<span fr-original-class="customBullet" fr-original-style="font-size: 24px; line-height: 12px; vertical-align: middle; display: inline-block;" style="font-size: 24px; line-height: 12px; vertical-align: middle; display: inline-block; box-sizing: border-box;">•&nbsp;&nbsp; Ermenistan, Filistin devletini resmen tanıdıklarını duyurdu. Dışişleri'nin yaptığı açıklamada Ermenistan'ın Gazze'de derhal ateşkese yönelik Birleşmiş Milletler'in kararını desteklediği ve Filistin ile İsrail arasındaki çatışmada iki devletli çözümden yana olduğu belirtildi.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Bir adım geriden: İspanya, İrlanda ve Norveç de Mayıs ayında Filistin'i resmen tanıdıklarını açıklamıştı.</li></ul>

Canlı Gündem

• <a fr-original-style="" href="https://www.dw.com/tr/ermenistan-t%C3%BCrkiye-ile-diplomatik-ili%C5%9Fki-istiyoruz/a-60415348" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Ermenistan</a> Dışişleri Bakanlığı&nbsp;sözcüsü Vahan Hunanyan,&nbsp;"Ermenistan'ın Türkiye'yle ilişkileri ön koşulsuz bir şekilde normalleştirmeye hazır olduğunu" dile getirerek müzakerelerden beklentilerinin "diplomatik ilişkilerin yeniden başlatılması ve sınırın açılması olduğunu" söyledi.

Aposto Gündem

• <a fr-original-style="" href="https://www.cumhuriyet.com.tr/turkiye/disisleri-bakani-cavusoglundan-ermenistan-aciklamasi-1892462" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu,</a> geçtiğimiz gün bütçe görüşmesinde yaptığı açıklamada Ermenistan'la normalleşme adımları için karşılıklı özel temsilciler atanacağını açıkladı. Ermenistan Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Vaan Unanyan da Çavuşoğlu'nun açıklamasını olumlu değerlendirdiklerini ve teyit ettiklerini söyledi.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;"><a fr-original-style="" href="https://www.aa.com.tr/tr/dunya/abdden-turkiye-ile-ermenistanin-karsilikli-ozel-temsilci-atamasina-destek-/2448407" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">ABD’den destek:</a> ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, normalleşmeyi desteklediklerini "Türkiye Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ve Ermenistan’daki mevkidaşının normalleşme sürecini tartışmak üzere özel temsilciler atanacağına dair açıklamalarını memnuniyetle karşılıyor ve destekliyoruz" ifadeleriyle vurguladı.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;"><a fr-original-style="" href="https://apos.to/s/61b8c11d1486a50006270639" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">ABD- Rusya ikilemi:</a> Türkiye ve Ermenistan’ın normalleşme adımı atması dış basında “ABD’yi memnun etmek amacıyla” diye yorumlanırken yerel basında Rusya’nın bölgedeki hâkimiyeti dolayısıyla önemli bir etkisi olduğu şeklinde değerlendirildi. Değerlendirmeleri Aposto! Gündem’deki “Yeni “normalleşme”: Türkiye- Ermenistan” başlıklı yazımızda bir araya getirdik.&nbsp;</li></ul><img src="https://images.aposto.com/2021/11/4/1639654613642.jpeg" style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.79" width="550" alt="Mevlüt Çavuşoğlu Meclis'te konuşuyor." fr-original-style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">

