Her gün geçip gittiğimiz o caddeye, gölgesinde dinlendiğimiz ağaca, belleğimizde yer etmiş o banka; rutinlerimize, örüntülerimize dönüp bir daha baksak neler bulurduk? Neleri arardık? Gündemimiz 2022’de Çukurcuma’da bir apartman dairesinde kolektif bir çabayla genç yaratıcıların ihtiyaçlarına ve tutkularına cevap vermek üzere ortaya çıkan inisiyatif ve sanat odaklı oluşum <a fr-original-style="" href="https://www.instagram.com/freyaalt_/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">FREYAalt</a>’ın Berlin’deki yeni sergisi. Serginin küratörü ve FREYAalt kurucu ortağı <a fr-original-style="" href="https://www.instagram.com/ecemanav/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Ece</a> (Manav)’nin Glogauer Straße’den Maybachufer Köprüsü’ne doğru mahallesinde yürürken yaşam alanlarımıza, buradaki rutinlere, üretimlere, etkileşimlere ve örüntülere götürdüğü dikkati ve sonrasında belleğinden dökülenler ile gelecekte olabileceklere duyduğu heyecanla oluşan “PROEM”: Proem, poetry, ensemble. Yaşam alanlarımız karşılaşmalar arasındaki örüntülerin peşinde ve yeni örüntülerin teşvikçisi olacak sergi, 24-28 Temmuz’da Berlin’de Kreuzberg’te bir art residency olan <a fr-original-style="" href="https://www.instagram.com/glogauair/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">GlogauAIR</a>’da. Öncesinde Ece’yle Soli’nin de medya partneri olduğu serginin küratöryel sürecine, etkinlik programına ve FREYAalt’ın oluşum, kuruluş demek pek doğru olmayacak, süreciyle nasıl bağlantılar içerdiğinde dair konuşuyoruz.Elif Bayram: FREYAalt’ın oluşum sürecinden bahseder misin?Ece Manav: Çukurcuma’da yaşananlar, ki bu satırları okuyacak ve oradaki mekana bir kez olsun uğramış tüm dostlarda bu bir şey ifade edecektir, her şeyin tohumu oldu. “Mükemmel olmayan” galeri mekanımız, bembeyaz ve boş apartman dairesi; hepimizin öğrenme, kaynaşma ve üretim alanı, Freya’nın da ruh ve metodunun oluştuğu ve vizyonunun köklendiği yerdi. Tüm yollar bizi hâlâ oraya çıkarıyor. Bu yaklaşım, hayatlarımızdaki bir zaman dilimini ya da anıları ilahlaştırmaktan değil, hatırlamak ve takdir etmekten geliyor. Bu dönemi cebimize koyduktan sonra, biraz durup 2024 projeksiyonumuzu çizmek ve hislerimizi tartmak istedik, pusulamız hep bu oldu. Ekipten herkesin gördüğü güzel projeleri, yeni fikirleri, destek programlarını attığı, bunları hanemizde biriktirdiğimiz bir dönemden sonra tam kabuk değiştirerek başta çizdiğimiz vizyon, bu yaz itibarıyla aksiyona dönüşmeye başladı: Yani FREYAalt’ın ev sahibi, misafir veya katılımcı rollerinden birini veya birkaçını üstlenerek hareket halinde olması.Elif: FREYAalt’ın Berlin’le nasıl bir bağı var?Ece: FREYAalt’ın etrafındaki emek verenlerin yaşadığı ve ürettiği şehirleri gözeterek söylemek gerekirse FREYAalt’ın birçok şehirde var olan ya da potansiyel bir bağı var aslında. Öğrenmek ve tanışmak için farklı dinamiklere girmeye ve kendimizi yeni sularlara atmaya hepimiz hevesliyiz.&nbsp;FREYAalt ile Berlin’in bağı, ister istemez benim burda yaşamamdan geliyor. Geçtiğimiz yıl da ufak tefek etkinlik ve kürasyonlarla Berlin’de varlık göstermeye başlamıştık. Onlar da bu yılın tohumu olmuş, şimdi eklemlenerek yayılıp yeni ilişkiler kuruyor, işbirlikleri doğuyor, Berlin metropolünün uluslararası sanatçıları Türkiye’deki gibi organik bir parçamız haline geliyor, bebek adımlarla genişliyoruz. Konu benden geçmiş durumda.&nbsp;Elif: Kreuzberg’te bir art residency olan GlogauAIR’da 24-28 Temmuz tarihinde FREYAalt, “PROEM” sergisiyle tekrar Berlin’le bir ilişki kuracak. “PROEM” neleri, kimleri, nasıl bir alanda bir araya getirmeyi ve karşılaştırmayı amaçlıyor?&nbsp;Ece: Berlin’de kapsamlı bir proje yapmak ajandamızdaydı. GlogauAIR’la yollarımız kesişti ve müthiş bir heyecan ve merakla oluşumumuzu tanımak istediler. FREYAalt’ın hikayesi onlara yapacağımız proje önerisinin kendisi oldu.&nbsp;Ardından tabii düşünme ve proje yaratım süreci başlıyor. GlogauAIR’ın sokağı neredeyse her gün geçtiğim bir yer, aynı çevrede oturuyorum. Bir anda geldi zaten, rüzgar gibi, benim anlatmak istediğim bir hikayem var buralardan geçerken. “PROEM” için küratör rolüne bürünmemde elbette “gelişmekte olan sanatçılar” diye bahsettiğimiz odağımızın hepimizi kapsıyor olması var. Hayatımda kendi bağımsız kürasyon çalışmalarımı geliştirdiğim bir dönemde, kurucu ortak şapkamın yanına bu proje özelinde küratör şapkasını da eklemiş oldum. Bazı alanları konforlu, bazılarıysa yeterince çetrefilli olan bu işte kimleri bir araya getireceğim yine çok içgüdüsel ilerledi. Stratejik planlar yapmadım açıkçası, biri kalbime düştü diğeri zihnime, bir kısmı da bu düşüşler dolayısıyla algoritmama. Etrafında toplandığımız konunun doğurganlığı ve feminist tarafları sebebiyle bir de baktım, hatta şaşırmadım da, bir araya gelen ekip ağırlıklı FLINTA sanatçılardan oluşuyor. Hem de Istanbul, Berlin ve Brüksel ekseninde. Yaşadığım, beni oluşturan bu şehirlerden, çeşitli zamanlarda hayatıma girmiş insanları birlikte inşa ettiğimiz sanatsal ifade ve çatının altında bir araya getiriyor “PROEM”. Yaşadığım muhitte, Berlin’in kültür füzyonun en kuvvetli yaşandığı sokaklardan birinde, harika bir art residency ve ikonik bir bina (Pergamon Museum’un mimarı Ludwig Hoffmann 1896’da tasarlamış) ve çok keyifli bir bahçede birkaç güne buluşuyoruz.Elif: Serginin küratöryel araştırma sürecinden bahseder misin? Bu süreçte “PROEM” ismi nasıl ortaya çıktı? “PROEM”in senin için tanımları ve çağrışımları neler?Ece: Yine Glogauer Straße’den Maybachufer köprüsüne bağlandığım günlerden