Penkalas (Kocaçay) Irmağı'nın yukarı kesiminde tanrıça Meter Steunene’nin kutsal mağarası civarında yaşayan Frigyalılar'ın öncüsü olarak antik kaynaklarda geçen Azan&nbsp;adlı mitoloji kahramanının, Su Perisi Erato ile efsanevi Kral Arkas'ın birleşmesinden Aizanoi şehrinin ortaya çıktığı düşünülmektedir.Aizanoi kenti, antik Frigya'ya bağlı olarak yaşayan Aizanitis’lerin ana yerleşim merkeziydi. Kentin yüksek platosu üzerinde bulunan Zeus Tapınağı'nın çevresinde yapılan kazılarda, MÖ 3 bin yıllarına ait yerleşim izlerinin ortaya çıktığı görülmüştür. Helenistik Dönem'de bu bölge değişimli olarak&nbsp;Bergama’ya ve Bithynia’ya bağlı iken MÖ 133’de Roma egemenliğine girmiştir. Roma imparatorluk döneminde tahıl ekimi, şarap ve yün üretimi sayesinde zenginleşmiş ve ünü bölge sınırlarını aşmış olan Aizanoi’de kesin kentleşme bulgularına ancak MÖ 1'nci yüzyıl sonlarına doğru rastlanmaktadır. Yine ilk sikkelerin bu dönemde basıldığı bilinmektedir.<img src="https://images.aposto.com/2021/9/6/1635589341383.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="2.26" alt="Aizanoi Antik Kenti" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Aizanoi antik kenti en parlak dönemini MS 2 yüzyılda yaşamış, büyük imar faaliyetleri görmüş ve bu dönemde birçok yapı inşa edilmiştir.&nbsp;Erken Bizans Dönemi'nde piskoposluk merkezi iken, 7'nci yüzyıldan itibaren bu önemini yitirmiştir.&nbsp;Tapınak düzlüğü&nbsp;Orta Çağ'da bir hisara dönüştürülmüştür.&nbsp;Selçuklular Dönemi'nde&nbsp;Çavdar Tatarları tarafından üs olarak kullanılmasından dolayı buraya&nbsp;Çavdarhisar adı verilmiştir.&nbsp;<img src="https://images.aposto.com/2021/9/6/1635589474727.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="0.67" alt="Aizanoi Antik Kenti" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Aizanoi 1824 yılında Avrupalı gezginlerce yeniden keşfedilmiş,1830-1840’lı yıllarda incelenmiş ve tanımlanmıştır. 1926 yılında M. Schede ve D. Krencker başkanlığında Alman Arkeoloji Enstitüsü'nce ilk kazılar yapılmıştır. 1970 yılından bu yana her yıl düzenli olarak kazı çalışmaları devam etmektedir. &nbsp;Kalıntılar arasında&nbsp;Anadolu’daki en iyi korunmuş Zeus Tapınağı, 15 bin kişi kapasiteli tiyatro ve tiyatroya bitişik nizamda yapılmış 13 bin 500 kişilik stadyum, iki hamam,&nbsp;dünyanın ilk ticaret borsa binası, sütunlu cadde, Kocaçay üzerinde ikisi ayakta kalmış beş köprü, iki agora, gymnasium, Meter Steunene kutsal alanı, nekropoller, antik bir bent, suyolları, kapı yapıları bulunmaktadır. Aizanoi antik kenti Efes, Bergama, Side gibi kentlerle çağdaştır.

Yıldızlı Bir Hikâye

Aizanoi Antik Kenti Kütahya Çavdarhisar ilçe merkezinde, Kütahya’ya 50 kilometre uzaklıktadır.

