<span fr-original-class="customBullet" fr-original-style="font-size: 24px; line-height: 12px; vertical-align: middle; display: inline-block;" style="font-size: 24px; line-height: 12px; vertical-align: middle; display: inline-block; box-sizing: border-box;">•&nbsp;Antalya'da antik kent Likya&nbsp;Phaselis'teki Bostanlık ve Alacasu koylarında yapımı büyük ölçüde tamamlanan halk plajları için verilen proje izni ve ihalesi mahkemeler tarafından iptal edildi.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Bir adım geriden: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yatırım ve İşletmeler Genel Müdürlüğü'nün ihalesini alan özel şirket, 2023 Şubat'ta Kemer ilçesinde antik Likya kenti Phaselis'in sınırları içerisinde bulunan 1. Derece Arkeolojik Sit Alanı niteliğindeki Alacasu ve Bostanlık koylarındaki iki halk plajı projesinin inşaatına başlamış; bazı çevre örgütleri ve meslek odaları projelerin iptali için yargıya başvurmuştu.</li></ul>

Aposto Gündem

Soli

Tarih: 24.08.2023. Mahal: Hisarönü-Orhaniye. Otel: Martı Hemithea. Misafir: SOLİ. Fotoğraflar: Deniz Sabuncu. 

Denizle orman arasında: Oda No 308

<img src="https://images.aposto.com/2023/6/6/1688817359668.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.78" width="550" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Fotoğraf: AA• UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesi’nde yer alan Tlos Antik Kenti’nde kazı çalışmaları sürüyor. Muğla’da, Likya uygarlığının en eski yerleşim alanlarından olan Yaka Mahallesi’nde bulunan Tlos Antik Kenti’nin kazı başkanı Prof. Dr. Taner Korkut, bölgede gerçekleşen çalışmalar sonucunda elde edilen verilerin Likya bölgesiyle kalmayıp Anadolu’nun tarihine de ışık tuttuğunu belirtti. Tlos’un 14 bin yıllık yerleşim geçmişine değinen Korkut; akropoldeki kaya mezarları, meclis binası, stadyum alanında kazı çalışmalarının yürütüldüğünü ve kentin doğu sınırını çizen antik tiyatronun sahne binasını sağlamlaştırdıklarını sözlerine ekledi.

<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Aktaş Plajı: Kayalık ama deniz muhteşem. Özellikle gün batımında çok keyifli.&nbsp;</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Patara Antik Kenti: En önemli Likya kentlerinden biri — görkemli girişi ve yenilenmiş parlamento binası dışında döneme ait gerçek boyutlu bir gemi maketini görmek mümkün.&nbsp;</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Patara Kum Tepeleri: <a fr-original-style="" href="https://mubi.com/tr/films/arabesque-1989" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Arabesk</a> filmindeki Şener Şen misali sahneler çekebileceğiniz eğlencelik durak.</li></ul>