birinde, zihnim meşguldu, bir şeyler gıdıklıyordu beni. GlogauAIR’ın karşı kaldırımından geçiyordum (ki burayı mekanla tanışana kadar hep devlet kütüphanesi sanıyordum) ve aynı anda hem kamusal alanda, sokakta bulunmaya dair hem de Ece olarak benim sosyal-ortak yaşam alanımıza ne kattığım, çeşitli zaman ve durumlarda büründüğüm rol ve hislere dair çok fazla duyguyu bir arada yaşadığım bir an oldu. Sergide nelerle oynayacağımız belli oldu o esnada. Yaşam alanlarımız, buralarda yarattığımız, kopyaladığımız, sonra da paylaşmaya başladığımız rutinler ve örüntüler; her gün sokağa çıkarken yanımızda taşıdığımız modumuz, karakterimiz ve travmalarımız (aynı bir ilişkiye ve arkadaşlığa başlarken hepsiyle geldiğimiz gibi), beraberinde gelen duygu durumları, bir şeylerin parçası hissetmek, benimsemek veya bunların hiçbirini tiye almamak ya da tam tersleri… Sokak dediğin yer devamlı sonsuz molekülün çarpıştığı bir alan, hem fiziki hem duygusal boyutta. Bizi çevreleyenleri fark ediyor muyuz? Yoksa zaten “hep ordalar” diye biraz garantiye almışız da görmezden mi geliyoruz? Bunu bir güç unsuru görmeksizin, gölgesinde beklediğin ağaçtan kahve molası verdiğin köşeye kadar hepsi zamanın bir yerinden yakalayarak senin, benim, bizim ürettiğimiz şeyler. Beni çeperine alan sistem, hepimizin hikayelerinin çarpışmasından oluşuyor. Bunu hatırlamak için “PROEM”. Etrafımızdaki enstantanelerin varlığı var, bir de onların kabulü. Geçicilik burada uçup giden bir ifade değil, aksine hareketin yankılarını duymaya çalışmak mesele. Bunu unuttuğumuzda, fark ediyorum ki ya kendimizi ya da kendimiz gibi olmayanları soyutlama/ötekileştirme girişiminde bulunuyoruz. Öteki olumsuz tınlıyor belki birçoğumuza. Ne demek gerçekten? Tüm bu unsurlar, hepimiz, bir öteki değil miyiz? Tüm ötekiler ve hikayeleri bir araya gelince birlikteliği, sokağı, sistemi yaratmıyor mu? Aitlik veya yabancılık duygularını spektrumun iki ucu olarak ele aldığımızı varsayalım, birbirlerinden çok farklılar mı, yoksa aynı kazanda kaynayabilirler mi?&nbsp;Proem’in anlamı önsöz. Kelime anlamının yanı sıra bana fonetik olarak “prologue” (yine önsöz, girizgah anlamlı), “poetry” (şiir), “ensemble”ı (birliktelik) çağrıştırıyor. Bu 5 günlük deneyimi, &nbsp;bu &nbsp;çağrışımların bir derlemesi olarak yaratıyoruz.&nbsp;Elif: Sergideki sanatçılar, pratikleri ve mahalle arasında nasıl ilişkiler kuruyor?Ece: Etrafında bir araya geldiğimiz kavramlar, bilinçli veya bilinçdışı olarak her birimizin konusu. Sergi 12 sanatçının yerleştirme, video, kısa film, ışık enstalasyonu, heykel, görsel-metin bazlı haritalandırmalar ve bir kamp müdahalesi gibi çeşitli pratiklerden oluşuyor. Kimilerinin çok kişisel kimilerininse çok daha kolektif çalışmalarıyla bellek arkeolojisi yaptığı bir ortaklık var diyebilirim. Bu belleğe bir de mekanın kendisi dahil oluyor ki GlogauAIR’la yaptığımız işbirliğinin derinleşmesini çok önemsedik. Sanatçı ağırlama programıyla orada yaşayan sanatçılarla tanışmak, kültür ve deneyim transferine alan yaratmak için içerikler de çalıştık. En güzel kısmıysa, sergi sanatçılarından ikisi daha önce GlogauAIR’ın sanatçı programında yer almış isimler. Bu proje için tanışıp kürasyona dahil ettiğim, biri Arjantin/İtalya asıllı diğeriyse ABD’den program için ilk kez Berlin’e gelmiş, burda pratikleri keşfedilip fırsatlar doğunca buraya yerleşmiş sanatçılar. “PROEM” için Berlin hikayelerinin başladığı yere iade-i ziyaretlerini bizimle yapacaklar.Elif: “PROEM” Maybachufer’le nasıl konuşuyor? Bu mahallede nasıl yeni alanlar açmayı ve ağlar kurmayı hayal ediyor?&nbsp;Ece: Tasarımlarımızı bastırdığımız ozalitten birlikte etkinlik düzenlediğimiz lokallere kadar herkes Kreuzberg’in bir bölgesinden. Onun dışında kurguladığımız iletişimde Kreuzberg’in dinamiklerini, ekibin karma yapısını, FREYAalt’ın önceliklerini göz önünde bulundurduk. FREYAalt uluslararası bir yapı artık ama özünde İstanbullu. Mekanımız da her şeyin öyle ortasında ki burda geçireceğimiz birkaç günün (yankıları geliyor) yaratabileceği yeni çekim yasalarının peşindeyim. Tüm bilgileri İngilizcenin yanı sıra Türkçe de hazırlıyoruz. Berlin’de daha önce hiçbir sanat etkinliğinde Türkçe metin ve açıklama görmedim, sanatçılar Türk de olsa. Şehirdeki yüz binlerce Türk’ten yolumuzun daha önce kesişmediği, Türkçe açıklamayı bir davet olarak kabul edip sergiyi gezmek isteyecek birileri olur belki, ne güzel olur. İçeride ise hepimiz başından sonuna kadar orada olacağız; Almanca, İngilizce ve Türkçe etkileşimlere.Elif: Serginin etkinlik programından bahseder misin?Ece: Etkinlik programı biraz beklenmedik oldu, başta böyle bir planım yoktu. Sanırım son anda eski festivalcilik kaslarım uyandı, dediler ki yetmez. Böyle bir mekana ve dış avluya sahipken hakkını vermek, kullanmak da istedim. Her güne performans, atölye, dinleme, küratör turları, kısa film gösterimi gibi çeşitli aktivitelerin olduğu samimi bir program hazırladım. Programda yer alan tüm sanatçılar gönüllü bir şekilde hikayeye ısınıp projeye katkı sağlamak isteyenlerden oluşuyor. Tamamen bağımsız ve sponsorsuz bir proje “PROEM”. Herkesin yetenekleri ve özverisiyle bu kadar kapsamlı olabildi.&nbsp;Girişler 4 gün boyunca bağışla olacak, ortalama 10 euro’luk bir katkı önerisiyle. Kurduğumuz mini sistemle de bu katkıyla kapılarımız 4 gün, tüm etkinliklere katılım sağlanabilecek şekilde açık olacak. Bir giden bir daha gelsin, koklasın, kendi de sinsin, kaynaşalım, konuşalım istiyoruz. Gün gün inşa edeceğiz beraber. Çok heyecanlıyım doğrusu! Yarın itibarıyla ekip bir bir geliyor Berlin’e.

