Dikkat ekonomisi son yılların en popüler kavramlarından birisi ve bunun oldukça haklı sebepleri var. Dijitalleşmenin getirdiği aşırı hızlı ve yoğun bilgi akışı, hayatımızın farklı sebeplerden giderek daha meşgul hâle gelmesi ve zamanın değerinin artmasıyla birlikte dikkatimizi neye verdiğimiz ve neye vermediğimiz giderek daha büyük bir önem kazanıyor.Bu durum kaçınılmaz olarak zamanımızı yönetmeyi ve dikkatimizi verdiğimiz şeyleri seçmenin önemini artırıyor. Her an her şeye erişebildiğimiz (ve her şeyin ve herkesin de bize erişebildiği) bir ortamda bu seçimleri doğru bir şekilde yapabilmek önemli bir yeteneğe dönüşüyor.Diğer tarafta ise bizim bu sınırlı zamanımızdan en büyük payı almak ve dikkatimizi sürekli üzerinde tutmak üzerine kurulmuş bir ekonomi ve bilgi ekosistemi ile karşı karşıya kalıyoruz. Bu konuda telefonlarımızdaki uygulamalar ve sosyal medya en sık üzerine konuşulan başlıklar olsa da hemen her yerde bunun sonuçlarını görmek mümkün. Maalesef medya ve gazetecilik sektörü de bu kötü alışkanlıklara ve yöntemlere başvurmaktan çekinmeyenler arasında.Çoğu haber sitesinin gözlerimizi kör eden tasarımları, haber yazmak yerine onu sündürmeye çalışan metinleri ve arama motorlarından üç tık daha fazla alabilmek için sitelerini doldurdukları ıvır zıvırlar hepimizin malumu. Manşetlerden haber metinlerine, sosyal medya paylaşımlarından görsellerine kadar çoğu okuru bilgilendirmeyi değil dikkat çekmeyi ve zamanımızı tüketmeyi önemsiyor. Haberlerin önemini içerdiği bilgi veya konusu değil, ne kadar dikkat çekici olacağı belirliyor.Durum böyleyken de insanların haberlerden kaçınmasından, haberlere ulaşmak için alternatif yollara ve formatlara başvurmasından veya yapay zekâ ile istedikleri bilgiye hızlıca ulaşmaya çalışmasından şikayet edilmesini aşırı anlamsız buluyorum. Sonuçta bu dikkat ekonomisi dediğimiz koşullar içerisinde insanların işini zorlaştıran ve ellerindeki bu sınırlı kaynağı daha verimli şekilde kullanabilmek için alternatifler aramaya zorlayan yapılan bu bilinçli tercihler. Sonuçta bu tercihlerin arkasında bazı ekonomik tercihler varsa, okurların da kendileri için daha ekonomik tercihler yapmasından daha doğal bir şey olamaz.İnsanlar adını bilseler de bilmeseler de yaşadığımız bu dikkat ekonomisi çağında zamanlarının ne kadar değerli olduğunun ve onu kendileri için en doğru şekilde kullanmanın öneminin farkına varıyor. Bundan sonra atacağımız her adımda da bu farkındalığın etkilerini görmeye devam edeceğiz. Artık insanların dikkatlerini daha tutumlu bir şekilde kullanmaya başlayacağı bir döneme doğru ilerliyoruz.Yapay zekâ burada dönüştürücü bir rol oynayabilir. Evet şu anda medyada sıklıkla ürettiği slop içeriklerle anılıyor ama giderek insanların bu sonsuz bilgi yığını içerisinde aradıklarını bulmalarına ve zamanlarını daha az harcamalarına yardımcı olan yönleriyle öne çıkıyor. Birçok insan bu şekilde kullanmaya başladıkça bu teknolojiyi geliştirenlerin de önceliği bu yöne doğru evrilmeye devam edecektir.Fakat bu insanların ürettiklerinin önemsizleşeceği anlamına gelmiyor. Tam tersine bu durumun kaliteli ve özenle üretilmiş işlerin bu yığının arasından sıyrılmasını kolaylaştıracağını düşünüyorum. İnsanlar kendi zamanlarını çalmak ve dikkatlerini çekmek isteyenleri eleyebildiği için ellerinde daha fazla zaman olacak. Bunu da gerçekten hakeden şeylere harcamayı tercih edecekler.&nbsp;Bu yüzden önümüzdeki dönemde medya açısından en büyük dönüşüm insanların zamanına verdikleri değer üzerinden olacağını düşünüyorum. İnsanların zamanına gerçekten onlar kadar değer veren ve buna göre kendisini tasarlayanlar yoluna güçlenerek devam ederken, onların zamanını harcamak isteyenlerin giderek işi zorlaşacak ve oyunun dışına itilecekler. Bu senaryonun hangi tarafında olacağınızı ise şu sıralar alacağınız kararlar belirleyecek.

n okuyoruz|

Dikkat ekonomisi çağında medya zamanı tüketmeye değil ona saygı duymaya odaklanmalı.

