• ABD piyasalarında dün topyekün bir düşüş hakimdi. S&amp;P 500 endeksi günü %0,42 kayıpla 4.499 puandan kapatırken, Dow Jones Industrial Average %0,45 kayıpla 35.314 puandan, Nasdaq Composite ise %0,79 kayıpla 13.884 puandan kapattı. Yaşanan kayıplarda Moody’s tarafından bankalara karşı yapılan not indirimleri etkili oldu.&nbsp;Bilgi notu: Kredi derecelendirme kuruluşu Moody's, ABD’de faaliyet gösteren 10 küçük ve orta ölçekli bankanın kredi notunu düşürürken, altı büyük kredi kuruluşunu da kârlılık zorlukları ve fonlama risklerini gerekçe göstererek gelecekteki bir not indirimi için uyardı.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">M&amp;T Bank (MTB), Webster Bank (WBS), Pinnacle Financial Partners (PNFP), Bank of Oklahoma Financial Corp. (BOKF), Associated Banc-Corp. (ASB), Old National Bancorp (ONB), Amarillo National Bank, Commerce Bancshares (CBSH), Prosperity Bank (PB) ve Fulton Financial Corp Moody's tarafından kredi notu düşürülen bankalar arasında.</li></ul>Öte yandan:&nbsp;Eli &amp; Lily Co. yılın ikinci çeyreğinde 8,3 milyar dolar gelir ve 2,11 dolar hisse başına kâr elde ettiğini duyurdu. Beklentilerin üzerinde gelen sonuçların ardından firma payları günü %14,87 artışla 521,60 seviyesinden tamamladı.

Aposto Gündem

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası&nbsp;(TCMB) tarafından açıklanan haftalık para ve banka istatistiklerine göre, bankacılık sektöründeki toplam mevduat 23 Haziran ile biten haftada 39 milyar 736 milyon 334 bin TL azalarak 11 trilyon 620 milyar 21 milyon 196 bin TL'ye geriledi.Ek olarak:&nbsp;Bankalardaki TL cinsi mevduat %2,8 artışla 6 trilyon 583 milyar 137 milyon 748 bin TL, yabancı para cinsinden mevduat ise %4,4 azalarak 4 trilyon 515 milyar 143 milyon 874 bin TL oldu.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Bankalarda bulunan toplam YP mevduatı, geçen hafta 202 milyar 82 milyon dolar düzeyinde gerçekleşirken, bu tutarın 168 milyar doları yurt içinde yerleşik kişilerin hesaplarında toplandı.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Yurt içi yerleşiklerin toplam YP mevduatındaki değişime bakıldığında, parite etkisinden arındırılmış verilerle 23 Haziran itibarıyla 7 milyar 467 milyon dolarlık azalış görüldü.</li></ul>Diğer taraftan: Mevduat bankalarındaki tüketici kredileri, geçen hafta %0,5 artarak 1 trilyon 305 milyar 581 milyon 300 bin TL oldu. Aynı dönemde taksitli ticari krediler y%1,4 artışla 1 trilyon 67 milyar 804 milyon 147 bin TL'ye, kredi kartları bakiyesi de %2,8 yükselişle 1 trilyon 76 milyar 580 milyon 476 bin TL'ye çıktı.Detaylar:&nbsp;Mevduat bankalarındaki tüketici kredilerinin 399 milyar 365 milyon 781 bin TL'si konut, 64 milyar 826 milyon 261 bin TL'si taşıt ve 841 milyar 389 milyon 258 bin TL'si diğer kredilerden oluştu.Bankacılık sektörünün TCMB dahil toplam kredi hacmi de 23 Haziran ile biten haftada yıllık %54,7 artışla 9 trilyon 489 milyar 170 milyon 562 bin TL'ye yükseldi.&nbsp;Ek bilgi: Kredi derecelendirme kuruluşu Moody’s,&nbsp;Türkiye’de para politikasında normalleşmeye dönüşün bankaların kârlılığını destekleyeceği görüşünü paylaştı.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">4 Haziran’da TCMB’nin menkul kıymet tesisi oranını düşürdüğü hatırlatılarak “Bu adım TCMB’nin politika faizini yüzde 8,5’ten yüzde 15’e yükseltmesinden 2 gün sonra geldi. Uzun zamandır Türk bankalarının kârlılığını da azaltan ortodoks olmayan politikalar sürdüren TCMB’nin son adımları, ortodoks para politikasına yaklaşılmasını sağladı”&nbsp;ifadeleri yer aldı.</li></ul>Raporda kademeli normalleşme politikasının bankacılık sektörünün kârlılığını destekleyeceği ifade edilerek “ancak ortodoks politikaya dönüşte ardı ardına atılabilecek yanlış adımlar bankalar için temel risk olarak görünüyor” değerlendirmesi yapıldı.

