<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Around Pigalle</h2>Hotel Hoy.&nbsp;A neighborhood hotel known for its yoga studio, wellness, and holistic therapy programs. Locals use the hotel’s restaurant, Mesa de HOY, as their office, buying their flowers from Floreria.La Pigalle.&nbsp;Designed by Charlotte de Tonnac and Hugo Sauzay to embody the vibrant colors that define Pigalle, this hotel is part of the Design Hotels collection. From Thursday to Saturday, it transforms into the neighborhood’s dance floor.Stéréo.&nbsp;If vinyl and natural wine bars are to 2020s Paris what third-wave coffee shops were to 2010, then Stéréo is one of its flag bearers.Chenapan.&nbsp;A contemporary bistro with a warm and friendly service reminiscent of classic bistros. The rest is a surprise.Le Comptoir de Madeleine.&nbsp;A homage to Proust. Only madeleines on the menu.Le Pain Retrouvé.&nbsp;The neighborhood bakery, but world-class. Worth the wait in line.<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;"><h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Around Sentier</h2>Hotel Hana.&nbsp;If Dries Van Noten were to visit Japan in the 1950s, what would he want to see? Inspired by traditional Japanese inns, or ryokans, with roots in the Edo period, this new Paris hotel is certain to make a name for itself during design and fashion weeks.The Hoxton Paris.&nbsp;The Paris branch of London’s The Hoxton, catering especially to those who want to work and enjoy Paris simultaneously.Librairie Gourmande.&nbsp;A haven for all things food-related, in ink and paper. A bookstore dedicated to printed works on food, especially rare culinary books you might not find at OFR or Yvon Lambert.Stohrer.&nbsp;Opened in 1730 by Nicolas Stohrer, pastry chef to King Louis XV, this is Paris’s oldest pâtisserie. Arrive early for the croissants and éclairs.Passage des Panoramas.&nbsp;One of Paris’s oldest passages. A stroll here is a must for nostalgia and inspiration.And don’t miss the stops around Sainte Marguerite, highlighted on <a fr-original-style="" href="https://www.google.com/maps/@48.8676269,2.3205097,13z/data=!4m2!11m1!2sLuqP8G8XpGC4mlEdI5s_nmni_6w_Lw?entry=ttu&g_ep=EgoyMDI0MTAyOS4wIKXMDSoASAFQAw%3D%3D&utm_source=aposto" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">the map.</a>

Istanbul based urban culture magazine documenting cities through their neighborhoods and communities. 

A collective and traveling culture magazine uncovering the cities in neighborhoods, with their people. 

Soli

For those heading to Paris for Paris Photo or simply missing Paris as November arrives.

Notes from Paris

<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Pigalle civarında</h2>Hotel Hoy.&nbsp;Yoga stüdyosu, wellbeing ve holistik terapi programlarıyla öne çıkan mahalle oteli. Mahalleli, otelin restoranı Mesa de HOY’u ofisi gibi kullanıyor, çiçeklerini Floreria’dan alıyor.&nbsp;La Pigalle. Pigalle’ı Pigalle yapan renkleri üzerine giymek üzere yola çıkan Charlotte de Tonnac and Hugo Sauzay tasarımı hotel, Design Hotels seçkisinde. Perşembeden cumartesiye mahallelinin dans pisti.&nbsp;Stéréo.&nbsp;2010’da üçüncü dalga kahveciler neyse, şimdi vinyl ve natural şarap barları o. Stéréo da bayrak taşıyıcılarından.Chenapan. Çağdaş bistronun eski bistrolara benzer tek tarafı samimi ve güleryüzlü servisi. Gerisi sürpriz.&nbsp;Le Comptoir de Madeleine.&nbsp;Proust’u anmak üzere. Sadece madeleine. Le Pain Retrouvé.&nbsp;Mahallenin fırını ama dünya standartlarında. Sıra beklemeye değer.&nbsp;<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;"><h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Sentier civarında</h2>Hotel Hana. Dries Van Noten 1950’lerden Japonya’yı ziyaret etseydi ne görmek isterdi? Kökenleri Edo dönemine dayanan geleneksel Japon hanları ryokan’lardan ilham tasarlanan otel, Paris’in yenisi fakat tasarım ve moda haftalarında kendine hızla yer edineceği kesin.&nbsp;The Hoxton Paris.&nbsp;Londralı The Hoxton’ın Paris şubesi. Özellikle aynı anda hem çalışıp hem Paris’in tadını çıkarmak isteyenlere.&nbsp;Librairie Gourmande.&nbsp;Yemeğe dair her şey, kağıt ve kalemle buluşursa. Özel olarak yemek üzerine basılı her ürünü bir araya getiren kitapçı. OFR ve Yvon Lambert’de bulunamayan yemek kitapları için.Stohrer.&nbsp;1730’de King Louis XV’in pasta şefi Nicolas Stohrer tarafından açılan mekan, Paris’in en eski pastanesi olarak anılıyor. Kruvasan ve eklerleri için erkenden gitmeli.&nbsp;Passage des Panoramas.&nbsp;Paris’in en eski pasajlarından. Nostalji ve ilham için yürümek üzere.&nbsp;Sainte Marguerite ve civarı da <a fr-original-style="" href="https://www.google.com/maps/@48.8676269,2.3205097,13z/data=!4m2!11m1!2sLuqP8G8XpGC4mlEdI5s_nmni_6w_Lw?entry=ttu&g_ep=EgoyMDI0MTAyOS4wIKXMDSoASAFQAw%3D%3D" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">haritada</a>.

Seyahat ve kültür yayını SOLİ, şehirleri ve içindeki farklı kültürel toplulukları araştırmak üzere mahallelere ve mahallelilerin hikâyelerine odaklanıyor. 

Soli, mahallenin esnaflarının, binalarının, sokaklarının, insanlarının hikâyesini anlatıyor.

Paris Photo bahanesiyle Paris’e gidenlere ya da Kasım gelince Paris’i özleyenlere.

