<span fr-original-class="customBullet" fr-original-style="font-size: 24px; line-height: 12px; vertical-align: middle; display: inline-block;" style="font-size: 24px; line-height: 12px; vertical-align: middle; display: inline-block; box-sizing: border-box;">•&nbsp;Resmî Gazete'de yayımlanan&nbsp;TCMB tebliği ile kredi kartları için uygulanan aylık azami akdi faiz oranının artık TCMB referans oranı + 55 baz puan şeklinde değil, referans oran + 114 baz puan şeklinde hesaplanacağı bildirildi. Kararla birlikte kredi kartı aylık azami akdi faiz oranı %4,25'e, aylık azami gecikme faizi oranı ise %4,55'e yükseldi.

Aposto Gündem

<span fr-original-class="customBullet" fr-original-style="font-size: 24px; line-height: 12px; vertical-align: middle; display: inline-block;" style="font-size: 24px; line-height: 12px; vertical-align: middle; display: inline-block; box-sizing: border-box;">• TCMB, ilave sıkılaştırma adımları kapsamında nakit avans işlemleri ve kredili mevduat hesaplarına uygulanacak faiz oranlarının hesaplama yönteminde değişiklik yaptı.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Detaylar:&nbsp;Kararın ardından nakit avans ve KMH işlemlerinde uygulanacak azami akdi faiz oranı %4,42'den %5,00'e, azami gecikme faizi oranı ise %4,72'den %5,30'a yükseldi.</li></ul>