Pareto

Toplam kredi hacmi ise yıllık bazda %54,7 artış kaydetti

Bankacılık sektörünün toplam mevduatı 11,6 trilyon TL'ye geriledi

S&amp;P, Moody’s&nbsp;ve Fitch gibi uluslararası kredi derecelendirme kuruluşları, faiz artışlarıyla yükselen borçlanma maliyetlerinin demografik değişimle daha da ağırlaşacağı ve ülkelerin kredi notlarının bundan etkilenebileceği konusuda uyarıda bulunuyor.Ek olarak: Sağlık ve emeklilik faturalarını ağırlaştırması muhtemel bu gelişme, kamu bütçeleri üzerinde de baskı oluşabilir.Bilgi notu:&nbsp;Derecelendirme kuruluşları, hükümetin yakın zamanda ödemeler ve enflasyon arasında doğrudan bir bağlantı kurduğu İspanya'daki&nbsp;emeklilik sisteminin yapısal açığı ve Fransa'nın maliyesini yönetme rekoru konusunda da alarm veriyor. Borç krizinden sonra emeklilik sisteminde yaptığı kapsamlı reformlarla Yunanistan, S&amp;P'nin 81 ülkeyi kapsayan anketinde, yaşa bağlı harcamaların 2060'a kadar düşmesi beklenen tek ülke oldu.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Analistler, dünya genelinde Orta ve Güney Avrupa ülkelerinin en kötü demografik profillere sahip ülkeler arasında yer aldığını söylüyor.</li></ul><a fr-original-style="" href="https://www.ft.com/content/f434c586-db1f-4d81-8b29-989db5c78f72" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Financial Times'ın haberine göre</a>; kurumlar, reformlar yapılmadığı takdirde kredi notlarının bu demografik trendden olumsuz etkilenmeye devam edeceğini belirtiyor.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">S&amp;P&nbsp;öngörülerine göre yaşlanan nüfuslarla ilgili reformlar yapılmazsa dünyanın en büyük ekonomilerinin yarısının kredi notu 2060 itibariyle çöp seviyeye düşecek. Kurumun diğer öngörüleri emeklilik maliyetlerinin mevcut 4 puan artışla %9,5’e ulaşması, cari açıkların da aynı dönemde yaklaşık 7 puan artışla ortalama %9,1’e ulaşması yönünde. S&amp;P Global Ratings’den ülke kredi notları direktörü&nbsp;Marko Mrsnik, borçlanma maliyetlerinde 1 puanlık artışın Japonya, İtalya, İngiltere ve ABD’de borç/GSYH oranlarını 2060 itibariyle yaklaşık 40 ila 60 puan artıracağını söylüyor.</li></ul><blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(0, 180, 127); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(0, 180, 127); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">“Bu çok ciddi bir artış. Kamu borcunun sürdürülebilir kalması için ya yaşlanmanın oluşturduğu baskılarla ilgili reformlar ya da başka mali reformlar gerekeceğine işaret”.&nbsp;</blockquote><ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Moody’s Investors Services Yönetici Direktör Yardımcısı Dietmar Hornung, nüfusların yaşlanması sorunun eskiden ‘orta ve uzun vadeli bir unsur’ olarak değerlendirildiğini belirterek “Şimdi ise o gelecek burada ve şimdiden ülkelerin kredi profillerine zarar veriyor”&nbsp;diyor.&nbsp;</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Fitch’in&nbsp;ülke kredi notu araştırmalarından sorumlu ismi Edward Parker da konunu aciliyetine dikkat çekiyor. Geçtiğimiz hafta Fitch Fransa’ya ilişkin kararında ülkenin AA kredi notunu AA- seviyesine indirmiş, Cumhurbaşkanı Macron’un emeklilik yaşını yükselten reform ajandasının gecikebileceğini öngörmüştü. Parker, “Bir çok ülkede yaşlanmanın olumsuz etkilerini görmeye başladık ve bu etkiler artacak. Hükümetler adım atmayı öteledikçe, atılması gereken adımların sonuçları daha da ağırlaşacak” diyor.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Birleşmiş Milletler&nbsp;verilerine göre 2021 itibariyle dünya genelinde 65 yaş üstü nüfus 761 milyondu. Bu rakamın 2050 itibariyle iki katını aşarak 1,6 milyara çıkması öngörülüyor. Kuruluş Ocak 2023’te hazırladığı raporunda ülkeleri sosyal korumalarını yeniden düzenlemeye ve yaşlanan bir nüfusa hazırlanmaya çağırıyor. BM Ekonomik ve Sosyal İşler Birimi (DESA) tarafından yayınlanan raporda nüfusların ‘eşit’ şekilde yaşlanmadığına da dikkat çekilerek uzun dönem bakım ihtiyaçlarında yaşanacak artışa da hazırlanması çağrısı yapılıyor.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Uluslararası Para Fonu (IMF) Kasım 2022’de yayınladığı Asıl nüfus patlaması yaşlılık başlıklı raporunda en önemli demografik trendin nüfusların yaşlanması olduğu; artık hızlı nüfus büyümesinin değil, yaşlanan nüfusun en önemli risk olduğu vurgusu yapılıyor. Ülkeler rapora göre davranışsal değişimleri de göz önünde bulundurarak insan sermayesine, altyapılara, kurumsal reformlara ve teknolojik inovasyonlara yatırım yaparak demografik değişimin oluşturacağı tehlikelere hazırlanabilir.</li></ul>