Paris notları

2022. Bir yaz günü, akşamüzeri. Aposto’nun yemek kültürü yayını apéro için çekimdeyiz. Elmadağ’da adını hep duyduğum ama hiç gitmediğim bir apartmanın avlusu. Namı bize, biz oraya varmadan ulaşmış. Karmaşanın ve gürültünün birbirini ördüğü bir meydandan, İstanbul’un merkez noktalarından birinden birkaç yüz metre uzakta. Zıvır zıvır bir caddenin içeri girince hafifleten bir sokağında, bilge ve çokça yaş almış ağaçların dallarıyla örttüğü o avludayız. O gün, bir sofra hikayesini belgelemek üzere buradayız.&nbsp;Ev sahibimiz <a fr-original-style="" href="https://www.instagram.com/tulinbo/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Tülin</a>. Tülin, zarafetin kelime karşılığı <a fr-original-style="" href="https://www.instagram.com/toulineceramics/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Touline</a> seramiklerin yaratıcısı. Son sofra kurucu, yaratıcı zihin, inceliklerin ve antikaların peşinde; birazdan da anlayacağımız üzere “keşke benim de olsa” diyeceğimiz şahane bir komşu. Tülin’le elinde semizotu ve şeftali varken tanışıyoruz. Avluda masa kurmak üzere: “Avlu gün sonunda uzun sofra kurmak için bizde. Herkes evinden ne varsa indiriyor, sürpriz misafir de geliyor.” diye bahsediyor avlunun hayatların tuttuğu yerden.&nbsp;Bu sırada yan dükkandan “sürpriz misafirler” için ek sandalye geliyor. Biri çıkıyor apartmandan, dışarıdan bir şey isteyen var mı diye soruyor. Masa örtüleri de başka komşudan geliyor. Tülin’in seramik takımlarıyla uyumlu. Ardından apartmandan <a fr-original-style="" href="https://www.instagram.com/mustafaotar/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Mustafa (Otar)</a> çıkıyor, elinde o günkü sofra için kırdığı yumurtaların olduğu döküm tavayla. Buradaki komşuluk hikayesine ilk tanıklığım bu sırada yaşanıyor.Yine avluda, yine bir yaz günü akşamüzeri, “önce sofra paylaşmaktır” diye tanımladığı komşuluğu, bu tarihî İstanbul apartmanında birlikte yaşadığı ve ürettiği komşularını, Elmadağ’da Arif Paşa’nın varlığını ve mahalle kültürünü konuşuyoruz. Yıllar önce şahane bir evde ve mahallede otururken ne kadar memnuniyetsiz olduğumu hissettiğim bir anda önemini anladığım komşuluk ilişkilerine, İstanbul’da her zamankinden daha fazla ihtiyacımız olduğu bir günde.&nbsp;“Ev alma, komşu al” kulağıma küpe oluyor.&nbsp;<img src="https://images.aposto.com/2024/9/4/1729197666238.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="0.67" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Elif Bayram: Arif Paşa Apartmanı’yla nasıl tanıştın?&nbsp;Tülin Bozüyük: Apartmanı ilk kez 2010’ların başında görmüştüm. Mimarisinden ve heybetinden çok etkilenmiştim. 2013 gibi aynı sokağın aşağı taraflarında restoran yapmak üzere bir dükkan tutmuştum. Dükkanın inşaat sürecinde apartmanın önünden geçtikçe restoranı açsam, burada da ev bulsam diye içimden geçiriyordum. Sonra restoran projesi ruhsat sebebiyle başka bir yere taşındı. Aradan yıllar geçti, restoranı açtım, restorana istediğim gibi tabak bulamadım ve seramiğe başladım. Kendime seramik için atölye bakarken bu sefer bu sevdiğim apartmanda dükkanı olan Nauna Linen ile yani Neslihan ve Emre ile tanıştım. Apartmanın geçmişini de o zaman öğrendim. Hatta Türkiye’nin ilk kadın seramik sanatçısı sevgili Füreya Koral’ın bu apartmanda yaşadığını ve bir dönem benim fırınımın olduğu yerde onun da fırınının olduğunu öğrendiğimde (bunu geçen sene vefat eden, binamızın Turna Sokak’a bakan dükkanlarından birinde anahtarcı olan komşumuz Şebuh Abi’den öğrenmiştim) gözümden birkaç damla yaş akmıştı. Tabii mutluluktan.&nbsp;<h3 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">“Sanki Füreya’dan bir bayrak teslim almışım gibi de kendi kendime bir sorumluluk üstlendim. Bir gün onun kadar olmasa da biraz iz bırakır mıyım diye hayal kuruyorum. Onun da hem bu apartmanda yaşaması hem de burada çalışması, büyük sofralar kurmayı sevmesi, başka sanatçıları da bu sofralarda ağırlaması… Doğal bir ortak bağımız varmış gibi geliyor.” </h3>EB: Füreya’nın da bir zamanlar burada yaşaması da senin için önemli bir faktör tabii.TB: Bu benim için çok hassas ve duygusal bir konu. Sanki Füreya’dan bir bayrak teslim almışım gibi de kendi kendime bir sorumluluk üstlendim. Bir gün onun kadar olmasa da biraz iz bırakır mıyım diye hayal kuruyorum. Onun da hem bu apartmanda yaşaması hem de burada çalışması, büyük sofralar kurmayı sevmesi, başka sanatçıları da bu sofralarda ağırlaması… Doğal bir ortak bağımız varmış gibi geliyor. Ayrıca onun da benim gibi çok zorlandığı şeyler olmuş. Mesela şebeke elektriğiyle çalışmak oldukça zor; elektrik kesintileri, güç yetersizliği… Geçen gün yan komşum mahallemizin bakkalı Memiş ile dükkanın önünde oturduk. Konu buradaki dükkanların eskiden ne olduklarına geldi. O sırada Füreya’nın şu an benim fırınım olan atölyeye kendine ait kalın bir kablo çektirdiğini ama aşağıdan bir dükkan sahibinin onu kestirdiğini “kadın ne uğraştı o elektrikle” kelimeleriyle dinledim. Şimdi sanki basit bir hikaye gibi geliyor ama eminim bunu çözmek için ne uykusuz geceler geçmiştir. Bizim de şimdi yaşadığımız gibi.<img src="https://images.aposto.com/2024/9/4/1729197983462.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="0.67" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">EB: Böylece atölyen için avluda bir dükkan tutarak apartmana yerleşmiş oldun.&nbsp;TB: Evet. Sonra da ev… Touline ruhunu burada tamamladı. Bu işe başladığımda atölyemi evin bir odasında kurdum. Çünkü 7/24 atölyeye erişebilmek benim için önemliydi. Buraya taşındığımda da taşlar yerine oturdu. Hem atölyeye birkaç dakikada inebiliyorum hem de kapısını kapatabildiğim, tozdan uzak bir evim de var. Bu fiziksel etkisi. Duygusal etkisi de mekanların hafızası ve buradan geçen hayatlar... Seramiklerimde en çok hissettiğim duygu, bir balerin gibi zarif ama yine bir balerin gibi sağlam durmalarıdır. Düşününce bu apartman da aynı hisleri veriyor. Burası heybetli ve sağlam duruşunun yanı sıra detaylarıyla çok zarif bir apartman.&nbsp;<h3 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">“Ortak avlu, komşular olarak birbirimizin kalbine daha hızlı girmemizi sağladı. ‘Akşam müsaitseniz size geleceğiz’i, ‘akşam müsaitseniz avluda yiyeceğiz’e çevirdik.” </h3>EB: Tabii 1894'te temeli atılan 1902’de biten bir apartmandan bahsediyoruz. İnşa edilme amacından “saraydan ayrılmak zorunda kalan kişilerin, aynı hayatı devam etmelerine imkan sağlamak olarak bilinir ve bu nedenle oldukça yüksek tavanlı dairelere açılan kapılardan, çatı katında bulunan hizmetlilerin odaları birbirine bağlıdır” diye bahsediliyor. Evde bu dönemin ihtiyaçlarının ve mimarisinin izlerini nasıl okuyorsun?TB: Saray yaşamını devam ettirmek mi emin değilim, bu konuda birçok anlatı var. Fakat mesela evlerde çalışanların binanın üst katında bulunan ortak alanda çamaşır yıkaması dönemin şartlarına göre gayet mantıklı. Hem gözden uzak çatıda bunu çözmek hem de toz topraktan uzak kurutmak daha rahat. Mutfaklar evin en küçük yerleri; çalışanlar kullandığı için çok önemsenmemiş. Büyük ihtimalle binanın altındaki doğal soğuk hava depolarında erzaklar saklanıyordu Bu sebeple de mutfaklarda çok alana ihtiyaç yoktu. Zaman içinde apartman dairelerinde daha bireysel yaşamlara dönüldü. Fakat biz hâlâ komşuluk ilişkilerimizle birbirimizin “erzak dolaplarına” erişebiliyoruz. İhtiyacımız olan eksikleri birbirimizde bulabiliyoruz. Ortak yaşam çok farklı şekilde de olsa devam ediyor.&nbsp;EB: Apartmanın mimarisi, senin de söylediğin gibi İstanbul’un günümüz apartmanlarından çok farklı. Apartmanın mimarisinin günlük yaşantınız üzerinde nasıl bir etkisi var? Mesela ortak avlunun?TB: Ortak avlu, komşular olarak birbirimizin kalbine daha hızlı girmemizi sağladı. “Akşam müsaitseniz size geleceğiz”i, “akşam müsaitseniz avluda yiyeceğiz”e çevirdik. Bu da daha hızlı kaynaşmamızı sağladı. Formaliteler hızlıca atlandı, evde ne varsa sofraya indi, 15 dakikada ziyafet sofraları kuruldu. Yaratıcı ve tasarımcı insanların kurduğu sofralar tabii görsel bir şölene de dönüştü. Düşünsenize; planlamadan, konuşmadan sadece "akşam avluda yiyelim mi" diyerek.<h3 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">“İstanbul’da çok güzel binalar var ama bence bir yeri güzel yapan insanlar. Burada böyle güzel komşuluklar bulmasaydım böyle mutlu olabilir miydim bilemiyorum.” </h3>EB: Elmadağ ve apartmanın nasıl bir ilişkisi var? Avlu, bu ilişkiyi nasıl etkiliyor?TB: Yıllar içinde mahalle de apartman da birlikte yürümüş, birlikte yorulmuş, birlikte yaşam mücadelesi vermiş. Sonuçta büyük duvarları olan bir site değil burası. Hayatın içinde bir yer. Kendine ait avlusu da apartmanın nefes alma alanlarından biri.<img src="https://images.aposto.com/2024/9/4/1729198039517.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="0.67" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">EB: Avludan dışarı çıkınca: Apartmanın bulunduğu, mahallelisi olduğun Elmadağ mahallesi senin için nasıl bir yer? Duygusal ve fiziksel sınırları nerelere uzanıyor?&nbsp;TB: Elmadağ’ın fiziksel sınırları benim için apartmanın çevresindeki birkaç sokakla sınırlı ama duygusal sınırları çok daha derin. Mahalle dediğimiz şey çocukluğumuzda hatırladığımız gibi değil fakat bizim mahallede hâlâ bazı temel taşlar var ki kendini güvende hissedersin. Mesela her gün ve günün her saati kapı çalacak birilerinin olması, cüzdanın yanında olmasa da evden çıkabilmek; anahtarını unuttuğunda birilerinde olduğunu bilmek; mahallenin nabzını tutan, herkesin bir noktada ayaküstü de olsa bir sohbet etmişliği olan, dolayısıyla muhtarlık gibi olan kahvemiz; evde yemek yapamadığında sanki yapmışsın gibi imdada koşan esnaf lokantamız; küçücük dükkanda mucizeler yaratan arka sokaktaki döşemecimiz… Bu arada döşemecinin olduğu bina kentsel dönüşüme gidecekmiş ve dükkanı kapatacakmış. İlkokulunun, ortaokulunun, lisesinin ve üniversitesinin binalarının hepsinin ya yıkıldığını ya taşındığını bilen biri olarak yine de bu duyguya alışamıyorum.&nbsp;<h3 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">“Benim için komşuluk öncelikle birlikte sofra paylaşmaktır. Bizim apartmanda kurduğumuz komşuluk özgür ruhlu, yaratıcı, yetenekli ve paylaşmayı çok seven bir komşuluk.” </h3>EB: Bardağın dolu tarafından bakacak olursak İstanbul’da böyle eski ve özel bir apartmanda yaşamak hayatınıza neler katıyor?&nbsp;TB: İstanbul’da çok güzel binalar var ama bence bir yeri güzel yapan insanlar. Burada böyle güzel komşuluklar bulmasaydım böyle mutlu olabilir miydim bilemiyorum.&nbsp;EB: Senin sözlüğünde komşuluk ne anlama geliyor?TB: Hani küçükken eve aşure ya da başka bir şey gelir ya komşudan... Herkes en çok kendi evinde pişeni sever o ayrı ama bazı evlerden gelen yemek de çok lezzetlidir. Benim için komşuluk öncelikle birlikte sofra paylaşmaktır. Bizim apartmanda kurduğumuz komşuluk özgür ruhlu, yaratıcı, yetenekli ve paylaşmayı çok seven bir komşuluk.&nbsp;<img src="https://images.aposto.com/2024/9/4/1729198089161.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="0.67" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"><hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Editörün notu: Bu metin Soli’nin ilk sayısı "Aidiyet"te yer alan röportajdan düzenlenmiştir. Tamamını okumak için <a fr-original-style="" href="https://solimagazine.com/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">buradan</a>.