Seyahat ve kültür yayını SOLİ, şehirleri ve içindeki farklı kültürel toplulukları araştırmak üzere mahallelere ve mahallelilerin hikâyelerine odaklanıyor. 

Soli, mahallenin esnaflarının, binalarının, sokaklarının, insanlarının hikâyesini anlatıyor.

Soli

Çukurcuma’dan Maybachufer’e: FREYAalt kurucu ortağı Ece Manav’la FREYAalt’nın son sergisi “PROEM” üzerine.

Glogauer Straße üzerinde karşılaşmalar ve bellek arkeolojisi

<a fr-original-style="" href="https://www.instagram.com/bawerdoganay/?hl=en" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Bawer Doğanay</a>, resimlerinde canlı renkler ve dikkat çekici kompozisyonlarla izleyicilerinin işlerini tanıdığı bir sanatçı. Eserlerindeki renklerin zenginliği, yoğun bir veri toplama ve işleme sürecinin ürünü olarak ortaya çıkıyor. Mardinli sanatçı, Mardin’den izler taşıyan tarihî yapıları, taş süslemeleri ve motifleri gerçek ile fantastik unsurları harmanlıyor. Sanatçının işleri, ilk bakışta neşeli ve renkli bir dünya sunuyor gibi görünse de daha derin bir inceleme onların aslında oldukça ekspresif, hırçın ve içsel bir anlatıma sahip olduğunu ortaya koyuyor. 6. Mardin Bienali’nde bu sefer eserlerinde ilk kez çocukken bağ kurduğu kırlangıçları konu ediniyor. Bawer, Mardin'le ilişkisini, ilham kaynaklarını ve üretim sürecini anlatıyor.Elif Bayram: Mardin senin için neresidir; fiziksel, coğrafi ve duyumsal sınırları nerede başlar?Bawer Doğanay: Mardin’in sınırları benim için masallarla başlıyor. Burada Güzel Sanatlar Fakültesi Resim bölümünde okudum ve Şahmaran masalı benim için bir başlangıç oldu. Murathan Mungan’ın hayatından kesitleri ve Mardin’de yaşadığı dönemleri anlattığı kitaplarıyla ve Yaşar Kemal’in betimlemeleriyle beslendim.EB: Bawer’in Mardin’le nasıl bir ilişkisi var?BD: Bawer’in Mezopotamya Ovası ve gökyüzüyle bir ilişkisi var. Burada mevsimsel döngüleri, gece ve gündüzün farkını ve bunun gökyüzü ve ovayla ilişkisini, değişimleri ve farklılıklarını gözlemliyorum. Bunlar beni besleyen görseller.EB: Mardin, sanat pratiğinde kendini nasıl gösteriyor? Resimlerinde kullandığın motifler, tarihi yapılar ve doğa manzaraları gibi somut araçların ve kurmacalarındaki nüanslar üzerinden senin Mardin’ini nasıl okuyabiliriz?BD: Kullandığım motifler, tarihî yapılar tamamen benim burada, Mardin’de maruz kaldığım unsurlar. Yaşadığım yer eski bir ev, yürüdüğüm yollar, sokaklar, taş motifler… Her gün gördüğüm unsurlar bunlar ve resimlerimde çok etkili oluyor çünkü ben aynı zamanda gündelik olanı inceliyorum.EB: Yüksek lisans tezine ithafen, Türkiye’de sanatçı aktivizminin etki alanını nasıl değerlendiriyorsun?BD: Yüksek lisans tezimin çıkış noktası Mardin, Nusaybin, Sur ve Cizre’deki hendek olayları ve bu toplumsal olaylara sanatçıların tepkileriydi. Bunların üzerinden yola çıktım ve daha evrensel bir dile dönüştü. Toplumsal olaylara sanatçıların tepkilerini ve katkılarını araştırdığım bir tez haline geldi.Türkiye’de etkili bir sanatçı aktivizmi var. Bunu daha önceki yıllarda Gezi olaylarında ve birkaç şehir direnişinde görebiliyoruz. Bu anlamda etkili bir sanatçı aktivizminin mevcut olduğunu söyleyebiliriz ama ağır baskılara maruz kalınıyor.EB: Mardin Bienali’nin bu yılki teması “Daha Uzaklara” sana ne anlatıyor? Bu kapsamda “daha uzaklara” bakma niyeti, hatta bienalin kendisi bir direniş sayılabilir mi?BD: “Daha Uzaklara” bana Mezopotamya Ovası’nın görüntüsünü çağrıştırıyor. Cümle olarak da politik bir cümle gibi görünüyor bana ve aktivist tavrın etkisini hissettiriyor. Mezopotamya Ovası’ndan daha uzaklara bakmak, Ortadoğu’ya, oradaki kaosa bakmak gibi hissettiriyor.EB: 6. Mardin Bienali kurumsal destekçilerinden Beylerbeyi için gökyüzünün dansçıları kırlangıç motifleri çalıştın. Mardin’de kırlangıçlarla nasıl bir ilişkin var, bu yaratım sürecine nasıl yansıdı?BD: Kırlangıçlarla tanışıklığım eskiye, küçüklüğüme dayanıyor. Daha önce de bu motifi çalışıyordum, resimlerimde yer veriyordum. Markayla bir araya gelirken de atölyemde kırlangıç motiflerinin yer aldığı çalışmalarım üzerinde yoğunlaştık ve bir önceki bienalde kırlangıçlarla yaşadığım anları da anlattım. Kırlangıcın çok uzaklara gidebilmesi, hızı, devinimi ve yarattığı enerjiyle bir yaratım sürecimiz oldu.EB: Çocukluğunda ya da yakın geçmişte hafızana kazınmış, süreç içinde anımsadığın bir kırlangıç hikayesi var mı?BD: Kırlangıçlar mart ayında Mardin’e gelmeye başlarlar ve yaz sonuna doğru giderler. Çocukluğumda evlerin içine kırlangıçlar doluşurdu, yuva yaparlardı ve her sene onların gelmesini beklerdik. Bizim için ulaşılması çok zor bir canlıydı; hem çok hızlı hem çok çevik ama aynı zamanda da evin içindelerdi. Bu tezat bir taraftan çok keyifli ve kutsal bir yerdeydi. Asla yuvalarına dokunulmaz ve bozulmazdı.Kırlangıçlarla ilgili en önemli anım bir önceki Mardin Bienali’ndeki karşılaşmamdı. Sergim için 20-30 yıldır girilmemiş bir mekana girdim. Camı, penceresi açık bir yerdi. İçeriyi temizlemeye başladığımda kırlangıçların buraya yuva yaptığını gördüm. Ben sergiyi kurarken onlar da sergi mekanında hızla, devinimle dönmeye başlıyorlardı. Orada bana çok güzel bir enerji yüklediler. Sergi başladıktan sonra yavruları oldu, çoğaldılar ve bir arada bir sergi süreci geçirdik beraberce.EB: Bu defa kırlangıçlar senin için nasıl bir temsiliyet içinde?BD: Bu defa kırlangıçları gökyüzünde izleme üzerine düşündüm. Mardin’de bütün evler sonsuz gökyüzü ve ovaya bakar. Bu yıl için kırlangıçları bu sonsuz gökyüzü ve ova birlikteliğinde gözlemleme şansı buldum. Geçen yıl sergi mekanında yaşadığım o süreç de çok etkili oldu. Bu defa kırlangıçların gelişini kutlamak ve izlemekle geçiriyorum zamanımı.

Kırlangıçlar, tezatlar, ova ve gökyüzü arasındaki her şey üzerine.

