Ülkemizde vatandaşların ve işletmelerin kamuya olan borçları dönem dönem yapılandırılmaktadır. Son yapılandırma kanunları Covid-19 döneminde yürürlüğe girmişti. Ekonomideki sorunlar, enflasyonist ortam ve yaklaşan seçim nedeniyle yeni bir yapılandırma düzenlemesi yapıldı. Düzenleme <a fr-original-style="" href="https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2023/03/20230312-14.htm" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">12 Mart 2023 tarihli Resmi Gazete’de</a> yayımlanarak yürürlüğe girdi. Bu düzenleme 2011 yılından bu yana getirilen 8'inci yapılandırma kanunudur.Yapılandırma kanunu başta Hazine ve Maliye Bakanlığı ve Sosyal Güvenlik Kurumu olmak üzere vatandaşların ve işletmelerin 31/12/2022 öncesi döneme ilişkin kamuya olan borçlarını kapsıyor. Yapılandırmaya ilişkin 20/03/2023 tarihli ve 2023/14 sayılı uygulama genelgesi <a fr-original-style="" href="https://kms.kaysis.gov.tr/Home/Goster/196372" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">yayımlandı</a>. Başvuru ekranları henüz açılmadı. Yazımızda yapılandırma kanununu Sosyal Güvenlik Kurumu yönüyle inceleyeceğim.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Yapılandırmanın detayları&nbsp;</h2>Prim borçları, eksik işçilik tutarları, tarım sigortalıları ve tarımsal kesinti sorumlularınca ödenmeyen primler, idari para cezaları, yersiz ödemeler ile gecikme cezası ve gecikme zamları yapılandırma kapsamında. Borçların yapılandırma kapsamına girebilmesi için 12 Mart 2023 tarihi, 31 Mayıs 2023 veya 30 Haziran 2023 tarihine kadar tahakkuk etmiş olmalı.Başvurular 31 Mayıs 2023 tarihine kadar yapılacak olup, peşin ve ilk taksit ödemeleri 30 Haziran 2023 tarihine kadar yapılabilecek. Yapılandırılan borçlar 12, 24, 36 ve 48 taksit seçenekleriyle ödenecek. Borçların taksitle ödenmek istenmesi durumunda gecikme faizi ve gecikme cezaları silinir ve taksit sayısına göre değişen katsayılar dikkate alınarak hesaplama yapılır. Ödemeler hesaplanan katsayılı tutarlar üzerinden yapılır. Ancak, borç ödemesinin peşin yapılmak istenmesi durumunda hem gecikme faizi ve gecikme zammı gibi fer’i alacaklar hem de bunlar yerine hesaplanan katsayılı tutarların %90’ının tahsilinden vazgeçilir.İdari para cezası asıllarının %50’si ve katsayılar dikkate alınarak hesaplanacak tutarın, belirtilen süre ve şekilde ödenmesi hâlinde, idari para cezası asıllarının kalan %50’si ile idari para cezasına uygulanan gecikme cezası ve gecikme zammı gibi fer’i alacaklarının tamamının tahsilinden vazgeçilecek. Aslı ödenmiş fer’i alacağın %40’ının belirtilen süre ve şekilde ödenmesi hâlinde, kalan %60’ının tahsilinden vazgeçilecek. Borçlular genel şartların yanı sıra dava açmamalı, açılmış davalardan vazgeçmeli ve kanun yollarına başvurmamış olmalı.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Genel sağlık sigortası tescili yapılan ancak bugüne kadar gelir testine girmemiş olanlar</li></ul>Genel sağlık sigortası tescili yapılmış olup da gelir testine hiç başvurmayanlar 31/07/2023 tarihine kadar gelir testine başvurabilirler. Bu kişilerin genel sağlık sigortası primleri, gelir testi sonucuna göre ilk tescil başlangıç tarihinden itibaren tahakkuk ettirilecek.Genel sağlık sigortası (GSS) prim borçlarının 31/08/2023 tarihine kadar ödenmesi hâlinde gecikme cezası ve gecikme zammı gibi fer’i alacakların tamamının tahsilinden vazgeçilecek. Bu borçlar için SGK’ya başvurmaksızın doğrudan ödeme yapılabilir.