Faiz artışları, zorunlu karşılık adımları, makroihtiyati tedbirler ve sözlü yönlendirmeler. Bütün bu sıkılaştırma adımları kredi büyümesini beklendiği kadar olmasa da bir miktar yavaşlatmış durumda. Ancak bir kredi türü hariç: bireysel kredi kartları.&nbsp;Ekonomi yönetiminin her geçen gün daha da sıkılaştırdığı para politikasına rağmen bireysel kredi kartları ve kartlı harcamalar bir türlü kontrol altına alınabilmiş değil. Öyle ki, BDDK verilerine göre bireysel kredi kartları kalemi yılbaşından bu yana %10’un üzerinde büyürken, TCMB verilerine göre 1 Mart haftasında kartlı harcamalar 262 milyar TL ile tüm zamanların rekorunu kırdı.&nbsp;Talep enflasyonunu kontrol altına almak isteyen ekonomi otoriteleri için bu hiç de sevindirici bir durum değil ve yeni kredi kartı düzenlemelerinin eli kulağında gibi görünüyor.<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Kredi kartları bireysel kredileri tek başına sırtlıyor</h2>Gerek taksitli alışveriş yapmanın kolaylığı, gerekse de nispeten düşük faiz oranları nedeniyle bireysel kredi kartı harcamaları bireysel kredi büyümesini neredeyse tek başına sırtlamış vaziyette.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">💉 Hatırlatma dozu: Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), Kasım ayı PPK toplantısından sonra kredi kartı işlemlerinde uygulanacak azami faiz oranlarında değişiklik olmayacağına dair bir bildiri yayımlamıştı. Bu duyurudan sonra TCMB politika faizinde toplamda 500 baz puanlık bir artış olmasına rağmen yine de 5 ay boyunca kredi kartı azami akdi faizi %3,66, azami gecikme faizi ise %3,96 seviyesinde sabit kaldı.&nbsp;</li></ul>Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu&nbsp;(BDDK) verilerine göre 2024 yılının ilk dokuz haftasında bireysel kredi hacmi 211,1 milyar TL’lik büyüme kaydederken, bu büyümenin 156,8 milyar TL’lik kısmı&nbsp;tek başına bireysel kredi kartlarından geldi. Oransal olarak ifade etmek gerekirse 2024 yılında bireysel kredi büyümesinin %70,9’unu kredi kartları tek başına oluşturdu.Bir karşılaştırma yapmak adına; yine ilk dokuz haftalık dönemde en güçlü bireysel kredi kalemi olan ihtiyaç kredileri %6,76 büyürken, bireysel kredi kartı harcamaları %13,57 büyüdü. Aynı dönemde konut kredileri yalnızca %0,10 büyüyebilirken, taşıt kredileri ise %2,45 daraldı. Enflasyonun beklentilerin üzerinde geldiği ve otoritelerin talebi baltalamak adına bireysel kredileri frenlemeye çalıştığı böylesine bir ortamda, bu oranlar doğal olarak gözlerin bireysel kredi kartlarına çevrilmesine neden oldu.<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Yeni sınırlamalar</h2>Ekonomi yönetimi, tüketimi kısmak ve bu yolla talep enflasyonunu kırmak adına kredi kartı harcamalarını frenlemesi gerektiğinin farkında. Bunun için seçim sonrasında birtakım düzenlemeler de planlanıyor.&nbsp;Nitekim Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, önümüzdeki dönemde bu konuların çalışılacağını söyleyerek, “Limit belirlerken gerçekçi beyan ve belgeye dayalı olması, bu limitlerin bütünlük arz etmesi önemli. Her banka kendi kafasına göre bir limit belirlememeli. Önümüzdeki dönemde sürpriz yapmadan, piyasaları bozmadan bu konuları çalışacağız” ifadelerini kullanmıştı. Ancak, seçime henüz birkaç hafta kala bu düzenlemeler bankalar eliyle yavaş yavaş yapılmaya başlanmış gibi görünüyor.&nbsp;Bloomberg HT’nin özel haberine göre bazı bankalar, seçim sonrasında gelebilecek birtakım limit kısıtlamalarına dair önceden sözlü olarak uyarıldı. Yine aynı habere göre bankalar kredi kartına nakit avans limitlerini kart limitlerinin %25’i ile sınırlandırdı ve alışverişte kullanılan “ek banka taksidi” uygulamasını rafa kaldırdı.&nbsp;NTV’nin haberine göre ise bankalar, Merkez Bankası’nın sözlü yönlendirmesi ile kredi kartı üzerinden alınan nakit avansa uygulanan taksit sayısını 12’den 3’e indirdi ve limitleri düşürdü. Aynı zamanda ilk müşterilere verilen faizsiz kredilerin vadeleri 6 aydan 3 aya indirildi ve kredi faizleri artırıldı. Fakat esas düzenlemelerin seçim sonrasında yapılması bekleniyor.<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Yorumlar</h2>Piyasa çevrelerinde oluşan genel konsensüs, kredi kartı harcamalarına bir kısıtlama getirilmesi, ancak bu kısıtlamanın nispeten küçük limitleri ve temel tüketim harcamalarını kapsamaması gerektiği yönünde. Zira özellikle son iki yıllık dönemde maddi yoksunluk sebebiyle geçimini kredi kartlarıyla sağlamak zorunda kalan insan sayısı bir hayli artmış vaziyette.&nbsp;Konuyla ilgili açıklama yapan Ziraat Bankası Genel Müdürü ve Türkiye Bankalar Birliği (TBB) Başkanı Alparslan Çakar, kredi kartları yoluyla yapılan harcamalardaki artışın göze çarpmakta olduğunu ve bu alanda bir düzenleme gerektiğini söyleyerek, “Kredi kartı düzenlemesi yapmak için üç alan var. Kart faizi, taksit sayısı ve limit kısıtlamaları. Belirli alanlarda taksit sayısı sınırlaması ve limit kısıtlamaları yoluyla bu harcamaların düşürülmesi söz konusu olabilir” ifadelerini kullanmıştı.Aynı konuyla ilgili açıklama yapan Türkiye İş Bankası Genel Müdürü Hakan Aran ise bir düzenleme yapılacaksa bunun lüks ve ithal tüketime dönük kredilere ve yüksek limitli kartlara yapılması gerektiğini söyleyerek, “Bireysel kredilerde 70-100 bin liraya kadar, kredi kartlarında da asgari ücrete kadar yani 20 bin liraya kadar olan kredi kartlarında limit ve harcamaları bu önlemlerin dışında tutmak gerekiyor. Bu artık hayatın bir parçası. Bu limitlere kısıt getirmek akıldan bile geçmemeli” açıklamasını yapmıştı.&nbsp;Konuya değinen Boyner Grup Yönetim Kurulu Başkanı Cem Boyner ise, daha sıradışı bir açıklama yaparak limit ve taksitleri azaltarak vatandaşın hayatının zorlaştırılmaması gerektiğini, bunun yerine nakit yerine kart kullanımının teşvik edilmesinin daha önemli olduğunu söyleyerek, “Çok açıkça ifade etmek isterim ki, kredi kart kullanımına kısıtlama getirmek, esas meseleyi gözden kaçırmak demektir. Tüm alışverişler kredi kartı üzerinden yapılsa, ne vergi kaçağı kalır ne de bankacılık sistemi dışında bir hayat. Ne yolsuzluk ne de rüşvet” demişti.