Mahalle-apartman-komşuluk ilişkileri ve bir avluda sofrayı paylaşmak üzerine Tülin Bozüyük ile sohbetteyiz.

Elmadağ’da Tülin Bozüyük ile

In the summer of 2022, on a late afternoon, we are on a shoot for Aposto's food culture publication, apéro. We find ourselves in the courtyard of an apartment building in Elmadağ, a place I had always heard of but never visited. Its reputation precedes us, reaching us before we even arrive. Just a few hundred meters from one of Istanbul's bustling and noisy central squares, we step into a quiet street that instantly lightens the mood, leading us to a courtyard shaded by wise, ancient trees. We are here to document the story of a shared table.Our host is <a fr-original-style="" href="https://www.instagram.com/tulinbo/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Tülin</a>, the embodiment of elegance and the creative force behind <a fr-original-style="" href="https://www.instagram.com/toulineceramics/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Touline</a> ceramics. She is the ultimate table-setter, a creative mind with a passion for the refined and the antique; and, as we soon discover, the kind of neighbor one would want to have. We meet Tülin, purslane and peaches in hand, ready to set a table in the courtyard. "At the end of the day, the courtyard is for setting up long tables. Everyone brings what they have from home, and often unexpected guests join us," she explains, recounting past gatherings in the courtyard.Meanwhile, extra chairs for the "unexpected guests" arrive from the store next door. Someone comes out of the building and asks if anyone needs anything from outside. The tablecloths, matching Tülin's ceramic sets, come from another neighbor. Then <a fr-original-style="" href="https://www.instagram.com/mustafaotar/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Mustafa (Otar)</a> appears from the building with a cast-iron skillet filled with eggs he's cooked for tonight's feast. This is my first glimpse into the fabric of this neighborly community.Once again, in the courtyard, on another summer evening, we talk about the meaning of sharing a table, the neighbors who live and create together in this historic Istanbul apartment, the presence of Arif Paşa in Elmadağ, and the culture of the neighborhood. On a day when I realize more than ever how much we need neighborly relationships in Istanbul, I recall a moment from years ago when I was living in a beautiful house and neighborhood, but felt unsatisfied, and understood the true value of good neighbors."Don't buy a house, get a neighbor" became my guiding principle.<img src="https://images.aposto.com/2024/9/4/1729198559325.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="0.67" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Elif Bayram: How did you find out about the Arif Paşa building?Tülin Bozüyük: I saw the building for the first time in the early 2010s. I was impressed by its architecture and size. Around 2013, I rented a shop further down the street to open a restaurant. During the construction, I would pass by the building and dream of finding a home there. However, due to permit issues, the restaurant project moved elsewhere. Years passed and I opened the restaurant, but I couldn't find the plates I wanted, so I started making ceramics. While looking for a studio, I met Neslihan and Emre from Nauna Linen, who had a shop in that beloved building. That's when I learned about its history. I even discovered that Turkey's first ceramic artist, the beloved Füreya Koral, had lived in this building and had a kiln where my kiln now stands. I learned this from our late neighbor, Şebuh Abi, who ran a locksmith shop on Turna Sokak. I shed a few tears of joy when I heard this.<h3 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">"I feel like I've been given a responsibility, almost like a baton. I dream of leaving a trace, even if not as significant as hers. Füreya lived and worked here, loved to set large tables and entertain other artists. It feels like a natural connection." </h3>EB: It must have been significant for you to know that Füreya lived here.TB: It's a very sensitive and emotional issue for me. I feel like I've been given a responsibility, almost like a baton. I dream of leaving a trace, even if not as significant as hers. Füreya lived and worked here, loved to set large tables and entertain other artists. It feels like a natural connection. She faced many challenges, much like I do. For example, working with the power grid is difficult—frequent blackouts and insufficient power. Recently, our neighbor Memiş, the local grocer, told me how Füreya had installed a thick cable for her kiln, which a shopkeeper cut off, saying, "The woman struggled with the electricity. It sounds simple now, but I'm sure she had many sleepless nights, just like the rest of us.<img src="https://images.aposto.com/2024/9/4/1729198907419.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="0.67" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">EB: So you settled into the building by renting a shop in the courtyard for your studio.TB: Yes, then I also rented an apartment in the building. Touline Ceramics found its soul here. When I started, my studio was in a room in my house because it was important for me to have access to the kiln and the studio 24 hours a day. Moving here has brought everything together. I can get to the studio in a minute and have a home away from the dust. The emotional impact is also profound—the memories and lives that pass through these spaces. My ceramics embody the grace and strength of a ballerina. This building gives me the same feeling: majestic, robust, and elegant in its details.<h3 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">"The shared courtyard has helped us connect more quickly as neighbors. We turned 'We’ll come over if you’re free tonight' into 'We’ll eat in the courtyard tonight if you’re free.'" </h3>EB: We're talking about a building whose foundations were laid in 1894 and completed in 1902. It was designed to allow those who were forced to leave the palace to maintain the same lifestyle, with high-ceilinged apartments and connected rooms for servants in the attic. How do you perceive these historical traces and architectural needs in your home?TB: I'm not sure about this narrative, but it makes sense that the workers did their laundry in a communal area on the top floor, away from prying eyes and dust. Kitchens were the smallest rooms, probably because provisions were stored in natural cold rooms in the basement, minimizing the need for large kitchens. Over time, apartment living became more individualized. Yet we still have access to each other's pantries. We find what we need in each other. The communal aspect continues in various ways. Yet, we still have access to each other’s “provision cabinets.” We find what we need in each other. The communal aspect continues in different ways.<img src="https://images.aposto.com/2024/9/4/1729198937657.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="0.67" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">EB: As you mentioned, the architecture of the apartment is very different from that of contemporary buildings in Istanbul. How does it affect your daily life, especially the communal courtyard?TB: The shared courtyard has helped us connect more quickly as neighbors. We turned “We’ll come over if you’re free tonight” into “We’ll eat in the courtyard tonight if you’re free.” This made it easier to bond, bypass formalities, and quickly set up celebratory tables. The creative and design-minded neighbors transformed these tables into visual feasts, often with minimal planning.EB: How does the location of the building in Elmadağ affect your life here?TB: Over the years, the neighborhood and the building have lived together. This is not a gated community but a place within life. The courtyard is one of its breathing spaces.<h3 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">"Istanbul has many beautiful buildings, but it's the people that make a place special. Without these wonderful neighbors, I'm not sure I would be as happy here." </h3>EB: What is Elmadağ like for you, both emotionally and physically?TB: Physically, Elmadağ is limited to the few streets around the building, but its emotional boundaries are much deeper. &nbsp;Although the concept of a neighborhood isn't what it used to be, we still have pillars that make us feel secure: people knocking on your door every day, leaving home without your wallet, knowing that someone has your key, and having a community coffeehouse that feels like a town hall. We even have a local upholsterer who works miracles in a tiny shop. Unfortunately, the building that houses the upholsterer is slated for redevelopment, which is hard to accept after seeing so many schools and institutions moved or be demolished.<h3 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">"For me, neighborliness is sharing a meal together. The neighborliness in our apartment is free-spirited, creative, talented and very sharing." </h3>EB: Looking at the bright side, what does living in such a historic and special apartment add to your life in Istanbul?TB: Istanbul has many beautiful buildings, but it's the people that make a place special. Without these wonderful neighbors, I'm not sure I would be as happy here.EB: What does "neighborliness" mean to you?TB: You know, when we were kids, a neighbor would bring over some food or something... Everyone loves the food cooked in their own home the most, but some dishes from other houses are just delicious. For me, neighborliness is sharing a meal together. The neighborliness in our apartment is free-spirited, creative, talented and very sharing.<img src="https://images.aposto.com/2024/9/4/1729198994621.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="0.67" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"><hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Editor’s note: This text is adapted from the interview featured in the first issue of Soli, "Belonging." Full version <a fr-original-style="" href="https://solimagazine.com/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">here</a>.

We are in conversation with Tülin Bozüyük about neighborhood-apartment-community relations and sharing meals in the courtyard.