Spektrum

Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu,&nbsp;"Yakında Ermenistan'la normalleşme adımları için karşılıklı özel temsilciler atayacağız. Her adımda Azerbaycan’la birlikte hareket edeceğiz" dedi. Çavuşoğlu, Ermenistan'la charter uçuşların yeniden başlatılması kararının da alındığını bildirdi.<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Ermenistan’dan teyit&nbsp;</h2>Çavuşoğlu’nun açıklamasının ardından Ermenistan yönetiminden de konu hakkında bir bilgilendirme yapıldı. Ermenistan Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Vaan Unanyan, ülkesinin "her zaman olduğu" gibi Türkiye'yle ilişkileri ön koşulsuz normalleştirme sürecine hazır olduğunu vurgulayarak Çavuşoğlu'nun açıklamasını olumlu değerlendirdiklerini bildirdi. Unanyan açıklamayı teyit ettiklerini söyledi.&nbsp;<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">İkili ilişkilerin durumu&nbsp;</h2>Geçtiğimiz yıl 27 Eylül’de başlayan Dağlık Karabağ Savaşı’nda Türkiye, Azerbaycan'a mühimmat desteğinde bulunmuştu. 9 Kasım’da Azerbaycan, Ermenistan ve Rusya arasında imzalanan anlaşmayla savaşın son bulmasının ardından taraflar karşılıklı diyaloglar kurulmasında Türkiye’nin de desteğinin bulunduğunu bildirmişti.&nbsp;Türkiye daha sonra Ermenistan'la ilişkilerin normalleşmesine hazır olduklarının mesajlarını vermeye başlamıştı.&nbsp;Ermenistan’da haziranda gerçekleşen seçimin ardından Nikol Paşinyan, yeniden başbakan seçilmesi sonrası “Türkiye ile ön koşulsuz diyaloğa hazır olduğunu”&nbsp;dile getirmişti.&nbsp;<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Çözülemeyen bir konu: 1915 olayları&nbsp;</h2>İki ülke arasındaki normalleşmenin en zorlu başlıklarından biri olarak 1915 olayları gösteriliyor. Ermenistan yönetimi olayların “soykırım” olarak adlandırılmasını ve Türkiye’nin özür dilemesini talep ediyor. Türkiye ise bu tanımlamaya karşı çıkarak tarihî olayların uzmanlar tarafından değerlendirilmesi gerektiğini vurguluyor.Ermenistan, uluslararası kampanyalarla birçok ülkenin olayları "soykırım" olarak tanımlaması için çalışmış; son olarak da ABD Başkanı Joe Biden göreve başlamasının ardından önceki başkanlardan farklı olarak açıkça "soykırım" ifadesini kullanmıştı. Bu açıklama Ermenistan tarafından olumlu karşılanmıştı. Cumhurbaşkanı Erdoğan ise "ABD Başkanı Biden, bir asırdan daha uzun süre önce yaşanmış acı olaylarla ilgili mesnetsiz, haksız, hakikatlere aykırı ifadeler kullanmıştır" demişti.Biden'la görüşmeden önce “soykırım” ifadesini gündeme getireceklerini ve bunun konuşmadan geçilmesinin mümkün olmayacağını dile getiren Cumhurbaşkanı Erdoğan, görüşme sonrasında konunun konuşulup konuşulmadığı sorusuna "Hamdolsun hiç gündeme gelmedi" yanıtını vermişti.&nbsp;<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Bir adım daha: Demokrasi Zirvesi</h2>ABD Başkanı Biden geçtiğimiz günlerde gerçekleştirdiği Demokrasi Zirvesi'ne Türkiye, Azerbaycan ve Macaristan gibi ülkeleri davet etmemiş, bu tavır da Vaşington’un ülkelere "demokrasi ve insan hakları mesajı" olarak yorumlanmıştı.&nbsp;Demokrasi ve insan hakları vurgusunu günbegün yineleyen Biden’ın bu tutumunun ardında iş insanı Osman Kavala’nın serbest bırakılması için ABD’nin de aralarında bulunduğu 10 ülke büyükelçisinin Türkiye’ye ortak çağrısı sonrası Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın büyükelçileri istenmeyen kişi ilan etmek istemesinin de rol aldığı yorumları yapıldı.&nbsp;<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Değerlendirmeler</h2>Bloomberg’de yer alan haberde Türkiye'den üst düzey bir yetkilinin Türkiye’nin bu adımının Biden’ın Ermenistan'la sınırların açılması talebine uyum gösterdiği&nbsp;ifadesine yer veriliyor. Haberde ayrıca iki ülkenin normalleşme adımlarının Türkiye’nin Rusya’dan S-400 alması nedeniyle gerginleşen ABD- Türkiye ilişkilerini de iyileştirmesinin umulduğu paylaşılıyor. Haberde “2023 seçimleri öncesi hızla yükselen enflasyon popülaritesini tehdit ederken Erdoğan, ekonomiyi istikrara kavuşturmaya yardımcı olacak herhangi bir dış politika hamlesinden büyük faydalar sağlayabilir.”&nbsp;yorumu yapılıyor.&nbsp;Medyascope’a konuşan&nbsp;Prof. Dr. Mustafa Aydın ise Türkiye’nin bu adımında ABD’nin herhangi bir etkisi olduğunu düşünmediğini ancak Rusya’nın bu konuda önemli etkisi olduğunu düşündüğünü vurguluyor. Aydın Rusya'nın Ermenistan’daki demir yolları ve enerji gibi birçok alanda kontrol sahibi olduğunu belirterek&nbsp;“Bunların ötesinde Rusya’nın Ermenistan’da üssü bulunuyor. O nedenle Rusya’nın nasıl duracağı çok önemli. Ben birçok kişinin aksine Rusya’nın bu konuda çok negatif olmadığını düşünüyorum.” diyor. Ermenistan’ın 1915 olaylarını “mesele etmeden normalleşelim, kapıyı açalım, ticaret başlasın” yaklaşımı içinde olduğunu dile getiren Aydın,&nbsp;“Ancak bu meseleyi de ele almadan ilerlemek de pek mümkün gözükmüyor.” diyor.&nbsp;Aposto!’ya konuşan BNE Intellinews’un Bakü muhabiri Cavid Ağa&nbsp;ise bu konuda somut bir adım olmadığının altını çiziyor. Sınırın 90’lardan beri kapalı olduğunu ve açılmasının Ermenistan için büyük bir ekonomik değişime sebep olacağını belirten Ağa, “Bu etkinin daha çok Ermenistan’ı olumlu etkileyeceğini söylemek mümkün.” diyor. Ağa da adımın ABD’den ziyade Rusya’yla ilişkileri geliştirmek için atıldığını savunuyor.&nbsp;

Ermenistan Dışişleri Bakanlığı ile ilgili hikayeler