EXANTE

Ekonomi yönetimi bireysel kredi büyümesinden memnun değil ve bu nedenle yeni kredi kartı düzenlemelerinin eli kulağında gibi görünüyor.

Kredi kartı düzenlemeleri yolda mı?

<h3 data-pm-slice="0 0 []" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">📌 Kısa kısa:</h3><ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Dolar/TL, 28,63'e kadar yükselerek piyasalar açıkken gördüğü zirveyi yeniledi.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Birleşik Krallık'ta işsizlik, yılın 3'üncü çeyreğinde %4,2 ile değişiklik göstermezken istihdam oranı %75,7 olarak kaydedildi.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Kamu alacaklarında uygulanan aylık gecikme faizi %2,5'ten %3,5'e yükseltildi. Resmî Gazete'de yayımlanan karar; vergi, resim, harç ve ceza gibi kamu alacaklarında uygulanan gecikme faizini belirliyor.</li></ul>

• TCMB, beklentilerin üzerindeki 750 baz puanlık faiz artışı ile politika faizini %25'e yükseltti. Detaylar Günün Hikayesi kanalında.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Bununla birlikte: Merkez'in faiz kararının ardından kredi kartı ve ticari kredi faizlerinde de 1 Eylül’den itibaren geçerli üst limitler artarken; kredi kartı gecikme faizi yıllık %40,1'e, nakit çekimde yıllık faiz %53,2'ye, ticari kredi faizlerinde ise üst limit yıllık %56,3'e yükseldi.</li></ul>