In Elmadağ with Tülin Bozüyük

Good to know: Beylerbeyi İçecek is a premium rakı producer founded in 2007 by the Sarper Family.&nbsp;It is the opening day of the Mardin Biennial. Sitting at a table, I listen to a Ferit's childhood friend recount how the company named Beylerbeyi İçecek developed its iconic glass design. It's a rare opportunity to see up close the meticulous attention to detail and bold design that has made the company a force in the industry.&nbsp;Ferit Sarper runs Beylerbeyi İçecek alongside his father. He is also the founder of Münferit in Beyoğlu and Gaspar in Karaköy, both pioneers of the modern tavern concept in the 2010s. Ferit, who has always had a deep interest in all things culinary, found his confidence in the food and beverage sector through Münferit. Although Münferit closed after the transformation of Beyoğlu, Beylerbeyi İçecek continues to expand its influence in the culinary and cultural scenes with new ventures.A few weeks later, I found myself in the newly opened office of Beylerbeyi İçecek, a standalone building in Emirgan, after hosting a dinner for the artists of Mamut Art Project, a platform that supports young and independent artists. There's a palpable sense that something new is being built in Emirgan. On a summer day, we gathered in their office, which transcends its function as a mere workspace by fusing design, culture, and culinary arts. The office, an emblem of their identity, has the street sign above the building; it blends seamlessly into the neighborhood and is easy to find. We walked through a meticulously maintained garden filled with wild herbs and plants they've cultivated, reminiscent of the garden of a modest neighborhood home. Inside, the contrast of marble and wood greets us, along with Pipistrello lamps, CANAN's artwork and other pieces from Ferit's collection. Ferit explained that nothing in the office is randomly placed; the design is meant to be lived in and completed over time. He placed cucumbers from Izmir on the table and the conversation began. Our goal was to explore how an office design can reflect a company's culture and identity and create a sense of belonging for its employees. We also wanted to see how a company can carve out spaces in the city, both inside and outside its neighborhood office.<img src="https://images.aposto.com/2024/8/4/1726778741743.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="0.67" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Beylerbeyi İçecek has been a representative of refined tastes since its inception. In an era where visibility is often prioritized and subtlety overlooked, this company stands firm in its beliefs and insists on elegance without trying to get attention. From the design of their glasses and bottles, to the tables, their brand graces, and now to their new office in Emirgan, every detail tells a story of design and sophistication that is ingrained in their DNA. "Each element reflects and sustains a feeling that we want to perpetuate. At some point, you see the character of a brand in all these pieces. When that coherence is achieved, the values of everyone on the team align. The same story is given physical form through design in different formats," says Ferit, explaining how the new office contributes to the company's philosophy and why design is so important at Beylerbeyi İçecek. He adds, "For example, glass is very important in our world and directly affects the experience. The enjoyment of a product is never just about the product itself. Every element at different levels reinforces that perception. The starting point for this glass is my childhood memories. As I shared what I remembered, or thought I remembered, I heard similar stories. We tried to find the essence of these memories. We repeatedly experimented with the quality of the glass, the dimensions, the tone of the gilding, the personal feeling evoked by the handwriting, and many other details. We patiently eliminated what didn't feel right."<img src="https://images.aposto.com/2024/8/4/1726778796514.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="0.67" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">When it comes to the decision to open an office in Emirgan, Ferit mentions that they stumbled upon this building in the neighborhood where he lives, and it met all their needs: "For a long time, we were using co-working services and working in a hybrid way. We had also moved to remote working at our headquarters in Izmir. Apart from my father, hardly anyone came to the office on a regular basis. We didn't feel the lack of a traditional office, but since we are a team that likes to spend time together, we started looking for a place that would encourage that. We started looking for a place that would offer us the lifestyle we embrace every day with our product, and the stars aligned to led us to this building."<img src="https://images.aposto.com/2024/8/4/1726778816401.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="0.67" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">In designing the office, Ferit's priority is to create a world that quickly and naturally absorbs people and makes them feel at home: "This means correctly identifying the essential points, focusing on them sufficiently, continuously eliminating unnecessary elements and removing absurdities. We approach everything by often asking what is too much. We did the same thing when we designed the office. We have a sweet garden and a gardener who is like a poet. We made sure that the plants we added to the garden belonged to Istanbul's flora and were modest and inconspicuous. Instead of uprooting the wild herbs, we decided to support them. With the meticulous work of our gardener, İbrahim Bey, we soon reached a point where the garden made us feel like we were in the countryside. By integrating with our location, we seem to differentiate ourselves. To me, this beautifully summarizes our approach to work and life."&nbsp;The result is an office design where everyone wants to spend time and connect, reflecting the company's outlook.<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Editor’s note: Read the full story in the first issue of Soli. This version is condensed and edited from an interview between Elif Bayram and Ferit Sarper.&nbsp;Photos by <a fr-original-style="" href="https://www.instagram.com/denizsabuncu/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Deniz Sabuncu</a>

We sit down with Ferit Sarper, who co-manages Beylerbeyi İçecek alongside his father. He is also the founder of Münferit in Beyoğlu and Gaspar in Karaköy, iconic venues of the past.

Inside the office of a company imbued with design and elegance

Mardin Bienali’nin açılış günü. Bir masada şirketin ikonik bardak tasarımını nasıl geliştirdiğini çocukluk arkadaşından dinliyorum. İnce detaylara ve tasarıma gösterdiği özeni ve sektördeki cesaretini orada yakından görme fırsatım oluyor. Ferit Sarper, babasıyla birlikte Beylerbeyi İçecek’in Beylerbeyi İçecek’in başındaki isim. Aynı zamanda 2010’larda modern meyhane konseptini geliştiren mekanlardan Beyoğlulu Münferit’in ve Karaköylü Gaspar’ın kurucusu. Yemekle ilgili her şeye, her daim ilgisi olduğunu söyleyen Ferit’in yeme içme alanında kendine güvenini pekiştirmesini sağlayan ve onu gastronomiye daha çok bağlayan da Münferit oluyor. Münferit, malum Beyoğlu dönüşümünden sonra kapanıyor ama daha sonra Beyberleyi İçecek’le sahiplendikleri ve açtıkları alanlarla yeme içme, ağırlama ve kültür sanata dair iştahları ve iştirakleri sürüyor.&nbsp;Mardin Bienali’nden birkaç hafta sonra Beylerbeyi İçeçek’in Emirgan’da müstakil bir binada açtığı yeni ofisinde, genç ve bağımsız sanatçıları destekleyen Mamut Art Project’in sanatçıları için düzenlediği yemekten sonra Emirgan’da yeni bir şeylerin inşa olduğunu hissediyoruz. Akabinde bir yaz günü tasarımı, kültür sanatı ve yeme içmeyi bir araya getirdikleri, bir ofisten çok daha fazla anlam ve işlev yükledikleri, aidiyetlerini buldukları ofislerinde buluşuyoruz. Sokağın tabelası, ofisin binasının üzerine yerleştirilmiş; bina ve mahalle iç içe. Yolu bulmak kolay. Bahçede yetişen, korumaya özen gösterdikleri yabani otlar ve diktikleri bitkiler arasından yürüyoruz. Sanki mahallede birinin mütevazı evinin bahçesindeyiz. Ofisin kapısından içeri girince mermer ve ahşabın sıcak soğuk kontrastı, Pipistrello lambalar, CANAN’ın “Doğru Söz Söyleme Büyüsü” ve Ferit’in koleksiyonundan diğer işler bizi karşılıyor. Bu sırada Ferit, hiçbir şeyin tesadüfen bir arada durmadığı, ofisin tasarımının içinde yaşandıkça tamamlanayacağını anlatıyor. Bahçedeki masaya İzmir’den getirdiği acurları koyuyor, sohbet başlıyor. Bugün niyetimiz, bir ofis tasarımının şirket kültürünü ve kimliğini nasıl tamamladığına ve çalışanlarına aidiyet hissi verecek şekilde olabileceğine bakmak ve yine bir şirketin mahalle içindeki ofisinde ve dışında açtığı alanla şehirde tutabileceği köşeleri görmek.<img src="https://images.aposto.com/2024/8/3/1726695183271.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="0.67" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Beylerbeyi İçecek, kurulduğu günden bu yana ince zevklerin temsilcisi. Bağırmadan, “ben buradayım” demeden bir şeyleri yapmanın tercih edilmediği, her şeyin görünürlük üzerinden kurgulandığı günümüzde inandıkları konularda ısrarcı ve dirençli bir şirket. Aslında bardağın tasarımından şişenin tasarımına, markanın kendini konumlandırdığı masalardan bugün Emirgan’da bulunan ofisine kadar her detay, markanın DNA’sındaki tasarım ve incelik başlığını anlatıyor. “Her unsur yansıtmak ve yaşatmak istediğimiz bir duygunun devamlılığını sağlamakla ilgili. Bir noktadan sonra bir markanın karakterini tüm bu parçalarda görüyorsunuz. Bu bütünlük doğru sağlanabildiğinde ekipteki herkesin değerleri de hizalanmış oluyor. Aynı hikaye, farklı formatlarda tasarım aracılığıyla fiziksel bir form buluyor.” sözleriyle Ferit, yeni ofisin şirkette nasıl bir anlayışı geliştirmeye katkı sağladığından ve tasarımın neden şirkette bu kadar önemli bir başlık olduğundan bahsediyor ve ekliyor: “Örneğin bardak bizim dünyamızda çok önemli ve deneyimi direkt etkileyen bir unsur. Bir üründen aldığınız keyif hiçbir zaman sadece ürünün kendisiyle ilgili olmuyor. Farklı seviyelerde her unsur bu algıyı pekiştiriyor. Bu bardağın çıkış noktasında benim çocukluğumdan hatıralar var. O günlerle ilgili hatırladıklarım, belki de hatırladığımı sandıklarımı paylaştıkça benzer anılar dinledim. Bunların temelinde neler olduğunu bulmaya çalıştık. Camın kalitesi, bardağın ölçüleri, kullanılan yaldızın tonu, el yazısının hissettirdiği kişisel duygu ve daha pek çok detayda tekrar tekrar denemeler yaptık. İçimize sinmeyenleri sabırla eledik.”&nbsp;<img src="https://images.aposto.com/2024/8/3/1726695026626.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="0.67" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Emirgan’da bir ofis açmaya nasıl karar verdiklerine gelince Ferit, kendisinin de yaşadığı Emirgan’da bu binaya şans eseri denk geldiklerinden ve bütün ihtiyaçlarını karşıladığından bahsediyor: “Uzun bir süre co-working servisleri kullanarak ve hibrit çalıştık. İzmir’deki genel merkezimizde de uzaktan çalışmaya geçmiştik. Babam dışında pek kimse düzenli olarak ofise gitmiyordu. Klasik formatta bir ofisin eksikliğini hissetmiyorduk ama bir araya gelince eğlenen de bir ekip olduğumuzdan birlikte vakit geçirmeyi teşvik edecek bir yerin arayışına giriştik. Ürünümüzle dahil olduğumuz yaşam stilini bizlere her gün sunacak bir yerin peşinde koşmaya başladık ve yıldızlar da dizilmiş olacak ki karşımıza bu bina çıktı.”&nbsp;<img src="https://images.aposto.com/2024/8/3/1726695201365.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="0.67" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Ferit, ofisin tasarım sürecinde insanı hızla ve doğal biçimde içine alan, yabancı hissetmeyeceği bir dünya kurgulamayı önceliklendiriyor: “Bunu yapmak elzem noktaları doğru tespit etmekten ve bunlara yeterince odaklanabilmekten; gereksiz unsurları sürekli elemekten ve anlamsızlıkları tespit edip ortadan kaldırmaktan geçiyor. Her şeye çoğu zaman ne fazla diye sorgulayarak yaklaşıyoruz. Ofisi tasarlarken de öyle yaptık. Tatlı bir bahçemiz, şair gibi de bir bahçıvanımız var. Bahçeye bizim eklediğimiz bitkilerin hep İstanbul’un florasına ait, naif ve mütevazı olmasına özen gösterdik. Bahçedeki yabani otları sökmek yerine desteklemeyi seçtik. Bahçıvanımız İbrahim Bey’in özenli yaklaşımıyla çok kısa zamanda bize kendimizi kırda hissettiren bir noktaya geldik. Bulunduğumuz yerle kaynaşmak suretiyle ayrışıyoruz gibi geliyor. Bu, işimize ve hayata yaklaşımımızın güzel bir özeti.” Böylece ortaya, herkesin gelip vakit geçirmek istediği ve ilişki kurabildiği ve şirketin işe bakış açısını gösteren bir ofis tasarımı çıkıyor.<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Editörün notu: Devamı Soli'nin ilk sayısında. Bu yazı Elif Bayram ve Ferit Sarper'in röportajın düzenlenmiştir.Fotoğraflar: Deniz Sabuncu