Pareto İçgörü

Uluslararası derecelendirme kuruluşları uyarıyor

Yaşlanan nüfuslar ülke kredi notlarını olumsuz etkileyecek

<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">ABD</h2><h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Borç tavanı krizi</h3>ABD Hazine Bakanı ve Fed eski Başkanı Janet Yellen, Washington’da yaptığı bir konuşmada Temsilciler Meclisi’ne seslenerek federal hükümetin borç tavanını artırma çağrısında bulundu. Yellen borç tavanı üzerinde süren anlaşmazlığı "son iki yılda kaydedilen tüm ilerlemeyi tehdit edebilecek bir mesele" olarak nitelendirdi.💉 Hatırlatma dozu: ABD hükümetinin ocak ayında 31,4 trilyon USD’lik borçlanma limitine ulaşmasının ardından ülkede borçlanma tavanının acilen artırılması ihtiyacı doğdu. Tavanın artırılmaması durumunda federal hükümetin temerrüde düşmesi dahi söz konusu olabilir. Öyle ki JP Morgan, ABD Hazine tahvillerinde teknik temerrüt riskinin "önemsiz olmadığı" konusunda uyarıda bulundu.👉 Öte yandan: Bloomberg verilerine göre temerrüt riskini fiyatlayan ABD 5 yıllık CDS primi 54 baz puan ile 2009 yılından bu yana en yüksek seviyelerde seyrediyor.✍️ Hamleler: Cumhuriyetçi kanadın bir temsilcisi olan Temsilciler Meclisi Başkanı Kevin McCarthy, borç tavanını 1,5 trilyon USD artırmaya ilişkin kanun teklifini meclise sundu. Fakat kanun teklifi borçlanma tavanının yükseltilmesinin yanı sıra birtakım kamu harcamalarının da azaltılmasını içeriyor.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Cumhuriyetçiler borçlanma tavanının artırılmasına karşılık kamu harcamalarının da azaltılması gerektiğini savunurken, Joe Biden yönetimi ve Demokratlar borç tavanının artırılması fakat buna karşılık kamu harcamalarının azaltılmaması gerektiğini savunuyor. Bunun yanı sıra bazı ılımlı Cumhuriyetçi vekiller de teklife destek verme konusunda kararsız.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Teklifin bu hafta oylanması bekleniyor. McCarthy teklifi geçireceklerini söylüyor fakat kaynaklara göre Cumhuriyetçiler, teklifi geçirebilmek için yeterli desteğe sahip değil.</li></ul>Yasa teklifinin içeriğine göre federal hükümetin 2024 yılında yapacağı ihtiyari harcamalar 130 milyar USD azaltılacak ve bu tür kamu harcamalarının yıllık artış hızı %1 ile sınırlanacak. Teklifin kabulu halinde hükümetin 10 yıl içinde yaklaşık 4,5 trilyon USD’lik tasarruf yapması öngörülüyor.📉 Analizler: Moody’s Analytics tarafından hazırlanan analize göre teklifin yasalaşması ve kamu harcamalarının belirlenen ölçüde azaltılması halinde ABD ekonomisi 2024 yılını %1,6 büyüme ve %4,6 işsizlik oranı ile kapatacak. Buna karşın yine aynı analize göre, yalnızca borçlanma tavanının artırılarak kamu harcamalarının kesintiye uğratılmaması durumunda büyüme oranı %2,25, işsizlik oranı ise %4,2 olarak gerçekleşecek.<h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Tüketici güveni</h3>ABD’de Conference Board tüketici güven endeksi nisan ayında 2,7 puan azalışla 101,4 seviyesine gerileyerek Temmuz 2022’den bu yana en düşük seviyesini kaydetti. Beklentiler endeksi ise aynı ayda 5,9 puan azalarak 68,1’e geriledi.Konuya ilişkin yorum yapan Conference Board Ekonomi Kıdemli Direktörü Ataman Özyıldırım, "Tüketiciler hem iş koşulları hem de işgücü piyasalarının görünümü konusunda daha kötümser hale geldi" ifadelerini kullandı.Yayımlanan veriler, ABD’li tüketicilerin ekonomiye güveninin istihdam piyasasındaki soğuma beklentileri nedeniyle azalmakta olduğunu ortaya koyuyor. Bunun yanı sıra beklentiler endeksinin nisan ayında gösterdiği güçlü gerileme ve Şubat 2022’den beri (Aralık ayı hariç) her ay 80 değerinin altında kalması, ABD’li tüketicilerin yakın zamanda bir resesyon beklemekte olduğunu da gösteriyor.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Avrupa</h2>Fransa Merkez Bankası Başkanı ve Avrupa Merkez Bankası (ECB) Üyesi François Villeroy de Galhau, ECB’nin birkaç faiz artışı daha yapmaya ihtiyaç duyabileceği, fakat bu artışların büyüklük ve sayı olarak daha sınırlı olması gerektiği değerlendirmesinde bulundu.Le Figaro’ya konuşan Villeroy, ekonomi üzerinde gelecekte kaydedilecek etkinin çoğunun halihazırda ECB tarafından yapılmış olan faiz artışlarından kaynaklandığını, bu yüzden faiz artışlarında yolun çoğunun kat edilmiş olduğunu söyledi.Villeroy’un açıklamaları, ECB’nin 25 baz puanlık birkaç artışın ardından faiz artışlarına son verebileceği yönünde.💾 Cep bilgisi: ECB’nin 4 Mayıs’ta düzenlenecek toplantısında faiz artış hızını 25 baz puana düşürmesine kesin gözüyle bakılıyor.&nbsp;👉 Öte yandan: Avrupa Merkez Bankası (ECB) Denetleme Kurulu Başkanı Andrea Ernia, ECB’nin Avro Bölgesi bankalarından faiz artırımlarının ardından oluşan ancak realize edilmemiş olan zararlar hakkında bilgi toplamakta olduğunu aktardı. Bu yolla ECB, ABD’de yaşanan SVB krizine benzer bir krizin Avrupa’da da baş göstermesine engel olmayı amaçlıyor.&nbsp;

