Bir müzisyenin bir şekilde fikir hırsızlığı yaptığı, bir başka müzisyenden fazlasıyla etkilendiği iddialarını hepimiz mutlaka birden fazla kez duymuşuzdur. Bunun en ünlü örnekleri Blurred Lines (zaten yeterince problematik bir şarkı değilmiş gibi) ile ilgili yıllarca süren dava, Uptown Funk’ın zamanla uzadıkça uzayan şarkı yazarı listesi… Bu listeye geçtiğimiz aylarda maalesef Olivia Rodrigo da eklendi.Henüz hakkında herhangi bir hukuki işlem başlatılacak kadar ciddi bir iddia ortaya atılmamış olsa da önce albüm filmi Prom’un afişi için Courtney Love tarafından fikir hırsızlığıyla suçlandı. Bu da beraberinde "üzgün prom queen" konseptini sahiplenebilir misin, ilham ve intihal arasında çizgi nasıl belirlenebilir gibi tartışmaları beraberinde getirdi. Hemen sonrasında, daha tartışmalar devam ederken SOUR'ın hitlerinden Deja Vu’nun besteci listesine St. Vincent, Jack Antonoff ve Taylor Swift’in isimlerini eklendi. Olivia kendisi şarkının bridge’inde Cruel Summer’dan etkilendiğini açıkladı. Bir sonraki iddia da çok gecikmedi. TikTok’ta albümün başka bir hit şarkısı good 4 u ve Paramore’un Misery Business’ını mash-up’layan yüzlerce video belirdi. İki şarkı sadece muhtemelen yüzlerce pop şarkısında duymuş olabileceğimiz akor yürüyüşünü paylaşıyor olsa da Olivia, Hayley Williams ve Josh Farro’ya kredilerini vermekte gecikmedi.Bence burada hem müzik dünyasında hem de başka birçok alanda sık sık karşılaştığımız bir pattern görüyoruz. Genç bir kadın sahip olduğu yetenekle bir başarı elde ediyor ve bundan şüphe duyan, kendi başarısı olduğuna inanmayan, bundan bir fayda etmek isteyen kişiler güçlü bir dayanağı olmayan bir şekilde suçlamalarda bulunuyor. Benzerleri içinse çok uzağa gitmeye gerek yok, Britney Spears’ın babası tarafından yıllardır sömürülmesi, Kim Kardashian ve Kanye ikilisinin Taylor Swift’i cancel etmeye çalışması da bu pattern’ın örneklerinden.Çok daha uzun senelerce ismini duyacağımızdan Olivia için ilk albümünün bu tarz hadiselerle anılmamasını istediğinden ötürü yumuşak başlı davranmayı bırakıp muhtemelen başarılı bir kadın olarak sık sık karşılaşacağı bu suçlamalara karşı durabilme gücü dilerken yaptığı müziğinin verdiği ilhamın evrilişinden rahatsızlık duymayan Elvis Costello’nun başka bir iddiaya verdiği cevabı <a fr-original-style="" href="https://twitter.com/ElvisCostello/status/1409567943520931847?s=20" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; text-decoration-skip: objects; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">buraya</a>&nbsp;bırakıyorum.Editörün notu: Damon Albarn'ın Taylor Swift hakkındaki yorumları bize kendisinin kariyerinin başında da maruz kaldığı kendi şarkılarını yazmadığına dair iddiaları hatırlattı <s fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">(O zamanlar da tamamını tek başına yazdığı Speak Now ile yanıt vermişti)</s>. Bir benzerine tam olarak şu an tanık olduğumuz için bu yazıyı tekrar gündeme getirmek istedik. Üzerinden on yıl da geçse,&nbsp;insanlık olarak ilerlemişiz gibi hissetsek de genç ve yetenekli kadınların başarısını sorgulamaya hatta başkasına atfetmeye cüret eden toksik kişiler var olmaya devam ediyor.

Başarılı çıkış albümü SOUR, geçtiğimiz mayıs sonunda yayımlandığından beri Olivia Rodrigo’nun başı dertten kurtulmadı.