Ülkemizde vatandaşların ve işletmelerin kamuya olan borçları dönem dönem yapılandırılmaktadır. Son yapılandırma kanunları Covid-19 döneminde yürürlüğe girmişti. Ekonomideki sorunlar, enflasyonist ortam ve yaklaşan seçim nedeniyle yeni bir yapılandırma düzenlemesi yapıldı. Düzenleme <a fr-original-style="" href="https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2023/03/20230312-14.htm" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">12 Mart 2023 tarihli Resmi Gazete’de</a> yayımlanarak yürürlüğe girdi. Bu düzenleme 2011 yılından bu yana getirilen 8'inci yapılandırma kanunudur.Yapılandırma kanunu başta Hazine ve Maliye Bakanlığı ve Sosyal Güvenlik Kurumu olmak üzere vatandaşların ve işletmelerin 31/12/2022 öncesi döneme ilişkin kamuya olan borçlarını kapsıyor. Yapılandırmaya ilişkin 20/03/2023 tarihli ve 2023/14 sayılı uygulama genelgesi <a fr-original-style="" href="https://kms.kaysis.gov.tr/Home/Goster/196372" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">yayımlandı</a>. Başvuru ekranları henüz açılmadı. Yazımızda yapılandırma kanununu Sosyal Güvenlik Kurumu yönüyle inceleyeceğim.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Yapılandırmanın detayları&nbsp;</h2>Prim borçları, eksik işçilik tutarları, tarım sigortalıları ve tarımsal kesinti sorumlularınca ödenmeyen primler, idari para cezaları, yersiz ödemeler ile gecikme cezası ve gecikme zamları yapılandırma kapsamında. Borçların yapılandırma kapsamına girebilmesi için 12 Mart 2023 tarihi, 31 Mayıs 2023 veya 30 Haziran 2023 tarihine kadar tahakkuk etmiş olmalı.Başvurular 31 Mayıs 2023 tarihine kadar yapılacak olup, peşin ve ilk taksit ödemeleri 30 Haziran 2023 tarihine kadar yapılabilecek. Yapılandırılan borçlar 12, 24, 36 ve 48 taksit seçenekleriyle ödenecek. Borçların taksitle ödenmek istenmesi durumunda gecikme faizi ve gecikme cezaları silinir ve taksit sayısına göre değişen katsayılar dikkate alınarak hesaplama yapılır. Ödemeler hesaplanan katsayılı tutarlar üzerinden yapılır. Ancak, borç ödemesinin peşin yapılmak istenmesi durumunda hem gecikme faizi ve gecikme zammı gibi fer’i alacaklar hem de bunlar yerine hesaplanan katsayılı tutarların %90’ının tahsilinden vazgeçilir.İdari para cezası asıllarının %50’si ve katsayılar dikkate alınarak hesaplanacak tutarın, belirtilen süre ve şekilde ödenmesi hâlinde, idari para cezası asıllarının kalan %50’si ile idari para cezasına uygulanan gecikme cezası ve gecikme zammı gibi fer’i alacaklarının tamamının tahsilinden vazgeçilecek. Aslı ödenmiş fer’i alacağın %40’ının belirtilen süre ve şekilde ödenmesi hâlinde, kalan %60’ının tahsilinden vazgeçilecek. Borçlular genel şartların yanı sıra dava açmamalı, açılmış davalardan vazgeçmeli ve kanun yollarına başvurmamış olmalı.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Genel sağlık sigortası tescili yapılan ancak bugüne kadar gelir testine girmemiş olanlar</li></ul>Genel sağlık sigortası tescili yapılmış olup da gelir testine hiç başvurmayanlar 31/07/2023 tarihine kadar gelir testine başvurabilirler. Bu kişilerin genel sağlık sigortası primleri, gelir testi sonucuna göre ilk tescil başlangıç tarihinden itibaren tahakkuk ettirilecek.Genel sağlık sigortası (GSS) prim borçlarının 31/08/2023 tarihine kadar ödenmesi hâlinde gecikme cezası ve gecikme zammı gibi fer’i alacakların tamamının tahsilinden vazgeçilecek. Bu borçlar için SGK’ya başvurmaksızın doğrudan ödeme yapılabilir.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">SGK tarafından yapılan fazla ve yersiz ödemelerin durumu&nbsp;</li></ul>Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından fazla veya yersiz olarak ödendiği tespit edilen ve tahsil edilmesi gereken gelir ve aylıklara ilişkin borç asılları belirtilen süre ve şekilde ödenmesi hâlinde bu borçlara uygulanan kanuni faizin tahsilinden vazgeçilecek.