzalanan bir anlaşma var. Kosova, anlaşmanın sona ermesiyle kendi ülkesinde kayıtlı ancak Sırbistan tarafından verilen araç plakalarını 1 Ağustos 2022’den itibaren kabul etmeyeceğini ve bu plakaların Kosova otoriteleri tarafından verilenlerle değiştirileceğini açıkladı. Sırbistan hükümeti ise meşruiyetini tanımadığı bir devletin böyle bir yaptırım uygulamasını kabul etmiyor. Kosova’nın aldığı karar üzerine ülkenin kuzeyinde yaşayan halkın ayaklanmasıyla iki ülke ilişkileri sıcak çatışmaya yaklaşacak kadar gerildi. Plaka uygulama tarihi defalarca ertelenirken, Kosova hükümeti son olarak Nisan 2023’e kadar kademeli olarak bu plakaların değiştirileceğini açıkladı. Ancak iki taraf arasındaki tansiyon sürüyor.&nbsp;Tabii ki hem yakın geçmişte yaşanan savaşın hem de bugün yaşanan gerilimin etkisinin futbol sahasına etki etmeyeceğini düşünmek hayalcilik olurdu. Hele ki geçmiş maçlarda yaşananları düşününce. 2014 yılında, EURO 2016 elemelerinde Sırbistan ve Arnavutluk’u Belgrad’da karşı karşıya getiren maçta sahaya sokulan bir drone ve ona asılı “Büyük Arnavutluk” bayrağı sahayı ve tribünleri karıştırmış, maç tatil edilmiş ve sonrasında Arnavutluk lehine 3-0 tescil edilmişti. “Büyük Arnavutluk” bayrağının Arnavutluk ve Kosova’nın tamamını; Yunanistan, Kuzey Makedonya, Karadağ ve Sırbistan topraklarının da bir kısmını içine aldığı düşünülünce, Sırbistan taraftarının neden tetiklendiğine şaşırmamak gerek.Bir önceki Dünya Kupası olan 2018 Rusya’da Sırbistan ve İsviçre yine karşı karşıya gelmiş ve İsviçre 1-0 geriye düştüğü maçı Xhaka ve Shaqiri’nin golleriyle 2-1 kazanmıştı. Her iki oyuncu da attıkları gollerden sonra Arnavutluk bayrağına atıfta bulunan kartal sevinciyle küçük çaplı bir diplomatik krize neden olmuş ve FIFA’dan 10.000’er İsviçre frangı ceza almıştı.1991 yılında Kosova’da dünyaya gelen Shaqiri henüz bir yaşındayken ailesi İsviçre’ye yerleşti. Xhaka ise ailesinin Kosova’dan İsviçre’ye göç etmesinden kısa bir süre sonra Basel’de doğdu. Babası Ragıp 1986’da Kosova’nın bağımsızlığını destekleyen bir protesto gösterisinde yer aldığı için tutuklandı ve cezaevinde işkenceye maruz bırakıldı. Shaqiri ise Kosova kökenlerine verdiği değeri 2018’deki Sırbistan maçına bir kramponunda İsviçre, diğerinde Kosova bayrağı işlenmiş şekilde çıkarak göstermişti. Sırbistan forveti Aleksandar Mitroviç ise bundan pek hoşlanmamış olsa gerek; “Kosova’yı çok seviyorsa gitsin orada oynasın” şeklinde bir çıkışta bulunmuştu. Xherdan Shaqiri ve Granit Xhaka İsviçre Milli Takımı formasını sırasıyla 111 ve 110 kez giydi. Kariyerleri bittiğinde büyük ihtimalle 118 maçla zirvede bulunan Heinz Hermann’ı büyük farkla geride bırakacaklar. &nbsp; &nbsp; &nbsp;Katar 2022’deki müsabakada İsviçre yine geriden gelerek 3-2 kazanmayı başardı. İsviçre’nin gollerinden birini atan ismin Shaqiri’den başkası olması düşünülemezdi. Belki de yine bir ceza almaktan çekinen forvet oyuncusu bu sefer kartal sevincini yapmadı ama maçın başından itibaren kendisini ıslıklayan Sırbistan tribünlerine bakarak sus işareti yapmaktan da geri durmadı. Shaqiri takımını 1-0 öne geçirirken son üç dünya kupasının tamamında gol atan üç futbolcudan biri oldu. Diğerleriyse tabii ki Cristiano Ronaldo ve Lionel Messi.&nbsp;<img src="https://images.aposto.com/2022/11/2/1670317973043.jpeg" style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.78" width="550" fr-original-style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">BBCMaç içinde tansiyon zaman zaman artsa ve son bölümde Granit Xhaka ve Sırbistan oyuncuları arasında arbede yaşansa da asıl problemler saha dışındaydı. Tartışmalar Brezilya maçı öncesinde Sırbistan soyunma odasına asılı bir pankartla başladı. Pankartta Kosova haritası, üzerine Sırbistan bayrağı yerleştirilmiş şekilde resmedilmiş ve “Teslim Olmak Yok!” yazılıydı. Bu doğal olarak FIFA üyesi Kosova’nın büyük tepkisini çekti.The Guardian’dan Nick Ames’in İngiltere’de yaşayan Kosova kökenli bir taraftara dayandırdığı haberine göre taraftarın Arnavutluk bayrağıyla stadyuma girmesine izin verilmedi ancak Sırbistan taraftarlarının Arnavutları aşağılayıcı ibareler içeren öğeleri içeri sokmasına göz yumuldu. Bazı Sırbistan taraftarlarının maç boyunca attıkları faşist ve ırkçı sloganlara 77. dakikadaki stadyum anonsuna kadar ses çıkarılmadı.Kosova ve Sırbistan arasındaki gerilimin bir sıcak savaşa dönüşme ihtimali varlığını korurken, bölgede yüz yılı aşkın süredir devam eden etnik tansiyonun kısa vadede çözümü mümkün görünmüyor. Bu tansiyon siyasi, diplomatik ve toplumsal olarak sürdükçe futbol sahasına yansımalarını da görmeye devam edeceğiz. Ve bugün Shaqiri ve Xhaka örneklerinde gördüğümüz gibi; Kosova göçmeni bir futbolcu sahada hangi ülkeyi temsil ederse etsin Sırbistan maçlarının anlamı onun için biraz daha farklı olacak. &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp;

Kosovalı ile ilgili hikayeler