EXANTE

Batı ekonomilerinde öne çıkan başlıklar

Batı'nın gündemi: Borç tavanı, faiz artışları

<a fr-original-style="" href="https://www.linkedin.com/in/erolgrcn/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Erol Gürcan, Başekonomist</a><h2 fr-original-style="text-align: left;" style="text-align: left; margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Yurt içi piyasalar</h2>Pazartesi günü Mart ayı İmalat Sanayi Kapasite Kullanım Oranı (KKO) ve Reel Kesim Güven Endeksi (RKGE); Cuma günü Şubat ayı Dış Ticaret Dengesi ve S&amp;P kredi notu gözden geçirmesi haftalık yurtiçi ekonomi takviminde öne çıkan başlıklar olarak not edilebilir. Özellikle yaşanan deprem felaketinin ardından iktisadi faaliyetin eğiliminin takibi açısından KKO ve RKGE önemli bir gösterge konumunda.Hatırlatmak gerekirse, KKO (mevsimsellikten arındırılmış) Şubat’ta %75,7 ile son 21 ayın en düşük seviyesine gerilemişti (2013-2022 Ort.: %76,3). Ticaret Bakanlığı’nın geçici verilerine göre Şubat ayında 12,2 milyar dolar dış ticaret açığı verildi (Oca.23: -14,2 milyar dolar, Şub.22: -8,0 milyar dolar).&nbsp;Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu S&amp;P, yıllık gözden geçirme programına göre Cuma günü Türkiye’nin kredi notunu güncelleyebilir. Son durum itibariyle, S&amp;P, Moody’s ve Fitch Türkiye’nin yabancı para cinsinden uzun vadeli kredi notu yatırım yapılabilir seviyenin sırasıyla 5 (durağan görünüm), 6 (durağan görünüm) ve 5 (negatif görünüm) kademe altında derecelendirmekte. Ayrıca, Çarşamba günü BDDK Şubat ayı Bankacılık Sektörü İstatistikleri; Perşembe günü Mart ayı Ekonomik Güven Endeksi, TCMB Mart PPK Özeti ile haftalık para, banka, menkul kıymet ve rezerv istatistikleri; Cuma günü 4Ç22 dönemi Türkiye Dış Borç Stoku ve Hazine’nin Nisan-Haziran dönemi borçlanma programı hafta boyunca yurtiçi piyasaların takip edeceği diğer başlıklar olacak.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Yurt dışı piyasalar</h2>Küresel ekonomi takviminde Cuma günü ABD’de açıklanacak olan Çekirdek Kişisel Tüketim Harcamaları (core PCE) haftanın en kritik verisi konumunda. Fed’in takip ettiği önemli enflasyon göstergelerinden olan çekirdek kişisel tüketim harcamalarının aylık bazda %0,4 artması (Önceki: +%0,6) ancak yıllık bazda +4,7’de yatay kalması bekleniyor.&nbsp;ABD tarafında izlenecek bir diğer önemli veri de Perşembe günü açıklanacak olan 4Ç22 dönemi nihai büyüme rakamı olacak. 4Ç22 döneminde ABD ekonomisinin bir önceki tahminde açıklandığı gibi %2,7 büyüdüğü tahmin edilmekte.&nbsp;Perşembe günü Almanya TÜFE; Cuma günü Euro Bölgesi TÜFE ve İngiltere Büyüme rakamları da haftalık küresel ekonomi takviminde öne çıkan diğer önemli başlıklar konumunda. TÜFE’nin Almanya’da %8,7’den % %7,3’e gerilmesi; Euro Bölgesi’nde de manşette %8,5’ten %%7,2’ye gerilemesi ancak çekirdekte %5,6’dan %5,7’ye yükselmesi beklenmekte. İngiltere’de büyümenin 4Ç22 döneminde çeyreklik bazda değişim göstermeyeceği ancak yıllık bazda +%0,4 seviyesinde açıklanacağı tahmin edilmekte.&nbsp;ABD ve Avrupa tarafında açıklanacak enflasyon göstergelerine ek olarak bankacılık sektörüne ilişkin gelişmeler de merkez bankalarının karar alma süreçlerine etki ettiğinden piyasaların yakın takibinde kalmaya devam edecek.&nbsp;Son bir not olarak Mart ayının son Pazar günü itibarıyla Avrupa’da saatlerin bir saat ileri alınmasıyla yaz saati uygulamasına geçileceğini de belirtelim.