Beylerbeyi İçecek’in başındaki isimle, aynı zamanda, Beyoğlulu Münferit’in ve Karaköylü Gaspar’ın kurucusu Ferit Sarper ile sohbetteyiz.

Tasarım ve incelik DNA’sına işlemiş bir şirketin ofisinde

Her gün geçip gittiğimiz o caddeye, gölgesinde dinlendiğimiz ağaca, belleğimizde yer etmiş o banka; rutinlerimize, örüntülerimize dönüp bir daha baksak neler bulurduk? Neleri arardık? Gündemimiz 2022’de Çukurcuma’da bir apartman dairesinde kolektif bir çabayla genç yaratıcıların ihtiyaçlarına ve tutkularına cevap vermek üzere ortaya çıkan inisiyatif ve sanat odaklı oluşum <a fr-original-style="" href="https://www.instagram.com/freyaalt_/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">FREYAalt</a>’ın Berlin’deki yeni sergisi. Serginin küratörü ve FREYAalt kurucu ortağı <a fr-original-style="" href="https://www.instagram.com/ecemanav/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Ece</a> (Manav)’nin Glogauer Straße’den Maybachufer Köprüsü’ne doğru mahallesinde yürürken yaşam alanlarımıza, buradaki rutinlere, üretimlere, etkileşimlere ve örüntülere götürdüğü dikkati ve sonrasında belleğinden dökülenler ile gelecekte olabileceklere duyduğu heyecanla oluşan “PROEM”: Proem, poetry, ensemble. Yaşam alanlarımız karşılaşmalar arasındaki örüntülerin peşinde ve yeni örüntülerin teşvikçisi olacak sergi, 24-28 Temmuz’da Berlin’de Kreuzberg’te bir art residency olan <a fr-original-style="" href="https://www.instagram.com/glogauair/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">GlogauAIR</a>’da. Öncesinde Ece’yle Soli’nin de medya partneri olduğu serginin küratöryel sürecine, etkinlik programına ve FREYAalt’ın oluşum, kuruluş demek pek doğru olmayacak, süreciyle nasıl bağlantılar içerdiğinde dair konuşuyoruz.Elif Bayram: FREYAalt’ın oluşum sürecinden bahseder misin?Ece Manav: Çukurcuma’da yaşananlar, ki bu satırları okuyacak ve oradaki mekana bir kez olsun uğramış tüm dostlarda bu bir şey ifade edecektir, her şeyin tohumu oldu. “Mükemmel olmayan” galeri mekanımız, bembeyaz ve boş apartman dairesi; hepimizin öğrenme, kaynaşma ve üretim alanı, Freya’nın da ruh ve metodunun oluştuğu ve vizyonunun köklendiği yerdi. Tüm yollar bizi hâlâ oraya çıkarıyor. Bu yaklaşım, hayatlarımızdaki bir zaman dilimini ya da anıları ilahlaştırmaktan değil, hatırlamak ve takdir etmekten geliyor. Bu dönemi cebimize koyduktan sonra, biraz durup 2024 projeksiyonumuzu çizmek ve hislerimizi tartmak istedik, pusulamız hep bu oldu. Ekipten herkesin gördüğü güzel projeleri, yeni fikirleri, destek programlarını attığı, bunları hanemizde biriktirdiğimiz bir dönemden sonra tam kabuk değiştirerek başta çizdiğimiz vizyon, bu yaz itibarıyla aksiyona dönüşmeye başladı: Yani FREYAalt’ın ev sahibi, misafir veya katılımcı rollerinden birini veya birkaçını üstlenerek hareket halinde olması.Elif: FREYAalt’ın Berlin’le nasıl bir bağı var?Ece: FREYAalt’ın etrafındaki emek verenlerin yaşadığı ve ürettiği şehirleri gözeterek söylemek gerekirse FREYAalt’ın birçok şehirde var olan ya da potansiyel bir bağı var aslında. Öğrenmek ve tanışmak için farklı dinamiklere girmeye ve kendimizi yeni sularlara atmaya hepimiz hevesliyiz.&nbsp;FREYAalt ile Berlin’in bağı, ister istemez benim burda yaşamamdan geliyor. Geçtiğimiz yıl da ufak tefek etkinlik ve kürasyonlarla Berlin’de varlık göstermeye başlamıştık. Onlar da bu yılın tohumu olmuş, şimdi eklemlenerek yayılıp yeni ilişkiler kuruyor, işbirlikleri doğuyor, Berlin metropolünün uluslararası sanatçıları Türkiye’deki gibi organik bir parçamız haline geliyor, bebek adımlarla genişliyoruz. Konu benden geçmiş durumda.&nbsp;Elif: Kreuzberg’te bir art residency olan GlogauAIR’da 24-28 Temmuz tarihinde FREYAalt, “PROEM” sergisiyle tekrar Berlin’le bir ilişki kuracak. “PROEM” neleri, kimleri, nasıl bir alanda bir araya getirmeyi ve karşılaştırmayı amaçlıyor?&nbsp;Ece: Berlin’de kapsamlı bir proje yapmak ajandamızdaydı. GlogauAIR’la yollarımız kesişti ve müthiş bir heyecan ve merakla oluşumumuzu tanımak istediler. FREYAalt’ın hikayesi onlara yapacağımız proje önerisinin kendisi oldu.&nbsp;Ardından tabii düşünme ve proje yaratım süreci başlıyor. GlogauAIR’ın sokağı neredeyse her gün geçtiğim bir yer, aynı çevrede oturuyorum. Bir anda geldi zaten, rüzgar gibi, benim anlatmak istediğim bir hikayem var buralardan geçerken. “PROEM” için küratör rolüne bürünmemde elbette “gelişmekte olan sanatçılar” diye bahsettiğimiz odağımızın hepimizi kapsıyor olması var. Hayatımda kendi bağımsız kürasyon çalışmalarımı geliştirdiğim bir dönemde, kurucu ortak şapkamın yanına bu proje özelinde küratör şapkasını da eklemiş oldum. Bazı alanları konforlu, bazılarıysa yeterince çetrefilli olan bu işte kimleri bir araya getireceğim yine çok içgüdüsel ilerledi. Stratejik planlar yapmadım açıkçası, biri kalbime düştü diğeri zihnime, bir kısmı da bu düşüşler dolayısıyla algoritmama. Etrafında toplandığımız konunun doğurganlığı ve feminist tarafları sebebiyle bir de baktım, hatta şaşırmadım da, bir araya gelen ekip ağırlıklı FLINTA sanatçılardan oluşuyor. Hem de Istanbul, Berlin ve Brüksel ekseninde. Yaşadığım, beni oluşturan bu şehirlerden, çeşitli zamanlarda hayatıma girmiş insanları birlikte inşa ettiğimiz sanatsal ifade ve çatının altında bir araya getiriyor “PROEM”. Yaşadığım muhitte, Berlin’in kültür füzyonun en kuvvetli yaşandığı sokaklardan birinde, harika bir art residency ve ikonik bir bina (Pergamon Museum’un mimarı Ludwig Hoffmann 1896’da tasarlamış) ve çok keyifli bir bahçede birkaç güne buluşuyoruz.Elif: Serginin küratöryel araştırma sürecinden bahseder misin? Bu süreçte “PROEM” ismi nasıl ortaya çıktı? “PROEM”in senin için tanımları ve çağrışımları neler?Ece: Yine Glogauer Straße’den