Yazar: Nurşah Dülger, IOT Business Analyst, Makine ve Endüstri MühendisiNesnelerin interneti dediğimiz de standart olarak ilk aklımıza gelen ‘’nesnelerin kendi aralarında oluşturduğu, dünya çapında yaygın bir ağ ve bu ağdaki nesnelerin belirli bir protokol ile birbirleriyle iletişim içinde olmaları” tanımı oluyor. Bu tanımın yıllar önce hayatımıza girmesi ve gelişen dünya da bizi neler bekliyor sorusuna daha sık cevap arar durumdayız. Ev, ofis ve şehir hayatı, sağlık, kişisel ve sosyal alan, taşımacılık ve lojistik alanların da yeni iş modelleri ve hizmetler gelişiyor. Farklı sektörler de hayata geçirilen nesnelerin internet projeleri ile yıllardır gelecek şekilleniyor.&nbsp;İnşaat sektöründe &nbsp;öncelikle betonarme yapılar, hidrolik yapılar ve yapı malzemesi alanlarındaki RFID etiketlerinin IoT amacıyla doğrultusunda kullanıldığı incelenmiştir. Nehir yataklarındaki oyukların durumu, betonarme yapılardaki gerinimlerin son durumu, betonarme donatılarının korozyonu son durumu, şantiyedeki hafriyatların takibi, beton içerisindeki nemin takibi ve prekast elemanların sevkiyatından kullanıldığı alanlardaki takibine kadar birçok uygulamalarda RFID teknolojisinin başarıyla kullanıldığı görülmüştür. Bu en önemli nesneler arasındaki internetin inşaat sektöründe kullanım alanlarından biridir.Lojistik uygulamalarında stok kontrolünün yapılmasında IoT cihazları depoları tarayabilir, en iyi düzeni ve yapılandırmayı belirleyebilmektedir aynı zaman da filo yönetiminde IoT cihazlar yakıt verileri, coğrafi bilgilerin alınmasında avantaj sağlamaktadır. Böyle kontrollerin ortaya çıkması sonucunda IoT lojistik sektörün de büyük değişimler yaratmaktadır.İmalat sektörü üretim araçları ve makineler ile bu makineler arasında veri akışının yapılması ile üretimin insan kaynağı etkisinin dışında süreklilik kazanması sağlanmaktadır. Üretim sektöründe alanda kullanılan IoT araçlardan robotik ürünler, bilgisayarlar, insan – makine arayüzleri ve yapay zeka teknolojileri gelmektedir.Bu kullanılan yeni teknolojiler verim artışına, maliyetlerin düşmesine yüksek oranda destek olmaktadır.&nbsp;Sağlık sektörü hizmetleriyle birlikte kullanılan IoT teknolojisi çalışabilirlik zorluklarını azaltan, daha kısa zamanda teşhis ve tedavi sonuçlarına varabilmeyi sağlayan, verimliliği arttıran ve bakım masraflarını azaltabilen gelişen bir teknolojidir. Nesnelerin İnterneti, iletişim ve teknoloji altyapısını kullanırken kendine özgün çözümler sunarak insanların her yerden sağlık hizmetlerine erişebilmelerini sağlayan, akıllı uygulamalar, mobil cihazlar ve giyilebilir sensörlerin kullanımını içeren etkin bir teknolojidir. Bu teknoloji ile kullanımı ile sağlık sektöründe geleceğe çok farklı bakış açıları ve kapılar açılmıştır.<img src="https://images.aposto.com/2023/6/1/1688961905048.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.21" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Nesnelerin interneti gelişirken veri akışının önemli olduğu yukarıda kullanımlarını örnek olarak bahsettiğim ofis, şehir hayatı, sağlık, kişisel ve sosyal gibi alanlarında hayatımıza yüksek oranlarda değer katmaktadır. Dijital dönüşüm ve nesnelerin internetleri çok farklı noktalara gelerek hayatımızı geliştirmeye devam etmekte ve geleceği konusunda öngörülemez bir noktaya varmamızı sağlamaktadır.

