Yazı: Zeynep Hancı &amp; Muhammed Atalay&nbsp;“Çıkar bakayım o cebindeki telefonu!”YouTube’da, Tiktokta, Reels’te karşımıza sık sık çıkan, genelde Z kuşağı bir 20lik veya 15liğin bir “boomer”la arasında geçen diyalogda duyduğumuz şu meşhur cümle.&nbsp;Halbuki cebimizdeki telefon, sağlık hizmetleri, noterlik hizmetleri, bankacılık hizmetleri, eğitim hizmetleri, EBA, e-devlet, e-nabız, HES, aşı kartı gibi hizmetlere ulaşmak için artık bir lüks değil, bir gereklilik ve hak.Yani bu diyalog, içinde bulunduğumuz pek çok krize (sağlık krizi, ekolojik kriz, ekonomik kriz, dijital uçurum...) ek olarak tüm bunlarla bağlantılı olan eğitim krizinin sanki vücut bulmuş hâli gibi.&nbsp;Tartışmaların devamı ise genelde gençlerin duyduğu gelecek kaygısı, güven eksikliği, umutsuzluğu, “kaçıp gitme” hayalleriyle devam ediyor. Birçok ankette öğrenciler Türkiye’de okumak istemiyor, mezun olacaklar ise yine Türkiye’de çalışmak istemiyor.&nbsp;Hayatımızı istediğimiz standartlarda devam ettirebileceğimize, barınabileceğimize, eğitim ortamlarında, ardından çalışma ortamlarında ve toplumda da değer göreceğimize, güvende olacağımıza, gelecekte de her şeyin güzel olacağına dair yoğun kaygılarımız var.&nbsp;Kaygılı anlar da bizi <a fr-original-style="" href="https://read.apos.to/i/nostaljik-bulten" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">nostalji</a> romantizmi yapmadan geçmişteki güzel anları hatırlayarak mutlu olmaya çalışmaya ve konfor alanımıza geri dönmeye itiyor: Hepsi grubunda kim Gülçin olacak tartışmaları, teneffüste oynanan uzun eşekler, 2007 öncesi <a fr-original-style="" href="https://read.apos.to/i/nostaljik-bulten-no2" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Britney</a>, ezberlenen dans figürleri, kaplanan defterler, ders çıkışı Guitar heroya gitmeler, <a fr-original-style="" href="https://read.apos.to/i/salcali-bulten" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">salçalı tostlar</a>, dershane arkadaşlıkları, taşırmadan doldurmaya çalıştığımız sınav optikleri, Hey Girl dergileri, yollanan kontörlerle sabahlara kadar süren mesajlaşmalar, flörtler, sözlerini hâlâ ezbere bildiğimiz onlarca şarkı…Tüm bunların hepsi, belirttiğimiz gibi o döneme dair yaşanan sorunları örtmese de “Bu kadar belirsizlik içinde miydik? Bu kadar umutsuz muyduk?” sorularını bizlere sorduruyor ve derindeki krizlere bakmamız için tanıklık sağlıyor.&nbsp;Bizce eğitim, hiçbir şeyden ve hiç kimseden bağımsız olmayan, hemen her konuyla, kişiyle, kurumla yakından ilişkili bir alan. Hele ki herkesin eğitimin hâli üzerine bir şeyler söylediğini, yakındığını, kocaman bir yankı fanusuna dönüştüğünü düşünürsek… Bu yüzden, eğitim ortamları hakkında tanıklıklar, geleceğe dair yöneltilen tüm sorular, beklentiler, beklentisizlikler, umutlar ve umutsuzlukla, hepsi düşünülmesi ve tartışılması gereken önemli konular. Biz de herkesin hayatında yer eden eğitim alanına yeni bir soluk olmak, farklı bakış açılarını konuşmak ve hafıza oluşturmak için iki 20lik olarak eğitim hâli bültenlerini kaleme almaya başladık. Eğitimin konuş(a)madığımız, unutulmaz, eğlenceli, başka kısacası her hâlini iki haftada bir paylaştığımız eğitim hâli böylece başlamış oldu.&nbsp;İki haftada bir cuma günleri bağımsız bir medya platformu olan Aposto! üzerinden yayınladığımız eğitim hâli, eğitim ekosistemi içinde yer alan tüm kavramları e-posta, mobil uygulama ve web tarayıcısı üzerinden aboneleriyle paylaşır. Seçilen konu ve temalarda uzman kişilerin yazdığı hikâyeler; öğretmen, öğrenci, araştırmacı, yayıncı gibi farklı disiplinlerden paydaşların görüşlerine yer veren yazılar yayınlar. Eğitimin tüm paydaşlarını bir araya getirerek toplululuk oluşturur ve topluluk buluşmaları gerçekleştirir. Eğitimin farklı hâllerine dair uzmanlarla bir araya gelerek öğretmen, öğrenci ve bakım verenlere yönelik buluşmalar gerçekleştirir.Her ne kadar “kaygı” artık göbek adımız olmaya başlamışsa da çevremize biraz baktığımızda değişim yaratmaya çalışan, “yapamazsın” veya “yapsan n’olucak”lara rağmen çatır çutur yapmaya devam eden insanları, toplulukları, girişimleri fark etmek de mümkün. Belki de şimdi hepimizin özgürce telefonlarımızı cebimizden çıkarma, geçmişe ve bugüne tanıklık etme, eğitimin her hâline dair gördüklerimizi, yaşadıklarımızı bir bir anlatma ve istersek de alıp başımızı gitme zamanıdır.&nbsp;Tüm 20’liklere ve 20’lik kalanlara selamla,eğitim hâli bültenine&nbsp;<a fr-original-style="" href="https://apos.to/n/egitim-hali" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">buradan</a>&nbsp;kaydolabilirsiniz.&nbsp;&nbsp;&nbsp;

