2005 yılında kurulan, Yeni Zelanda merkezli ünlü yazıevi <a fr-original-style="" href="https://klim.co.nz" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; text-decoration-skip: objects; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Klim Type Foundry</a>’nin kurucusu ve yazı tasarımcısı Kris Sowersby, kendisine sürekli yöneltilen “En sevdiğiniz yazıtipi hangisidir?” sorusuna üç bölümden oluşan yazı dizisi ile cevap verir. Bu yazılarda, bir yazı tasarımcısının kişisel değerlendirmelerine ve yazı seçimine yönelik orijinal yazı numuneleri üzerinden dikkate değer ipuçları sunuyor.<img src="https://images.aposto.com/2022/1/3/1645022516960.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.65" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">“Austin Harf Evi — Dökümü Yapılmış Yazı Numuneleri” kitabından Six Line Pica, Antik, 1838.En çok, 1800–1900 yılları arasında tasarlanan, çeşitli yazı evlerinin Antik yazıyüzü sınıfından örneklerini seviyorum. Bazıları hafiften çılgın hatta biraz kendinden geçmiş gibi görünseler de, o kadar büyük ve dolgundurlar ki sayfa üzerinde güçlü bir duruş sergilerler. Yukarıdaki örnek, bu sınıfın en belirgin temsilcisidir.<img src="https://images.aposto.com/2022/1/3/1645022601778.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="2.08" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Norman Potter’ın “Tasarımcı nedir?” adlı eserinde Arnhem’in kullanımı. Hyper Press, 2003.<a fr-original-style="" href="https://ourtype.com/#/try/arnhem/" rel="noopener ugc nofollow" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; text-decoration-skip: objects; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Arnhem</a>’e ilk defa, Hyper Press tarafından yayımlanan Norman Potter’ın <a fr-original-style="" href="http://www.hyphenpress.co.uk/books/978-0-907259-16-9" rel="noopener ugc nofollow" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; text-decoration-skip: objects; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">“Tasarımcı Nedir?”</a> eserini okurken âşık oldum. Zorlayıcı ya da sıkıcı olmayan müthiş ağırbaşlı bir yazıyüzü. Birçok matbaacının serif yazı gerektiren işlerde, onu kullandıklarını düşünüyorum.<img src="https://images.aposto.com/2022/1/3/1645022634048.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.36" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">“Linotype Yazıtipleri” numunesinden Akzidenz Grotesk örneği, 1967.Akzidenz Grotesk, ilginç bir hikayeye ve geçmişe sahip. Özetle Akzidenz, ilk olarak Berthold tarafından derlenen, yeniden adlandırılan ve yayımlanan, ayrı fakat benzer sans-serifleri barındıran bir koleksiyondu. Yeniden çizim ve kesimler de dahil olmak üzere hem dijital hem de metal dökümleri içeren birçok sürümü olan Akzidenz’in en sevdiğim sürümleri; kendine özgü, güçlü ve karakteristik kesimi ile Linotype’ın metin boyutu “Akzidenz Grotesk”i ve Berthold’un “<a fr-original-style="" href="https://www.flickr.com/photos/20994543@N04/30229765466/in/album-72157673755166742/" rel="noopener ugc nofollow" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; text-decoration-skip: objects; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">yarı-kalın</a>”ıdır.<img src="https://images.aposto.com/2022/1/3/1645022690926.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.83" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">FF Balance Kalın ve İnce.<a fr-original-style="" href="https://www.fontfont.com/fonts/balance" rel="noopener ugc nofollow" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; text-decoration-skip: objects; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">FF Balance</a> biçem açısından çelişkilidir: Hafif ters kontrastı, aşırı büyük kırpmaları, çoğaltılmış ağırlıkları ve genişleyen dikey çizgi kalınlıkları (flared stems)… Buna rağmen sağlam, yapılı ve sıcak göründüğünden metinlerde çok güzel sonuç veriyor. Dijital olmasına rağmen tamamen analog bir his uyandırıyor. Daha uzun bir inceleme için, I Love Typography adlı ağ sayfasında yayımlanan <a fr-original-style="" href="http://ilovetypography.com/2008/06/04/typeface-review-ff-balance/" rel="noopener ugc nofollow" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; text-decoration-skip: objects; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">yazımı</a> okuyabilirsiniz.Birinci bölüme <a fr-original-style="" href="http://bit.ly/37bXPkJ" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; text-decoration-skip: objects; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">buradan</a> devam edebilir; ikinci bölümü <a fr-original-style="" href="https://bit.ly/3atsn5B" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; text-decoration-skip: objects; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">buradan</a>, üçüncü bölümü ise <a fr-original-style="" href="https://bit.ly/3qF4ZKe" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; text-decoration-skip: objects; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">buradan</a> okuyabilirsin.

Kris Sowersby’nin en çok sevdiği yazıtipleriyle ilgili sorulara cevap verdiği yazı dizisini TTT okurları için tercüme ettik.

Favorilerim oyunu!