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Kapatılan işyerlerinin borçları</li></ul>Bu işyerlerine ilişkin borcun tamamının ödeme süresi 31/12/2020 veya önceki bir tarihe ilişkin olduğu hâlde ödenmemiş toplamı 500 Türk lirasını aşmayan borçlar ile tutarına bakılmaksızın bu borçlara bağlı gecikme cezası ve gecikme zammı gibi fer’ilerinin ve aslı ödenmiş olan fer’i alacaklardan tutarı 10.000 Türk lirasını aşmayanların tahsilinden vazgeçilecek.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Değerlendirme aşamasında olan asgari işçilik hesaplamaları nedeniyle tahakkuk edecek primler</li></ul>31/12/2022 tarihine kadar (bu tarih dâhil) bitirilmiş özel nitelikteki inşaatlar ile ihale konusu işlere ilişkin olup 12 Mart 2023 tarihine kadar işverene tebliğ edilmemiş olan eksik işçilik tutarları işverenin en geç 31 Mayıs 2023 tarihine kadar başvurması, eksik işçilik tutarının 12 Mart-31 Mayıs 2023 tarih aralığında işverene tebliğ edilmesi ve belirtilen süre ve şekilde ödenmesi hâlinde, bu borçlara uygulanan gecikme cezası ve gecikme zammı gibi fer’i alacakların tamamının tahsilinden de vazgeçilecek.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">12 Mart 2023 itibariyle tebliğ edilmemiş idari para cezaları ve tahakkuk etmemiş prim borçları</li></ul>31/12/2022 tarihinden önce (bu tarih dâhil) işlenen fiillere ilişkin olup 31 Mayıs 2023 tarihine kadar tebliğ edildiği hâlde yine bu tarihe kadar ödenmemiş olan idari para cezası asıllarının %50’si ile katsayı dikkate alınarak hesaplanacak tutarın belirtilen süre ve şekilde ödenmesi hâlinde, idari para cezası asıllarının kalan %50’si ile idari para cezasına uygulanan gecikme cezası ve gecikme zammı gibi fer’i alacakların tamamının tahsilinden vazgeçilir.Ayrıca, 31 Mayıs 2023 tarihine kadar başvuruda bulunmuş olmak şartıyla yapılandırma kapsamında olan ve 30 Haziran 2023 tarihine kadar tahakkuk eden borçların tamamı da yapılandırılabilecek.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Önceden uygulanmış olan hacizlerin kaldırılması</li></ul>Borçları nedeniyle haciz uygulanmış olan borçluların yapılandırma başvurusunda bulunmaları hâlinde üçüncü kişiler nezdindeki hak ve alacaklar peşin ödeme yolunun tercih edilmesi hâlinde borcun tamamının ödenmesinin, taksitle ödeme yolunun tercih edilmesi hâlinde ise ilk taksitin ödenmesinin ardından kaldırılacaktır.Daha önce taşınır ve taşınmaz malları üzerine haciz tatbik edilmiş borçluların bu mallar üzerindeki hacizleri ise yapılandırma başvuru sırasında peşin ödeme yolunun tercih edilmesi hâlinde yapılandırılan borcun tamamının ödenmesinin ardından, başvuru sırasında taksitle ödeme yolunun tercih edilmesi hâlinde ilk taksit tutarının ödenmesi, hacze konu olup yapılandırma kapsamına girmeyen başka bir borcun bulunmaması ve borçlu tarafından talep edilmesi kaydıyla yapılandırma öncesi toplam borç miktarı kadar hacizler baki kalmak kaydıyla kaldırılacaktır.

İş Hukuku & Sosyal Güvenlik

Yeni genelgeden konu başlıkları

SGK ve Yapılandırma Kanunu

• Merkez Bankası’nın faiz indirimleri,&nbsp;kredi kartı faizlerine ihtiyaç kredilerine olduğundan daha fazla etki etti. İhtiyaç kredisi faizleri yıllık %30,88 seviyesinde gerçekleşirken Kasım 2022 itibarıyla kredi kartı işlemlerinde faiz oranı aylık %1,5’e, gecikme faizi oranı ise %1,83’e geriledi. Bu oranlarla, kredi kartlarının borçlanma maliyeti yıllık %19,56'ya, gecikme faizi uygulanması durumundaysa %24,75'e denk geliyor.

gecikme faizi ile ilgili hikayeler