87 yaşındaki ABD Yüksek Mahkemesi (YM) üyesi yargıç Ruth Bader Ginsburg’ün ölümü bütün dünyada yankı uyandırdı. RBG, sadece bir yargıç değil, ABD’de eşitlik mücadelesinde kilit bir isim olarak görülüyordu. Ölüm haberi ardından yazılanlar ise Ginsburg’ün hayatına sığdırdıklarıyla sınırlı değil, bu ölüm ardından ABD’de siyaset ve hukukun nasıl bir yöne evrileceğine dair <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmNmJlYjE0ZmU3NWNiMDAwODY1ODliYyZ1c2VyPTVlNWJlYWEwMDhlZGE3NzU0MjFhZmY4ZiZhdXRob3I9NWVlM2NiN2ZiODg1MjcyNTJmMTJlMjU0JnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRmVkaXRpb24uY25uLmNvbSUyNTJGMjAyMCUyNTJGMDklMjUyRjIzJTI1MkZwb2xpdGljcyUyNTJGZ2luc2J1cmctc3VwcmVtZS1jb3VydC1yZXBvc2UtY2xlcmtzJTI1MkZpbmRleC5odG1sJTI1M0Z1dG1fdGVybSUyNTNEbGluayUyNTI2YW1wJTI1M0J1dG1fY29udGVudCUyNTNEMjAyMC0wOS0yM1QxMSUyNTI1M0ExNSUyNTI1M0EwOCUyNTI2YW1wJTI1M0J1dG1fc291cmNlJTI1M0R0d0NOTiUyNTI2YW1wJTI1M0J1dG1fbWVkaXVtJTI1M0Rzb2NpYWw="">kaygılarla dolu</a>. Hatta şöyle <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmNmJlYjE0ZmU3NWNiMDAwODY1ODliYyZ1c2VyPTVlNWJlYWEwMDhlZGE3NzU0MjFhZmY4ZiZhdXRob3I9NWVlM2NiN2ZiODg1MjcyNTJmMTJlMjU0JnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRmdlbi5tZWRpdW0uY29tJTI1MkZydXRoLWJhZGVyLWdpbnNidXJnLXdhcy1hLWZpZ2h0ZXItYnV0LWktZmVlbC1kZWZlYXRlZC1jNTUwNjcwNGY3YzU="">denmiş,</a> "RBG'nin ölümü yalnızca sonsuz bir uyku değil. Amerika'daki kadınların tahakkümünü kaybetmesi gibi hissettiriyor." Peki nedir Ginsburg’u hem yaşarken hem de ölümünden sonra böyle önemli kılan?<figure class="image"><img src="https://images.aposto.com/images-2020-09-24T09:11:57.846Z.jpeg"><figcaption>Ece Tugay</figcaption></figure><ul><li>Kimdir? Ginsburg, Harvard Hukuk Fakültesi’ne giren ilk kadın öğrencilerden biri olarak profesörlerinden birinin “neden bir erkeğin bulunabileceği pozisyonu işgal ediyorsunuz?” sorusuna, o zamanlar çok da cesur sayılacak “eşim ikinci sınıf hukuk öğrencisi, onu anlayıp daha iyi bir eş olabilmek için” ironisiyle yanıt vererek cinsiyet eşitliği mücadelesinde oynayacağı rolü açık etmişti aslında. Bill Clinton tarafından yüksek mahkeme üyeliğine atanan Ginsburg, 1993’te göreve başlamıştı. ABD YM’nin ikinci kadın üyesi olan Ginsburg, 2006-2009 yılları arasında ise bu mahkemedeki tek kadın üyeydi. Liberal kanattaki Ginsburg, güçlü muhalefetiyle hukuk dünyasında dikkat çekiyordu. Ancak, YM’deki göreviyle beraber, ABD yargısına toplumsal cinsiyet eşitliği ve kadın hakları