2019 yılında <a fr-original-style="" href="https://www.aiga.org" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; text-decoration-skip: objects; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">AIGA</a>’nın (The American Institute of Graphic Arts) Dünya Kadınlar Günü onuruna tamamı kadın yazı tasarımcıları tarafından tasarlanmış on yazıyüzünü <a fr-original-style="" href="https://t.co/QOlW2R6pgC" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; text-decoration-skip: objects; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">öne çıkarması</a>; ardından Jan Tschichold ile yazı tasarımı, László Moholy-Nagy ve Herbert Bayer ile tasarım üzerine çalışan Bauhaus’un bilinen tek kadın tasarımcısı Söre Popitz (Irmgard Sörensen-Popitz) hakkında yayımladığı <a fr-original-style="" href="https://t.co/XHuZBqN6h5" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; text-decoration-skip: objects; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">yazısı</a> gibi gelişmeleri okurlarımıza duyurmuştuk.&nbsp;<img src="https://images.aposto.com/2021/11/0/1639920429652.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.47" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Daha sonra 2020 yılında <a fr-original-style="" href="http://yulia-popova.com" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; text-decoration-skip: objects; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Yulia Popova</a>’nın <a fr-original-style="" href="https://www.onomatopee.net/exhibition/how-many-female-type-designers-do-you-know/#publication_13145" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; text-decoration-skip: objects; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">“Kaç tane kadın yazı tasarımcısı tanıyorsunuz? (How many female type designers do you know?)”</a> adlı kitabının yayımlanması somut bir gelişme olarak öne çıkmıştı. Yazı tasarımı alanında toplumsal cinsiyet konusu üzerine yapılan araştırmalara ilişkin genel bir bakış sunan kitapta, on dokuzuncu ve yirminci yüzyılın başlarında çalışan kadın yazı tasarımcıların biyografilerinin yanı sıra Veronika Burian, Louise Fili, Zuzana Licko ve Fiona Ross gibi öne çıkan birçok kadın yazı tasarımcılarıyla yapılan röportajlar yer aldı. Aynı yıl, İsveç’ten <a fr-original-style="" href="https://twitter.com/carolina_laudon" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; text-decoration-skip: objects; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Carolina Laudon</a>, <a fr-original-style="" href="https://atypi.org" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; text-decoration-skip: objects; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">ATypI</a>’nin (Association Typographique Internationale) ilk kadın başkanı oldu. <a data-type="embed" fr-original-style="" href="https://youtu.be/rsr4Bo9RKj8" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; text-decoration-skip: objects; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank"><img src="https://embed.apos.to/assets/2021/11/2021-12-19T13:31:53.722Z.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.77" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"></a> 2021 yılındaki gelişmeler, yazı sektöründe kadınların rolüne ilişkin daha kapsamlı araştırmalardan elde edilen bulguların açıklanmasıyla hız kazandı. Önce <a data-href="https://link.aposto.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0by5jb20vY2xpY2s/c291cmNlPXdlYiZwdWJsaXNoZXI9NjEyOGE4ZjFiNTQxMjQwMDA2NTI4MGM5Jm5ld3NsZXR0ZXI9NjEyYjMyNzlkYjU5ZDAwMDA3N2RiODk2Jmlzc3VlPTYxODE5OWEzMGQ0OTYzMDAwNjdlNTBiZCZzdWJzY3JpYmVyPXVuZGVmaW5lZCZzdG9yeT02MTk2NjBhYjQ0NjgwNjAwMDdjMTkwZWUmYXV0aG9yPW51bGwmdXJsPWh0dHBzJTI1M0ElMjUyRiUyNTJGd3d3LnJlYWRpbmcuYWMudWslMjUyRnR5cG9ncmFwaHklMjUyRnN0YWZmJTI1MkZwcm9mZXNzb3ItZmlvbmEtcm9zcw==" fr-original-style="" href="https://link.aposto.