Bawer Doğanay’la Mezopotamya Ovası’ndan daha uzaklara bakmak

Mardin'in göklerinde kırlangıç formunda uçurtmalar çırpınıyor, rüzgarda özgürce süzülüyor... Bu uçurtmaların arkasındaki isim <a fr-original-style="" href="https://www.instagram.com/zahit.mungan/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Zahit Mungan</a>. Çocukluğundan beri uçurtmalara olan hayranlığıyla, uçurtma uçurmanın ötesine geçerek onları tasarlayan, üreten ve bu tutkusunu dünyayla paylaşan bir sanatçı. 6. Mardin Bienali'nde buluştuğumuz Zahit'ten uçurtma yapımına dair tutkusunu ve deneyimlerini dinliyor, zihnimizde Mardin semalarına uzanan yeni bir pencere açıyoruz.&nbsp;Elif Bayram: Mardin’de göğe ve Mardin’e gökyüzünden bakan biri olarak Mardin’i hiç bilmeyen birine nasıl anlatırsın, nicedir Mardin?Zahit Mungan: Özellikle baharın gelmesiyle Mardin’de zamanımızı avlularda ve damlarda geçirmeye başlarız. Tüm aktivitelerimizi buralarda yaparız. Mardin’in göğünde ise taklacı güvercinler eksik olmaz. Yine baharın gelmesiyle her yaştan insan uçurtma uçurur, bu geleneklerden biridir. Gündoğumu ve günbatımı saatlerinde, akşamüstlerinde kırlangıçlar uçmaya başlar. Kartallar ve şahinler de zaman zaman görülür. Mevsim geçişlerinde turnaları da göç ederken görebilirsiniz.EB: Mardin’le nasıl bir ilişkiniz var? Yıllar içinde edindiğin meslekle ve sanatınla bu ilişki nasıl dönüştü?ZM: Eski Mardin’de büyüdüm. Eski Mardin, tarihî bir yerleşim içinde, birçok kültürle ve inançla bir arada yaşadığımız bir yer. Uçurtma uçurmak için de çok elverişli. Kıyaslama yapacak olursan örneğin Gökçeada’da, Datça’da rüzgar çok şiddetlidir ya da Kapadokya’da, Urfa’da ise rüzgar azdır. Rüzgarın az olması da çok olması da uçurtma uçurmayı engeller. Mardin için bir gelenek olan uçurtma, benim için tutkuyla yaptığım bir hobiyken, festivaller, etkinlikler ve atölyelerle yıllar içinde bir mesleğe dönüştü. Doğup büyüdüğüm evi atölyeye çevirdim. Uçurtma serüvenim ve Mardin’le ilişkim böylece birbirini besleyen bir şeye dönüştü.EB: Uçurtmalarla çalışmaya başladığında Mardin’e dair daha önce bilmediğin neler öğrendin?ZM: Mardin rüzgarına hakim olmayı öğrendim. Örneğin kuzeyden rüzgar geldiği zaman uçurtmanın uçmadığını öğrendim. Böylece rüzgarın yönüne, güneyden mi kuzeyden mi estiğine, şiddetine hakim olmayı da kavradım.&nbsp;EB: Biraz daha geri saralım. Uçurtmaya ilginin çocuk yaşlarda başladığını söylemiştin. O zamanlar uçurtmalar senin için neyi temsil ediyordu, gökyüzünde gördüğün ilk uçurtmayı hatırlıyor musun?ZM: Beş yaşındayken avluda gökyüzündeki uçurtmaları seyrettiğimi hatırlıyorum. Tabii o zaman uçurtmaya ulaşamıyordum. Herkesin yaptığı gibi poşete ip bağlayarak, ilk uçurtma deneylerimi yapıyordum. Uçurtma bu anlamda benim için özgürlüğü temsil ediyor.EB: Uçurtmaları tasarlama sürecinde doğaçlama mı davranıyorsun, bir sonraki uçurtma tasarımına nasıl karar veriyor ve başlıyorsun?ZM: Bir uçurtma yapmaya başladığımda onun hayalini kurmuş oluyorum, bu hayali belki üç yıl önce belki de bir ay önce kurmuş olabilirim. Yapım aşamasına geçtiğimde de büyük bir heyecan, büyük bir sabırsızlık hissediyorum. Bitirdiğim zaman hemen demek istiyorum çünkü hayal ettiğim, büyük emek verdiğim uçurtmanın özellikle ilk havalanışı beni çok mutlu ediyor. Sonra başka bir uçurtma için heyecanlanmaya devam ediyorum.EB: Uçurtma yaparken hangi malzemeler kullanılıyor? Mardin’de özel olarak tercih edilen bir malzeme var mı?ZM: Uçurtma sayesinde birçok yurtiçi, yurtdışı festivale davet edildim ve birçok ülkeye gittim. Coğrafyanın yapısına göre nelerin değiştiğini gördüm. Örneğin Uzakdoğu’da bambu çok yaygın, dolayısıyla uçurtmalar çoğunlukla bambudan yapılır. Avrupa’ya gittiğinizde daha gelişmiş, fiberglas, fiberkarbon gibi malzemeler kullanıldığını görürsünüz. Mardin’de ise kavak vardır. Özellikle Savur ilçesinde büyük bir kavak üretimi yapılır, hatta ihraç edilir. Bu malzeme bol ve ulaşılabilir olduğu için uçurtmada da bu kullanılıyor.EB: Mardin’de nasıl bir uçurtma geleneği var? Yıllar içinde nasıl bir değişim gözlemledin?ZM: Eskiden Mardin’de uçurtmacılık daha yaygındı. Hiç unutmuyorum, 2002 yılında aynı anda 120 tane uçurtma saymıştım gökyüzünde. Bir festival organize edilse bu kadar göremezsiniz. Bugünlerde Eski Mardin bölgesi turizm sebebiyle değişti, her yer otele ve kafeye dönüştü. Bu da insanların yeni yerleşim yerlerine göç etmesiyle sonuçlandı. Turizmin faydası olduğu gibi zararı da oldu bu anlamda. İnsanlar buradan göç edince, çocuk nüfusu da azalıyor. Çocuk nüfusu azalınca uçurtma uçuranların sayısı da azalıyor. Eski Mardin’de artık uçurtma uçuran çok fazla kimse kalmadı. Yeni yerleşim alanında da dört duvarın arasında büyüyen çocukların uçurtma uçurma imkanı olamıyor.EB: Bu kültürü korumak için başlattığın Mardin Uluslararası Uçurtma Festivali’nin hikayesinden bahseder misin? Mardin’e ve uçurtma kültürüne nasıl katkı sağladı?ZM: 2006 yılında birkaç arkadaşımla uçurtma etkinlikleri düzenledik. 2009’da bu etkinlikler ilk Ulusal Uçurtma Festivali’ne dönüştü. Daha sonra Mardin Müzesi, valilik ve belediyeyle birlikte 2016’da ilk Uluslararası Uçurtma Festivali’ni yaptık. Bu festival üç yıl boyunca devam etti fakat araya pandemi girdikten sonra tekrar başlayamadık. Umarım bu festivali şehre geri kazandırabiliriz. Festivalle bir geleneği tekrar gündeme getiriyoruz. Çocuklar kendi uçurtmalarını yapıyor, damlara çıkıp uçurtma uçuruyorlar. Turizmi de olumlu anlamda etkiliyor, şehrin kalkınmasına katkı sağlıyor.EB: İşi gökle ve göğe bakmak olan biri olarak Mardin semalarındaki kuşlara dair bunca zamandır neler gözlemledin? Özellikle bahar ve yaz aylarında göğün ikindi vakti dansçıları kırlangıçlara dair hikayelerin var mı?ZM: Sanırım sekiz yaşındaydım. Bir uçurtma yapmıştım, malzeme olarak ne kullandığımdan tam olarak emin değilim aslında. Burada yorgan ipi olarak bildiğimiz bir iple uçurtmamı uçurmuştum. Kırlangıçlar sürekli uçurtmamın ipinin etrafında uçuyorlardı, o ipten çok hoşlanıyorlardı. İpin kokusundan mı yoksa başka bir özelliğinden mi bilmiyorum. Sonunda kırlangıçlardan biri uçurtmamın ipine takıldı. Uçurtmayı indirdim ama kırlangıcı iplerden kurtaramadım. Bir kırlangıç gördüğümde aklıma bu gelir. Hâlâ da kanatlı hayvanlara dokunamam.EB: 6. Mardin Bienali’nin temasıyla bağlantılı olarak Beylerbeyi işbirliğinde kırlangıç formunda uçurtmalar tasarladın. Evi gök olan bir canlıyı gökyüzünde farklı bir formda hayal etme ve tasarlama sürecinden bahseder misin?ZM: Öncelikle kırlangıçların yapısını inceledim. Tabii yıllardır edindiğim tecrübe ve birikimle uçurma için tasarladığım belli formlar var. Bilgisayar ortamında tüm bu girdilerle çalıştım ve çizimleri yaptım. Bunları ölçeklendirdim ama sonuçta bilgisayarda yapılan çizimin uçup uçmayacağını denemeden bilmek zor. Önce daha küçük boyutta çalıştım ama ebat küçük olduğu için rüzgar alma sorunu oldu. Uçurtmalar küçüldükçe dengeli uçmakta zorlanır. Daha sonra ebatı biraz büyüttüm ve tekrar denedim ancak bu sefer de denge problemi yaşadım, denge ipi için çözümler yarattım ve üçüncü deneme için varolan ölçüleri yakaladım. Bu ölçüde karar kıldıktan sonra önce yedi tane yaptım ve denedim. Daha sonra aşama aşama denemeler yaparak sayıyı 20’ye çıkardım.Her yaptığım uçurtmayı, az rüzgar, orta şiddetli rüzgar ve şiddetli rüzgarda ayrı ayrı teste tâbi tutuyorum. Uçurtmanın hangi rüzgar aralığında uçtuğunu bilmem gerekiyor. 20 tane yaptıktan sonra Almanya’dan getirdiğim, balıkçıların da kullandığı özel bir mekanizma olan fırdöndüleri denemeye başladım. Bunlar yaklaşık olarak 60 kilogram kaldırma gücündeydi ama rüzgarın gücüne dayanamadılar. Bu yüzden araştırmalarım sonucu 100 kilogramlık fırdöndüler getirdim ve sonuca ulaştım. &nbsp;EB: Uçurtmalarını gökyüzünde görmeden önce daha uzakları düşleyelim. 6. Mardin Bienali’nin incelediği tema “Daha Uzaklara”, bir uçurtma sanatçısı olarak senin zihninde hangi soruları uyandırıyor?ZM: Mezopotamya’nın engin denizlerine benzer hayallerimiz, birbirlerine bu kadar uzak inançların, birbirlerine bu kadar yakın yaşamış insanların uzakları Mardin’e yakın etmesi bu coğrafyanın büyüleyici olmasıyla mı alakalıdır?