20’lik, kafada oluşan saçma soruların, açılmayı bekleyen ve bazen suratımıza çarpılan kapıların, gündem ile üzerimize çökebilecek fenalığın paylaşıldığı bir bülten. 

Kafada oluşan saçma soruların, açılmayı bekleyen ve bazen suratımıza çarpılan kapılar.

20'lik

“Çıkar bakayım o cebindeki telefonu!”

 “Kısaca” eğitimin “alıp başını giden” hâli

Çevirmen olarak tanıdığımız Armağan Ekici’nin 2016’da yayımladığı ve Cevdet Kudret Edebiyat Ödülü’nü aldığı ilk deneme kitabı Lacivert Taşından Tabletler’i, geçtiğimiz yıl yayımladığı Umut, kendi enkazından takip etti. Ekici ile kendi yazma sürecinden çevirmenliğine, okurluğundan sevdiği yazarlarla uzanan ve bize o üzerine düşündüğümüz cümleleri anımsatan bir sohbet ettik. Geriye o cümlelerin içinde geçtiği kitaplar ve akılda kalan birkaç söz kaldı.Dergilerden yazılarınızı takip ederken ilk kitabınız Lacivert Taşından Tabletler’i 2016 yılında; Umut, kendi enkazından’ı 2019’da yayımladınız. Bu kitapları oluşturma sürecinden biraz bahseder misiniz?Bu iki kitap, 2002’den beri çeşitli mecralar için yazdığım yazılardan birer seçme. Yazıları belli bir mantık içinde sıralamaya, tekrarlardan kaçınmaya çalıştım, tüm yazıları tekrar gözden geçirdim. Bu sayede daha kalıcı, daha derli toplu bir biçimde derlenmiş oldular; kitaptan okuyunca, yazılardaki ortak meseleler daha açıkça görülüyor.Bu kitapların ortaya çıkışını Cem İleri’nin vizyonuna, cesaretlendirmesine borçluyum. Tamamen deneme türüne adanmış bir serinin yapılabileceğini, okunmaya değer Türkçe ve çeviri kitapların bu seride bir araya getirebileceğini gösterdi. İlk başta, daha tamamen niyet aşamasındayken “bunları kimse okumayacak” diye şakalaşıyorduk, ama sonra (serinin geneli için konuşuyorum) bunun böyle olmadığını, bu kitapların takdir edildiğini sevinerek gördük.&nbsp;<h2>“Bir dildeki meramı, kelimelerin sadece anlamlarını değil de cümlenin arkasındaki daha derin hissi yakalayıp onu Türkçede tekrarlamanın yolunu bulmayı; bir de oyuncaklı, bir dildeki dil oyunlarının başka bir dilde benzerlerini bulmayı gerektiren çeviri sorunlarıyla uğraşmayı çok seviyorum."</h2>Raymond Queneau, James Joyce, Lewis Carroll, Edgar Allan Poe gibi birçok yazarın eserini Türkçeye çevirdiniz. Bu çeviri yolculuğu nasıl başladı?&nbsp;1989’da Metis Çeviri dergisinin bir sayısında Lewis Carroll’un anlamsız şiiri Jabberwocky’nin farklı çevirilerinin karşılaştırılmasını büyük ilgiyle, heyecanla okuduğumu hatırlıyorum.&nbsp;Eski defterleri karıştırınca çok kısa çeviri denemelerine 1993 civarında başladığımı gördüm. Bir dildeki meramı, kelimelerin sadece anlamlarını değil de cümlenin arkasındaki daha derin hissi yakalayıp onu Türkçede tekrarlamanın yolunu bulmayı; bir de oyuncaklı, bir dildeki dil oyunlarının başka bir dilde benzerlerini bulmayı gerektiren çeviri sorunlarıyla uğraşmayı çok seviyorum.