Eskiden varlıklı olmanın en net göstergesi nesnelerdi. Duvarda asılı sanat eserleri, koleksiyonluk saatler, yıllandırılmış şaraplar ve gösterişli malikaneler, kişinin sofistike zevklerinin birer göstergesi olarak kabul edilirdi. Bugün ise ultra zenginler, bu geleneksel lüks sembollerine eskisinden çok daha az ilgi gösteriyor. Dünyanın en varlıklı insanları, servetini artık “sahip olunan” nesnelerden çok, “yaşanan” deneyimlere harcıyor.&nbsp;Fiziksel lüks varlıkların cazibesi azalırken zaman, mahremiyet ve kişiye özel deneyimler, yeni statü göstergelerine dönüşüyor. Bu değişim, yalnızca zevklerin değil, zenginliğin kendisinin nasıl algılandığının da kökten dönüşmekte olduğunu ortaya koyuyor.&nbsp;Geniş açı: Yalnızca birkaç yıl öncesine kadar lüks tüketim mallarının değeri, istikrarlı bir biçimde artış gösteriyordu. Kayısı, kavrulmuş badem, narenciye kabuğu, limon ve beyaz trüf mantarı notalarıyla öne çıkan ve dünyanın en iyi tatlı şaraplarından biri olarak kabul edilen Château d’Yquem 2010, ultra zenginlerin zevklerine hitap ederdi. 2023’e gelindiğinde Fransız şarap üreticisinden bir şişe şarap almak, 2010’ların ortalarına kıyasla %60 daha pahalı hâle geldi.&nbsp;<img src="https://images.aposto.com/2025/11/3/1765997838840.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="0.68" width="550" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Her türlü lüksün giderek daha pahalı hâle geldiği o dönemde klasik otomobiller, yıllanmış viskiler ve devasa malikanelerin değeri hızla arttı. Gayrimenkul firması Knight Frank’in hazırladığı&nbsp;lüks yatırım endeksi&nbsp;de 2015’ten 2023 yılına kadar %70 yükseldi.&nbsp;Dönüm noktası:&nbsp;Fakat endeks, 2023’te ulaştığı zirveden bu yana %6 düşüş göstermiş durumda. Endeksteki düşüş, lüks ürünlerin fiyatlarında da açıkça görülebiliyor.Aynı dönem içinde Bordeaux’un Lafite Rothschild ve Margaux gibi en popüler şaraplarının fiyatları, %20 düştü. ABD’de özel jet ve tekne fiyatları, %6 düşüş gösterdi. İkinci el piyasasında Rolex saatler,&nbsp;2022 yılına göre neredeyse %30 daha düşük fiyatlardan el değiştirmeye başladı.&nbsp;Gayrimenkul firması Savills'e göre metropollerdeki en iyi gayrimenkullerin fiyatlarında görülen artış, neredeyse tamamen dururken Londra ve Paris'teki lüks konutların fiyatları&nbsp;ciddi bir düşüş gösterdi. İki yıl önce San Francisco’daki Milyarderler Sokağı’nda 32 milyon dolardan satışa çıkarılan bir evin fiyatı, yakın zamanda 26 milyar dolara indi.&nbsp;Perde arkası:&nbsp;Ultra lüks malların değerlemesinde görülen durgunluk, birçok kişi tarafından süper zenginlerin zor durumda olmasıyla açıklanıyor. Fakat veriler, tam tersi yönde bir tabloya işaret ediyor.&nbsp;Forbes&nbsp;verileri, dünya genelinde milyarder sayısının geçen yılki 2 bin 800 seviyesinden bu yıl 3 binin üzerine çıktığını gösteriyor. Ayrıca Amerikalı vatandaşların en zengin %0,1’lik kesimi, ülkedeki hane halkı servetinin %14’ünü elinde tutuyor. Bunun, son birkaç on yılda görülen en yüksek oran olduğu ifade ediliyor.&nbsp;Dahası: Yapay zeka patlaması nedeniyle Silikon Vadisi’ne de ev sahipliği yapan San Francisco, her gün yeni milyonerler yaratıyor.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Ayrıca araştırma şirketi Moody’s Analytics’den Mark Zandi’ye göre ABD nüfusunun en zengin %3,3’lük kesimi 2022’den bu yana harcamalarını büyük ölçüde artırıyor.&nbsp;</li></ul><h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Lüksün ekonomisi değişiyor</h2>Tüm bu veriler, ultra zenginlerin sayısının azalmadığını ve bu kesimin düşünülenin aksine zor bir durumda olmadığını ortaya koyuyor. Bu da lüks tüketim mallarındaki durgunluğun ultra zenginlerin durumuyla açıklanamayacağı anlamına geliyor. Bazı analistlere göre lüksün ekonomisi değiştiği için lüks tüketim mallarında bu tip bir durgunluk dönemi yaşanıyor.&nbsp;Perspektif:&nbsp;20’nci yüzyıl ekonomisti Thorstein Veblen, lüks algısının az bulunurluk ve rekabete bağlı olduğunu savunuyor. Bu perspektife göre bir mal, sadece pahalı olduğu için değil, bir kişi tarafından tüketilmesinin diğer kişilerin ona sahip olma şansını azaltması nedeniyle lüks olarak kabul ediliyor. Fakat bugünün ekonomisinde az bulunan ve rekabete yol açan ürünlerin büyük ölçüde değiştiği görülüyor.