Yeni Haftanın Gündemi: 27 – 31 Mart

Yatırım Finansman ile Haftaya Başlarken

ABD menşeili Silicon Valley Bank’ın (SVB) faaliyetleri cuma günü yönetici otoriteler tarafından durduruldu. Bu iflas hikayesi, küresel finansal kriz döneminden bu yana yaşanan en büyük banka iflası olarak kayda geçti.<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">SVB kimdir?</h2>Merkezi Kaliforniya’da bulunan Silicon Valley Bank (SVB), 1983 yılında, teknoloji girişimlerine hizmet etme amacıyla kuruldu. Risk sermayesi ile finanse edilen şirketlerin mevduatlarını toplamanın yanında diğer hizmetleri de portföyüne ekleyen kurum, teknoloji devrimi ile hızlı bir büyüme trendine girdi. ABD dışında, Hindistan, Birleşik Krallık, Kanada, Çin ve Almanya da dahil olmak üzere 11 ülkede faaliyet gösteren banka ABD’deki girişim sermayesi destekli teknoloji ve sağlık yatırımlarının neredeyse yarısına finansman sağlamış durumdaydı. SVB, iflas etmeden önce, ABD’nin en büyük 16. ticari bankasıydı ve mevduat tabanı, Silikon Vadisi bankaları içindeki en büyüğüydü. Kurum, 2022 sonu itibarıyla 175 milyar USD’nin üzerinde mevduata sahipti.<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">İflasa götüren yol</h2>Mudilerini büyük oranda risk sermayesi ve teknoloji şirketleri ile yöneticilerinin oluşturduğu banka, pazarlama stratejisi olarak daha yüksek getiri vaadi sunuyordu. Söz konusu stratejinin sürdürülebilmesi adına bilançosunda yüklü miktarda tahvil bulunduran bankanın bilançosundaki görünüm Fed’in faiz artırımı sürecinde değişmeye başladı.<img src="https://images.aposto.com/2023/2/0/1678643936922.png" width="550" height="384" style="width: 100%; max-width: 550px; vertical-align: middle; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.43" fr-original-style="width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Son 2 yıllık dönemde ABD 10 yıllık tahvil faizleriFaiz artırımı sürecinde tahvillerin değerlerinin düşmesi (ki bu doğal bir matematiksel sonuçtur) realize edilmemiş büyük miktarda zararın birikmesine yol açtı. Söz konusu risk, faizlerin arttığı dönemlerde tahvil portföyü taşıyan her kurumun karşı karşıya kaldığı bir risk olmakla birlikte SVB’nin iş modeli, kurumu mevduat tabanı ile daha fazla yatırım yapmaya itiyordu. Sonuç olarak kurumun finansal yapısı eş grup şirketlerinden daha kırılgan bir haldeydi. Diğer bir ifadeyle, varlıklarının büyük kısmını uzun vadeli ve risksiz varlıklara bağlayan kurum, faiz hareketinin yarattığı zararın yanında iş ortamı sebebiyle oluşan diğer risklerin realize olması durumuna karşı savunmasız yakalandı.Moody’s iflastan bir hafta önce, bu duruma dikkat çekerek, realize edilmemiş zararlar sebebiyle kurumun olası bir not indirimi ile karşı karşıya kalabileceğini duyurmuştu.Kurum, geçtiğimiz hafta, bu realize edilmemiş zarara baz olan 21 milyar USD tutarındaki satışa hazır varlıkların satışını yaptığını ve zararın 1,8 milyar USD’ye ulaştığı bilgisini paylaştığında ise fitil ateşlendi. Kredi derecelendirme notundaki düşüşün takip ettiği bu süreçte, kurumun, söz konusu zararı karşılamak ve anormal seviyede hızlanan mevduat çıkışlarını dengelemek için bulunduğu 2 milyar USD tutarındaki sermaye artırımı girişiminde başarısız olması ise kurumun kaderini belirledi.