&nbsp;Bir kitabı çevirme süreci nasıl işler, anlatır mısınız?Önce büyük bir hızla çalışıyor, yazım hataları, kelime sırası yanlışları olsa da Türkçede anlamı veren bir metin hazırlıyorum. Sonra bu metni tekrar tekrar okuyarak hataları ayıklıyor, bir yandan da anlam tercihlerini sorguluyorum. Bir cümleyi, bir kelimeyi yanlış anlamış olabilirim, tekrarlanarak kullanılan bir kavramı tutarlı çevirmemiş olabilirim, kitabın sonundaki bir çeviri tercihi dönüp baştakileri gözden geçirmeyi gerektirebilir... Bu türden kontroller. Eğer varsa, açıklamalı, güvenilir bir edisyonu kullanarak çevirinin açıklamalara uyup uymadığını kontrol ediyorum.&nbsp;Anlamadığım, bilemediğim jargon ya da gündelik kullanım karşıma çıkınca o ifadenin o kitabın dışında nasıl kullanıldığını internetten epey aradığım da oluyor. Bir de istese o kitabı kendisi çevirebilecek düzeyde ikinci bir gözün çeviriye bakmasında her zaman büyük fayda var.&nbsp;En son Alberto Manguel’in Resimleri Okumak’ını çevirdim, Merve Çanak gözden geçirdi, hem yer yer atladığım cümleleri yakaladı (bu, çeviri hatalarının en insani olanı ve ancak kaynak metinle satır satır karşılaştırınca yakalanabiliyor) hem de yaptığı dil, üslup ve terminoloji önerileri sayesinde metne bir sihirli değnek değmiş gibi oldu.<h2>“Doğru mu anlaşılmış?” “Metin bunu mu diyor?” sorusunu kendime çok sık soruyorum, bazen ikna olmayınca araştırıp asıl metne, başka çevirilere baktığım oluyor.</h2>Siz bir okur olarak çeviri kitapları okurken nelere dikkat edersiniz?“Doğru mu anlaşılmış?”, “Metin bunu mu diyor?” sorusunu kendime çok sık soruyorum, bazen ikna olmayınca araştırıp asıl metne, başka çevirilere baktığım oluyor. Metindeki incelikleri görüp Türkçede bunları tekrarlayan çevirilerle karşılaştığımda çok mutlu oluyorum. Meraklısına üç&nbsp;çeviri tavsiye edeyim: Seniha Akar’dan Kapanda Üç Kaplan, Cemal Yardımcı’dan Kayboluş,&nbsp;Özde Duygu Gürkan’dan Şeytanın Sözlüğü.Tanpınar, Joyce, Kazancakis, Necatigil, Oktay Rifat, Melih Cevdet ve bunun gibi isimlerden yazılarınızda bahsediyorsunuz. Sizin özel yazarlarınız kimler, başucunuzda kimler durur?Saydığınız bu malum isimler yanında, bugünlerde epey uzun ve derin bir projenin içindeyim, Beckett’ın tüm eserlerini mektupları ve hayat öyküsüyle yan yana okuyorum.&nbsp;Son olarak şu an masanızda neler var, yeni bir kitap ya da yeni bir çeviri görecek miyiz yakın zamanda?Alberto Manguel’in Resimleri Okumak’ının eli kulağında, sonra da Ulysses’i anlamakta çok faydalandığım, çok sevdiğim kitaplardan biri olan Harry Blamires’ın Ulysses rehberi, The New Bloomsday Book hazırlanıyor.&nbsp;

Her hafta sinema ve müzik evreninden söyleşiler, incelemeler, öneriler, podcast’ler ve keşif notları e-posta kutunda.