mücadelesini taşıyan en önemli isim olarak anılmaya başlandı. &nbsp;</li><li>Yargıtay önünde savunduğu ilk davadaki zaferi ilan edilirken New York Times tarafından&nbsp;Ginsburg’ün isminden söz edilmemişti. Yıllar sonra, güçlü liberal muhalefeti ve istifaya zorlandığı dönemdeki dik duruşu sebebiyle ABD popüler kültüründe The Notorious RBG olarak da anılmaya başlandı: Kadınlar ve kız çocukları için bir rol modeli ve kültürel bir simge hâline gelen: <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmNmJlYjE0ZmU3NWNiMDAwODY1ODliYyZ1c2VyPTVlNWJlYWEwMDhlZGE3NzU0MjFhZmY4ZiZhdXRob3I9NWVlM2NiN2ZiODg1MjcyNTJmMTJlMjU0JnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRnd3dy5ibG9vbWJlcmcuY29tJTI1MkZuZXdzJTI1MkZhcnRpY2xlcyUyNTJGMjAyMC0wOS0yMyUyNTJGcnV0aC1iYWRlci1naW5zYnVyZy1ob3ctdGhlLWxhdGUtc3VwcmVtZS1qdXN0aWNlLWJlY2FtZS1hLWN1bHR1cmFsLWljb24lMjUzRnV0bV9zb3VyY2UlMjUzRHR3aXR0ZXIlMjUyNmFtcCUyNTNCdXRtX21lZGl1bSUyNTNEc29jaWFsJTI1MjZhbXAlMjUzQnV0bV9jYW1wYWlnbiUyNTNEc29jaWFsZmxvdy1vcmdhbmljJTI1MjZhbXAlMjUzQnV0bV9jb250ZW50JTI1M0RidXNpbmVzcyUyNTI2YW1wJTI1M0JjbXBpZCUyNTNEc29jaWFsZmxvdy10d2l0dGVyLWJ1c2luZXNz"">“Kötü Şöhretli RBG”.</a> &nbsp;</li><li>Dev etki: Muhafazakârların zaten 5’e 4 çoğunlukta olduğu YM, Ginsburg’ün ölümüyle aslan liberal’i <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmNmJlYjE0ZmU3NWNiMDAwODY1ODliYyZ1c2VyPTVlNWJlYWEwMDhlZGE3NzU0MjFhZmY4ZiZhdXRob3I9NWVlM2NiN2ZiODg1MjcyNTJmMTJlMjU0JnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRnd3dy50aGVndWFyZGlhbi5jb20lMjUyRmxhdyUyNTJGMjAyMCUyNTJGc2VwJTI1MkYxOSUyNTJGdHJ1bXAtc3VwcmVtZS1jb3VydC1waWNrLXJlcGxhY2UtcnV0aC1iYWRlci1naW5zYnVyZw=="">kaybetti.</a> YM üyelerinin atanma ve görev prosedürleri ise yaklaşan seçim ve bundan sonraki ABD siyasetine bakışı bir anda <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmNmJlYjE0ZmU3NWNiMDAwODY1ODliYyZ1c2VyPTVlNWJlYWEwMDhlZGE3NzU0MjFhZmY4ZiZhdXRob3I9NWVlM2NiN2ZiODg1MjcyNTJmMTJlMjU0JnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRnd3dy5uZXd5b3JrZXIuY29tJTI1MkZuZXdzJTI1MkZwb3N0c2NyaXB0JTI1MkZydXRoLWJhZGVyLWdpbnNidXJnLXN1cHJlbWUtY291cnQtdGhlLWdyZWF0LWVxdWFsaXplci1vYml0dWFyeSUyNTNGdXRtX3NvY2lhbC10eXBlJTI1M0Rvd25lZCUyNTI2YW1wJTI1M0J1dG1fYnJhbmQlMjUzRHRueSUyNTI2YW1wJTI1M0J1dG1fbWVkaXVtJTI1M0Rzb2NpYWwlMjUyNmFtcCUyNTNCbWJpZCUyNTNEc29jaWFsX3R3aXR0ZXIlMjUyNmFtcCUyNTNCdXRtX3NvdXJjZSUyNTNEdHdpdHRlcg=="">değiştirdi.