Mardin'in sokaklarından gökyüzüne ve daha uzaklara uzanıyoruz. Zahit Mungan ile ayaküstü sohbetteyiz.

Zahit Mungan’la uçurtmanın peşinde

Istanbul based urban culture magazine documenting cities through their neighborhoods and communities. 

A collective and traveling culture magazine uncovering the cities in neighborhoods, with their people. 

Those who set up the tables we've missed, turning distant homes into their own "dükkans" with shared longings and the universal language of food. Ali and Mustafa's Dükkan in London tells a tale of migration, cuisine, and community.

A "Dükkan" in Shoreditch

Özlediğimiz sofraları kuranlar, özlemleri ve ortak dilleri yemekle uzaklardaki evi dükkanına çevirenler. Ali ve Mustafa'nın Londra'da kurdukları Dükkan, bir göç, yemek ve dayanışma hikayesi. 

Shoreditch'te bir "Dükkan" 

Elif:&nbsp;What motivates you to run for muhtar?Agah: Simply put, my motivation is to be a catalyst for change and to serve urban rehabilitation. My goal is to bring urban rehabilitation down to the foundational level of local governance, the neighborhood; identify the personas within the neighborhood and analyze their problems and needs; find the brand, product, or entity that can solve these needs; create projects that benefit both the brand and the residents without burdening the local government; and rehabilitate the neighborhood in both functional and aesthetic terms.E: You describe the neighborhood as a fundamental living space. Within this scope, can a neighborhood be self-sufficient, and should it be?A: We shouldn't focus on self-sufficiency in the neighborhood because, unfortunately, that's becoming a bit of a fantasy in our world today. However, I constantly ask myself: What is needed to spend a week without leaving the neighborhood? I usually divide the answer to this question into pleasure and necessity. On the pleasure side, I'm a person who is happy with my social circle, leading me to three main conclusions: an element that will attract my friends and bring them here, a place to spend time together, and a mode of transportation that won't make coming here a hardship. On the necessity side, I approach it less philosophically and break it down into three subheads: bank, supermarket, and pharmacy. I can categorize a week's needs in this way. As a result of this map, a separate list of needs emerges for almost all cultural, economic, social, and transportation topics.<h4 fr-original-style="text-align: center;" style="text-align: center; margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;"><img src="https://images.aposto.com/2024/2/6/1711798314281.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="0.56" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">"We need a systematic approach to handling trash."</h4><hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">E:&nbsp;What are the neighborhood's primary needs? Which needs and their corresponding solutions can the muhtar take on, and which should be passed on to the municipality?A:&nbsp;The area of "What are the responsibilities of a muhtar?" is exactly the gray area I want to own, in any case. Within my capabilities, I have skills in architectural education and project development from managing an advertising agency, which can be useful for brands. Suppose the number of pet owners is high in Serdar-ı Ekrem Street and its side streets and the number of trash bins is low due to local government decisions for security or other reasons. If we can write a project that integrates a brand into these streets without disrupting the urban image, and if we create bags for dog waste and mini trash bins on these streets, and manage their sustainability with that brand, we would have provided a service to the residents without imposing a financial burden on the municipality and benefited a brand. Everyone wins. This is my new community leadership approach and motivation: To mediate between micro and macro levels through projects.<h4 fr-original-style="text-align: center;" style="text-align: center; margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;"><img src="https://images.aposto.com/2024/2/6/1711798343413.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="0.53" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">"How do we handle the widespread doggy-doo situation?"</h4><hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">E:&nbsp;Do you have any projects that could unite businesses, visitors, and residents in Müeyyedzade around a common cause and provide benefits?A: I still aim to adopt an entrepreneur-muhtar&nbsp;model that opposes macro and multiple projects and finds micro solutions to problems. Therefore, instead of projects that bring together multiple target groups' needs, I aim to provide solutions for more specific, smaller-scale needs. And I can't do this without the participation of the residents. That's why I don't think it's right to say "this is my project" from elsewhere; that's the job of the municipalities. I can only provide them with the correct addresses while identifying needs and problems and looking for solutions. In our model, problems and needs that no one has even noticed yet are solved collaboratively.E: Even if you're not elected as the muhtar in Müeyyedzade, is there an issue or project you're considering addressing?A: I support taking action for our neighborhood, and running for muhtar was aimed at speeding up, easing, and broadening the scope of these initiatives. Even though I wasn't elected, it won't lessen my enthusiasm.

Agah Uz, a muhtar candidate for the the muhtar candidate for Müeyyedzade Neighborhood, explains why it's necessary to take on the role of mediator between micro and macro levels and to own the gray areas he wants to address.

What is and isn't a muhtar's role? What does a muhtar do and not do?

