Duende

42. İstanbul Film Festivali'nin ilk üç gününden satır başları, Scrapper, 20,000 Species of Bees ve Winter Boy'a dair izleme notları.

🎥 Festival Günlüğü: 42. İstanbul Film Festivali #1

Emre Eminoğlu Neler oluyor?&nbsp;Yoğurtçu Parkı'nın hemen paralel sokağında, yüksek apartmanların arasında saklı kalmış üç katlı bir köşk... Köşkün duvarları sinema tarihinin mihenk taşlarının afişleriyle dolu. Hemen yanındaki cam cepheli yeni bina ise buzdağının sadece görünen yüzü: Yerin altında 160 kişilik yepyeni bir sinema salonu var — tam da sinema tarihinin o sayfaları arasında gezmenin, birlikte film izlemenin, perdede film izlemenin tadını çıkarmak için.&nbsp;Neden önemli?&nbsp;Her şeyden önce 50-60 yıl öncesinin Sinematek Derneği'nin mirasını yaşatan ve tüm dünyadaki sinematek geleneğinin bir uzantısı olan Sinematek/Sinema Evi, Jak Şalom öncülüğünde, Kadıköy Belediyesi'nin çabalarıyla kuruldu. Geçtiğimiz ay kapılarını açan mekânın farklı kavramsal çerçevelerde hazırlanmış ya da farklı yönetmenlerin filmografilerine odaklanan gösterim programlarındaki filmleri, Onat Kutlar'ın adının verildiği sinema salonunda izlemek mümkün; fakat bir sinema salonu olmanın ötesinde Sinematek/Sinema Evi, sinemacılar ve sinema severler için bir buluşma noktası olmayı hedefliyor ve gösterim programlarını sinema odaklı sergi ve etkinliklerle destekliyor. Ayrıca randevuyla hizmet veren kütüphane ve arşiv bölümü, sinemaya dair zengin birer kaynak niteliğinde.Ne söyledi?&nbsp;Sinematek/Sinema Evi'nin sanat yönetmenliğini üstlenen, Tepenin Ardı, Abluka ve Kız Kardeşler&nbsp;filmleriyle tanıdığımız yönetmen ve senarist Emin Alper sorularımı yanıtladı.<img src="https://images.aposto.com/2021/11/4/1639041343191.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="0.67" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Sinematek/Sinema Evi arşivinden<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Sinematek/Sinema Evi, 1960'lar Türkiye'sindeki Sinematek Derneği'nin mirasını nasıl yaşatacak - ya da böyle bir hedefi var mı?Sinematek/Sinema evi sinema klasiklerini seyirciye belli bir perspektif içinde sunmak ve sinema kültürünü geliştirecek entelektüel etkinliklere ev sahipliği yapmak anlamında Sinematek Derneği’nin mirasını sürdürmeyi hedefliyor. Ancak bu mirasa etkin bir şekilde sahip çıkmanın önündeki ilk engel ne arşiv anlamında ne de kurumsal anlamda iki kurum arasında bir devamlılığın söz konusu olması. Daha da önemlisi Sinematek’in 60’lar ve 70’lerdeki işleviyle bugünkü işlevini bir tutmak mümkün değil. Bugün filmlere ulaşmanın çok kolay olduğu ve arşiv mantığının ise tamamen değiştiği bir dönemde yaşıyoruz. Negatif film tarihe karıştı, üzerine&nbsp;DVD’ler de tarihe karıştı. Bugün tümüyle dijitalize olmuş filmlerin nasıl arşivlenebileceği başlı başına bir tartışma konusu.<img src="https://images.aposto.com/2021/11/3/1639003918916.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="0.67" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Sinematek/Sinema Evi arşivinden<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Birçok filmin dijital olarak çok daha erişilebilir olduğu günümüzde Sinematek'i sürdürülebilir kılmak ve özellikle genç izleyici kitlesine ulaşabilmek için kısa vadede ve uzun vadede nasıl bir programlama yapmayı ve nasıl etkinlikler gerçekleştirmeyi düşünüyorsunuz?2000’li yılların sonuna kadar sinemaseverler için en büyük sorun filmlere ulaşmaktı. O zamanlarda dünya sinemateklerinin en önemli işlevi de seyircilere nadir filmlere ulaşma fırsatı sunmasıydı. Bugün bu durum büyük ölçüde değişti; ancak bugün de muazzam bir film bolluğu içinde yaşamaya başladık. Güncel ifadesiyle içerik denizinde boğuluyoruz. Dolayısıyla