Aizanoi Antik Kenti

Bu ay, Francis Russell'ın gezi rehberiyle başladığımız Anadolu yolcuğu Ekrem Akurgal ve Likya üzerine kapsamlı bir referans kitapla devam etmişti. Bu yolculuğu Likya ile komşu bir coğrafya olan Karia ile noktalıyoruz. Aydın, Muğla ve Denizli'nin bir bölümünü kapsayan bu tarihî coğrafya, Anadolu'da gelişen uygarlıklar içinde önemli bir yere sahip. Milas, Aphrodisias, Knidos, Kaunos ve Halikarnassos gibi Antik Çağ’ın önemli yerleşimlerini kuran Karialılar üzerine geçtiğimiz aylarda çok kapsamlı bir çalışma yayımlandı. Karialılar: Denizcilerden Kent Kuruculara adını taşıyan ve Yapı Kredi Yayınları tarafından okurla buluşturulan bu değerli çalışmayı bu hafta Raftan indiriyoruz.Kim şu Karialılar?&nbsp;Geçtiğimiz hafta bahsettiğimiz Likyalılar ile komşu bir Anadolu halkı olan Karialılar, denizcilikteki maharetleriyle ön plana çıkmış bir topluluktu. Hâl böyle olunca gelişmiş bir ticaret ağı da kurmayı başaran Karialılar, bu sayede zaman içinde zenginleşip bugün de hayranlık uyandıran şehirler kurdu. Öyle ki Karialıların hâkimiyet kurduğu şehirlerden biri olan bugünkü Bodrum, tarihteki Halikarnassos, dünyadaki ilk planlı kentleşme örneklerinden biri kabul edilir. Bugün özellikle Anglosakson dünyada sıklıkla karşılaştığımız ızgara modelli şehir planlamasının öncü örneğini Halikarnassos’ta uygulanmıştır. Bununla beraber bu kent, eski “Dünyanın Yedi Harikası”ndan biri olan ve Kral Mausolos adına yaptırılan Halikarnassos Mozolesi’ne de ev sahipliği yapmıştır. Yaşanan depremler nedeniyle mozole ne yazık ki nihai bir biçimde 15. yüzyılda yıkılmış ve günümüze ulaşamamıştır.Homeros’un İlyada’da bahsettiği halk:&nbsp;Tıpkı komşuları Likyalılar ve Frigyalılar gibi Anadolu’nun yerli bir halkı olan Karialılar, dil ve kültür bakımından Hititlerin devamı olarak görülmektedir. Dilleri Karca, Likçe ve Frigcenin de olduğu gibi Hititçenin akrabasıdır. Ozan Homeros’un da bahsettiği Karialılar zaman içinde Ege’den gelen Dor akınlarına karşı koyamaz ve onların hâkimiyetine girer. Yıllarca Persler ve Grekler arasındaki mücadeleye neden olan Karia toprakları, Büyük İskender sonrasında Helenistik Çağ’ın bir parçası hâline gelir. &nbsp; &nbsp;Raftan:&nbsp;Geçtiğimiz aylarda Yapı Kredi Yayınları’nın bir süredir devam ettirdiği uygarlıklar serisinin bir parçası olarak okurla buluşan Karialılar: Denizcilerden Kent Kuruculara, bu önemli Anadolu halkı hakkında son dönemin en kapsamlı çalışmalarından biri olma özelliği taşıyor. Türkçe ve İngilizce olarak iki dilde yayımlanan Karialılar: Denizcilerden Kent Kuruculara, büyük boyutu ve ağırlığı nedeniyle çantada taşımak için pek elverişli olmasa da içindeki bilgiler itibarıyla Muğla, Aydın ve Denizli’nin batısına doğru bir yolculuğa çıkacak olanlar için eksiksiz bir rehber.Karialılar: Denizcilerden Kent Kuruculara, bu denizci kavmin tarihsel süreçte yaşadığı bu değişimi arkeolojik buluntular ve yazıtlarla elde edilen veriler doğrultusunda pek çok farklı yönüyle okura ulaştırıyor. Kitapta Karialıların hem bağımsız oldukları dönem hem de Pers, Grek ve sonrasında Roma dönemlerindeki gelişmeleri ekonomik, toplumsal, mimari ve sanatsal açıdan ele alınıyor. Bununla birlikte kitabın önemli bir bölümü de günümüzde kalıntıları dahi hayranlık uyandıran Karialıların kurduğu kentlere ayrılmış durumda. Halikarnassos, Milas, Kaunos, Knidos, İassos gibi antik kentlere dair ayrıntılı bilgilere yer veren kitap bu alanda özellikle Türkçe kaynak bakımından önemli bir işlev görüyor.Geçen hafta bahsettiğimiz Lukka’dan Likya’ya kitabında olduğu gibi Karialılar hakkındaki bu çalışmanın da gezginlerin daha rahat bir şekilde sırt çantalarında taşıyabileceği ebatta da basılmasının iyi olacağı kanaatindeyim. Seriden çıkan diğer kitaplar olan Sagalassos, Hellenistik ve Roma Döneminde Anadolu, Persler&nbsp;gibi çalışmaların da bilindik ebatlarda yayımlanması bu kitapları maddi açıdan da daha ulaşılabilir kılacaktır.

Frigyalılar ile ilgili hikayeler