Aposto Gündem

Çalışan çocuklar için yaz ayları, yaşıtlarının aksine tatil değil; sıcak, yorgunluk, uykusuzluk, esnek mesai, alınamayan ücretler ve çalışma koşullarının maddi-manevi ağırlığı sadece. Okulun kapanmasından önce çalışmaya başlayanlar okulun açılmasından sonraki ay boyunca da çalışmaya devam edebiliyor. Üstelik bu, çoğu için okula devam etmelerinin yegane yolu.

Çocuk işçi bulma kurumu: MESEM’li çocuklar ‘yaz tatili’nde ne yapıyor?

<h3 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;"><a fr-original-style="" href="https://www.nature.com/articles/d41586-021-02287-y#ref-CR1" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; text-decoration-skip: objects; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Metan salımlarını azaltmanın küresel ısınmayı yavaşlatmaya katkısı</a></h3>Karbondioksit azaltımı ısınmayı azaltmak için kritik öneme sahip; ancak IPCC'nin son raporu, diğer sera gazlarını da azaltmanın faydalarını vurguluyor. Rapora göre, karbondioksitten sonra ikinci önemli sera gazı olan metan, endüstri dönemi öncesinden bu yana yarım derecelik ısınmaya sebep oldu.&nbsp;Metan, nispeten temiz bir fosil enerji kaynağı olarak popülaritesi son yirmi yılda yüzde 50'den fazla artmış olan doğal gazın ana bileşeni. Fosil yakıt kullanımındaki artış ile beraber atmosferdeki metan miktarı da, endüstri döneminin başlangıcından bu yana milyarda 700 parçacıktan 1900 parçacığa yükseldi.Metan, atmosferimizin çok küçük bir bölümünü oluşturmasına rağmen, birim bazda karbondioksite kıyasla çok daha güçlü bir sera gazı;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Atmosfere salındıktan sonraki ilk 20 yılda, ısıyı Dünya atmosferinde hapsetmede yaklaşık 80 kat daha güçlü etki yapıyor.&nbsp;</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Karbondioksitin yüzyıllarca asılı kalışına kıyasla ortalama on yıllık ömrü ile karbondioksitten çok daha hızlı parçalanıyor. Bu da metan salımlarını azaltmanın, kısa vadede etkili rahatlama sağlayabileceği anlamına geliyor.</li></ul>Küresel metan salımlarında;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">hayvancılık, küresel toplamın yüzde 31'inden sorumlu en büyük kaynak.&nbsp;</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Hemen arkasında yüzde 26 ile petrol ve doğalgaz işlemleri geliyor.&nbsp;</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Diğer metan kaynakları ise çöplükler, kömür madenleri, pirinç tarlaları ve su arıtma tesisleri.</li></ul>Geçtiğimiz aylarda yayımlanmış&nbsp;<a fr-original-style="" href="https://iopscience.iop.org/article/10.1088/1748-9326/abf9c8" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; text-decoration-skip: objects; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">çalışmaya</a> göre, küresel metan salımları, mevcut teknolojiler kullanılarak 2030 yılına kadar yüzde 57 oranında azaltılabilir. Petrol ve gaz endüstrisi en büyük farkı yaratabilecek sektör olarak görülüyor.&nbsp;Metanın temel kaynaklarını tespit ve takip edebilmek, problemin çözülmesinde önemli role sahip. “Çevresel Savunma Fonu” 2022 yılında büyük arazilerdeki başlıca metan kaynaklarını belirlemek için, tasarlanmış bir uyduyu uzaya fırlatacak. Bunun yanında, “Carbon Mapper” adlı proje kapsamında karbondioksit ve metanın takibi için 2023 yılında iki prototip uydu fırlatılması planlanıyor.<h3 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;"><a fr-original-style="" href="https://www.unicef.org/press-releases/one-billion-children-extremely-high-risk-impacts-climate-crisis-unicef" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; text-decoration-skip: objects; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Bir milyar çocuk iklim krizinde “aşırı risk” altında</a></h3>Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu (UNICEF), iklim değişikliğinin çocuklara etkisinin incelendiği “<a fr-original-style="" href="https://www.unicef.org/press-releases/one-billion-children-extremely-high-risk-impacts-climate-crisis-unicef" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; text-decoration-skip: objects; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">İklim Krizi Bir Çocuk Hakları Krizidir: Çocukların İklim Riski Endeksi'ne Giriş</a>” adlı raporu yayımladı.&nbsp;Rapora göre;&nbsp;Dünyada her iki çocuktan birisi, yani yaklaşık 1 milyar çocuk, çok yüksek risk altındaki ülkelerde yaşıyor. Türkiye,&nbsp;orta-yüksek risk kategorisindeki ülkeler arasında ve Dünya sıralamasında &nbsp;163 ülke arasında 97. sırada bulunuyor.Çocukların İklim Riski Endeksi’ne göre dünyada,<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">240 milyon çocuk kıyı seline;</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">330 milyon çocuk nehir taşkınlarına;</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">400 milyon çocuk siklonlara;</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">600 milyon çocuk vektörle bulaşan hastalıklara;</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">815 milyon çocuk kurşun kirliliğine;</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">820 milyon çocuk sıcak hava dalgalarına;</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">920 milyon çocuk su kıtlığına;</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">1 milyar çocuk yüksek düzeyde olan ve gittikçe artan hava kirliliğine maruz kalıyor.</li></ul>Rapor ayrıca&nbsp;küresel iklim adaletsizliğini&nbsp;de ortaya koyuyor:<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Yüksek risk altındaki ülkeler küresel karbon salımlarının sadece yüzde 9'undan sorumlu iken,</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Küresel salımlardan asıl sorumlu olan 10 kirletici ülkeden sadece biri, yüksek risk altındaki ülkeler listesinde bulunuyor.</li></ul><h3 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;"><a fr-original-style="" href="https://nsidc.org/greenland-today/2021/08/rain-at-the-summit-of-greenland/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; text-decoration-skip: objects; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Grönland buz tabakasında yağmur</a></h3>Sıcaklıkların arttığı Grönland’da, buz tabakasının tepe kısmına düşen yağış&nbsp;ilk defa yağmur olarak kaydedildi.&nbsp;Bölgede sıcaklıklar 9 saat boyunca donma noktasının üstünde kaldı. Grönland'daki erime 1981-2010 ortalamalarının üstünde&nbsp;<a fr-original-style="" href="https://nsidc.org/greenland-today/2021/08/rain-at-the-summit-of-greenland/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; text-decoration-skip: objects; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">devam ediyor.</a>&nbsp;Birkaç yüzyıldır azalmakta olan buzlar, 1990’dan beri daha da hızlı eriyor. Fransa’nın 3 katından fazla alana sahip tüm buz tabakası erirse, deniz seviyesinin 7 m kadar yükselebileceği&nbsp;<a fr-original-style="" href="https://phys.org/news/2021-08-greenland-ice-sheet-climate.html" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; text-decoration-skip: objects; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">öngörülüyor</a>.

Yardım Fonu ile ilgili hikayeler