Maybachufer köprüsüne bağlandığım günlerden birinde, zihnim meşguldu, bir şeyler gıdıklıyordu beni. GlogauAIR’ın karşı kaldırımından geçiyordum (ki burayı mekanla tanışana kadar hep devlet kütüphanesi sanıyordum) ve aynı anda hem kamusal alanda, sokakta bulunmaya dair hem de Ece olarak benim sosyal-ortak yaşam alanımıza ne kattığım, çeşitli zaman ve durumlarda büründüğüm rol ve hislere dair çok fazla duyguyu bir arada yaşadığım bir an oldu. Sergide nelerle oynayacağımız belli oldu o esnada. Yaşam alanlarımız, buralarda yarattığımız, kopyaladığımız, sonra da paylaşmaya başladığımız rutinler ve örüntüler; her gün sokağa çıkarken yanımızda taşıdığımız modumuz, karakterimiz ve travmalarımız (aynı bir ilişkiye ve arkadaşlığa başlarken hepsiyle geldiğimiz gibi), beraberinde gelen duygu durumları, bir şeylerin parçası hissetmek, benimsemek veya bunların hiçbirini tiye almamak ya da tam tersleri… Sokak dediğin yer devamlı sonsuz molekülün çarpıştığı bir alan, hem fiziki hem duygusal boyutta. Bizi çevreleyenleri fark ediyor muyuz? Yoksa zaten “hep ordalar” diye biraz garantiye almışız da görmezden mi geliyoruz? Bunu bir güç unsuru görmeksizin, gölgesinde beklediğin ağaçtan kahve molası verdiğin köşeye kadar hepsi zamanın bir yerinden yakalayarak senin, benim, bizim ürettiğimiz şeyler. Beni çeperine alan sistem, hepimizin hikayelerinin çarpışmasından oluşuyor. Bunu hatırlamak için “PROEM”. Etrafımızdaki enstantanelerin varlığı var, bir de onların kabulü. Geçicilik burada uçup giden bir ifade değil, aksine hareketin yankılarını duymaya çalışmak mesele. Bunu unuttuğumuzda, fark ediyorum ki ya kendimizi ya da kendimiz gibi olmayanları soyutlama/ötekileştirme girişiminde bulunuyoruz. Öteki olumsuz tınlıyor belki birçoğumuza. Ne demek gerçekten? Tüm bu unsurlar, hepimiz, bir öteki değil miyiz? Tüm ötekiler ve hikayeleri bir araya gelince birlikteliği, sokağı, sistemi yaratmıyor mu? Aitlik veya yabancılık duygularını spektrumun iki ucu olarak ele aldığımızı varsayalım, birbirlerinden çok farklılar mı, yoksa aynı kazanda kaynayabilirler mi?&nbsp;Proem’in anlamı önsöz. Kelime anlamının yanı sıra bana fonetik olarak “prologue” (yine önsöz, girizgah anlamlı), “poetry” (şiir), “ensemble”ı (birliktelik) çağrıştırıyor. Bu 5 günlük deneyimi, &nbsp;bu &nbsp;çağrışımların bir derlemesi olarak yaratıyoruz.&nbsp;Elif: Sergideki sanatçılar, pratikleri ve mahalle arasında nasıl ilişkiler kuruyor?Ece: Etrafında bir araya geldiğimiz kavramlar, bilinçli veya bilinçdışı olarak her birimizin konusu. Sergi 12 sanatçının yerleştirme, video, kısa film, ışık enstalasyonu, heykel, görsel-metin bazlı haritalandırmalar ve bir kamp müdahalesi gibi çeşitli pratiklerden oluşuyor. Kimilerinin çok kişisel kimilerininse çok daha kolektif çalışmalarıyla bellek arkeolojisi yaptığı bir ortaklık var diyebilirim. Bu belleğe bir de mekanın kendisi dahil oluyor ki GlogauAIR’la yaptığımız işbirliğinin derinleşmesini çok önemsedik. Sanatçı ağırlama programıyla orada yaşayan sanatçılarla tanışmak, kültür ve deneyim transferine alan yaratmak için içerikler de çalıştık. En güzel kısmıysa, sergi sanatçılarından ikisi daha önce GlogauAIR’ın sanatçı programında yer almış isimler. Bu proje için tanışıp kürasyona dahil ettiğim, biri Arjantin/İtalya asıllı diğeriyse ABD’den program için ilk kez Berlin’e gelmiş, burda pratikleri keşfedilip fırsatlar doğunca buraya yerleşmiş sanatçılar. “PROEM” için Berlin hikayelerinin başladığı yere iade-i ziyaretlerini bizimle yapacaklar.Elif: “PROEM” Maybachufer’le nasıl konuşuyor? Bu mahallede nasıl yeni alanlar açmayı ve ağlar kurmayı hayal ediyor?&nbsp;Ece: Tasarımlarımızı bastırdığımız ozalitten birlikte etkinlik düzenlediğimiz lokallere kadar herkes Kreuzberg’in bir bölgesinden. Onun dışında kurguladığımız iletişimde Kreuzberg’in dinamiklerini, ekibin karma yapısını, FREYAalt’ın önceliklerini göz önünde bulundurduk. FREYAalt uluslararası bir yapı artık ama özünde İstanbullu. Mekanımız da her şeyin öyle ortasında ki burda geçireceğimiz birkaç günün (yankıları geliyor) yaratabileceği yeni çekim yasalarının peşindeyim. Tüm bilgileri İngilizcenin yanı sıra Türkçe de hazırlıyoruz. Berlin’de daha önce hiçbir sanat etkinliğinde Türkçe metin ve açıklama görmedim, sanatçılar Türk de olsa. Şehirdeki yüz binlerce Türk’ten yolumuzun daha önce kesişmediği, Türkçe açıklamayı bir davet olarak kabul edip sergiyi gezmek isteyecek birileri olur belki, ne güzel olur. İçeride ise hepimiz başından sonuna kadar orada olacağız; Almanca, İngilizce ve Türkçe etkileşimlere.Elif: Serginin etkinlik programından bahseder misin?Ece: Etkinlik programı biraz beklenmedik oldu, başta böyle bir planım yoktu. Sanırım son anda eski festivalcilik kaslarım uyandı, dediler ki yetmez. Böyle bir mekana ve dış avluya sahipken hakkını vermek, kullanmak da istedim. Her güne performans, atölye, dinleme, küratör turları, kısa film gösterimi gibi çeşitli aktivitelerin olduğu samimi bir program hazırladım. Programda yer alan tüm sanatçılar gönüllü bir şekilde hikayeye ısınıp projeye katkı sağlamak isteyenlerden oluşuyor. Tamamen bağımsız ve sponsorsuz bir proje “PROEM”. Herkesin yetenekleri ve özverisiyle bu kadar kapsamlı olabildi.&nbsp;Girişler 4 gün boyunca bağışla olacak, ortalama 10 euro’luk bir katkı önerisiyle. Kurduğumuz mini sistemle de bu katkıyla kapılarımız 4 gün, tüm etkinliklere katılım sağlanabilecek şekilde açık olacak. Bir giden bir daha gelsin, koklasın, kendi de sinsin, kaynaşalım, konuşalım istiyoruz. Gün gün inşa edeceğiz beraber. Çok heyecanlıyım doğrusu! Yarın itibarıyla ekip bir bir geliyor Berlin’e.

Çukurcuma’dan Maybachufer’e: FREYAalt kurucu ortağı Ece Manav’la FREYAalt’nın son sergisi “PROEM” üzerine.