Zamanın Değerini Bilmek

Bugün artık ne giyeceğimizden kime oy vereceğimize kadar pek çok kararı, çevrimiçi platformlarda veriyoruz. Bu sürecin, çoğu zaman tüm seçeneklerin önümüze sunulduğu ve özgür irademizle seçim yaptığımız bir ekosistemde tamamlandığını varsayıyoruz. Fakat algoritma ve makine öğrenimi gibi teknolojilerin gelişimi, karar alma davranışımızın yalnızca özgür irademizle bağlantılı olmadığı bir geleceğin kapılarını da aralıyor.&nbsp;Cambridge Üniversitesi araştırmacıları tarafından yapılan yeni bir çalışma da yapay zeka araçlarının, çok yakın bir gelecekte kitlelerin çevrimiçi karar alma süreçlerini manipüle etmek için kullanılabileceğine <a fr-original-style="" href="https://www.theguardian.com/technology/2024/dec/30/ai-tools-may-soon-manipulate-peoples-online-decision-making-say-researchers" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">işaret etti</a>. Çalışma ayrıca, yapay zeka araçlarının kullanıcı niyetini anladığı, önceden tahmin ettiği, kimi zaman manipüle ettiği ve yüksek doğruluktaki tahminleri milyonlarca dolar karşılığında şirketlere sattığı bir “niyet ekonomisinin” doğuşuna işaret etti.&nbsp;Ayrıntılar: Çalışma ekibi, niyet ekonomisini sosyal ağların kullanıcıları platformlarına bağımlı kıldığı ve bu sürede onlara reklamlar gösterdiği "dikkat ekonomisinin" halefi olarak nitelendirdi. Bu yeni ekonomi modelinde yapay zeka alanında öncü şirketlerin, kullanıcı motivasyonları hakkında edindikleri verileri en yüksek teklif veren şirketlere satacağı bir gelecek öngörüldü.&nbsp;Çalışma ekibinden Dr. Jonnie Penn, uzun yıllardır dikkat süresinin internetin para birimi olduğunu hatırlatarak kullanıcıların Facebook ve Instagram gibi sosyal medya platformlarıyla dikkat sürelerini paylaşmasının çevrimiçi ekonomiye yön verdiğini dile getirdi.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Niyet ekonomisinin de kullanıcı motivasyonlarını internetin ana para birimi hâline getireceğine dikkat çeken Penn, öngörülemeyen sonuçlarının kurbanı olmadan önce bu tip bir ekonominin adil seçim, özgür basın ve eşit piyasa rekabeti gibi beklentiler üzerindeki olası etkilerini düşünmeye başlamamız gerektiğini de sözlerine ekledi.&nbsp;</li></ul><h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Reklamverenler, şu anda dikkat süresini satın alıyor</h2>Çalışma, ChatGPT gibi yapay zeka araçlarının temelini oluşturan büyük dil modellerinin yakın bir gelecekte niyete dayalı, davranışsal ve psikolojik verileri baz alarak kullanıcıların davranışlarını öngörmek ve onları yönlendirmek için kullanılacağını söylüyor.&nbsp;Dikkat ekonomisinde reklamverenler, kullanıcıların dikkat süresini satın alıyor. Büyük dil modellerinin de gelecekte kullanıcıya “Bu gece Örümcek Adam’ı izlemeyi düşünür müsün?” ya da “Bu sıralar fazla çalıştığından bahsettin. Senin için bir sinema bileti alayım mı?” gibi sorular yönelterek kullanıcı dikkatine gerçek zamanlı olarak erişebileceği öngörülüyor. Bu gibi etkileşimlerin de davranışsal izler ve psikolojik profil gibi faktörlerle eşleştirmek için dinamik olarak kurulacağı ifade ediliyor.&nbsp;Ek olarak:&nbsp;Çalışmaya göre niyet ekonomisinde büyük dil modelleri, kullanıcının politik görüşü, kelime tercihleri, yaşı ve cinsiyeti gibi faktörleri temel alarak belirli bir amaca ulaşma olasılığını maksimuma çıkarabilir. Bu amaç, kullanıcıya bir sinema bileti satmaktan kullanıcının bir mutfak robotu almasını sağlamaya kadar pek çok farklı formda hayat bulabilir. Bu tip bir ekosistemde yapay zeka modelleri, reklamverenin ya da bir işletmenin hizmetindeki etkileşimi de yönlendirecektir.&nbsp;Benzer şekilde reklamverenler, çevrimiçi reklamlar oluşturmak için üretken yapay zeka araçlarından daha fazla faydalanma yoluna da gidecektir.&nbsp;Cicero:&nbsp;Çalışma, Meta’nın rakibin niyetini tahmin etmeye dayalı bir oyun olan Diplomacy'de gerçek insanlara denk başarı elde eden yapay zeka modeli Cicero’ya da atıfta bulundu. Daha sonra Meta’nın, bu gibi teknolojilerden faydalanarak bir kullanıcının restoran, uçuş veya otel rezervasyonu yapma niyetini reklamverenlere satabileceği bir geleceğin uzakta olmadığına işaret edildi.&nbsp;Önemli ayrıntı:&nbsp;Hâlihazırda insan davranışlarını tahmin etmeyi ve buna dayalı gelir elde etmeyi hedefleyen bir sektör bulunuyor. Fakat çalışma, yapay zekanın bu uygulamaları çok daha veriye dayalı, dinamik ve kişiselleştirilmiş bir hâle getireceğini savunuyor.

Quando AI

Cambridge Üniversitesi araştırmacılarının yeni bir çalışması, yapay zekanın yakında çevrimiçi karar alma süreçlerimizi manipüle edebileceğini ortaya koydu. Çalışma, ayrıca şirketlerin insan davranışlarına ilişkin yapılan doğru tahminlere milyonlarca dolar ödeme yaptığı bir “niyet ekonomisinin” doğuşuna işaret etti. 

Dikkat Ekonomisi ile ilgili hikayeler