İflastan bir gün önce, mudilerin bankadan toplam 42 milyar USD tutarında mevduat çektiği ve bankanın gün sonundaki nakit açığının 950 milyar USD’yi aştığı <a fr-original-style="" href="https://dfpi.ca.gov/wp-content/uploads/sites/337/2023/03/DFPI-Orders-Silicon-Valley-Bank-03102023.pdf" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">raporlanmış durumda</a>. Bu, kitlelere yayılan endişenin ve benimsenen ortak davranış modelinin kurumların finansal dayanıklılığı üzerindeki etkisi adına yeni ve güzel bir örnek olarak kayda geçecektir.10 Mart Cuma sabahı Fed ve Federal Mevduat Sigorta Kurumu (FDIC) müfettişleri bankada inceleme yapmaya geldiler. Bu ziyaretin hemen ardından ise yerel otorite bankaya el konulduğunu, FDIC’ın kayyum olarak atandığını ve sürecin yönetilmesi için ayrı bir kurumun hayata geçirildiğini (Deposit Insurance National Bank of Santa Clara) duyurdu.Bankanın faaliyet gösterdiği diğer ülkelerin bankacılık otoritelerinin de bu karara dayanarak yerel operasyonları sınırlandıracak ya da durduracak adımlar atması bekleniyor.<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Şimdi ne olacak?</h2>Sonda söyleyeceğimizi en başta ifade edelim: Bankanın iflası geniş yankı uyandırsa da ABD bankacılık sistemi üzerinde büyük çaplı bir etki yaratması beklenmiyor.ABD Hazine Bakanı ve Fed eski Başkanı Jannet Yellen, bir televizyon programında yaptığı açıklamada SVB’nin çöküşüne müdahale etmek ve mevduat sahiplerini korumak için bankacılık düzenleyicileri ile yakın bir şekilde çalışıldığını, ancak büyük bir kurtarma paketinin düşünülmediğini ifade etti.Faaliyetleri durdurulan bankanın mevduat müşterileri, ülkemizdeki Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu’na benzer bir çatının altında kısmen de olsa (sınır 250 bin USD) koruma altında bulunuyor. FDIC, sigortasız mevduatlar için alınacak aksiyonların ise, bankadan ve müşterilerden ek bilgi alınmasının ardından belirleneceğini <a fr-original-style="" href="https://www.fdic.gov/news/press-releases/2023/pr23016.html" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">duyurdu</a>.Bu noktada yapılan analizler, alınan erken aksiyonun, şirket varlıklarının nakde çevrilmesi sürecinin tahmin edilenden daha verimli geçeceğini ve sigortasız alacaklarda %90’a varan bir karşılama oranının yakalanabileceğini gösteriyor.Söz konusu değerlendirme, özellikle nakit akışlarını banka üzerinden geçiren ve varlıklarını bankada tutan start-up’ların likidite yönetimleri için iyi haber sayılabilir zira varlıkların tamamen erişilemez hale gelmesi çok sayıda start-up’ın faaliyetlerini yürütemeyecek duruma gelmesine yol açabilirdi.Çok yakın zamanda ise Fed’in ani faiz hareketlerinin finansal piyasalarda faaliyet gösteren aktörler üzerindeki etkileri tartışılmaya başlanacaktır.Bunun yanında, ABD’de bankacılık otoritesinin kural setleri ve hangi kurumların hangi kurallara tabi olduğunun gerekçeleri de tartışmaya açılacaktır. Diğer bir ifadeyle, yaşanan bu olay, bankalar ve üst düzey yöneticilerinin regülasyonlara daha geniş bir tabanda tabi olacağı günlerin habercisi olabilir.Janet Yellen’ın konu hakkındaki beyanatının etkileri ve SVB CEO’su Greg Becker’ın iflastan yaklaşık 2 hafta önce yüklü miktarda hisse satışı gerçekleştirmesi gibi konular ise yan dallarda devam edecek tartışmaların temelini oluşturacak.&nbsp;