Glogauer Straße üzerinde karşılaşmalar ve bellek arkeolojisi

<a fr-original-style="" href="https://www.instagram.com/bawerdoganay/?hl=en" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Bawer Doğanay</a>, resimlerinde canlı renkler ve dikkat çekici kompozisyonlarla izleyicilerinin işlerini tanıdığı bir sanatçı. Eserlerindeki renklerin zenginliği, yoğun bir veri toplama ve işleme sürecinin ürünü olarak ortaya çıkıyor. Mardinli sanatçı, Mardin’den izler taşıyan tarihî yapıları, taş süslemeleri ve motifleri gerçek ile fantastik unsurları harmanlıyor. Sanatçının işleri, ilk bakışta neşeli ve renkli bir dünya sunuyor gibi görünse de daha derin bir inceleme onların aslında oldukça ekspresif, hırçın ve içsel bir anlatıma sahip olduğunu ortaya koyuyor. 6. Mardin Bienali’nde bu sefer eserlerinde ilk kez çocukken bağ kurduğu kırlangıçları konu ediniyor. Bawer, Mardin'le ilişkisini, ilham kaynaklarını ve üretim sürecini anlatıyor.Elif Bayram: Mardin senin için neresidir; fiziksel, coğrafi ve duyumsal sınırları nerede başlar?Bawer Doğanay: Mardin’in sınırları benim için masallarla başlıyor. Burada Güzel Sanatlar Fakültesi Resim bölümünde okudum ve Şahmaran masalı benim için bir başlangıç oldu. Murathan Mungan’ın hayatından kesitleri ve Mardin’de yaşadığı dönemleri anlattığı kitaplarıyla ve Yaşar Kemal’in betimlemeleriyle beslendim.EB: Bawer’in Mardin’le nasıl bir ilişkisi var?BD: Bawer’in Mezopotamya Ovası ve gökyüzüyle bir ilişkisi var. Burada mevsimsel döngüleri, gece ve gündüzün farkını ve bunun gökyüzü ve ovayla ilişkisini, değişimleri ve farklılıklarını gözlemliyorum. Bunlar beni besleyen görseller.EB: Mardin, sanat pratiğinde kendini nasıl gösteriyor? Resimlerinde kullandığın motifler, tarihi yapılar ve doğa manzaraları gibi somut araçların ve kurmacalarındaki nüanslar üzerinden senin Mardin’ini nasıl okuyabiliriz?BD: Kullandığım motifler, tarihî yapılar tamamen benim burada, Mardin’de maruz kaldığım unsurlar. Yaşadığım yer eski bir ev, yürüdüğüm yollar, sokaklar, taş motifler… Her gün gördüğüm unsurlar bunlar ve resimlerimde çok etkili oluyor çünkü ben aynı zamanda gündelik olanı inceliyorum.EB: Yüksek lisans tezine ithafen, Türkiye’de sanatçı aktivizminin etki alanını nasıl değerlendiriyorsun?BD: Yüksek lisans tezimin çıkış noktası Mardin, Nusaybin, Sur ve Cizre’deki hendek olayları ve bu toplumsal olaylara sanatçıların tepkileriydi. Bunların üzerinden yola çıktım ve daha evrensel bir dile dönüştü. Toplumsal olaylara sanatçıların tepkilerini ve katkılarını araştırdığım bir tez haline geldi.Türkiye’de etkili bir sanatçı aktivizmi var. Bunu daha önceki yıllarda Gezi olaylarında ve birkaç şehir direnişinde görebiliyoruz. Bu anlamda etkili bir sanatçı aktivizminin mevcut olduğunu söyleyebiliriz ama ağır baskılara maruz kalınıyor.EB: Mardin Bienali’nin bu yılki teması “Daha Uzaklara” sana ne anlatıyor? Bu kapsamda “daha uzaklara” bakma niyeti, hatta bienalin kendisi bir direniş sayılabilir mi?BD: “Daha Uzaklara” bana Mezopotamya Ovası’nın görüntüsünü çağrıştırıyor. Cümle olarak da politik bir cümle gibi görünüyor bana ve aktivist tavrın etkisini hissettiriyor. Mezopotamya Ovası’ndan daha uzaklara bakmak, Ortadoğu’ya, oradaki kaosa bakmak gibi hissettiriyor.EB: 6. Mardin Bienali kurumsal destekçilerinden Beylerbeyi için gökyüzünün dansçıları kırlangıç motifleri çalıştın. Mardin’de kırlangıçlarla nasıl bir ilişkin var, bu yaratım sürecine nasıl yansıdı?BD: Kırlangıçlarla tanışıklığım eskiye, küçüklüğüme dayanıyor. Daha önce de bu motifi çalışıyordum, resimlerimde yer veriyordum. Markayla bir araya gelirken de atölyemde kırlangıç motiflerinin yer aldığı çalışmalarım üzerinde yoğunlaştık ve bir önceki bienalde kırlangıçlarla yaşadığım anları da anlattım. Kırlangıcın çok uzaklara gidebilmesi, hızı, devinimi ve yarattığı enerjiyle bir yaratım sürecimiz oldu.EB: Çocukluğunda ya da yakın geçmişte hafızana kazınmış, süreç içinde anımsadığın bir kırlangıç hikayesi var mı?BD: Kırlangıçlar mart ayında Mardin’e gelmeye başlarlar ve yaz sonuna doğru giderler. Çocukluğumda evlerin içine kırlangıçlar doluşurdu, yuva yaparlardı ve her sene onların gelmesini beklerdik. Bizim için ulaşılması çok zor bir canlıydı; hem çok hızlı hem çok çevik ama aynı zamanda da evin içindelerdi. Bu tezat bir taraftan çok keyifli ve kutsal bir yerdeydi. Asla yuvalarına dokunulmaz ve bozulmazdı.Kırlangıçlarla ilgili en önemli anım bir önceki Mardin Bienali’ndeki karşılaşmamdı. Sergim için 20-30 yıldır girilmemiş bir mekana girdim. Camı, penceresi açık bir yerdi. İçeriyi temizlemeye başladığımda kırlangıçların buraya yuva yaptığını gördüm. Ben sergiyi kurarken onlar da sergi mekanında hızla, devinimle dönmeye başlıyorlardı. Orada bana çok güzel bir enerji yüklediler. Sergi başladıktan sonra yavruları oldu, çoğaldılar ve bir arada bir sergi süreci geçirdik beraberce.EB: Bu defa kırlangıçlar senin için nasıl bir temsiliyet içinde?BD: Bu defa kırlangıçları gökyüzünde izleme üzerine düşündüm. Mardin’de bütün evler sonsuz gökyüzü ve ovaya bakar. Bu yıl için kırlangıçları bu sonsuz gökyüzü ve ova birlikteliğinde gözlemleme şansı buldum. Geçen yıl sergi mekanında yaşadığım o süreç de çok etkili oldu. Bu defa kırlangıçların gelişini kutlamak ve izlemekle geçiriyorum zamanımı.

Kırlangıçlar, tezatlar, ova ve gökyüzü arasındaki her şey üzerine.