</a> Üyeler, Başkan tarafından aday gösterilerek Senato tarafından onaylandıktan sonra göreve geliyor. Kendi istekleri doğrultusunda ayrılma durumu olmadığı sürece ise ömürleri boyunca göreve devam ediyor. Yani bir üye yaklaşık 30-35 yıl görevde kalıyor ve ABD hukuk sisteminde YM yargıçlarının etkisi çok büyük. &nbsp;</li><li>3 Kasım 2020 seçimleri heyecanla bekleniyor. Seçimlere iki aydan az kala Ginsburg’ün ölümü, insanları Trump’ın aday gösterip Cumhuriyetçilerin çoğunlukta olduğu Senato'nun onaylayabileceği yeni bir muhafazakâr yargıcın atanması korkusuyla <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmNmJlYjE0ZmU3NWNiMDAwODY1ODliYyZ1c2VyPTVlNWJlYWEwMDhlZGE3NzU0MjFhZmY4ZiZhdXRob3I9NWVlM2NiN2ZiODg1MjcyNTJmMTJlMjU0JnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRnd3dy5uZXd5b3JrZXIuY29tJTI1MkZuZXdzJTI1MkZwb3N0c2NyaXB0JTI1MkZydXRoLWJhZGVyLWdpbnNidXJnLXN1cHJlbWUtY291cnQtdGhlLWdyZWF0LWVxdWFsaXplci1vYml0dWFyeSUyNTNGdXRtX3NvY2lhbC10eXBlJTI1M0Rvd25lZCUyNTI2YW1wJTI1M0J1dG1fYnJhbmQlMjUzRHRueSUyNTI2YW1wJTI1M0J1dG1fbWVkaXVtJTI1M0Rzb2NpYWwlMjUyNmFtcCUyNTNCbWJpZCUyNTNEc29jaWFsX3R3aXR0ZXIlMjUyNmFtcCUyNTNCdXRtX3NvdXJjZSUyNTNEdHdpdHRlcg=="">yüzleştirdi.</a> Böyle bir durumda, Demokratlar bundan sonraki başkanlık seçimlerini kazanıp Senato’da çoğunluğu yıllarca ellerinde tutsalar bile YM’nin ABD sistemindeki konumu sebebiyle yapısal değişiklikler ve liberal kararların alınması için yeterli gücü elde edemeyecek. Yani, Ginsburg’ün yerine gelecek kişi yalnızca bundan sonraki yıllarda verilecek Yüksek Mahkeme kararlarının yönünü belirlemekle kalmayacak; aynı zamanda ABD’nin dünyaya etki eden ilerici hareketlerinin hukuki konumunu da belirleyecek. &nbsp;</li><li>Bir adım geriden: 2014'te Barack Obama başkan ve Demokratlar Senato’da söz sahibiyken Ginsburg hâlihazırda iki kanser ameliyatı geçirmişti. Buna rağmen neden istifa etmediği sorulduğunda ise yapabildiği sürece bu mesleği icra edeceğini <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmNmJlYjE0ZmU3NWNiMDAwODY1ODliYyZ1c2VyPTVlNWJlYWEwMDhlZGE3NzU0MjFhZmY4ZiZhdXRob3I9NWVlM2NiN2ZiODg1MjcyNTJmMTJlMjU0JnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRnd3dy50aGVmYWN1bHR5bG91bmdlLm9yZyUyNTJGMjAxOSUyNTJGMDElMjUyRndoeS1kaWRudC1qdXN0aWNlLWdpbnNidXJnLXJlc2lnbi1pbi0yMDE0Lmh0bWw="">söylemişti.