Silicon Valley Bank (SVB) iflasını duyurdu. Şimdi ne olacak?

SVB'de ne oldu?

<a fr-original-style="" href="https://www.linkedin.com/in/erolgrcn/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Erol Gürcan, Başekonomist</a><h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Yurt içi piyasalar</h2>Pazartesi günü ocak ayı Ödemeler Dengesi; çarşamba günü şubat ayı Bütçe Dengesi; cuma günü TCMB Mart ayı Piyasa Katılımcıları Anketi ile uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Fitch’in kredi notu gözden geçirmesi haftalık yurtiçi ekonomi takviminin öne çıkan başlıkları olarak sıralanabilir.Ocak’ta cari açığın 9,7 milyar dolar seviyesinde gerçekleştiğini; bunun da 12 aylık yıllıklandırılmış cari açık rakamını 51,5 milyar dolara taşıdığını tahmin ediyoruz (2022: -48,8 milyar dolar). Şubat ayı Hazine Nakit Açığını dikkate alarak şubat ayında bütçenin de yüksek seviyelerde açık vereceğini öngörmekteyiz. Hatırlatmak gerekirse, Hazine Nakit Açığı şubat ayında geçen yılın aynı ayına göre 227,0 milyar TL daha yüksek olmak üzere 171,5 milyar TL ile rekor seviyede gerçekleşti.&nbsp;Şubat ayında enflasyon beklentileri tüm vadelerde bozulma göstermişti. Son Piyasa Katılımcıları Anketine göre yılsonu, 12 ay sonrası, 24 ay sonrası ve 5 yıl sonrası enflasyon beklentileri sırasıyla %35,8, %30,8, %18,1 ve %8,8 seviyelerinde.&nbsp;Fitch, yıllık gözden geçirme programına göre cuma günü Türkiye’nin kredi notunu güncelleyebilir. Son durum itibariyle, S&amp;P, Moody’s ve Fitch, Türkiye’nin yabancı para cinsinden uzun vadeli kredi notu yatırım yapılabilir seviyenin sırasıyla 5 (durağan görünüm), 6 (durağan görünüm) ve 5 (negatif görünüm) kademe altında derecelendirmekte.&nbsp;Payları Borsa İstanbul’da işlem gören şirketlerin 4Ç22 dönemi konsolide finansal sonuç açıklama süreci 13 Mart itibariyle sona erecek.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Yurt dışı piyasalar</h2>Küresel piyasalar açısından salı günü ABD’de açıklanacak TÜFE ve perşembe günü gerçekleştirilecek olan Avrupa Merkez Bankası (ECB) toplantısı haftanın en kritik başlıkları konumunda. 22 Mart’taki Fed toplantısı öncesinde açıklanacak son TÜFE’nin aylık bazda %0,4 artışla yıllık bazda %6,4’ten %6,0’a ve çekirdek (gıda ve enerji hariç) TÜFE’nin de aylık bazda %0,4 artışla yıllık bazda %5,6’dan %5,5’e gerilemesi beklenmekte.&nbsp;Fed Başkanı Powell’ın geçen hafta verdiği mesajlar faiz artış hızının yeniden 50bp’ye yükselebileceği beklentilerini canlandırsa da ABD’de bazı finans şirketlerinin yaşadığı sıkıntılar ve İstihdam Raporunun ekstra enflasyonist bir baskıya işaret etmemesi sonrasında artış hızının 25bp seviyesinde kalma ihtimali öne çıkmaya başladı denilebilir. Ancak, söz konusu beklentilerin nihai seyri açısından salı günü günü açıklancak ABD TÜFE verilerinin kritik öneme sahip olduğunu belirtelim.&nbsp;ECB’nin Perşembe günü gerçekleştireceği toplantıda faiz artışlarına 50bp ile devam etmesine neredeyse kesin gözüyle bakılmakta. ECB Başkanı Lagarde hem bir önceki toplantıda hem de yakın dönemde piyasa ile kurduğu iletişimde bu yönde sinyal verdi. Mart itibariyle bilanço küçültmeye başlayan ECB’nin yapacağı sözlü yönlendirme başta EUR/USD paritesinin seyri olmak üzere küresel risk iştahı açısından önemli olacak.&nbsp;Salı günü İngiltere İstihdam Raporu, çarşamba günü Euro Bölgesi ve Çin Sanayi Üretimi ile ABD ÜFE; cuma günü Euro Bölgesi TÜFE hafta boyunca yatırımcıların takibinde olacak diğer önemli başlıklar olarak sıralanabilir. &nbsp;Son bir not olarak, ABD’nin 12 Mart Pazar günü itibarıyla yaz saati uygulamasına geçeceğini (1 saat ileri alınacak, Türkiye ile saat farkı azalacak) de belirtelim.

Yeni Haftanın Gündemi: 13-17 Mart

• Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Moody’s ülkemiz için ilan ettiği 25 Kasım tarihli planlı değerlendirme notunda bir güncelleme yapılmadığını açıkladı.&nbsp;💉&nbsp;Cep bilgisi: Moody’s ülkemizi yatırım yapılabilir seviyenin altı basamak altında (B3) ve durağan seviyede değerlendiriyor.