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">SGK tarafından yapılan fazla ve yersiz ödemelerin durumu&nbsp;</li></ul>Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından fazla veya yersiz olarak ödendiği tespit edilen ve tahsil edilmesi gereken gelir ve aylıklara ilişkin borç asılları belirtilen süre ve şekilde ödenmesi hâlinde bu borçlara uygulanan kanuni faizin tahsilinden vazgeçilecek.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Kapatılan işyerlerinin borçları</li></ul>Bu işyerlerine ilişkin borcun tamamının ödeme süresi 31/12/2020 veya önceki bir tarihe ilişkin olduğu hâlde ödenmemiş toplamı 500 Türk lirasını aşmayan borçlar ile tutarına bakılmaksızın bu borçlara bağlı gecikme cezası ve gecikme zammı gibi fer’ilerinin ve aslı ödenmiş olan fer’i alacaklardan tutarı 10.000 Türk lirasını aşmayanların tahsilinden vazgeçilecek.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Değerlendirme aşamasında olan asgari işçilik hesaplamaları nedeniyle tahakkuk edecek primler</li></ul>31/12/2022 tarihine kadar (bu tarih dâhil) bitirilmiş özel nitelikteki inşaatlar ile ihale konusu işlere ilişkin olup 12 Mart 2023 tarihine kadar işverene tebliğ edilmemiş olan eksik işçilik tutarları işverenin en geç 31 Mayıs 2023 tarihine kadar başvurması, eksik işçilik tutarının 12 Mart-31 Mayıs 2023 tarih aralığında işverene tebliğ edilmesi ve belirtilen süre ve şekilde ödenmesi hâlinde, bu borçlara uygulanan gecikme cezası ve gecikme zammı gibi fer’i alacakların tamamının tahsilinden de vazgeçilecek.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">12 Mart 2023 itibariyle tebliğ edilmemiş idari para cezaları ve tahakkuk etmemiş prim borçları</li></ul>31/12/2022 tarihinden önce (bu tarih dâhil) işlenen fiillere ilişkin olup 31 Mayıs 2023 tarihine kadar tebliğ edildiği hâlde yine bu tarihe kadar ödenmemiş olan idari para cezası asıllarının %50’si ile katsayı dikkate alınarak hesaplanacak tutarın belirtilen süre ve şekilde ödenmesi hâlinde, idari para cezası asıllarının kalan %50’si ile idari para cezasına uygulanan gecikme cezası ve gecikme zammı gibi fer’i alacakların tamamının tahsilinden vazgeçilir.Ayrıca, 31 Mayıs 2023 tarihine kadar başvuruda bulunmuş olmak şartıyla yapılandırma kapsamında olan ve 30 Haziran 2023 tarihine kadar tahakkuk eden borçların tamamı da yapılandırılabilecek.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Önceden uygulanmış olan hacizlerin kaldırılması</li></ul>Borçları nedeniyle haciz uygulanmış olan borçluların yapılandırma başvurusunda bulunmaları hâlinde üçüncü kişiler nezdindeki hak ve alacaklar peşin ödeme yolunun tercih edilmesi hâlinde borcun tamamının ödenmesinin, taksitle ödeme yolunun tercih edilmesi hâlinde ise ilk taksitin ödenmesinin ardından kaldırılacaktır.Daha önce taşınır ve taşınmaz malları üzerine haciz tatbik edilmiş borçluların bu mallar üzerindeki hacizleri ise yapılandırma başvuru sırasında peşin ödeme yolunun tercih edilmesi hâlinde yapılandırılan borcun tamamının ödenmesinin ardından, başvuru sırasında taksitle ödeme yolunun tercih edilmesi hâlinde ilk taksit tutarının ödenmesi, hacze konu olup yapılandırma kapsamına girmeyen başka bir borcun bulunmaması ve borçlu tarafından talep edilmesi kaydıyla yapılandırma öncesi toplam borç miktarı kadar hacizler baki kalmak kaydıyla kaldırılacaktır.