Bawer Doğanay’la Mezopotamya Ovası’ndan daha uzaklara bakmak

Mardin'in göklerinde kırlangıç formunda uçurtmalar çırpınıyor, rüzgarda özgürce süzülüyor... Bu uçurtmaların arkasındaki isim <a fr-original-style="" href="https://www.instagram.com/zahit.mungan/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Zahit Mungan</a>. Çocukluğundan beri uçurtmalara olan hayranlığıyla, uçurtma uçurmanın ötesine geçerek onları tasarlayan, üreten ve bu tutkusunu dünyayla paylaşan bir sanatçı. 6. Mardin Bienali'nde buluştuğumuz Zahit'ten uçurtma yapımına dair tutkusunu ve deneyimlerini dinliyor, zihnimizde Mardin semalarına uzanan yeni bir pencere açıyoruz.&nbsp;Elif Bayram: Mardin’de göğe ve Mardin’e gökyüzünden bakan biri olarak Mardin’i hiç bilmeyen birine nasıl anlatırsın, nicedir Mardin?Zahit Mungan: Özellikle baharın gelmesiyle Mardin’de zamanımızı avlularda ve damlarda geçirmeye başlarız. Tüm aktivitelerimizi buralarda yaparız. Mardin’in göğünde ise taklacı güvercinler eksik olmaz. Yine baharın gelmesiyle her yaştan insan uçurtma uçurur, bu geleneklerden biridir. Gündoğumu ve günbatımı saatlerinde, akşamüstlerinde kırlangıçlar uçmaya başlar. Kartallar ve şahinler de zaman zaman görülür. Mevsim geçişlerinde turnaları da göç ederken görebilirsiniz.EB: Mardin’le nasıl bir ilişkiniz var? Yıllar içinde edindiğin meslekle ve sanatınla bu ilişki nasıl dönüştü?ZM: Eski Mardin’de büyüdüm. Eski Mardin, tarihî bir yerleşim içinde, birçok kültürle ve inançla bir arada yaşadığımız bir yer. Uçurtma uçurmak için de çok elverişli. Kıyaslama yapacak olursan örneğin Gökçeada’da, Datça’da rüzgar çok şiddetlidir ya da Kapadokya’da, Urfa’da ise rüzgar azdır. Rüzgarın az olması da çok olması da uçurtma uçurmayı engeller. Mardin için bir gelenek olan uçurtma, benim için tutkuyla yaptığım bir hobiyken, festivaller, etkinlikler ve atölyelerle yıllar içinde bir mesleğe dönüştü. Doğup büyüdüğüm evi atölyeye çevirdim. Uçurtma serüvenim ve Mardin’le ilişkim böylece birbirini besleyen bir şeye dönüştü.EB: Uçurtmalarla çalışmaya başladığında Mardin’e dair daha önce bilmediğin neler öğrendin?ZM: Mardin rüzgarına hakim olmayı öğrendim. Örneğin kuzeyden rüzgar geldiği zaman uçurtmanın uçmadığını öğrendim. Böylece rüzgarın yönüne, güneyden mi kuzeyden mi estiğine, şiddetine hakim olmayı da kavradım.&nbsp;EB: Biraz daha geri saralım. Uçurtmaya ilginin çocuk yaşlarda başladığını söylemiştin. O zamanlar uçurtmalar senin için neyi temsil ediyordu, gökyüzünde gördüğün ilk uçurtmayı hatırlıyor musun?ZM: Beş yaşındayken avluda gökyüzündeki uçurtmaları seyrettiğimi hatırlıyorum. Tabii o zaman uçurtmaya ulaşamıyordum. Herkesin yaptığı gibi poşete ip bağlayarak, ilk uçurtma deneylerimi yapıyordum. Uçurtma bu anlamda benim için özgürlüğü temsil ediyor.EB: Uçurtmaları tasarlama sürecinde doğaçlama mı davranıyorsun, bir sonraki uçurtma tasarımına nasıl karar veriyor ve başlıyorsun?ZM: Bir uçurtma yapmaya başladığımda onun hayalini kurmuş oluyorum, bu hayali belki üç yıl önce belki de bir ay önce kurmuş olabilirim. Yapım aşamasına geçtiğimde de büyük bir heyecan, büyük bir sabırsızlık hissediyorum. Bitirdiğim zaman hemen demek istiyorum çünkü hayal ettiğim, büyük emek verdiğim uçurtmanın özellikle ilk havalanışı beni çok mutlu ediyor. Sonra başka bir uçurtma için heyecanlanmaya devam ediyorum.EB: Uçurtma yaparken hangi malzemeler kullanılıyor? Mardin’de özel olarak tercih edilen bir malzeme var mı?ZM: Uçurtma sayesinde birçok yurtiçi, yurtdışı festivale davet edildim ve birçok ülkeye gittim. Coğrafyanın yapısına göre nelerin değiştiğini gördüm. Örneğin Uzakdoğu’da bambu çok yaygın, dolayısıyla uçurtmalar çoğunlukla bambudan yapılır. Avrupa’ya gittiğinizde daha gelişmiş, fiberglas, fiberkarbon gibi malzemeler kullanıldığını görürsünüz. Mardin’de ise kavak vardır. Özellikle Savur ilçesinde büyük bir kavak üretimi yapılır, hatta ihraç edilir. Bu malzeme bol ve ulaşılabilir olduğu için uçurtmada da bu kullanılıyor.EB: Mardin’de nasıl bir uçurtma geleneği var? Yıllar içinde nasıl bir değişim gözlemledin?ZM: Eskiden Mardin’de uçurtmacılık daha yaygındı. Hiç unutmuyorum, 2002 yılında aynı anda 120 tane uçurtma saymıştım gökyüzünde. Bir festival organize edilse bu kadar göremezsiniz. Bugünlerde Eski Mardin bölgesi turizm sebebiyle değişti, her yer otele ve kafeye dönüştü. Bu da insanların yeni yerleşim yerlerine göç etmesiyle sonuçlandı. Turizmin faydası olduğu gibi zararı da oldu bu anlamda. İnsanlar buradan göç edince, çocuk nüfusu da azalıyor. Çocuk nüfusu azalınca uçurtma uçuranların sayısı da azalıyor. Eski Mardin’de artık uçurtma uçuran çok fazla kimse kalmadı. Yeni yerleşim alanında da dört duvarın arasında büyüyen çocukların uçurtma uçurma imkanı olamıyor.EB: Bu kültürü korumak için başlattığın Mardin Uluslararası Uçurtma Festivali’nin hikayesinden bahseder misin? Mardin’e ve uçurtma kültürüne nasıl katkı sağladı?ZM: 2006 yılında birkaç arkadaşımla uçurtma etkinlikleri düzenledik. 2009’da bu etkinlikler ilk Ulusal Uçurtma Festivali’ne dönüştü. Daha sonra Mardin Müzesi, valilik ve belediyeyle birlikte 2016’da ilk Uluslararası Uçurtma Festivali’ni yaptık. Bu festival üç yıl boyunca devam etti fakat araya pandemi girdikten sonra tekrar başlayamadık. Umarım bu festivali şehre geri kazandırabiliriz. Festivalle bir geleneği tekrar gündeme getiriyoruz. Çocuklar kendi uçurtmalarını yapıyor, damlara çıkıp uçurtma uçuruyorlar. Turizmi de olumlu anlamda etkiliyor, şehrin kalkınmasına katkı sağlıyor.EB: İşi gökle ve göğe bakmak olan biri olarak Mardin semalarındaki kuşlara dair bunca zamandır neler gözlemledin? Özellikle bahar ve yaz aylarında göğün ikindi vakti dansçıları kırlangıçlara dair hikayelerin var mı?ZM: Sanırım sekiz yaşındaydım. Bir uçurtma yapmıştım, malzeme olarak ne kullandığımdan tam olarak emin değilim aslında. Burada yorgan ipi olarak bildiğimiz bir iple uçurtmamı uçurmuştum. Kırlangıçlar sürekli uçurtmamın ipinin etrafında uçuyorlardı, o ipten çok hoşlanıyorlardı. İpin kokusundan mı yoksa başka bir özelliğinden mi bilmiyorum. Sonunda kırlangıçlardan biri uçurtmamın ipine takıldı. Uçurtmayı indirdim ama kırlangıcı iplerden kurtaramadım. Bir kırlangıç gördüğümde aklıma bu gelir. Hâlâ da kanatlı hayvanlara dokunamam.EB: 6. Mardin Bienali’nin temasıyla bağlantılı olarak Beylerbeyi işbirliğinde kırlangıç formunda uçurtmalar tasarladın. Evi gök olan bir canlıyı gökyüzünde farklı bir formda hayal etme ve tasarlama sürecinden bahseder misin?ZM: Öncelikle kırlangıçların yapısını inceledim. Tabii yıllardır edindiğim tecrübe ve birikimle uçurma için tasarladığım belli formlar var. Bilgisayar ortamında tüm bu girdilerle çalıştım ve çizimleri yaptım. Bunları ölçeklendirdim ama sonuçta bilgisayarda yapılan çizimin uçup uçmayacağını denemeden bilmek zor. Önce daha küçük boyutta çalıştım ama ebat küçük olduğu için rüzgar alma sorunu oldu. Uçurtmalar küçüldükçe dengeli uçmakta zorlanır. Daha sonra ebatı biraz büyüttüm ve tekrar denedim ancak bu sefer de denge problemi yaşadım, denge ipi için çözümler yarattım ve üçüncü deneme için varolan ölçüleri yakaladım. Bu ölçüde karar kıldıktan sonra önce yedi tane yaptım ve denedim. Daha sonra aşama aşama denemeler yaparak sayıyı 20’ye çıkardım.Her yaptığım uçurtmayı, az rüzgar, orta şiddetli rüzgar ve şiddetli rüzgarda ayrı ayrı teste tâbi tutuyorum. Uçurtmanın hangi rüzgar aralığında uçtuğunu bilmem gerekiyor. 20 tane yaptıktan sonra Almanya’dan getirdiğim, balıkçıların da kullandığı özel bir mekanizma olan fırdöndüleri denemeye başladım. Bunlar yaklaşık olarak 60 kilogram kaldırma gücündeydi ama rüzgarın gücüne dayanamadılar. Bu yüzden araştırmalarım sonucu 100 kilogramlık fırdöndüler getirdim ve sonuca ulaştım. &nbsp;EB: Uçurtmalarını gökyüzünde görmeden önce daha uzakları düşleyelim. 6. Mardin Bienali’nin incelediği tema “Daha Uzaklara”, bir uçurtma sanatçısı olarak senin zihninde hangi soruları uyandırıyor?ZM: Mezopotamya’nın engin denizlerine benzer hayallerimiz, birbirlerine bu kadar uzak inançların, birbirlerine bu kadar yakın yaşamış insanların uzakları Mardin’e yakın etmesi bu coğrafyanın büyüleyici olmasıyla mı alakalıdır?

Mardin'in sokaklarından gökyüzüne ve daha uzaklara uzanıyoruz. Zahit Mungan ile ayaküstü sohbetteyiz.

Zahit Mungan’la uçurtmanın peşinde

Those who set up the tables we've missed, turning distant homes into their own "dükkans" with shared longings and the universal language of food. Ali and Mustafa's Dükkan in London tells a tale of migration, cuisine, and community.