<a fr-original-style="" href="https://www.linkedin.com/in/erolgrcn/?originalSubdomain=tr&utm_source=aposto" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Erol Gürcan, Başekonomist</a><h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Yurt İçi Piyasalar</h2>Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) Perşembe günü gerçekleştireceği kasım ayı Para Politikası Kurulu (PPK) toplantısı yurtiçi haftalık ekonomi takviminin en önemli verisi konumunda.TCMB, geçen ay politika faizini 150 baz puan düşürerek %10,50’ye indirmiş ve Kasım toplantısında da benzer bir adımla, Ağustos ayında politika faizi %14,00 seviyesindeyken başlattığı, faiz indirim döngüsünü sonlandıracağı yönünde iletişim kurmuştu. Piyasadaki tahminler ve bizim beklentimiz 1 hafta vadeli repo ihale faizi olan politika faizinin yine 150 baz puan indirilerek %9,00 ile tek haneli seviyelere gerilemesi yönünde.&nbsp;Pazartesi ve Salı günü Hazine’nin tahvil ihraçları, Salı günü Tüketici Güven Endeksi, Perşembe günü İmalat Sanayi Kapasite Kullanım Oranı ve Güven Endeksleri, Cuma günü TCMB Finansal İstikrar Raporu ve Moody’s kredi notu gözden geçirmesi yurtiçi haftalık ekonomi takviminde öne çıkan diğer başlıklar olarak sıralanabilir.&nbsp;Hatırlatmak gerekirse, uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Moody’s Türkiye’nin yabancı para cinsinden uzun vadeli kredi notunu Ağustos ayında yatırım yapılabilir seviyenin 6 kademe altında olan B3 seviyesine indirmiş ve not görünümünü Durağan olarak belirlemişti.&nbsp;Her hafta olduğu gibi Perşembe günü haftalık Para, Banka, Menkul Kıymet ve Rezerv verilerinin takip edileceğini de not edelim.&nbsp;<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Yurt Dışı Piyasalar</h2>Yeni haftanın küresel ekonomi takvimi nispeten sakin görünmekte. ABD Piyasaları Şükran Günü nedeniyle Perşembe günü kapalı olacak ve Cuma günü erken kapanış yapacak. Bu nedenle, Dayanıklı Mal Siparişleri, Yeni Konut Satışları, Tüketici Güveni, FOMC tutanakları ve normalde Perşembeleri açıklanan Haftalık İşsizlik Maaşı Başvuruları gibi önemli birçok veri Çarşamba gününe toplanmış durumda.&nbsp;Ayrıca, hafta başındaki 2, 5 ve 7 yıllık tahvil ihraçları ile Fed yöneticilerinden gelecek açıklamalar da yeni haftada ABD tarafında takip edilecek diğer gelişmeler olacak.Euro Bölgesinde Çarşamba günü Bileşik PMI rakamları; Almanya’da ise Pazartesi ÜFE, Perşembe Ifo İş Dünyası Anketi, Cuma günü Ekonomik Büyüme ve Tüketici Güveni haftalık ekonomi takviminde öne çıkan diğer başlıklar olarak sıralanabilir.&nbsp;Almanya’da Eylül’de yıllık bazda %45,8 olan ÜFE’nin Ekim ayında %41,9’a gerilemesi beklenirken; 3Ç22 dönemine yönelik ekonomik büyümenin, ilk tahminde olduğu gibi, çeyreklik bazda %0,3 ve yıllık bazda %1,1 olarak açıklanacağı öngörülmekte. Veri takviminin sakin olduğu Asya tarafında ise Çarşamba günü İşçi Bayramı nedeniyle Japonya’da piyasalar kapalı olacak.

Yatırım Finansman ile "Haftaya Başlarken"

Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Standard &amp; Poor's&nbsp;(S&amp;P), ülkemizin uzun vadeli döviz cinsinden kredi notunu B+’dan B’ye indirdi. Kredi notu görünümünün ise negatiften durağana&nbsp;çevrildiği değerlendirme öncesinde piyasa beklentileri notta bir değişim yapılmayacağı yönündeydi.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Cep bilgisi: Üç büyük uluslararası derecelendirme kurumu (Fitch, Moody’s ve S&amp;P) ülkelerin not görünümlerine ilişkin değerlendirmelerini yıl başında açıkladıkları planlı takvime bağlı kalarak yapabildikleri gibi ani gelişmeler karşısında ara dönemlerde de gerçekleştirebiliyorlar. Kararlar ise genellikle ABD piyasalarının kapanmasının ardından açıklanıyor. S&amp;P’nin bu güncellemesi planlı değerlendirme takviminde yer alıyordu.</li></ul>Kararla birlikte ülkemizin uluslararası kredi notu üç aylık bir süre zarfında üç büyük kredi derecelendirme kurumu tarafından da düşürüldü. Bu durumla en son 2018 yılında karşılaşmıştık.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Gerekçe ne?</h2>Kurum, değerlendirme notunda seçim öncesi görünüme işaret ederek enflasyon / büyüme takasında büyümenin seçildiğine vurgu yapıyor. Metinde ayrıca, net döviz rezervindeki düşüklük, kamu maliyesi üzerinde biriken baskı, kısa vadeli dış borç stoku ve beraberinde gelen TL üzerindeki kırılganlıklar da olumsuz olarak nitelenen diğer unsurlar.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Tahminler</h2>Kurumun, yıl sonu manşet enflasyon tahmini %74; 2023 ve 2024 yıl sonu beklentileri ise sırasıyla %40 ve %18 seviyesinde. Kurumun yıl sonu büyüme beklentileri&nbsp;ise 2022, 2023 ve 2024 için sırasıyla %5,2; %2,8 ve %3,4. S&amp;P, cari işlemler açığı tahminini ise 40 milyar USD seviyesinde tutuyor (bu seviye, milli gelirin %5,5’ine denk geliyor ve piyasa beklentileri ile uyumlu).<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Cep bilgisi: Ülkemizin üç kurumdan yatırım yapılabilir nota sahip olduğu bir dönem bulunmuyor. 2013-2016 yılları arasında Fitch ve Moody’s’in notları yatırım yapılabilir seviyedeyken S&amp;P’nin notu bir basamak alttaydı. Bugün ise yatırım yapılabilir seviyeden S&amp;P ve Fitch için 5, Moody's için ise 6 basamak uzaktayız.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Baş ucu bilgisi: Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşlarının skalaları ve 1 Ekim 2022 itibarıyla Türkiye’nin notları:<img src="https://images.aposto.com/2022/9/6/1664658713069.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="0.47" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"></li></ul>

Moody’s ile ilgili hikayeler