Ruta

Bu ay, Francis Russell'ın gezi rehberiyle başladığımız Anadolu yolcuğu Ekrem Akurgal ve Likya üzerine kapsamlı bir referans kitapla devam etmişti. Bu yolculuğu Likya ile komşu bir coğrafya olan Karia ile noktalıyoruz. Aydın, Muğla ve Denizli'nin bir bölümünü kapsayan bu tarihî coğrafya, Anadolu'da gelişen uygarlıklar içinde önemli bir yere sahip. Milas, Aphrodisias, Knidos, Kaunos ve Halikarnassos gibi Antik Çağ’ın önemli yerleşimlerini kuran Karialılar üzerine geçtiğimiz aylarda çok kapsamlı bir çalışma yayımlandı. Karialılar: Denizcilerden Kent Kuruculara adını taşıyan ve Yapı Kredi Yayınları tarafından okurla buluşturulan bu değerli çalışmayı bu hafta Raftan indiriyoruz.Kim şu Karialılar?&nbsp;Geçtiğimiz hafta bahsettiğimiz Likyalılar ile komşu bir Anadolu halkı olan Karialılar, denizcilikteki maharetleriyle ön plana çıkmış bir topluluktu. Hâl böyle olunca gelişmiş bir ticaret ağı da kurmayı başaran Karialılar, bu sayede zaman içinde zenginleşip bugün de hayranlık uyandıran şehirler kurdu. Öyle ki Karialıların hâkimiyet kurduğu şehirlerden biri olan bugünkü Bodrum, tarihteki Halikarnassos, dünyadaki ilk planlı kentleşme örneklerinden biri kabul edilir. Bugün özellikle Anglosakson dünyada sıklıkla karşılaştığımız ızgara modelli şehir planlamasının öncü örneğini Halikarnassos’ta uygulanmıştır. Bununla beraber bu kent, eski “Dünyanın Yedi Harikası”ndan biri olan ve Kral Mausolos adına yaptırılan Halikarnassos Mozolesi’ne de ev sahipliği yapmıştır. Yaşanan depremler nedeniyle mozole ne yazık ki nihai bir biçimde 15. yüzyılda yıkılmış ve günümüze ulaşamamıştır.Homeros’un İlyada’da bahsettiği halk:&nbsp;Tıpkı komşuları Likyalılar ve Frigyalılar gibi Anadolu’nun yerli bir halkı olan Karialılar, dil ve kültür bakımından Hititlerin devamı olarak görülmektedir. Dilleri Karca, Likçe ve Frigcenin de olduğu gibi Hititçenin akrabasıdır. Ozan Homeros’un da bahsettiği Karialılar zaman içinde Ege’den gelen Dor akınlarına karşı koyamaz ve onların hâkimiyetine girer. Yıllarca Persler ve Grekler arasındaki mücadeleye neden olan Karia toprakları, Büyük İskender sonrasında Helenistik Çağ’ın bir parçası hâline gelir. &nbsp; &nbsp;Raftan:&nbsp;Geçtiğimiz aylarda Yapı Kredi Yayınları’nın bir süredir devam ettirdiği uygarlıklar serisinin bir parçası olarak okurla buluşan Karialılar: Denizcilerden Kent Kuruculara, bu önemli Anadolu halkı hakkında son dönemin en kapsamlı çalışmalarından biri olma özelliği taşıyor. Türkçe ve İngilizce olarak iki dilde yayımlanan Karialılar: Denizcilerden Kent Kuruculara, büyük boyutu ve ağırlığı nedeniyle çantada taşımak için pek elverişli olmasa da içindeki bilgiler itibarıyla Muğla, Aydın ve Denizli’nin batısına doğru bir yolculuğa çıkacak olanlar için eksiksiz bir rehber.Karialılar: Denizcilerden Kent Kuruculara, bu denizci kavmin tarihsel süreçte yaşadığı bu değişimi arkeolojik buluntular ve yazıtlarla elde edilen veriler doğrultusunda pek çok farklı yönüyle okura ulaştırıyor. Kitapta Karialıların hem bağımsız oldukları dönem hem de Pers, Grek ve sonrasında Roma dönemlerindeki gelişmeleri ekonomik, toplumsal, mimari ve sanatsal açıdan ele alınıyor. Bununla birlikte kitabın önemli bir bölümü de günümüzde kalıntıları dahi hayranlık uyandıran Karialıların kurduğu kentlere ayrılmış durumda. Halikarnassos, Milas, Kaunos, Knidos, İassos gibi antik kentlere dair ayrıntılı bilgilere yer veren kitap bu alanda özellikle Türkçe kaynak bakımından önemli bir işlev görüyor.Geçen hafta bahsettiğimiz Lukka’dan Likya’ya kitabında olduğu gibi Karialılar hakkındaki bu çalışmanın da gezginlerin daha rahat bir şekilde sırt çantalarında taşıyabileceği ebatta da basılmasının iyi olacağı kanaatindeyim. Seriden çıkan diğer kitaplar olan Sagalassos, Hellenistik ve Roma Döneminde Anadolu, Persler&nbsp;gibi çalışmaların da bilindik ebatlarda yayımlanması bu kitapları maddi açıdan da daha ulaşılabilir kılacaktır.