Başarıyla birlikte gelen iddialar

Müzik dünyası telif davalarına alışkın ama 2013’te Marvin Gaye mirasçılarının hit şarkı <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTYwMDk4NGMzZWQzYzM4MDAwNjRhZjk3YSZ1c2VyPTVlYjU0M2NmNzA2NDk0MjU1ZWNmNmE4MCZhdXRob3I9NWYzNGUyNDFlZWQ1ODgwMDA2MWM0YWIwJnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRnd3dy55b3V0dWJlLmNvbSUyNTJGd2F0Y2glMjUzRnV0bV9zb3VyY2UlMjUzRGFwb3N0byUyNTI2YW1wJTI1M0J2JTI1M0R5eURVQzFMVVhTVSUyNTI2YW1wJTI1M0JmZWF0dXJlJTI1M0R5b3V0dS5iZQ==""">Blurred Lines</a> için Robin Thicke, Pharrell Williams ve T.I. adıyla tanınan Clifford Harris’e açtığı dava, ilham ve intihal arasındaki çizgiyi yeniden tartışma konusu yaptı.&nbsp;<figure class="image"><img src="https://images.aposto.com/images-2021-01-21T13:47:33.615Z.jpeg" alt="marvin gaye"><figcaption>Marvin Gaye</figcaption></figure><hr>Thicke, bir röportajında Marvin Gaye’in büyük hayranı olduğunu ve sanatçının 1977 tarihli şarkısı Got to Give It Up enerjisinde bir şarkı yapmak istediğini söylüyor. Anlattığına göre, bu ipucunu alan Pharrell ile yarım saat içinde Blurred Lines'ı ortaya çıkarıyorlar. Parçanın davullarında <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTYwMDk4NGMzZWQzYzM4MDAwNjRhZjk3YSZ1c2VyPTVlYjU0M2NmNzA2NDk0MjU1ZWNmNmE4MCZhdXRob3I9NWYzNGUyNDFlZWQ1ODgwMDA2MWM0YWIwJnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRnd3dy55b3V0dWJlLmNvbSUyNTJGd2F0Y2glMjUzRnV0bV9zb3VyY2UlMjUzRGFwb3N0byUyNTI2YW1wJTI1M0J2JTI1M0RBeXl5LTAzSVREZyUyNTI2YW1wJTI1M0JmZWF0dXJlJTI1M0R5b3V0dS5iZQ==""">Got to Give It Up</a> etkisi hissediliyor. Hip hop sanatçısı Questlove, Pharrell’in çalışma biçiminin bu olduğunu, onun yaptığı her şarkının başka bir şarkıdan yola çıkarak yaratıldığını ve bunun o eserlere bir saygı duruşu olduğunu açıklıyor. Williams da 2019’da GQ dergisi için Rick Rubin’e verdiği röportajda, kendisine belirli duyguları hissettiren şarkıları tersine mühendislikle analiz edip, onlardan farklı ama aynı hissi yakalayan şarkılar yapmaya çalıştığını anlatıyor ve Blurred Lines'ta bu yöntemin başını belaya soktuğunu söylüyor. Stevie Wonder, jüri üyelerinin müzikle ilgili böyle teknik bir konuyu değerlendiremeyeceğini düşünerek davadan önce kendisine doğru müzikoloğu bulmasını tavsiye etmiş. Röportajda Rick Rubin de iki şarkının birbirinden farklı olduğunu, bir “hissin” ya da “türün” telifinin alınamayacağını öne sürüyor. Salsa, trap, reggae gibi belirli ritim ve akor dizilerini kullanan türlerdeki şarkıların birbirine benzerliğini örnek veriyor.&nbsp;İki şarkı arasındaki yakınlık notalarla değil; sound, tür, atmosfer ve belirli bir hisle açıklanıyor. Pek çok müzisyen, teknik olarak intihalden bahsedilemeyeceğini söylese de 2015’te sonuçlanan davada jüri, Thicke ve Williams’ın telif hakkı ihlali yaptığına karar vererek Gaye’in ailesine 7,4 milyon dolar ödenmesine hükmetti (itirazlar sonrasında 5,3 milyon dolara düşürüldü). Bu, şimdiye kadar bir telif davasında ödenen en yüksek miktar. John Legend, Nile Rodgers, Hans Zimmer gibi müzisyenlerin de arasında olduğu birçok isim, kararın müzik tarihinden ilham almak isteyen bestecileri cezalandırma tehdidi barındırdığı görüşünde.&nbsp;Benzer davalarda müzikolog olarak yer alan besteci, aranjör ve yazar Richard Niles, bu davaya kadar telif hakkının melodi ve sözler üzerinden değerlendirildiğini, Gaye davasında ise vurmalılardaki “his” benzerliğinin telif hakkı ihlali için yeterli görüldüğünü belirtiyor. Peki bu, müzik endüstrisi için ne anlama geliyor? Rick Rubin’e göre karar, bir şarkıyı oluşturan şeylerin ne olduğuna dair yerleşmiş tanımları ortadan kaldırıyor ve bu, müzisyenleri belirsizlik içinde bırakıyor çünkü her müziğin kökü, başka bir müziğin içinde. Pharrell Williams, kararın hatalı olduğunu çünkü hisler gibi soyut şeylerin değil, melodiler gibi somut şeylerin telif hakkından bahsedilebileceğini söylüyor.&nbsp;Marvin Gaye’in mirasçıları, dava sonuçlanmış olsa da konuyu gündemde tutmakta ısrarcı. Williams’ın bahsettiğimiz Rick Rubin röportajından sonra, müzisyenin mahkemede yalan ifade verdiğini öne sürerek kendisine bir dava daha açtılar. Bu hamleyi, 3,5 milyon doları bulan mahkeme masraflarını çıkarmak için yapmış olabilecekleri de ihtimaller arasında.&nbsp;

Blurred Lines ile ilgili hikayeler