Elif:&nbsp;Muhtarlığa adaylığını koymanın arkasındaki motivasyon nedir?Agah:&nbsp;En basit haliyle muhtarlığa adaylığımı koyma motivasyonum bu değişimin bir tetikleyicisi olmak ve kentsel rehabilitasyona hizmet etmek. Hedefim, kentsel rehabilitasyonu yerel yönetimin yapı taşı mahalleye indirgeyip; mahalle içindeki personaları saptayıp bu personaların sorun ve ihtiyaçlarının analizini yapmak, bu ihtiyaca çözüm olacak marka, ürün veya oluşumu bulmak, hem markaya hem mahalleliye, yerel yönetime yük olmadan projeler üretmek ve projelerle mahalleyi hem işlevsel hem estetik anlamda rehabilite etmek.&nbsp;E:&nbsp;Mahalleyi temel yaşam alanı olarak tanımlıyorsun. Bu kapsamda bir mahalle kendi kendine yetebilir mi, yetmeli mi?A:&nbsp;Mahallede kendi kendine yetebilmeye odaklanmamak gerek. Çünkü maalesef artık dünyamızda bu biraz hayal ürünü kalıyor. Fakat kendime sürekli şu soruyu soruyorum: Mahalleden çıkmadan bir hafta geçirmek için neler gerekir? Bu sorunun cevabını da genelde keyif ve ihtiyaca bölüyorum. Keyif kısmında sosyal çevremle mutlu olan bir insanım ve bu beni üç temel sonuca itiyor: arkadaşlarımı cezbedecek ve buraya getirecek bir unsur, beraber vakit geçireceğimiz bir mekan ve son olarak da buraya gelmeyi zulme çevirmeyecek bir ulaşım yolu. İhtiyaç kısmında ise daha az felsefi yaklaşıyorum ve şu üç alt başlığa iniyorum: banka, market, eczane. Bir haftanın ihtiyaçlarını bu şekilde başlıklandırabilirim. Bu haritanın bir sonucu olarak kültürel, ekonomik, sosyal ve ulaşım başlıklarında neredeyse tamamı için ayrı bir ihtiyaç listesi ortaya çıkıyor.<img src="https://images.aposto.com/2024/2/1/1711394276088.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="0.56" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">E: Mahallenin öncelikli ihtiyaçları neler? Hangi ihtiyaçlar ve bu ihtiyaçlar yönelik çözümlerin hangileri muhtarın üstlenebileceği projeler, hangileri belediyeye devretmesi gerekenler?A:&nbsp;“Hangileri muhtarın görevleri” dediğimiz yer tam olarak benim sahiplenmek istediğim gri alan. Yeteneklerim dahilinde; mimari eğitim ve sonrası bir reklam ajansı yönetmekten gelen proje geliştirme ve bunu markalara faydalı kılma konusu var. Farz edelim Serdar-ı Ekrem Caddesi ve alt sokaklarında evcil hayvan sahibi mahalleli sayısı yüksek. Bu sokaklarda da güvenlik veya başka bir nedenle alınmış yerel yönetim kararıyla çöp kovalarının sayısı az. Biz bir markanın görünürlüğünü, kentsel imajı bozmayacak şekilde bu sokaklara entegre edecek bir proje yazabilirsek ve bu sokaklara köpek dışkıları için poşet ve mini çöp kovaları yaratır, bunun sürdürülebilirliğini yine o markayla yönetirsek belediyeye maddi yük olmadan mahalleliye hizmet taşımış ve bir markaya da fayda sağlamış oluruz. Herkes kazanır. Benim yeni muhtarlık anlayışım ve motivasyonum bu: Mikro ve makro arasındaki aracılık görevini projeler yazarak üstlenmek.&nbsp;<img src="https://images.aposto.com/2024/2/1/1711394293983.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="0.53" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">E: Bu bölgede hem işletmeleri hem ziyaretçileri hem de mahallelileri belli bir konuda birleştirebilecek ve fayda sağlayacak bir projen var mı?A: Makro ve çoklu projelerin karşısında duran, sorunlara mikro çözümler bulan bir girişimci-muhtar modeli yürütmeyi hedefliyorum. Bu nedenle çoklu hedef kitlelerin ihtiyaçlarını birleştirici projelerdense daha küçük ölçekli, özel ihtiyaçlara yönelik çözümler sunmayı amaçlıyorum. Ki zaten bunu da mahallelinin iştirakı olmadan yapamam. Bu nedenle başka bir yerden “benim projem bu” demeyi de doğru bulmuyorum, bu belediyeler seviyesinin işi.en onlara ihtiyaç ve sorunları tespit, çözüm yollarını ararken doğru adresleri sunabilirim. Bizim modelimizde zaten sorunlar ve daha kimsenin farkında bile olmadığı ihtiyaçlar işbirliğiyle çözülüyor.E:&nbsp;Muhtar seçilmesen de el atmayı düşündüğün bir konu ya da proje var mı?&nbsp;A:&nbsp;Bu mahalle için bir şeyler yapmak isteyen taraftayım ve bunu daha hızlandırmak, kolaylaştırmak ve etki alanını arttırmak adına muhtarlığa talibim. Muhtar olamadığım senaryo bu motivasyonumu kaybetmeme sebep olmayacak.

Müeyyedzade Mahallesi Muhtar Adayı Agah Uz, sahiplenmek istediği gri alanları, neden mikro ve makro arasındaki aracılık görevini üstlenmenin gerektiğini anlatıyor.

Muhtarlık nedir, ne değildir? Muhtar ne yapar, ne yapmaz?

