<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(51, 126, 72); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(51, 126, 72); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">“Yüzyılımızda etiğin orta çağını yaşadığı söylenebilir.” – Ioanna Kuçuradi, Etik</blockquote>Bugün ofiste, herhangi bir kafe veya restoranda, dışarıda gezerken yahut çarşıda alışveriş yaparken etrafımıza baktığımızda üstünde timsah arması bulunan kıyafetler ya da ayakkabılar giymiş onlarca hatta yüzlerce kişiye rastlayabiliriz. Bu kişiler söz konusu markanın ürünlerinin kalitesine, fiyatına yahut mağazalarının bulunduğu konumlara dair pek çok ayrıntıyı bilebilirler ancak acaba kaçı, markanın kurucusu ve onun hayata bakışı hakkında bilgiye sahiptir?Bence çok değil.Timsah lakaplı Jean René Lacoste, 1920’lerin en başarılı Fransız tenisçilerindendir. 1925 ve 1928’te Wimbledon tekler; 1925, 1927 ve 1929’da Fransa Açık tekler; 1927 ve 1929’da Amerika Açık tekler şampiyonluğunu, 1925’te Wimbledon çiftler, 1924, 1925 ve 1929’da Fransa Açık çiftler şampiyonluğunu bir diğer Fransız efsanesi olan Jean Borotra ile birlikte kazanmıştır. 1929’da aktif spor yaşamını sonlandıran Lacoste, daha sonra ünlü markasını kurmuş ve belki de hayallerinin ötesinde bir başarıya sahip olmuştur.Yazının girizgâhında Jean René Lacoste ve kurduğu giyim markasına yer vermemin sebebi herhangi bir iş birliği ilişkisi kurmuş olmam değil. Zaten kendilerinin benim gibi alelade bir fon yöneticisi ile iş birliğine girmek gibi bir ihtiyaçları olmadığı da aşikâr.Peki ama neden bu girizgâh? Anlatayım.Geçtiğimiz günlerden birinde gittiğim alışveriş merkezinde oğlumun peşi sıra bir oraya bir buraya sürüklenirken, söz konusu markanın mağazasının duvarında yazan bir cümle dikkatimi çekti:<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(51, 126, 72); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(51, 126, 72); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">“Without elegance, playing and winning are not enough.”</blockquote>René Lacoste imzalı bu cümleyi Türkçeye şu şekilde çevirebiliriz sanırım:<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(51, 126, 72); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(51, 126, 72); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">“Zarafet olmadan oynamak ve kazanmak yetmez.”</blockquote>Gerçek bir şampiyona yaraşır, esaslı bir söz.Yarım saat kadar sonra, soluklanmak üzere oturduğum kahvecide alışkanlık üzere sosyal medyada gezinirken, hissesinin fiyatı günü tavan fiyattan kapamış olan bir şirketin son çeyrekte oldukça güçlü bir bilanço açıklamış olduğunu gördüm. Tesadüftür, önceki gün de günü tabana yakın bir fiyattan kapatan başka bir şirket, seanstan sonra çok zayıf bir bilanço açıklamıştı.Hisse senedi yatırımı bir oyun değil kuşkusuz. Yaygın şekilde kullanılan “borsada oynamak”&nbsp;deyimi bunun aksini gösterse de tüm çabamız bu anlayışı değiştirebilmek üzerine.Ne var ki, buna ister bir oyun diyelim ister bir meslek yahut uğraş, hisse senedi yatırımı ve onun yarattığı sektör çok yoğun rekabetin yaşandığı bir yer. Bu yere ister bir satranç tahtası diyelim ister bir boks ringi ya da tenis kortu, hatta işi ileri götürüp bir savaş meydanı diyelim, etik ve zarafet bu yerin olmazsa olmazı.Ioanna Kuçuradi, Etik adlı eserinde günümüzün savaş meydanlarını şöyle betimliyor:<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(51, 126, 72); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(51, 126, 72); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">“Önce kendi çıkarlarımızı içgüdüsel olarak korumamız öğretilir bize; sonra da bu çıkarlarımızı korurken, ‘başkalarına zarar vermememiz’ gerektiği söylenir. Sanki olabilirmiş gibi! En ustaca sömürüler de başkalarının durumlarını doğru saptamak ve açıklamakla yapılıyor: bilgiler toplanıyor, hesaplar yapılıyor bunun için ve en ‘başarılı’ bencil çıkar savaşları bilgisayarlarla veriliyor çağımızda.”</blockquote>Bugün bu savaşın yaşandığını yok saymak naiflik olur. Her sabah çıkılan oyun sahalarında dişe diş bir mücadele yaşandığı gerçeğini yadsıyamayız.Fakat her savaşın bir hukuku, her oyunun bir zarafeti olmalı. Etik, alanda olmanın birincil ve pazarlığa kapalı unsuru kabul edilmeli. Asimetrik bilginin (a.k.a. insider trading) ekosistemi zehirleyen toksik bir atık olduğu bilincine ulaşılmalı ve ‘herkes yapıyor’ tuzağına düşmekten kaçınılmalı.Bunun için otoritenin müdahalesini beklemeden etik değerleri içselleştirmemiz ve içselleştirmeyenleri ayıplamayı hatta oyundan dışlamayı öğrenmemiz gerekli.Aksi hâlde oynamanın ve kazanmanın yetmediğini, etik kavramını hayatından çıkarmış bir toplumda yaşayarak öğrenmek zorunda kalacağız.“Geçti Bor’un pazarı...” dediğinizi duyar gibiyim. Ama hayır, henüz o noktada değiliz. Evet belki çok yaklaştık fakat henüz geçmedik. Benim hâlâ umudum var.

EXANTE

Her savaşın bir hukuku, her oyunun bir zarafeti olmalı. Etik, alanda olmanın birincil ve pazarlığa kapalı unsuru kabul edilmeli. Asimetrik bilginin ekosistemi zehirleyen toksik bir atık olduğu bilincine ulaşılmalı ve "herkes yapıyor" tuzağına düşmekten kaçınılmalı.

Timsah ile ilgili hikayeler