Sinema ve müzik evreninden söyleşiler, incelemeler, öneriler, podcast’ler ve keşif notları.

Duende

"(...) bir dildeki dil oyunlarının başka bir dilde benzerlerini bulmayı gerektiren çeviri sorunlarıyla uğraşmayı çok seviyorum."

Armağan Ekici ile deneme ve çeviri üzerine 

<h3>“Ağaç yaşken eğilir.” sözüne ithafen: Bu hafta Edebiyat | Portre'de konuğumuz Bilge Buhan Musa, konumuz ekolojik çocuk kitapları ve daha temiz bir dünya.&nbsp;</h3> Dört kitabında da çevre duyarlılığı ve ekoloji temaları üzerinden farklı hikâyeler okuyoruz. Bu kitapların ortaya çıkma hikâyesini merak ediyorum. Anlatır mısın?Bu kitapların öyküsü -aslında dün gibi olan- çok uzun yıllar öncesine çocukluğuma uzanıyor. Çocukluğumu doğanın tüm nimetlerinden faydalanarak geçirdim aslında. Yaz tatilinde Boğaz’da Küçüksu plajında denize de girdim, Kışın Niksar’da ana yolla bağlantısı olmayan bir köyün ilkokulununda öğrenci oldum. Çünkü idealist öğretmen ailenin çocuğuyum. Doğaya ait olmayan her şey beni rahatsız ederdi. Neden orada olduğunu aslında nerede olması gerektiğini hep sorgulardım. Zaten sorgulamaya başladığında seni bırakmıyor bir fikir. Dört-beş yaşlarından itibaren benimle büyüdü ve en son yüksek lisans yaparken bitirme tezim olarak ilk ürüne dönüştü. Çevre bilincinin başlangıç noktasının benim başlangıç noktam olduğunu görünce ve de çocuklara ulaşmanın en etkili yollarından biri olan çocuk kitapları olunca ben de öykülerimi oluşturmaya başladım.&nbsp;<h2>“Üretmek istediğinizde de desteklenmeniz elbette sizi çok güçlü kılar ama “icat çıkaran”, farklı düşünen biri olduğunuzda aslında siz daha da güçlü olursunuz."</h2>Geri Kazanım Atölyesi’nde okulda duyduğu bir fikri hemen uygulayan bir çocuğun hikâyesini okuyoruz. Görüyoruz ki zaten kardeşi ve ebeveynleri de destek oluyor. Buradan yola çıkarak üretmek ve desteklenmek arasındaki nasıl bir bağ var?Hikâyede öğrendiğini hayata geçiren Öykü’yü anne babası ve kardeşi destekleyip birlikte hareket ediyorlar. Çünkü aslında anne babalar çocuklarına kayıtsız kalamıyorlar ve onların öğrenme yolculuğuna eşlik ediyorlar. Ben bu konu ile ilgili öğretmenler, anne babalar ve elbette çocuklarla da bir araya geliyorum. Gözlemim şu ki doğamızı, dünyamızı aslında hepimiz önemsiyoruz ve bir şey bizi harekete geçirince kayıtsız kalamıyoruz.&nbsp;Üretmek istediğinizde de desteklenmeniz elbette sizi çok güçlü kılar ama icat çıkaran, farklı düşünen biri olduğunuzda aslında siz daha da güçlü olursunuz. Kendinizi ifade etme biçimleriniz değişir ve gelişir. Kendinize güveniniz ve iç motivasyonunuz yeterliyse tökezleseniz de yola devam ederseniz. Bir gün bir yerlerde fikriniz kabul görür. Ben kitaplarımı birçok yayınevine gönderdim olumsuz dönüşler oldu hatta hiç cevap bile vermeyen yayınevleri oldu ama sonunda çok iyi bir yayınevi aracılığı çocuklarla buluştular.