&nbsp;Ultra zenginler için lüks eşyaların her yerde bulunabilir olması artık sorun yaratıyor. Bugün yalnızca Bordeaux değil, Bordeaux gibi pek çok kent harika şaraplar üretiyor. Laboratuvar ortamında üretilen elmaslar, gerçeğinden ayırt edilemiyor. İkinci el pazarı büyüdükçe bir miktar parası olan herkes, bir Kiton ceket alabilir hâle geliyor.&nbsp;Benzer şekilde: Eskisinden çok daha kolay özel jet kiralanabiliyor. Sanat dünyasındaki teknolojik atılımlar, ikonik eserlerin NFT’ler yoluyla parçalara ayrılmasını mümkün kılıyor. Böylece yüzlerce insan, Rembrandt’ın eserinin bir parçasına sahip olabiliyor.&nbsp;Üstelik bugünün dijital dünyasında hemen hemen herkes, güzel deneyimleri sosyal medyada paylaşmaktan zevk alıyor. Bu da lüks ürünlerin, az bulunan veya rekabet gerektiren mallar gibi algılanmasının önüne geçiyor.&nbsp;<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Ultra zenginler artık maldan çok hizmete para harcıyor</h2>Pahalı ve az bulunur ürünlerdeki lüks algısı kayboldukça ultra zenginler, hizmete para harcamaya başlıyor. The Economist’in Super Bowl bileti almaktan üç Michelin yıldızlı bir restoranda yemek yemeye kadar pek çok lüks deneyimi içeren <a fr-original-style="" href="https://www.economist.com/finance-and-economics/2025/10/12/why-the-ultra-rich-are-giving-up-on-luxury-assets" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">ultra lüks hizmetler endeksi</a>, hem küresel olarak bilinen hem de uzun yıllar boyunca güvenilir fiyat verilerine ulaşılabilen deneyimlere odaklanıyor.&nbsp;<img src="https://images.aposto.com/2025/11/3/1765997523620.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="0.97" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Endeks, 2019’dan bu yana lüks hizmetlerin fiyatlarında %90’lık bir artış yaşandığını ortaya koyuyor. Lüks mallarda ise 2023’ten beri fiyat düşüşü yaşandığı görülüyor. Lüks hizmetlerin fiyatlarındaki sıçrama, lüks malların fiyatlarında düşüşe neden olan dinamiklerle örtüşüyor. Örneğin Paris'in en iyi otellerinden biri olan Le Bristol'de&nbsp;misafirler, Eyfel Kulesi manzaralı çatı katındaki havuzda yüzebiliyor. Yeşilliklerle dolu terasta kalan birçok misafir, kokteyllerini içerken yaşadıkları deneyimi fotoğraflayarak vakit geçiriyor.&nbsp;Öte yandan:&nbsp;Le Bristol'de yalnızca 200 oda bulunuyor. Bu da yoğun bir rekabete yol açıyor ve odalarda yaşanan deneyimi az bulunur kılıyor. The Economist, Le Bristol’de bir gece geçirmenin maliyetinin şu anda 2019’dakinin iki katı olduğuna işaret ediyor.&nbsp;Dolayısıyla lüks deneyimlerin büyük bir rekabet alanı yaratması ve az bulunur hâle gelmesi, bu deneyimler etrafındaki&nbsp;lüks algısını&nbsp;koruyor. Bu da lüks hizmetlerin fiyatlarında son birkaç yıldır istikrarlı bir artışa yol açıyor.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Wimbledon’ın sahibine maç bileti alma ve merkez kortta vakit geçirme hakkı da sunan 5 yıllık ayrıcalıklı üyeliğinin fiyatının, 2016’dan bu yana 50 bin sterlinden 100 bin sterlinin üzerine çıktığı görülüyor.</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Super Bowl biletinin fiyatı, birkaç yıl öncesine göre ikiye katlanırken Met Gala’ya katılmanın maliyetinin de son birkaç yılda iki katına çıktığı ifade ediliyor.</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">San Francisco’da bulunan üç Michelin yıldızlı restoran Benu’nun menüsündeki fiyatların da 2015’ten bu yana %78 arttığı belirtiliyor.&nbsp;</li></ul>Tüm bu hizmetler, ultra zenginlere yalnızca bir deneyime dahil olma fırsatı vermiyor. Bu deneyimlerde aynı zamanda o birkaç saat içinde dünyadaki başka hiç kimsenin ayırtılan masada, koltukta ya da odada oturamayacağı bilgisi de satın alınıyor. Dolayısıyla orada asıl statü ve lüks algısı, bir deneyime katılmak değil, o deneyime başkalarının katılamadığını bilmekle şekilleniyor.&nbsp;Bu&nbsp;yeni lüks anlayışı, gösterişten çok, dışarı itme üzerine kuruluyor ve neye sahip olunduğu değil, kimlerin dışarıda kaldığı belirleyici oluyor. Nesnelerin kolaylıkla el değiştirebildiği ve taklit edilebildiği bir dünyada maddi değeri, ironik bir şekilde tekrarlanamayan ve paylaşılamayan anlar yaratıyor.&nbsp;

Pareto

Eskiden varlıklı olmanın en net göstergesi nesnelerdi. Duvarda asılı sanat eserleri, koleksiyonluk saatler, yıllandırılmış şaraplar ve gösterişli malikaneler, kişinin sofistike zevklerinin birer göstergesi olarak kabul edilirdi. Bugün ise dünyanın en varlıklı insanları, servetlerini “sahip olunan” nesnelerden çok, “yaşanan” ve “paylaşılamayan” deneyimlere harcıyor. 

Lafite Rothschild ile ilgili hikayeler