It's Wednesday, March 13th, 11:04. The collective action has started; Lokman is cleaning the glass of the mezze fridge, Günnur is about to chop onions, and Döndü is stirring the filling for stuffed grape leaves in the corner while also making tea. Soon, a cup of tea is poured for each of us as well.<img src="https://images.aposto.com/2024/2/5/1711135725301.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="0.66" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">This place is the <a fr-original-style="" href="https://www.instagram.com/musterekmeze/?utm_source=aposto" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Kurtuluş branch</a> of Müşterek, a local-favorite meyhane in Beyoğlu known for its mezzes. We're in a neighborhood with the highest density of mezze shops per square meter. While we might remember it for its history, cultural significance, and the great fire it endured, today the focus is on witnessing a Wednesday morning at the neighborhood's <a fr-original-style="" href="https://www.instagram.com/musterekmeze/?utm_source=aposto" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">mezze shop</a>. It's about getting to know the people who are frying the mücver&nbsp;(zucchini fritters) up close, stepping into an appetizer shop in Kurtuluş, taking a quick look at the kitchen, and having a chat.<img src="https://images.aposto.com/2024/2/5/1711135753180.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="0.66" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">At 11:12, Döndü comes over with her tea and leans against the fridge at the point where the kitchen and the seating area of the shop merge without any doors, blurring the lines between them. Standing there, a question pops into my head, and I immediately ask: "Why is the kitchen often a separate room, and why isn't the preparation of the meal considered part of the ceremony? It's like the stage is set only for the finished dish, with the cooks nowhere in sight. It doesn't matter if it's at home or in a restaurant. I'm not talking about windows in the kitchen designed for show; that's not my point. It's about the approach to the meal and its preparation stages. Is it a design choice or a functional one? How can we interpret its cultural impact through design?"<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">"Here, the kitchen and the shop are not separate entities. While we cook inside, regulars often pop their heads in to say hello, and we know almost all of them."</h2>Döndü takes a sip of her tea and joins in: "Here, the kitchen and the shop are not separate entities. While we cook inside, regulars often pop their heads in to say hello, and we know almost all of them. The distance between the kitchen, the mezze fridge, and the tables is merely four to six steps. There's no hierarchy or thresholds here, inside or outside the kitchen. Everyone knows which mezze was made by whom, and if they're lucky, they might even catch a glimpse of the process. Many shops, as you mentioned, and even home kitchens in this city are designed this way." We discuss how kitchen designs and decisions can reveal a lot about a culture's approach to food and women, more than perhaps any other room in a house. We talk about open kitchens in fine dining restaurants, the masters behind the grill and oven, restaurant kitchens set up in closed and stuffy rooms, the large kitchens in the middle of Mardin houses, and the messages they convey.<img src="https://images.aposto.com/2024/2/5/1711135967955.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="0.66" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">When it comes to the economy, who can afford these prices to dine out, or who will be able to? Will cooking at home become more common? Even that is becoming a close call. How will this impact the industry? Lokman chimes in, "Kurtuluş is a neighborhood of regulars, most of whom are white-collar workers with a habit of eating out or ordering food to their homes. After the meyhane in Beyoğlu, Aliye, the owner of Müşterek, opened this shop here during the pandemic. It attracts not only the meyhane's regulars looking to recreate 'Müşterek' at home but also residents and their friends who hear about it... Since there's already such a habit in the neighborhood, we can say that this place meets a need. It turns out that many of the meyhane's regulars live here."<img src="https://images.aposto.com/2024/2/5/1711135989714.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="0.67" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Lokman is the one who interacts with the customers the most. He's the source of all the hellos and laughter at Müşterek. At home and on the plate, Aliye's recipes take center stage, and the handiwork of Döndü and Günnur are in demand at the shop. Lokman is quite adept in the kitchen himself. He left a master's program in Fine Arts in Mardin to dive into the culinary industry. He was running a restaurant in Avanos under the consultancy of Aliye, the founder of Müşterek, where they met. He also worked actively as a chef there. Four months ago, he moved to Istanbul, Kurtuluş and started working behind the counter at Müşterek.Döndü has been in the kitchen of Müşterek for a year. She only cooks at home for three days, mainly to ensure her children eat something nutritious that her husband can't cook. Even if she cooked every day, she wouldn't easily tire of it. The kitchen is her life's focal point. At home, she also cooks in large quantities, perhaps as a professional deformation or a form of meditation. Here, she's known for her stuffed grape leaves, meticulously preparing the filling which, except on Sundays, fills the dry peppers and eggplants every morning. Like Lokman, she prefers working on cold dishes, preparing them with care and keeping them ready in the fridge, rather than rushing to cook hot dishes. She feels she's in the right place at the right time, especially happy to work with Aliye and here.<img src="https://images.aposto.com/2024/2/5/1711136010483.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="0.66" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">I asked Günnur, "How did you first connect with Aliye and Müşterek?" She reflects on the moment five years back when she realized the therapeutic effect cooking had on her. While working with four other women in a workshop that produced fabric for shoes, she found her happiest moments were spent cooking in their small kitchen. That's when she, through her family connections, got introduced to Aliye and began her culinary journey in a meyhane's kitchen in Beyoğlu managed by Müşterek. Her weeks were divided: five days at the workshop, and two days in the kitchen. Despite the demanding schedule, her passion for cooking remained unscathed. She aced the ultimate kitchen challenge: enduring the daily grind of standing and cooking. This led her to fully commit to her culinary path, moving from one type of workshop to another—the Müşterek appetizer shop in Kurtuluş, with mücver becoming her trademark dish.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">"There's still no place quite like Kurtuluş. The shopkeepers here are the old guard, forming bonds with regulars rather than fleeting customers."</h2>Lokman is the sole team member residing in Kurtuluş, yet it's not about where one sleeps but where one feels at home, engages, and truly lives which defines a neighborhood. Thus, no one feels out of place here; everyone has a sense of belonging to Kurtuluş. Döndü commutes from Ataşehir six days a week, drawn to the neighborhood's affinity with animals and its veteran shopkeepers. "There's still no place quite like Kurtuluş.&nbsp;The shopkeepers here are the old guard, forming bonds with regulars rather than fleeting customers. Despite the post-pandemic changes and new faces, Istanbul's neighborhood vibe doesn't get better than Kurtuluş's. There's a deep-seated respect here, for both humans and animals." Günnur believes the unique sense of belonging in this neighborhood is derived from the liberty it offers. The privilege of standing out in a melting pot of individuals inspires her: the freedom to be oneself, a refreshing escape from the societal pressures prevalent in other neighborhoods. Perhaps that's why she finds herself spending more time here than in her own neighborhood of İkitelli. Lokman, on the other hand, sees Kurtuluş as distinctively spirited; it's a place where, at least for the majority, there's a heightened sense of awareness and acceptance.There's still no place quite like Kurtuluş. Documenting this is essential, too. The time is 12:03.Fresh from the kitchen: Aliye's latest concoctions, an Aegean medley, and sprouted hackberries (sakız murcu).A tip for those planning a visit:&nbsp;If you're aiming for a communal Sunday at Müşterek, make sure to arrive early, as the team tends to wrap up ahead of schedule.

In the neighborhood's favorite mezze shop, a Wednesday morning is bustling with kitchen preparations and casual chats behind the counter: How did we end up here, and what was your impression of Kurtuluş and its residents?