İş Hukuku & Sosyal Güvenlik

Yeni genelgeden konu başlıkları

SGK ve Yapılandırma Kanunu

Haziran ayının ilk haftasında TBMM gündeminde bir adet kanun teklifi ve altı adet önerge teklifi bulunuyordu. Mayıs ayından beri devam eden mafya-devlet ilişkisi tartışmaları TBMM'de de devam ederken Marmara Denizi’ndeki ekolojik kriz de tartışılan konular arasındaydı.Geçtiğimiz hafta 265 sıra sayılı kanun teklifinin görüşülmesine başlanmıştı. “Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi” olarak kayıtlara geçen teklifin öne çıkan maddeleri şu şekildeydi:<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Devlet tarafından yurt dışına gönderilen öğrencilerin devlete yapacağı ödemeler yapılandırma kapsamında olmalıdır.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">30 Nisan 2021 tarihi ve bu tarihten daha erken tarihli gelir vergisi, kurumlar vergisi, KDV, ÖTV ve MTV borçları yapılandırılmalıdır.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Düzenleyici ve denetleyici kurumlar tarafından verilen idari para cezaları ile Covid-19 ile mücadele kapsamında verilen idari para cezaları kapsam dışında tutulmalıdır.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Tütün ve tütün mamulleri kullanımından kaynaklanan idari para cezaları kapsam dışında tutulmalıdır.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">2021 yılı Nisan ayı ve önceki aylara ilişkin sigorta primi, işsizlik sigortası primi, sosyal güvenlik destek primi ile bunlara bağlı gecikme cezası ve gecikme zammı alacakları yapılandırma kapsamında olmalıdır.</li></ul>Görüşülen kanun teklifi haricinde, TBMM gündeminde araştırma önergeleri de bulunuyordu. Geçtiğimiz hafta muhalefetten gelen ve hükümetin oylarıyla görüşülmesi reddedilen önergeler şu şekildeydi:&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">CHP milletvekilleri Engin Altay, Özgür Özel ve Engin Özkoç’un mafya-devlet ilişkilerinin boyutlarının belirlenebilmesinin araştırılması amacıyla verdikleri önerge teklifi</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">HDP milletvekili Ömer Öcalan’ın kuraklıktan dolayı çiftçilerin karşılaştığı sorunların araştırılması ve alınacak önlemlerin belirlenmesi amacıyla verdiği önerge teklifi</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">İYİ Parti milletvekili Arslan Kabukçuoğlu’nun tarım sektörünün ve çiftçilerin kronikleşen tüm sorunlarına radikal ve kalıcı çözümler getirilmesi amacıyla verdiği önerge teklifi</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">İYİ Parti milletvekili Bedri Yaşar’ın akaryakıt ürünlerine yapılan yüksek ÖTV artışı ve zamlardan vatandaşların, esnafların, işletmelerin, üreticilerin ve çiftçilerin korunması ve ortaya çıkan sorunların araştırılması amacıyla verdiği önerge teklifi</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">HDP milletvekilleri Meral Danış Beştaş ve Hakkı Saruhan Oluç’un El Nusra'ya silah gönderilmesi iddiasıyla gündeme gelen SADAT adlı kuruluşun faaliyetlerinin araştırılması amacıyla verdikleri önerge teklifi</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">CHP milletvekili Ali Şeker’in Marmara Denizi'nde yaşanan ekolojik felaketin çözülebilmesi amacıyla verdiği önerge teklifi</li></ul>

gecikme zammı ile ilgili hikayeler