&nbsp;<figure class="image"><img src="https://images.aposto.com/images-2020-10-22T12:36:49.841Z.png" alt="Beyaz Plastik Bardak Resimleyen: Sima Ertem"><figcaption>Beyaz Plastik Bardak kitabından Resimleyen: Sima Ertem</figcaption></figure>Yaşlı Çınar Ağacı, Meraklı Yeşil Şişe ve Beyaz Plastik Bardak&nbsp;birbirinden farklı seyirde ilerlese de okuyucu olarak bizlere gösterdiği tesadüfler ve karşılaşmalar çok umut verici. Yazarken ya da yazmayı düşünürken bu tesadüfler, hikâyelerin kendisi kadar sana umut verdi mi?Elbette umut verdi. Bazen ekolojik farkındalıkla ilgili umutsuzluğa düşüyorum, yok olmayacak biz bir türlü bilinçlenemeyeceğiz, diyorum. Ya da bireysel farkındalıklar yeterli olmayacak, uluslararası bir politikayla yönetilmeli ya da tüketim endüstrisi yönetmemeli alışkanlıklarımızı, diye aklımda dolanıp duruyor düşünceler. Sonra bir bakıyorum boyu yetişmese de geri dönüşüm kutularını kullanmaya çalışan çocuklarla karşılaşıyorum, ailelerini yönlendiren minicik ama kocaman yürekli çocuklarla tanışıyorum. “Sizin kitaplardan sonra evde hiçbir şeyi bize attırmıyor biz de alıştık bu işe,” diyen anne babaları duyuyorum. “Aaaa eskiden bu kadar bolluk yoktu zaten sonradan israf başladı bizde modaya uyduk, torunumdan tekrar öğrendim,” diyen anneanneleri biliyorum. Hayat tesadüfsüzlüklerle ve umutla güzel. Hem bana hem değerli okurlarıma umut olsun bu öyküler.&nbsp;:)<h2>"Bir şeyi almadan önce ve atmadan önce “Gerçekten gerekli mi? Başka ne işe yarar?” sorularına kesinlikle doğru cevabı bulmalıyız."</h2>Dört kitabın ortak özelliklerinden biri yalnız bir şeyleri anlatmak ve göstermek değil, aynı zamanda soru sormak. Her kitabın sonu, okuyucusu olan bizlere bir soru soruyor. Bu soruların cevaplarını yazar olarak nasıl alıyorsun? Cevaplar önemli mi?Bu soru için çok teşekkür ederim. Evet soru soruyorum çünkü sorgulasınlar istiyorum. Plastik bardağın “Neden ben buradayım?” diye yakınmasını okurların kendisine de “Aslında nerede olmalıydı?” sorusunu sorsun istiyorum.&nbsp;Cevaplar gerçekten önemli. Bir şeyi almadan önce ve atmadan önce “Gerçekten gerekli mi? Başka ne işe yarar?” sorularına kesinlikle doğru cevabı bulmalıyız. Doğru cevap herkesin faydasına mı diye bakmaktan geçiyor sanki.&nbsp;:) Çocuklarla buluştuğumda soruların cevaplarını da alıyorum bu arada. Yaşlı Çınar Ağacı’ndan bir parçanın kendi evlerine geldiğini, Meraklı Yeşil Şişe’nin onların evinde de olduğunun somut örneklerini hemen veriyorlar. Çevrim içi buluşmalarda evindeki yeşil renkli cam eşyaları koşa koşa gidip getiren çocuklar, hatta onların coşkusuna ortak olup heyecanla yeşil cam eşyaları getiren anne babalar bile oldu.Sima Ertem, kitabın resimlerini geri dönüşümlü malzemelerden yapmış. Bir araya gelmeniz, resimleme süreci nasıl gelişti?Benim aklımda kitaplar oluşurken hep bir farkındalığı olsun, kitabın kendisi de bir mesaj versin istiyordum. Sevgili Nilay Yılmaz’ın Zeno ve Mondo kitabındaki çakıl taşından tasarımları ve Sima’nın tasarımlarını görünce buldum, dedim, “Neden benim kitaplarımı hikâyesini yazdığım materyaller oluşturmasın?”. Sima beni çok iyi anladı çünkü kendisinin de ekolojik farkındalığı çok yüksek ve gerçekten çok iyi görseller oluşturdu. Camları bez çantalarda kırıp kolajladı. Tüm ailenin ambalaj atıklarına el koydu. Günlerce bir araya getirdikten sonra fotoğraflayarak görselleri oluşturdu. Ben açıkçası kitaplarımın tasarımlarından oldukça memnunum ve kitabın kendisi de bir farkındalık oluştursun fikrime kavuşmuş oldum.&nbsp;

“Çevre bilincinin başlangıç noktasının benim başlangıç noktam olduğunu görünce ve de çocuklara ulaşmanın en etkili yollarından biri olan çocuk kitapları olunca ben de öykülerimi oluşturmaya başladım.” sözleriyle tutkusunu dile getiren Bilge Buhan Musa'yı tanıyoruz. 