At 11:04 AM in Müşterek, it's time for tea

13 Mart Çarşamba. Saat 11.04. Müşterek eyleme başlanmış; Lokman meze dolabının camlarını siliyor, Günnur soğanları doğramak üzere çıkarmış, Döndü köşede çayı, dolmanın iç harcını karıştırıyor. Hemen bize de birer çay dolduruluyor. Âdettendir.&nbsp;<img src="https://images.aposto.com/2024/2/5/1710505611315.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="0.66" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Burası Beyoğlu’nda müdavim meyhanesi Müşterek’in Kurtuluş’taki <a fr-original-style="" href="https://www.instagram.com/musterekmeze/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">meze dükkanı</a>, mezecisi. Metrekare başına en fazla meze dükkanı düşen mahalledeyiz. Onu tarihiyle, kültürel temsilleriyle, büyük yangınıyla ve arkasında bıraktıklarıyla yıllar yılı ansak da bugün mevzu mahallenin meze dükkanının bir çarşamba sabahına tanıklık etmek. Mücverini kızartanını yakından tanımak. Kurtuluş’ta bir meze dükkanın kapısından girip mutfaktan şöyle bir ayaküstü içeri bakmak ve laflamak.<img src="https://images.aposto.com/2024/2/5/1710505640888.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="0.66" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Saat 11.12. Döndü çayını alıp geliyor, mutfakla dükkanın oturma alanının kapısız, belli belirsiz ayrıldığı noktada dolaba yaslanıyor. Durduğu noktada aklıma geliyor: “Mutfak neden ayrı bir odadır çoğu zaman, neden yemeğin hazırlanışı da seremoninin bir parçası olmuyor, sahnede sadece yemek var da yemeği hazırlayanlar yok? Evde ya da restoranda fark etmez. Diyalog değil şov amaçlı mutfağa açılan pencere çok ama demek istediğim bu değil; yemeğe ve aşamalarına yaklaşım. Tasarımsal bir karar mı fonksiyonel bir karar mı? Kültürel etkisini tasarım üzerinden nasıl okuyabiliriz?"<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">“Burada mutfakla dükkan ayrı gayrı değildir. Biz içeride yemek yaparken müdavimler kafayı uzatır kolay gelsin der, düzenli gelenlerin hemen hepsiyle tanışırız.”</h2>Döndü çayından bir yudum alıp söze katılıyor: “Burada mutfakla dükkan ayrı gayrı değildir. Biz içeride yemek yaparken müdavimler kafayı uzatır kolay gelsin der, düzenli gelenlerin hemen hepsiyle tanışırız. Mutfakla meze dolabı ve masalar arasında dört bilemedin altı adım var. Burada ne mutfak içinde ne de dışında hiyerarşi ya da eşikler var. Herkes hangi meze kimin elinden çıkmış biliyor, denk gelirse görebiliyor. Çoğu dükkan dediğin gibi ama; hatta evlerin mutfakları dahi öyle tasarlanmış bu şehirde.” Mutfak tasarımı kararlarının belki de evin başka hiçbir odasında olmadığı kadar kültüre, günlük yaşantıdaki önceliklere ve cinsiyet rollerine dair çok şey söylediğini konuşuyoruz: Fine dining restoranlardaki açık mutfakları, dönerin ve fırının başındaki ustayı, kapalı ve havasız odalarda kurulan restoran mutfaklarını, Mardin evlerinin orta yerindeki kocaman mutfakları ve altını çizdikleri mesajları.<img src="https://images.aposto.com/2024/2/5/1710519800193.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="0.66" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Konu ekonomiye geliyor, kim dışarda yemek yiyebiliyor ya da yiyebilecek? Bu işlere nasıl yansıyacak? Lokman giriyor araya “Kurtuluş bir müdavim mahallesi. Çoğu müdavim beyaz yaka çalışan ve dışarıda yemek yeme ya da dışarıdan eve yemek alma alışkanlıkları var. Beyoğlu’ndaki meyhaneden sonra Müşterek’in sahibi Aliye Hanım pandemide buradaki dükkanı açıyor. Hem oranın müdavimleri geliyor evde 'Müşterek' kurmak üzere hem de mahallede yaşayanlar, mahalledeki arkadaşlarından duyanlar… Mahallede zaten böyle bir alışkanlık varken buranın bir ihtiyaca hizmet ettiğini söyleyebiliriz. Zaten meyhanenin de müdavimlerinin çoğu burada yaşıyormuş meğer.”<img src="https://images.aposto.com/2024/2/5/1710505808138.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="0.67" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Lokman, müşterilerle işi gereği en haşır neşir olan. Müşterek’in merhabası da güle gülesi de ondan. Evde ve tabakta Aliye Hanım’ın reçeteleri, Döndü’nün ve Günnur’un el emeği sözü alıyor. Lokman’ın da mutfakla arası hiç fena sayılmaz. Mardin’de Güzel Sanatlar’da yüksek lisansı bırakıp yemek işine atılıyor. Avanos’ta Müşterek’in kurucusu Aliye Hanım’ın danışmanlığını yaptığı bir restoran işletiyor, o sırada tanışıyorlar. Aynı zamanda soğukçu, o zamanlar restoranda aktif olarak da çalışıyor. Dört ay önce de İstanbul’a taşınıyor, Müşterek’te tezgahın arkasına geçiyor.&nbsp;Döndü bir yıldır Müşterek’in mutfağında. Evde sadece üç gün yemek yapıyor, o da eşinin pişiremediği yemekleri çocuklar yesin de karınlarına faydalı bir lokma gitsin diye. Her gün yemek yapsa da bu işten kolay sıkılacak gibi değil. Hayatta merkezlendiği yer mutfak. Evde de yemekleri kaptırıp bol bol yapıyor, mesleki deformasyon ya da meditasyon. Burada ondan sorulan tabak dolma. İnce ince hazırlanan iç, pazar günleri dışında her sabah kuru biberlerin ve patlıcanların içine doluyor. O da Lokman gibi soğukçu, öyle telaş içinde sıcakta yemek yapmaktansa şöyle keyifle, özene bözene soğuklarını hazırlayıp dolapta hazır etmek istiyor. Doğru zamanda doğru yerde. Nitekim Aliye Hanım’la ve burada çalıştığı için pek mutlu.<img src="https://images.aposto.com/2024/2/5/1710505842055.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="0.66" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">“Sen nasıl tanıştın Aliye Hanım ve Müşterek’le?” diye soruyorum Günnur’a. Beş yıl önce yemekle ilişkisinin nasıl ona iyi geldiğini fark ettiğinden bahsediyor. Ayakkabı için kumaş üretilen bir imalathanede beş kadın çalışırken günün en keyif aldığı zamanlarının oradaki mutfakta yemek yapmak olduğunu anlayınca ailesi aracılığıyla Aliye Hanım’la tanışıyor, Müşterek’te, Beyoğlu’nda meyhane mutfağına giriyor. Beş gün imalathane, iki gün mutfak. Yoğunluk da yemek yapmaktan soğutmuyor onu. Mutfağın en büyük sınavını geçiyor: her gün ayakta, her gün tekrar. Sonrası tam zamanlı mutfak macerası başlıyor. Meyhaneden bir başka imalathaneye: Müşterek’in Kurtuluş'taki mezecisine. Onun imza lezzeti şimdilik mücver.&nbsp;<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">“Ee Kurtuluş gibi kalmadı. Buranın esnafı çok eski. Dolayısıyla gel-geç müşteriyle değil müdavimle ilişkide.”</h2>Ekipten sadece Lokman Kurtuluş’ta kalıyor fakat mahallen nerede uyuduğundan bağımsız; ait hissettiğin, diyalog kurduğun, vakit geçirdiğin, “yaşadığın” yerdir. Ondandır ki hepsi farklı yerlerde ev kursa da Kurtuluş’a farklı bir aidiyet hissediyor, kimse pek yabancılık çekmiyor. Döndü haftanın altı günü Ataşehir’den buraya geliyor. Mahalleye dair onu en memnun eden mahalle ahalisinin hayvanlarla ilişkisi ve mahallenin demirbaş esnafı: “Ee Kurtuluş gibi kalmadı. Buranın esnafı çok eski. Dolayısıyla gel-geç müşteriyle değil müdavimle ilişkide. Pandemiden sonra değişti, yeni sakinler geldi deseler de İstanbul’da mahalle kültürü açısından Kurtuluş gibisi yok. Bir de saygı var, tüm canlılara.” Günnur’a göre, Kurtuluş'ta herhangi bir mahallede olmayan bir aidiyet duygusu ve özgürlük var. Binbir çeşit insanın bir arada yaşadığı mahallede, bireylerin kimseye benzemeye çalışmadan kendi olabilme özgürlüğüne sahip olması etkiliyor onu. Diğer mahallelerdeki “mahalle baskısından” uzakta bir yaşam sürmenin mümkünatı. Oturduğu İkitelli’dense burada daha çok vakit geçirmek istemesi ondan belki. Lokman'a göre ise Kurtuluş karakterli; burada yaşayanların, en azından çoğunluğun, bilinç seviyesi yüksek. Etrafında yaşayan herkesi gözeten, kabul eden bir hâl var burada.&nbsp;Ee Kurtuluş gibi kalmadı. Onu da kayıt altına almak gerek. Saat 12.03.&nbsp;Mutfaktan son çıkanlar:&nbsp;Aliye Hanım’ın son reçeteleri Ege karması ve sakız murcu Gitmeden önce: Pazar müşterek sofralar için dükkana erkenden varmalı, ekip erken paydos yapıyor.

Kurtuluş'ta mahallenin mezecisinde bir çarşamba sabahı ayaküstü, iki çay arası, mutfak sohbetleri.

Müşterek’te saat 11.04

emi is the café in Cihangir where Mary and Maya's paths intersect, born from a friendship that spans from Moscow to Istanbul. It's a tale of migration with roots deeper than the miles between Moscow and Istanbul, a story that resonates with the present and extends into the future.