Serbest stil kayakçı Gu Ailing ve artistik patinajcı Zhu Yi. İki sporcunun da ailesi Çin’den ABD’ye göç etmiş ve iki sporcu da California doğumlu. Aralarında sadece bir yaş fark var. Her ikisi de doğdukları ve sporu öğrendikleri ülke yerine Çin adına Beijing 2022’de yarışmaya karar verdi. Ancak bir ülkeden vatandaşlık almakla, toplum tarafından sahiplenilmek arasında küçük bir fark var: Başarı.18 yaşındaki Gu serbest stil kayağın dünyadaki en büyük yıldızlarından ve Beijing 2022’de de altın madalyanın en önemli favorilerinden biriydi. Geçtiğimiz hafta salı günü düzenlenen Big Air müsabakasını beklendiği gibi kazandı ve altın madalyayı boynuna geçirdi. Doğal olarak bütün Çin Gu’nun başarısını kutladı. Yarışmanın ardında Çinli muhabir Gu’dan bir “Beijing’li kız” olarak lokal bir deyiş söylemesini ve en sevdiği yerel yemeğin ne olduğunu sordu. Gu, akıcı Mandarin Çincesi ile en sevdiği yemeğin Pekin ördeği olduğunu söyledi.Zhu ise maalesef Gu kadar şanslı değildi. İki gün üst üste önce takım yarışmasında ardından bireysel yarışmada düşerek gözyaşları içinde pisti terk eden 19 yaşındaki sporcu, anında Çin sosyal medyasının gazabına uğradı. Çin takımı için uygun olmadığı, Çin doğumlu bir sporcunun hakkını gasp ettiği ve doğru düzgün Çince bile konuşamadığı yazıldı. İş o kadar büyüdü ki, Weibo platformundaki “Zhu Yi Düştü” hashtag’i birkaç saat içinde 200 milyondan fazla görüntülenmeye ulaşınca sansüre uğradı.Aslında Çin’in Beijing 2022 takımında Gu ve Zhu gibi pek çok sonradan vatandaşlığa geçirilmiş “transfer” sporcu bulunuyor. Ancak dünyanın hemen hemen bütün ülkelerinin uyguladığı bu yöntem, Çin tarafından yakın zamana kadar kullanılmıyordu. Yaz sporlarında zaten böyle bir uygulamaya çok fazla ihtiyacı olmayan Çin’in, dünyanın en büyük insan kaynağını müthiş bir disiplin ve küçük yaşlardan itibaren fazlasıyla rekabetçi bir sistem içinde olimpiyatlara hazırladığı biliniyor. Kış sporlarındaysa küçük gruplar halinde çalışan yerel kayakçı ve patenciler, yaz sporlarındaki gibi bir yetenek havuzu ortaya çıkaramıyor. Hal böyleyken, Çin yeteneği yurt dışında doğup büyüyen ve Çinli etnik kökene sahip sporcuları transfer etmekte buluyor. Örneğin buz hokeyinde durum bir hayli ilginç. Kadın takımındaki 23 sporcudan 12’si Çin doğumluyken, erkek takımındaki 25 sporcudan sadece 10’u Çin doğumlu.<img src="https://images.aposto.com/2022/1/1/1644871656431.gif" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.59" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"> Toplumun durumdan rahatsız olmasında devletin şeffaf olmamasının da payı olduğunu vurgulamak gerek. Normal şartlarda Çin çifte vatandaşlığı kabul etmiyor, ancak sporcuların hangi şartlarda Çin adına yarıştığını da açıklamıyor. Örneğin Zhu’nun 2018 yılında Çin vatandaşlığına geçerken ABD vatandaşlığından çıktığı biliniyor, ancak Gu’nun durumu belirsiz. Bu konu kendisine sorulduğunda kaçamak cevaplar veren Gu; ABD’deyken ABD’li, Çin’deyken Çinli olduğunu söylüyor.Çin toplumunda yaşanan bu kafa karışıklığı aslında bizim için sıradan. Türkiye ulusal erkek futbol takımının yıllardır en önemli kaynaklarından birini Avrupa oluşturuyor. Avrupa ülkelerinde doğup büyümüş Türkiye kökenli futbolcular Türkiye ulusal takımını seçip başarılı olduklarında alkışlanıyor, başarısız olduklarında aidiyet problemleri olduğu, düzgün Türkçe bile konuşamadıkları ve milli marşı söylemedikleri gibi şoven söylemlerle eleştiriliyor. Diğer taraftan, doğup büyüdükleri ülkelerin milli takımlarını seçen futbolcular hainliğe varan suçlamalarla karşılaşıyor.Çin açısından bu uygulamanın devamlılığı Beijing 2022’deki başarıyla doğru orantılı olacak gibi görünüyor. Ya Gu Ailing gibi isimler kazandıkları başarılarla ön plana çıkacak ve bu uygulama devam edecek ya da Zhu Yi gibiler hedef tahtasına oturtulacak ve uygulama sonlandırılmak zorunda kalacak. Uygulamanın devam etmesi Çin açısından kısa ve uzun vadede ne kadar faydalı olacak bilinmez ama, ikinci seçeneğin kimse için kârlı olmayacağı kesin.

Pekin ördeği ile ilgili hikayeler