</a> Hatta, hastanede olduğu dönemde bile çalıştığı söyleniyor. Trump’ın seçilmesinden sonra ise istifa edeceğine dair sahte haberler <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmNmJlYjE0ZmU3NWNiMDAwODY1ODliYyZ1c2VyPTVlNWJlYWEwMDhlZGE3NzU0MjFhZmY4ZiZhdXRob3I9NWVlM2NiN2ZiODg1MjcyNTJmMTJlMjU0JnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRnd3dy5mYWN0Y2hlY2sub3JnJTI1MkYyMDE3JTI1MkYwMSUyNTJGanVzdGljZS1naW5zYnVyZy1ub3QtcmVzaWduaW5nJTI1MkY="">yapılmıştı</a>. Hem sağlık durumu hem de yaşı itibarıyla görevden ayrılmaya en uygun liberal olarak görülen Ginsburg’e karşı bir baskı vardı. Muhafazakârlar bir liberalin daha eksilmesini beklerken liberaller, Ginsburg’ün sağlığından emin olmak için yoga pratiklerini bile <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmNmJlYjE0ZmU3NWNiMDAwODY1ODliYyZ1c2VyPTVlNWJlYWEwMDhlZGE3NzU0MjFhZmY4ZiZhdXRob3I9NWVlM2NiN2ZiODg1MjcyNTJmMTJlMjU0JnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRnd3dy55b3V0dWJlLmNvbSUyNTJGd2F0Y2glMjUzRnYlMjUzRGJpSVJsY1FxbU8="">takip ediyordu.</a> &nbsp;</li><li>Dört yıl önce tam da böyle bir atmosferde Yüksek Mahkeme yargıcı Antonia Scalia hayatını kaybetmişti. Obama yeni aday göstermesine rağmen Senato'da çoğunluk olan Cumhuriyetçiler, seçim yılında atama yapılamayacağını öne sürerek atamayı ertelemişti. &nbsp;</li><li>Ne değişti? 2016’da yeni atama yapılmaması gerektiğini öne süren Cumhuriyetçiler şimdi bambaşka bir noktada. Senato Lideri Cumhuriyetçi McConnell, senatodaki çoğunluğun farklı partilere mensup olması durumunda ertelenmenin yapıldığını belirterek bu durumda yeni yargıcın atanmasının hukuka uygun olduğunu belirtti. Şimdi ise Trump’ın, yargıç ataması nefesler tutularak bekleniyor. &nbsp;</li></ul><h2>Öneriler:&nbsp; &nbsp;</h2><ul><li>Ginsburg’ün <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmNmJlYjE0ZmU3NWNiMDAwODY1ODliYyZ1c2VyPTVlNWJlYWEwMDhlZGE3NzU0MjFhZmY4ZiZhdXRob3I9NWVlM2NiN2ZiODg1MjcyNTJmMTJlMjU0JnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRnd3dy55b3V0dWJlLmNvbSUyNTJGd2F0Y2glMjUzRnYlMjUzRDZmOW5fbURSM1FF"">özgürlük savaşını ekranlara taşıyan bir film</a>.</li><li>RBG’ye dair <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmNmJlYjE0ZmU3NWNiMDAwODY1ODliYyZ1c2VyPTVlNWJlYWEwMDhlZGE3NzU0MjFhZmY4ZiZhdXRob3I9NWVlM2NiN2ZiODg1MjcyNTJmMTJlMjU0JnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRnd3dy55b3V0dWJlLmNvbSUyNTJGd2F0Y2glMjUzRnYlMjUzRGJpSVJsY1FxbU8="">bir belgesel</a>.</li></ul>&nbsp;ABD Anayasası ve Yüksek Mahkeme’nin rolü pek de aşina olduğumuz bir sistem değil. Haftaya perşembe Spektrum’daki yazımda bu metinle de bağlantılı olarak ABD hukuk sistemine değineceğim.&nbsp;

Harvard Hukuk Fakültesi ile ilgili hikayeler