Yaşlanan nüfuslar ülke kredi notlarını olumsuz etkileyecek

S&P, Moody’s ve Fitch gibi uluslararası kredi derecelendirme kuruluşları, faiz artışlarıyla yükselen borçlanma maliyetlerinin demografik değişimle daha da ağırlaşacağı ve ülkelerin kredi notlarının bundan etkilenebileceği konusuda uyarıda bulunuyor.

Ek olarak: Sağlık ve emeklilik faturalarını ağırlaştırması muhtemel bu gelişme, kamu bütçeleri üzerinde de baskı oluşabilir.

Bilgi notu: Derecelendirme kuruluşları, hükümetin yakın zamanda ödemeler ve enflasyon arasında doğrudan bir bağlantı kurduğu İspanya'daki emeklilik sisteminin yapısal açığı ve Fransa'nın maliyesini yönetme rekoru konusunda da alarm veriyor. Borç krizinden sonra emeklilik sisteminde yaptığı kapsamlı reformlarla Yunanistan, S&P'nin 81 ülkeyi kapsayan anketinde, yaşa bağlı harcamaların 2060'a kadar düşmesi beklenen tek ülke oldu.

• Analistler, dünya genelinde Orta ve Güney Avrupa ülkelerinin en kötü demografik profillere sahip ülkeler arasında yer aldığını söylüyor.

Financial Times'ın haberine göre; kurumlar, reformlar yapılmadığı takdirde kredi notlarının bu demografik trendden olumsuz etkilenmeye devam edeceğini belirtiyor.

• S&P öngörülerine göre yaşlanan nüfuslarla ilgili reformlar yapılmazsa dünyanın en büyük ekonomilerinin yarısının kredi notu 2060 itibariyle çöp seviyeye düşecek. Kurumun diğer öngörüleri emeklilik maliyetlerinin mevcut 4 puan artışla %9,5’e ulaşması, cari açıkların da aynı dönemde yaklaşık 7 puan artışla ortalama %9,1’e ulaşması yönünde. S&P Global Ratings’den ülke kredi notları direktörü Marko Mrsnik, borçlanma maliyetlerinde 1 puanlık artışın Japonya, İtalya, İngiltere ve ABD’de borç/GSYH oranlarını 2060 itibariyle yaklaşık 40 ila 60 puan artıracağını söylüyor.

“Bu çok ciddi bir artış. Kamu borcunun sürdürülebilir kalması için ya yaşlanmanın oluşturduğu baskılarla ilgili reformlar ya da başka mali reformlar gerekeceğine işaret”. 

• Moody’s Investors Services Yönetici Direktör Yardımcısı Dietmar Hornung, nüfusların yaşlanması sorunun eskiden ‘orta ve uzun vadeli bir unsur’ olarak değerlendirildiğini belirterek “Şimdi ise o gelecek burada ve şimdiden ülkelerin kredi profillerine zarar veriyor” diyor. 
• Fitch’in ülke kredi notu araştırmalarından sorumlu ismi Edward Parker da konunu aciliyetine dikkat çekiyor. Geçtiğimiz hafta Fitch Fransa’ya ilişkin kararında ülkenin AA kredi notunu AA- seviyesine indirmiş, Cumhurbaşkanı Macron’un emeklilik yaşını yükselten reform ajandasının gecikebileceğini öngörmüştü. Parker, “Bir çok ülkede yaşlanmanın olumsuz etkilerini görmeye başladık ve bu etkiler artacak. Hükümetler adım atmayı öteledikçe, atılması gereken adımların sonuçları daha da ağırlaşacak” diyor.
• Birleşmiş Milletler verilerine göre 2021 itibariyle dünya genelinde 65 yaş üstü nüfus 761 milyondu. Bu rakamın 2050 itibariyle iki katını aşarak 1,6 milyara çıkması öngörülüyor. Kuruluş Ocak 2023’te hazırladığı raporunda ülkeleri sosyal korumalarını yeniden düzenlemeye ve yaşlanan bir nüfusa hazırlanmaya çağırıyor. BM Ekonomik ve Sosyal İşler Birimi (DESA) tarafından yayınlanan raporda nüfusların ‘eşit’ şekilde yaşlanmadığına da dikkat çekilerek uzun dönem bakım ihtiyaçlarında yaşanacak artışa da hazırlanması çağrısı yapılıyor.
• Uluslararası Para Fonu (IMF) Kasım 2022’de yayınladığı Asıl nüfus patlaması yaşlılık başlıklı raporunda en önemli demografik trendin nüfusların yaşlanması olduğu; artık hızlı nüfus büyümesinin değil, yaşlanan nüfusun en önemli risk olduğu vurgusu yapılıyor. Ülkeler rapora göre davranışsal değişimleri de göz önünde bulundurarak insan sermayesine, altyapılara, kurumsal reformlara ve teknolojik inovasyonlara yatırım yaparak demografik değişimin oluşturacağı tehlikelere hazırlanabilir.