Bilge Buhan Musa ile ekolojik çocuk kitapları üzerine

<a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmYjYwZTE5ZDZjODk1MDAwNzE2NDg1YyZ1c2VyPTVmNzU5NjQ2NjEyODFhMDAwNzAxMTg2ZSZhdXRob3I9NWY3NTk2NDY2MTI4MWEwMDA3MDExODZkJnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRnd3dy5pbnN0YWdyYW0uY29tJTI1MkZuaWxraXlpc2klMjUyRg==""">NilKiyisi&nbsp;</a>hesabından ekolojik yaşama dair paylaşımlar yaparken birden Başka Bir Gezen Yok kitabının çıkacağını öğrendik. Hem bu hesabı açma sürecinden hem de kitap yazma fikrinden bahseder misin?Hesabı yaklaşık iki yıl önce açtım. Konuya ilgi duymamla birlikte aslında kendi kişisel hesabımdan birtakım paylaşımlar yapmaya, öğrendiklerimi diğer insanlar da paylaşmaya başlamıştım ama kitle çok farklı olduğu için istediğim tepkiyi alamayınca ayrı bir hesap açmaya karar verdim. Kitap fikri aslında hiç aklımda yoktu, editörüm teklif etti. İyi ki de etmiş.Ekolojik yaşama başlayanlar/başlamak isteyenler için bir rehber niteliği taşıyor Başka Bir Gezegen Yok. Kitabı tasarlama sürecini anlatır mısın?Aslında deneyimlerimin, yaşam tarzımın basılı bir hâle gelmesiydi kitap. Özellikle gençlere yönelik olması beni çok heyecanlandırdı. Eğitime çocuk ve gençlerden başlamak gerektiğini düşünüyorum. Doğayla bağı kopmuş bir yetişkini ikna etmek gerçekten çok zor.<figure class="image"><img src="https://images.aposto.com/images-2020-11-19T06:20:52.623Z.png" alt="Başka Bir Gezegen Yok kitabından"><figcaption>Başka Bir Gezegen Yok kitabından</figcaption></figure><h2>“Doğaya her gün şükran duyuyorum ve giderek daha fazla insana da bu hakikati öğretmeye çalışıyorum.” &nbsp;</h2>Küresel iklim krizi çağındayız. Çok iyimser olmak gerekir mi, emin değilim ama şunu merak ediyorum, senin doğayla nasıl bir bağın var?Doğa, her yerde. Şu an bu soruları cevaplarken dokunduğum tuşlar bile aslında doğanın bir parçası. Etrafımızdaki her şey ama her şey aslında onun bize cömertçe sunduğu kaynakların eşyalara dönüşmüş hâli. Sorun şu ki biz bunun farkında değiliz ve bu kaynaklar sınırsızmışçasına tüketmeye devam ediyoruz. Doğadan her gün daha da uzaklaşıyoruz.Ben bunun farkındayım, bu yüzden tüm günlük pratiklerimi ona göre değiştiriyorum. Doğaya her gün şükran duyuyorum ve giderek daha fazla insana da bu hakikati öğretmeye çalışıyorum.Kitaptan sonra neler yaptın, nasıl tepkiler aldın?Gelen tepkiler gerçekten çok güzeldi, inanılmaz mutlu oldum. İki ay içinde zaten ilk baskı bitti. Ama kitap ilk çıktığında ve takip eden aylarda okullar kapalı olduğu için öğrencilere pek ulaşamadı sanıyorum, genellikle ekolojik yaşama giriş yapmak isteyen yetişkinler kitabı aldı.&nbsp;Şimdi de resimli çocuk kitabı projeleri üzerinde çalışıyoruz.