bugün belki de bu bolluk içinde izleyiciye belli bir yön öneren yahut belli bir perspektif ve belli bir entelektüel çerçeve sunan programlar yapmak Sinematek’lerin en önemli işlevi hâline geldi. Biz de bu anlamda sinema tarihinin kurucu akımlarına ve sinema dilinin gelişimine ciddi katkılarda bulunmuş ustaların retrospektiflerine yer vermeyi düşünüyoruz. Bunları da belli bir kronoloji ve estetik tema sürekliliği içinde yapmayı hedefliyoruz. Bizim için film gösterimleri kadar önemli olan etkinlikler ise söyleşi ve paneller. Gösterimlerimize paralel olarak iki haftada bir muhakkak bir söyleşi ve panelle gösterimlerimizi entelektüel olarak desteklemek istiyoruz. Alman dışa vurumculuğunu orta vadede Fransız şiirsel gerçekçiliği takip edecek. Oradan kara film geleneğine uzanıp çağdaş neo-noirler’ı ele almayı düşünüyoruz. Bunun yanında da pek çok heyecan verici yönetmenin retrospektifleri programımızda yer alacak. Örneğin hazır dışavurumculukla başlamışken estetik eğitimini iki savaş arası avangardı içinde almış gerçeküstücü bir yönetmenle, Buñuel'la devam edelim istiyoruz.<img src="https://images.aposto.com/2021/11/3/1639004183777.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="0.67" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Sinematek/Sinema Evi kütüphanesi<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Sinematek/Sinema Evi'nin salonunu festivallere açmayı düşünüyor musunuz?Bu konuda İstanbul Film Festivali’ne verilmiş bir sözümüz var; ancak daha fazlasını yapmamız mümkün değil. Eğer İstanbul’da düzenlenen irili ufaklı festivallere açarsak salonumuzu, bizim kendi programımızı yapmamız matematiksel olarak imkânsız hâle geliyor. Ayrıca Sinematekler salon hizmeti sunan yerler değildir. Her Sinematek’in kendi özgün programı ve bağımsız bir işleyişi olmalıdır. Bu durumda maalesef salon sıkıntısı çeken festivallere olumsuz cevap vermek durumunda kalıyoruz ama kendilerini Kadıköy Belediyesi’nin diğer sinema salonlarına yönlendiriyoruz.Film gösterimlerinde sinema tarihinin önceki dönemleri kadar çağdaş ve güncel yapımlara da yer vermeyi düşünüyor musunuz?&nbsp;Özellikle ticari gösterim şansı bulamayan belgesellere programımızda yer vermeyi düşünüyoruz; ancak burada da seçici olmak durumundayız. Yılın çokça konuşulmuş, festivallerde beğeni toplamış belgesellerini sınırlı bir program içinde seyirciye ulaştırmayı istiyoruz. Bunun dışında tabii ki yer yer yakın tarihli filmlere yer vereceğiz. Örneğin şubat ayı program içinde ileride açıklayacağımız bir bağlam içinde son 10 yılın önemli sinemasal ürünlerinden bir seçkiyi seyirciye sunacağız.&nbsp;<img src="https://images.aposto.com/2021/11/3/1639004081988.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="0.67" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Sinematek/Sinema Evi'nin duvarları sinema tarihinin mihenk taşlarının afişleriyle dolu<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Gösterimlere dışa vurumcu Alman Sineması ve Metin Erksan toplu gösterimiyle başladınız. İlk ayki gösterimlerde en çok ilgiyi hangi filmler gördü?Pandemi koşullarına rağmen genel ilginin memnun edici olduğunu gördük. İlgi daha çok sinema tarihinin çok konuşulmuş, ismi çok duyulmuş filmlerine yönelik oluyor. Örneğin dışa vurumcu filmler içerisinde Dr. Caligari ve Metropolis en çok seyirciyi çeken filmler oldu. Metin Erksan’ın filmleri arasında ise Susuz Yaz ve Yılanların Öcü… Fakat maalesef Kuyu gibi bir gizli cevher yeterli ilgiyi görmedi.

"Bugünkü bolluk içinde izleyiciye belli bir yön öneren yahut belli bir perspektif ve belli bir entelektüel çerçeve sunan programlar yapmak Sinematek’lerin en önemli işlevi hâline geldi."

Jak Şalom ile ilgili hikayeler