Fütürist Bülten

Nesnelerin İnternetinin Geleceği

IoT 101

Bugün bir araç kullanıyorsanız büyük ihtimalle aracı çalıştıran, el frenini indiren, vitesi kontrol eden ve direksiyonu çeviren sizsiniz. Ancak gelecekte bu araç kullanma deneyimi tarihe karışacak gibi görünüyor. Bireysel araç sahipliğinin olmadığı, trafiğin aşıldığı ve park etme derdinin ortadan kalktığı bir gelecek için otomotiv üreticileri ortak bir vizyona doğru çalışıyor: Otonom araçlar.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Kendi kendini süren araçlar</h2>Sürücüye belirli bir oranda ihtiyacı olan veya hiç olmayan araçlara “otonom araç” deniyor. Yakın geçmişte çokça gündeme gelen bu araçlar her ne kadar sürdürülebilirlik endişelerinin artması nedeniyle ikinci plana atılmış olsalar da son günlerde birçok şirket ve girişim otonom araçlar üzerine eğiliyor. Zira otonom araç konsepti, mobilitenin geleceğinde önemli bir yer teşkil <a fr-original-style="" href="https://www.mckinsey.com/industries/automotive-and-assembly/our-insights/the-future-of-mobility-is-at-our-doorstep" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">ediyor</a> ve sürdürülebilirliğin de önünü açıyor.Otomotiv Mühendisleri Topluluğu (SAE) araçların otomasyon seviyelerini 0’dan 5’e kadar derecelendiriyor. Bu derecelendirmeye göre sıfırıncı seviye araçlar kontrolün sürücü tarafından sağlandığı bir sürüş deneyimi sunarken seviye arttıkça araca şerit takip sistemi, hızlanma ve direksiyon kontrolü gibi yetkinlikler geliyor. SAE, Seviye 3’e kadar sürücülerin yola dikkat vermesi ve gerekli durumlarda kontrolü ele alması gerektiğini ifade ediyor. Ancak seviye 4 araçlar belli koşullarda duyarken, seviye 5 araçlar ise hiçbir koşulda sürücüye ihtiyaç <a fr-original-style="" href="https://www.nhtsa.gov/technology-innovation/automated-vehicles-safety" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">duymuyor</a>. Peki bu araçlar nasıl çalışıyor?<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Otonom araçlar nasıl çalışır?</h2>Bu araçlar sensörler yardımıyla çevrelerinden bilgi toplayarak bir harita oluşturuyor. Bu harita oluşturulurken görüntü tanıma, makine öğrenmesi ve sinir ağları gibi teknolojilerden faydalanılıyor. Aracın yazılımı bu haritadaki verileri değerlendirerek hızlanma, yavaşlama, durma veya direksiyon manevrası yapma gibi kararlar vererek aracı yönetiyor. Nesnelerin interneti gibi teknolojilerin yaygınlaşması ve araçlarla beraber trafik lambaları gibi yerlerde kullanılmasıyla otomatizasyon daha verimli hale gelebilecek gibi <a fr-original-style="" href="https://www.techtarget.com/searchenterpriseai/definition/driverless-car" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">duruyor</a>.Tabii ki bu araçların yapay zekâsının trafiğe çıkmadan önce eğitilmesi gerekiyor. Bunu yapmak için birçok otomotiv üreticisi simülasyonlarda senaryolar kurgulayarak araca belirli durumlarda nasıl davranması gerektiğini öğretmeye çalışıyor. Simülasyonlar tasarımcılar tarafından çoğunlukla manuel olarak kurgulanıyor ve simülasyondaki her nesnenin özelliği teker teker <a fr-original-style="" href="https://www.theverge.com/2022/2/9/22923904/waabi-world-virtual-simulation-autonomous-vehicle-urtasun" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">belirtiliyor</a>. Bu süreçten sonra araçlar gerçek dünyaya çıkıyor ve yollarda test sürüşleri gerçekleştirerek veri topluyor. Ardından test sürüşlerinin çıktılarına göre yazılımları geliştiriliyor. Tam da bu noktada Waabi isimli otonom kamyon teknolojisi girişimi yeni bir yaklaşımla bu teknolojinin gelişimini hızlandırıyor.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Otonom araçların geliştirilmesine yeni bir yaklaşım: Waabi</h2>Waabi, Waabi World isimli simülasyonunu daha verimli bir şekilde oluşturup kullanarak araçların yolda test sürüşü için katetmesi gereken yolu kısaltmayı hedefliyor. Girişim, gerçek hayatta yapılan sürüşlerden çevreyle ilgili veriler toplayıp bu verileri yapay zekâyla zenginleştiriyor. Ardından gerçek senaryoların ve mekanların dijital ikizleri yaratılıyor. Dijital ikizler yaratıldıktan sonra yine yapay zekâ ve basit fizik kuralları kullanılarak Waabi Driver&nbsp;isimli otonom sürücüye gerçekçi bir sensör girdisi sağlanıyor. Ayrıca şirket, tekrar yapay zekânın nimetlerinden faydalanarak Waabi Driver’ın zorlanacağı, hatta başarısız olacağı simülasyonlar oluşturabiliyor. Diğer şirketlerin aksine Waabi Driver, simülasyon esnasında kendini <a fr-original-style="" href="https://techcrunch.com/2022/02/09/waabis-new-simulator-could-scale-autonomous-vehicle-tech-faster/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">geliştirebiliyor</a>.Waabi’nin geliştirdiği teknoloji, otonom araçların geliştirilmesi ve kullanıma hazır hale gelmesi için önemli bir gelişme gibi duruyor.