Duende

Dünyaya yedi harikadan birini armağan eden halk

Anadolu’nun Denizci Kavmi 

Geçen hafta Ekrem Akurgal'ın bir temel kaynak olarak nitelendirilebilecek olan çalışması Anadolu Uygarlıkları ile bu kadim coğrafyada tarih ve arkeoloji ışığında sürdürdüğümüz yolculuk, bu hafta daha spesifik bir rotayla devam ediyor. Sırt çantasını alıp yola düşenlerin ve doğa yürüyüşü severlerin gözde rotalarından biri olan Likya Yolu'nu bize miras bırakan bu antik uygarlığın tarihine doğru bir yolculuğa çıkıyoruz; Lukka'dan Likya'ya kitabıyla "ışıklar ülkesi"nin izinde...Nereden nereye?&nbsp;Likya Yolu, ömrünü yollara adamış insanlar tarafından dünyanın en iyi rotalarından biri olarak kabul görülüyor. Bununla birlikte dünyanın en uzun 10 yürüyüş rotasından biri olan Likya Yolu, Fethiye’den başlayıp Antalya’ya kadar süren 555 kilometrelik bir güzergâh. Günümüzde Teke Yarımadası olarak anılan ve tarihteki bilinen ismiyle de Likya coğrafyasını kapsayan bu rota; doğa, tarih ve macera tutkunları için “ölmeden önce mutlaka yapılması gereken şeyler” listesinde yer alacak kadar büyük bir öneme sahip yer.Sarpedon ve Aziz Nikolaos’un Ülkesi:&nbsp;Tarihte Anadolu’nun yerlisi Luvi halkının yaşadığı Likya’yı, “ışıklar ülkesi” olarak adlandırıyordu. Antik çağda bilim ve tıp alanında çığır açan yeniliklerle dikkat çeken Likyalılar, aynı zamanda gerçek anlamda tarihteki ilk demokratik birliği de oluşturmuştur. Birliğin merkezi konumundaki Patara, hatırlanacağı üzere 2020 yılında “Patara Yılı” ile anılmıştı. Yapı Kredi Yayınları tarafından yayımlanan Lukka’dan Likya’ya: Sarpedon ve Aziz Nikolaos’un Ülkesi&nbsp;adlı kitap, bu tarihî coğrafyanın geçmişini derinlemesine inceleyen bir başucu kaynağı. İlk olarak Türkçe ve İngilizce olmak üzere büyük boy olarak yayımlanan çalışma, sonrasında özellikle gezginlerden de gelen talepler üzerine sırt çantasında da sığabilecek şekilde standart boyda yeniden yayımlandı.&nbsp;Lukka:&nbsp;Anadolu’nun en eski devletlerinden Hititler tarafından Lukka olarak isimlendirilen Likyalılar, Hititçeye yakın bir dil kullanmaktaydı. Homeros’un aktardığı mitolojik anlatıya göre Likya’nın kökeni eski devirlerde Girit adasıydı. Europa’nın iki oğlu olan Sarpedon ve Minos, Girit’in yönetimini ele geçirmek için mücadeleye girişmiş bu kavgadan da Minos galip çıkmıştır. Bunun üzerine Girit’ten sürülen Sarpedon Asya kıyılarına yani Likya’ya çıkmıştır. İşte Homeros’a göre de Likyalıların hikâyesi de böyle başlar.&nbsp;Demokrasi:&nbsp;Lukka’dan Likya’ya: Sarpedon ve Aziz Nikolaos’un Ülkesi&nbsp;isimli bu derleme kitap, Homeros’un mitolojik anlatısının ötesine geçerek arkeolojik çalışmaların da ışığında bölgenin ve bu kadim halkın tarihine ilgi duyanlar için önemli başlıklara sahip. Demokratik bir birlik olarak geçirdiği dönemin ardından Büyük İskender’in bölgeyi ele geçirmesiyle başlayan Hellenistik Çağ ve ardından bir Roma eyaleti olarak varlığını sürdüren Likya’nın tarihi hakkında detaylı bilgilerin yer aldığı kitap, bu Anadolu medeniyetinin kültürel yaşantısına da ışık tutuyor.&nbsp;ABD’ye ilham olan bir siyasi yapı:&nbsp;Ksantos (Arnna), Patara, Myra, Pnara, Tlos, Olympos, Cybira, Boubon, Balbura, Oenoanda, Aperlae, Simena, İsinda ve Apollonia kentlerinden oluşan demokratik Likya Birliği, ileride devlet başkanlığı da yapacak olan Alexander Hamilton ve James Madison tarafından yazılan Amerika Birleşik Devletleri Anayasası’nın da ilhamını aldığı bir siyasi yapıydı. Kitap, bu federasyonun yapısını incelerken bir yandan da antik kentleri üzerinden de Likya Yolu’nda yolculuğuna devam eden gezginler için de bir rota çizmeyi ihmal etmiyor.Patara’da kazı başkanlığı görevini üstlenen Havva İşkan ile kazı başkan yardımcısı Erkan Dündar’ın derlediği Lukka’dan Likya’ya: Sarpedon ve Aziz Nikolaos’un Ülkesi; arkeoloji, tarih, sanat ve bir Likya rehberi olması nedeniyle hem kütüphanelerde hem de sırt çantasında bulunması gereken bir çalışma.&nbsp;

Likya ile ilgili hikayeler