Yemek nizamı<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Yemek yenilirken bir sıra vardır. Meselâ önce çorba yahut ordövr gelir, arkasından et yemeği, sonra sebze, en sonunda da tatlı veya yemiş. Fakat bu sıra herkesin keyfine göre değişebilir. Çorbayı yemek sonunda içenler bulunduğu gibi, bizim en sonra yediğimiz kavunu bazı yerlerde en önce yerler. Onun için bu yemek sırasına bir nizam denilemez.Benim söylemek istediğim herkesin riayet etmesi, hiç olmazsa bilmesi, lüzumlu olan fence yemek nizamıdır. Şimdiye kadar elde edilen bilgilere göre bu yemek nizamının — şimdilik — on bir maddesi vardır. Bu maddeleri sıra ile söyliyeceğim.Birinci madde — Olgun bir insanın vücudundan her gün değiştirdiği parçaları yerine koymak üzere ağırlığının her kilosuna günde bir gram albümin yani azotlu gıda lâzımdır. Çocuklar ve ihtiyarlar için bu nispet değişir. Onlara lüzumlu olan azot maddeleri daha karışık ve ayrıca yazılacak bir iştir. Bir de her gün lüzumlu olan azotlu maddeyi herhangi bir türlü albüminle temin etmek yetişmez. vücudun muhafazası, hayata lüzumlu olan kükürdün metabolizmasını temin için ayrı ayrı albüminleri bulmak da lüzumludur.Bunların da ayrıza izahı zaruridir.İkinci madde — Vücuda lüzumlu olan miktardan fazla azotlu gıda yenilince hiç bir işe yaramaz. Vücut azotun fazlasından kurtulmak üzere onu hemen parçalar, sonra da yakar. Ondan dolayı insan fazla albümin yemekle, meselâ, adalelerini büyütemez.Üçüncü madde — Azotlu madde yandıkça kalori verirse de bu, iyi cinsten değildir. Onun için lüzumundan fazla azot vücut için, daha ziyade zarara sebep olur. Barsakların içinde kaldıkça orada çürür ve gaz hasıl eder. Kana karışınca da ondan amonyak ve daha başka zararlı maddeler çıkar.Dördüncü madde — Hareket için, iş için en iyi gıda şekerdir. Azotla hareket, iş ancak vücudun içerisinde şeker kıtlığında olur, o da bir hastalık demektir.Beşinci madde — Tam istirahat halinde bile vücudun fizyoloji işlerini görmesi için azotlu gıdalardan 133, yağdan 115 kalori lâzım olur. Bunda şekerin cinsinin bile tesiri görülür. Üzüm şekerinden 100 kalori yetişmediği halde, pancar şekerinden 102,5, nişastadan gelecek şekerden de 106 kalori ister.Altıncı madde — Fikir işi, adamına göre, dünyayı değiştirebilecek netice verdiği halde onun sarfettiği kalori ölçümlenememiştir. Yalnız Amerika'da yapılan bazı tecrübelerin neticesine göre fikrin işlemesi de gene kanda şeker bulunmasına bağlıdır.Yedinci madde — İnsan gibi sıcak kanlı — hem de çoğunun kanı sıcak — hayvanın dışarıdaki sıcaklık değişmelerine karşı içinde daime çok az aynı derecede sıcaklığı muhafaza etmesi için üç türlü gıdadan her biri işine yarar, tabii, her birinin verdiği kaloriye gçre.Sekizinci madde — Ancak vücudun hararetini temin için yalnız azotlu gıda yenilirse, bunun vereceği kalori hem iyi cinsten değildir, hem de vücutta zehir bırakır. Yalnız yağ yenilirse o da gene zehir olan seton maddesi bırakır. Demek ki vücudun sıcaklığını muhafaza etmesi için de şeker lüzumludur.Dokuzuncu madde — Gıda olarak yediğimiz yağ ile şeker arasında bir nispet bulunmak lâzımdır. Şeker yağın dörtte birinden az olunca kanda aseton hasıl olur, vücut şiddetle zehirlenir. Bu da şekerli hastaların hiç şeker yememelerinin ne kadar yanlış olduğunu gösterir. Şekerli hastaları aseton tehlikesinden kurtaran yine şekerdir.Onuncu madde — Fakat şekerin vücutta kalori temin etmesi için de yağ lazımdır. İnsanın gıdasında yağ bulunmayınca azotla şeker işlerini göremezler, insan dehşetli bir açlık duyar.&nbsp;On birinci madde — Öncekilerin hepsinden uzun ve pek ehemiyetli olduğundan bugün onu yazmıya yer kalmıyacaktır. Zaten bu nizam yemek meselesinin nazariyesidir. Bir de nazariyenin neticesini çıkararak maddelerin tatbikini göstermek (...). Bunu da, on birinci madde ile birlikte, başka bir gün okursunuz.G. A.<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Kaynak: <a fr-original-style="" href="https://www.gastearsivi.com/gazete/ulus/1939-03-15/5" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Ulus, 15 Mart 1939, Sayfa 5.</a>

ordövr ile ilgili hikayeler