Quando

Otonom araçlar, yeni simülasyonlarla daha verimli bir şekilde eğitiliyor.

Otonom araçları eğitmede yeni yaklaşım

<h2>İş süreçlerine uçtan uca çözümler: <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="http://bit.ly/39NipJj">Panorama</a> &nbsp;</h2>İrlanda kökenli ressam Robert Barker, 1787 yılında Calton Tepesi'nden Edinburgh'e bakarken bugün de bildiğimiz ve kullandığımız bir konsept icat etti. Aynı yıl, tümü anlamına gelen pano ve görünüm anlamına gelen horama kelimelerinden türettiği isimle tescillediği bu konsept, panoramaydı. Dünya, silindirik bir yüzeyde 360 derecelik bir görüş sunan panorama resimleri Barker ile tanıdı. Panorama bugün konulara enine boyuna eğilen yaklaşımları tanımlamak için de kullanılıyor.&nbsp; Avrupa’nın en iyi 10 lojistik teknoloji şirketinden biri olarak gösterilen Univera’nın <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="http://bit.ly/39NipJj">Panorama Dünyası</a> da 6 farklı yazılım çözümüyle satış, lojistik ve servis başlıklarına panoramik bir bakışla yaklaşıyor.<ul><li><a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="http://bit.ly/39NipJj">Panorama Dünyası:</a> Panorama dünyası tüm ihtiyaçlara yönelen; tedarik yönetimi çözümü <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="http://bit.ly/2Q0T5r6">LojiTek,</a> depo ve üretim yönetimi çözümü <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="http://bit.ly/2PZQ6PM">StokBar,</a> çoklu kanal satış yönetimi çözümü <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="http://bit.ly/2vQHjZB">EnRoute,</a> satış sonrası hizmet yönetimi çözümü <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="http://bit.ly/2TT1NZw">CallDesk,</a> sahadan veri toplama ve mobil ekip yönetimi çözümü <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="http://bit.ly/2Iy7Uxu">Quest</a> ve kurumsal sosyal ağ <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="http://bit.ly/38AlOcM">Social'ı</a> kapsayan bütün bir sistemi tanımlıyor. Öte yandan güçlü dokümantasyon desteği ve farklı kodlama dillerine açıklık sunan ExtendedAPI ile Panorama, şirket ihtiyaçları için özelleştirilebiliyor ve başka yazılımlarla birlikte çalışır hâle getirilebiliyor. &nbsp;</li><li>Öne çıkanlar: Panorama, Univera'nın sunduğu tüm yazılımları tek platformda birleştirerek uçtan uca çözüm sunuyor. Nesnelerin interneti teknolojisinin de aktif olarak kullanılabildiği çözümler, web tabanlı olduğu için sahada ve ofis dışı çalışma alanlarında da kolay yönetilebilir süreçlere imkân tanıyor. Mobilite konusunda oldukça deneyimli olan Univera, sahada Panorama kullanıcılarına birçok işlemi yapabilme ve kolay kullanım imkânı sunuyor. Kaynakların doğru yönetilmesini mümkün kılan ve verimlilik açısından vazgeçilmez olan kaynak planlama sistemleri (ERP) ile entegre ve bulut üzerinde çalışan Panorama çözümleri, şirketler için kolaylık ve maliyet avantajı sunuyor. Öte yandan Panorama’da tüm veriler verimli biçimde depolanıyor ve akıllı analizlerle raporlanıyor; böylece Panorama kaynak yönetiminde doğru stratejik kararlar almayı da kolaylaştırıyor. &nbsp;</li><li><a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="http://bit.ly/38EHaWu">Univera:</a> İzmir merkezli bir teknoloji ve Ar-Ge şirketi olan Univera, farklı sektör ihtiyaçlarına uygun geliştirdiği bütünlüklü çözümler ile satış, lojistik ve servis başlıklarındaki iş süreçlerinin dijitalleşmesi için tüm hizmetleri sağlamayı hedefliyor. Erikli, Ford, Nestlé, Ülker gibi birçok büyük markaya ve 25 binin üzerinde mobil kullanıcıya 130'un üzerinde canlı projeyle hizmet sunan Univera, paket çözümleri ve müşteri odaklı yaklaşım politikasıyla için güvenilir bir iş ortağı oluyor.</li></ul>

Nesnelerin interneti ile ilgili hikayeler