<span fr-original-class="customBullet" fr-original-style="font-size: 24px; line-height: 12px; vertical-align: middle; display: inline-block;" style="font-size: 24px; line-height: 12px; vertical-align: middle; display: inline-block; box-sizing: border-box;">•&nbsp;&nbsp; Birleşmiş Milletler tarafından derlenen veriler, Çin’in üretken yapay zeka teknolojilerine ilişkin patentlerde dünyanın geri kalanından çok daha ileride olduğunu ortaya koydu. Verilere göre Çin, en yakın rakibi ABD’den 6 kat daha fazla patent başvurusunda bulundu.&nbsp;<ul fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Önemli ayrıntı:&nbsp;2014-2023 yılları arasında Dünya Fikrî Mülkiyet Örgütü’ne yapılan başvuruların 38 binden fazlası Çin’den geldi. ABD ise aynı dönemde yalnızca 2 bin 276 patent başvurusu yaptı. Listede ABD’yi sırasıyla Güney Kore, Japonya ve Hindistan takip etti.&nbsp;</li></ul>

Quando AI

Önceki sayımızda, aşıların üzerindeki fikrî mülkiyet ve özellikle patent haklarının zaman zaman ne gibi sorunlar teşkil edebileceğinden bahsetmiştik. Halk sağlığı veya durdurulması gereken bir pandemi söz konusu olmadığı durumlarda ise patentlerin, yeniliğin sürdürülebilir kılınması açısından topluma sunduğu birçok avantaj olduğunu söylemek mümkündür.Dünya Fikrî Mülkiyet Örgütü’ne (WIPO) göre, patent alabilmek için buluşla ilgili teknik bilgilerin patent başvurusunda kamuya açıklanması gerekmektedir. Bu sayede patentler; kişileri ortaya koyduğu buluşlar için ödüllendirip araştırma ve geliştirmeyi teşvik ederken, söz konusu buluşun toplumun bilgisine sunulmasını sağlamaktadır. Böylece, ekonomik ve teknolojik gelişmeleri de hızlandırmak amaçlanmaktadır.“Patent” kelimesi, Latincede “açık olmak” (lie open, be open) anlamına gelen “patere” kökünden geliyor. Daha sonra ise İngilizceye ve sonra da dilimize “patent” olarak geçiyor. Günümüzde, “bir buluşun ya da böyle bir buluşu uygulama alanında kullanma hakkının kime ait olduğunu gösteren resmî belge” anlamında kullanılan “patent”i alabilmek için, başvuranın buluşunun belli kriterlere sahip olması gerekiyor. Örneğin, Amerika Birleşik Devleri Yüksek Mahkemesi’nin bir kararına göre, DNA'nın doğanın bir ürünü olması sebebiyle insan genleri patentlenememektedir.“Patent” kelimesi hem kişiye, buluşu için verilen münhasır bir hakkı hem de bu hakkı ispata yarayan belgeyi ifade eder. Sahibine, buluşunu başkalarının izinsiz bir şekilde ticari olarak üretmesini, kullanmasını, çoğaltmasını, satmasını ve ithal etmesini önleme olanağı tanıyan patent hakkı, 1420’li yıllardan beri Venedik’ten Avustralya’ya kadar birçok yerde milyonlarca “insan”a tanınıyor. Peki, yapay zekâya böyle bir hak tanınabilir mi ve/veya yapay zekânın ortaya koyduğu buluşların patentlenmesi mümkün müdür?

Dünya Fikrî Mülkiyet Örgütü ile ilgili hikayeler