Yazdan beri Fransa'da yaşayanların ağzının tadı kaçık. Neden derseniz sofralarının olmazsa olmazı, dijon hardallarında büyük bir kıtlık yaşanıyor. Süpermarketlerde hardal rafları boş. Olur da bulurlarsa sadece bir tane alabiliyorlar.Bu, pazarda alınıp satılan herhangi bir şeyin (bir meta) dünyanın sosyo-ekonomik ve kültürel dinamiklerini nasıl görünür kıldığına dair süper bir örnek diye düşündük <a fr-original-style="" href="https://www.npr.org/2022/08/23/1119103549/french-supermarkets-have-been-low-on-mustard-the-main-cause-stems-from-canada" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">haberi</a> yaz sonu National Public Radio’da (NPR) duyduğumuzda. Meğerse <a fr-original-style="" href="https://www.economist.com/the-economist-explains/2022/08/09/why-there-is-a-shortage-of-dijon-mustard-in-france" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Economist</a> dahil her yerde bu konuda haberler çıkıyormuş. Olay şu. Fransalılar hardalı çok yiyor. Kişi başına yılda yaklaşık bir kilo hardal tüketiyorlar.Dijon hardalının eti lezzetlendirmenin çok ötesinde anlamları var. NPR’a mülakat veren bir Fransız şöyle anlatıyor: “Kültürel bir şey bu. Bir aile şeyi. Biraz da duygusal. Dolapta her zaman ama her zaman hardal olur, bu da insana güven verir.” Ama başkenti Dijon olan ve hardal tohumunu sirke ve diğer malzemelerle karıştırıp hardala çeviren üretimin merkezi Burgundy bölgesinde çok çok az hardal tarımı yapılıyor.<img src="https://images.aposto.com/2022/9/5/1666343738469.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.51" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Kaynak: Luc Vandermaesen Head Fransa'nın gözdesi hardalın yapımı için kullanılan ve sıvı ile karıştırıldığında keskin tadını salan kahverengi hardal tohumlarının yüzde sekseni Kanada’dan ithal ediliyor. Kanada sadece Fransa’nın değil, dünyanın da önemli hardal tohumu depolarından. İklim değişikliği nedeni ile Kanada’da 2021 yazında sıcaklık 40 derecelerin üzerine çıkıp bir de üzerine kuraklık eklenince hardal bitkileri dayanamıyor. Ukrayna ve savaş da krizi besliyor. Çünkü Ukrayna’da da hardal tohumu üretimi var ve hardal üreticileri tohumları oradan alabilecekken savaş o kaynağı da bitiriyor. Küresel ağların arasında sıkışan hardal üreticileri bir çareyi yerel hardal tohumu yetiştiriciliğini canlandırmakta görmüş olsalar ki teşvik olarak 2023’te <a fr-original-style="" href="https://phys.org/news/2022-09-seeds-dijon-mustard-shortage.html" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Burgundy tohumlarına ton başına iki bin Euro</a> yani 2021’de verdikleri fiyatın neredeyse iki katını vermeyi kabul etmişler. Teşvik işe yaramış, bu yaz Burgundy bölgesinde hardal ekimine ayrılan yer bir hayli artmış.Kısacası iki milimlik hardal tohumuna iklim krizi, küresel ekonominin zaafları, savaş, kültürel kimlik ve yemek ve daha neler sığıyor. Hardal krizi bitecek mi diye merak ediyorsanız, en azından şimdilik öyle görünüyor. Hem Fransalılar bu sezonun hasadından umutlular, hem de Kanadalı çiftçiler hardal ekim alanlarını genişletmişler. Tam da bugünlerde hardal kavanozlarının süpermarket ve buzdolabı raflarındaki yerini almaya başlayacağı söyleniyor.

Zappa Zamanlar

Küresel ağların arasında sıkışan Fransalı hardal üreticileri

Fransa'nın Derdi Hardalla

• Günün öne çıkan karşılaşmaları:<ul><li>LaLiga 4. Hafta: Huesca - Atletico Madrid, 20.00, Spor Smart</li><li>Real Madrid - Valladolid, 22.30, Spor Smart</li><li>Basketbol Şampiyonlar Ligi: Türk Telekom - Dijon, 21.30, Tivibu Spor</li></ul>

Dijon ile ilgili hikayeler