"Doğa, her yerde. Şu an bu soruları cevaplarken dokunduğum tuşlar bile aslında doğanın bir parçası."

Nil Ormanlı Balpınar ile "Başka Bir Gezegen Yok" üzerine

<h3>Edebiyat | Portre serisinde edebiyat dünyasından isimlerle söyleşiler yapacak ve belirlediğimiz iki eksen sorumuzu farklı yönlerden irdelemiş olacağız. İlk konuğumuz yazdığı öyküler ve editörü olduğu Kitap-lık dergisinden tanıdığımız Murat Yalçın. Usta yazarla ocak ayında çıkan kitabı Dayı Parçası üzerine konuştuk. Eksen sorularımıza verdiği cevaplar ise haftaya burada.</h3><figure class="image"><img src="https://images.aposto.com/images-2020-10-08T08:32:49.460Z.jpeg" alt="Murat Yalçın"><figcaption>Murat Yalçın</figcaption></figure>Dayı Parçası dayı-yeğen ilişkisi üzerine kurulu bir metin. Neden dayı-yeğen odaklı bir anlatı kurmayı tercih ettiniz?Bu ilişkide rahat edeceğimi düşündüm. Arada hem saygı hem sevgi olmalıydı. “Dayı” kültürümüz geniş ve çeperlidir. Daha özel bir şey söylemek gerekirse gerçek hayatta olmayan bir dayıyı icat etmenin çekiciliğine kapılmış olabilirim. Anlatıcı kişinin baba eksikliğini anne tarafından bir yakınla tamamlaması bana uygun göründü.Kitabın öne çıkan en önemli unsurlarından biri de dil. Günlük hayatta kullanmadığımız sözcükleri okuyoruz. Bu tercihin sebebi, yeğenin edebiyatla uğraşması, akademisyen olması kuşkusuz. Peki sizin için neden vazgeçilmez oldu?&nbsp;Anlatıcıya biçtiğim dil bu. Onun geçmişine, kültürüne, dünyaya bakışına uygun bir söz dağarı yaratma kaygısı güttüm. Yazında salt güncel sözcüklerle yetinilemez. Her anlatı kendi dilini zorlar. Ben de bazen söz araştırmalarına girişirim. Ağzımızdaki sözcüklerle yazının sözcükleri başka başkadır. Yazdığım her metne özel bir sözlük oluşsun isterim. Yazının yaşantı parçalarını yansıtan ya da aktaran bir gereç olmadığını, bir dil ve dünya yaratma uğraşı olduğunu sezdirmeye çalışıyorum.&nbsp;Mizah, sizin tüm metinlerinizde vazgeçilmez unsur diyebiliriz. Dayı Parçası’nda da bunu görüyoruz. Ölümü anlatırken mizah kaçınılmaz mı oldu?&nbsp;Bu sorunuz Behçet Çelik’in bir saptamasını anımsattı: “Dil neşesi”. Gülmeceden apayrı bir şey… Büyük bir acıyı dil eğlencesiyle bozguna uğratma çabası, demeli belki de. Bendeki “mizah”ın bildiğimiz anlamda gülmece olmadığını nasıl anlatayım. Hastalığı, ölümü, yitimi, acıyı, kederi dil oyunlarıyla sahnelenmiş bir kabareye çevirme arzusu, belki de zamanın üstümüzdeki baskısıyla savaşma biçimi. Diyeceğim, seçilmiş bir yöntem değil benimki, başka türlüsünü bilmemek.Metinde yaşam ve ölüm arasındaki çelişkiyi, bir eksikliği tamamlama durumunu okuyoruz aslında. Kendi fanusu içinde yaşayan yeğenin, edebiyata tutunmasına bir de buradan bakabilir miyiz?Yeğen kendi dünyasından çıkmadan gerçeklerle baş etmeye çalışıyor. Dayı Parçası yazdığım en “gerçekçi” metin desem ya da buradaki kişiler, yerler, olaylar tamamen uydurma desem ne fark eder? Yazar aldanan ve aldatandır her zaman. Yazının gerçekçiliği türlü türlüdür. Anlatılanların yaşananlarla örtüşmesinden tutun da anlatının inandırıcılığına kadar. Bizde, okurlar da okumazlar da yazarlar da yazmazlar da bu gerçekleri birbirine karıştırıp dururlar.