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0by5jb20vY2xpY2s/c291cmNlPXdlYiZwdWJsaXNoZXI9NjEyOGE4ZjFiNTQxMjQwMDA2NTI4MGM5Jm5ld3NsZXR0ZXI9NjEyYjMyNzlkYjU5ZDAwMDA3N2RiODk2Jmlzc3VlPTYxODE5OWEzMGQ0OTYzMDAwNjdlNTBiZCZzdWJzY3JpYmVyPXVuZGVmaW5lZCZzdG9yeT02MTk2NjBhYjQ0NjgwNjAwMDdjMTkwZWUmYXV0aG9yPW51bGwmdXJsPWh0dHBzJTI1M0ElMjUyRiUyNTJGd3d3LnJlYWRpbmcuYWMudWslMjUyRnR5cG9ncmFwaHklMjUyRnN0YWZmJTI1MkZwcm9mZXNzb3ItZmlvbmEtcm9zcw==" rel="noopener" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; text-decoration-skip: objects; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Prof. Fiona Ross</a> koordinatörlüğünde, <a data-href="https://link.aposto.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0by5jb20vY2xpY2s/c291cmNlPXdlYiZwdWJsaXNoZXI9NjEyOGE4ZjFiNTQxMjQwMDA2NTI4MGM5Jm5ld3NsZXR0ZXI9NjEyYjMyNzlkYjU5ZDAwMDA3N2RiODk2Jmlzc3VlPTYxODE5OWEzMGQ0OTYzMDAwNjdlNTBiZCZzdWJzY3JpYmVyPXVuZGVmaW5lZCZzdG9yeT02MTk2NjBhYjQ0NjgwNjAwMDdjMTkwZWUmYXV0aG9yPW51bGwmdXJsPWh0dHBzJTI1M0ElMjUyRiUyNTJGdHdpdHRlci5jb20lMjUyRmFsaWNlc2F2b2ll" fr-original-style="" href="https://link.aposto.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0by5jb20vY2xpY2s/c291cmNlPXdlYiZwdWJsaXNoZXI9NjEyOGE4ZjFiNTQxMjQwMDA2NTI4MGM5Jm5ld3NsZXR0ZXI9NjEyYjMyNzlkYjU5ZDAwMDA3N2RiODk2Jmlzc3VlPTYxODE5OWEzMGQ0OTYzMDAwNjdlNTBiZCZzdWJzY3JpYmVyPXVuZGVmaW5lZCZzdG9yeT02MTk2NjBhYjQ0NjgwNjAwMDdjMTkwZWUmYXV0aG9yPW51bGwmdXJsPWh0dHBzJTI1M0ElMjUyRiUyNTJGdHdpdHRlci5jb20lMjUyRmFsaWNlc2F2b2ll" rel="noopener" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; text-decoration-skip: objects; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Dr. Alice Savoie</a> ve Dr. Helena Lekka tarafından yürütülen <a fr-original-style="" href="https://link.aposto.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0by5jb20vY2xpY2s/c291cmNlPXdlYiZwdWJsaXNoZXI9NjEyOGE4ZjFiNTQxMjQwMDA2NTI4MGM5Jm5ld3NsZXR0ZXI9NjEyYjMyNzlkYjU5ZDAwMDA3N2RiODk2Jmlzc3VlPTYxODE5OWEzMGQ0OTYzMDAwNjdlNTBiZCZzdWJzY3JpYmVyPXVuZGVmaW5lZCZzdG9yeT02MTk2NjBhYjQ0NjgwNjAwMDdjMTkwZWUmYXV0aG9yPW51bGwmdXJsPWh0dHBzJTI1M0ElMjUyRiUyNTJGd3d3LndvbWVuLWluLXR5cGUuY29tJTI1MkY=" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; text-decoration-skip: objects; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Women in Type (Yazıdaki Kadınlar)</a> araştırma projesinin ağ sayfasının açıldığı duyuruldu. Reading Üniversitesi Tipografi ve Grafik İletişim Bölümünde 2018–2021 yılları arasında yürütülen üç yıllık bir araştırmanın ürünü olan proje, 1910 ila 1990 yılları arasında Monotype Corporation ve Linotype Limited&nbsp;gibi iki büyük İngiliz firmasında çalışan kadınların yazı tasarımı ile üretimindeki rollerini ve sorumluluklarını inceledi. Daha sonra <a fr-original-style="" href="https://twitter.com/Bethany_Qualls" rel="noopener ugc nofollow" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; text-decoration-skip: objects; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Bethany Qualls</a>, San Francisco’daki <a fr-original-style="" href="https://oa.letterformarchive.org/" rel="noopener ugc nofollow" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; text-decoration-skip: objects; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Letterform Archive</a>’ı kullanarak taşınabilir yazı döneminde kadın yazı tasarımcılarının geçmişlerini daha erişilebilir kılmak için yaptığı çalışmaları <a fr-original-style="" href="https://youtu.be/rsr4Bo9RKj8" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; text-decoration-skip: objects; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">sundu</a>. Qualls, proje kapsamında Letterform’un kataloğu için 688’den fazla ciltlenmiş yazı numunesini listeleyerek bu erken yazıları tasarlayan kadınlar hakkında bulabildiği tüm materyali incelemiş. İngilizce kaynaklarda tartışılmayan Rus kadın yazı tasarımcıları hakkında materyallerin ortaya çıkması, projenin ilgi çeken sonuçlarından birisi.İlerleyen günlerde kadınların rolüne ilişkin çalışmaların artacağını ve yeni yayınların ortaya çıkacağını düşünüyoruz. Prof. Elizabeth Resnick editörlüğünde grafik tasarımda kadınların rolüne ilişkin makalelerin yer alacağı ve kurucu üyemiz Ömer Durmaz’ın da bir makalesinin olacağı kitap, bunun işaretlerinden birisi. Türkçe Tipografi Topluluğu olarak bizler de, Sevimli Ay dergisinin dokuzuncu sayısında yer alan Mehmed Said’in yazdığı kadın hattatlarımız ile ilgili bölümün Türkçeye transkripsiyonu önümüzdeki günlerde yayımlayacağız.&nbsp;

Linotype ile ilgili hikayeler