<h2>Radikaller ve post çağı</h2>"Şimdi kanıksadığımız tüm şeyler, tutunduğumuz tüm o kerameti kendinden menkul modern akıl, bir zamanlar tehlikeli veya ahmakça bir radikal düşünüş olarak alaya alınmıştı." sözleriyle başlıyor Jamie Bartlett, Radikaller adını taşıyana kitabına. Tanımların, kavramların yerinden oynadığı, yok olduğu veya önemini yitirdiği post-truth ve post-modernizm çağında Bartlett'in Mundi'den çıkan kitabını Raftan indiriyoruz. O esnada Dvorak'ın dokuzuncu senfonisi namıdiğer <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmNjMxZGE5YzE2Y2JhMDAwOWUzZDkxNyZ1c2VyPTVlYjU0M2NmNzA2NDk0MjU1ZWNmNmE4MCZhdXRob3I9NWYzNGUxNGVlZWQ1ODgwMDA2MWM0OTcxJnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRm9wZW4uc3BvdGlmeS5jb20lMjUyRmFsYnVtJTI1MkY3RW4wUWVsYWVzRmdYSDczQUI4RURJJTI1M0ZzaSUyNTNEcEJ0bHRlR0lUQUdMWU8yMHlwbFVNdw=="">Yeni Dünya</a> eşlik etsin.&nbsp;• Radikal nedir? Radikal, Türk Dil Kurumu'nun sözlüğünde Fransızcadan Türkçeye geçtiği şekliyle "kökten" manasında kullanılıyor. Özellikle 19. yüzyıldan itibaren sıklıkla ve pek de hayırla olmayan bir şekilde kullanılan radikal, olaya nasıl baktığınızla ilintili olarak bir "baş belası" ya da "dönüştürücü", "değiştirici" olarak da karşınıza çıkabilir.• Radikalin tarihsel süreci: Bir süredir düşünmeye sevk eden, bu açıdan bakıldığından da zihin açıcı yapıtları Türkçeye kazandıran Mundi, Jamie Bartlett'in tam da böyle bir ihtiyaca yönelik olan çalışmasını okura sunuyor. Çıkalı henüz birkaç gün olan Radikaller, tarihsel süreçte nelerin radikal veya "uç" olarak algılandığını anlatarak giriyor lafa. Öyle ki kitabın hemen başında İngiliz siyasetçi ve liberal teorisyen John Stuart Mill’in 1867 yılında yani tam olarak Victoria Devri’nde, “Halkın Temsili Kanunu”ndaki bir maddede muhatap olarak erkek yerine insan ibaresini ekletmeye çalışmasının büyük tepkilere yol açtığı anlatılırken dönemin parlamenterlerinin gösterdikleri reaksiyona değiniliyor. Bartlett, kadın-erkek eşitliği ve insanlık onuru açısından son derece olağan ve makul bir talep olan bu teklifin, çok değil, bundan 150 yıl önce “radikal” bir görüş olarak görüldüğünü hatırlatıyor.• Aşırılıklar çağı: Özellikle İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra inşa edilen “Overton Penceresi” denilen düşünceler dizgesi veya kamusal çoğunluğun yaygın fikirleri saygıdeğer ve normal kabul edilmesi popülaritesini günden güne kaybediyor. Bu da Hobsbawm’ın isimlendirdiği yeni bir “Aşırılıklar Çağı” mı geliyor sorusunu gündeme getiriyor. Özel sahiplik ve serbest (ama kontrol edilen) piyasaya, genel vergilendirmeyle oluşturulmuş sosyal yardım fonuna dayalı bir ekonomi. İnsan hakları, dinî inanışları ne olursa olsun, bu inanışlar ve pratikleri diğerlerine zarar vermediği sürece yurttaşları koruyan bu “Overton Penceresi” Bartlett’in kitabına konu ettiği “radikallerle" taşındı.• "Evet": İngiltere’de hiç ihtimal verilmemesine rağmen Avrupa Birliği üyeliğinden ayrılma referandumundan “evet” sonucunun çıkması ve yine aynı yıl yani 2016’da pek de şans verilmemesine rağmen Donald Trump’ın başkan seçilmesi bu anti-politik hareketin en dikkat çekici vakaları olarak kitapta yer alıyor.• Radikaller: İnternetin kuytu köşelerine kadar uzanan günümüzün en gizli ve etkili hareketleri; ölümsüzlük arayışında bir ömür harcayan tekno-fütüristler, ülkelerinin sınırları onlardan olmayan herkese kapatmak isteyen aşırı sağcılar, dünyanın doğal kaynaklarını korumak için her yolu mubah gören çevreciler, yeni ülkeler kuran özgürlükçüler, kendi kendine yeten kooperatiflerin mikro-toplumları, topluma güçlü halüsinojenler yoluyla şifa vermeyi deneyen önderler Jamie Bartlett’in Radikaller kitabında insanı sarsıcı bir düşünme eylemine sevk edecek şekilde okurun ilgisine sunuluyor.<h2>Yeni çıkanlar: 1871 Paris Komünü Günleri&nbsp;</h2>İnsanı bu derin düşüncelere daldırabilecek kitabın ardından daha hayatın içinden bir kitapla devam edelim. Victor Hugo'nun Paris Komünü sürecinde tuttuğu günlüklerinden oluşa 1871 Paris Komünü Günleri Kırmızı Kedi Yayınları’nın “Klasikler” dizisinden çıktı. Tarihin bu önemli yazarının Sefiller, Notre Dame’ın Kamburu, Bir İdam Mahkumunun Son Günü gibi yapıtlarının dışında bir eserinin Türkçeye kazandırılmış olması sevindirici bir gelişme.

Duende

Koronavirüs salgının sağlık krizi boyutunun yanı sıra, yıkıcı ekonomik etkiler yaratması da dünyadaki her hükümetin ciddi bir yönetim sınavı vermesine sebep oldu. Bu sınav henüz bitmiş olmasa da özellikle pandemi öncesinde toplumsal destekleri küresel olarak artma eğiliminde olan popülist parti ve liderlerin performansı önemli bir tartışma yarattı.&nbsp;<ul><li>Popülizm nedir? Üzerine uzlaşılmış bir tanım olmasa da son dönemlerde hakkında birçok akademik çalışma yapılan popülizm, “milletle eliti karşı karşıya getirip, milleti kutsayan”, büyük krizlere basit çözümler öneren, suçu "günah keçilerine" yıkan ve toplumsal kutuplaşmadan beslenen bir politika anlayışı olarak tanımlanabilir. The People vs. Tech kitabının yazarı Jamie Bartlett, karşılarındaki her engeli karanlık ve yolsuz olarak tanımlayan popülist politikacıların sorunlara karşı sağa ya da sola kaydırarak “Tinder politikası” izlediklerini, teknoloji ve sosyal medya şirketlerinin algoritmalarının da insanları popülist siyasetçilere sempatik bakmaya ittiğini <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmMjZhNmJkYjA3MjNjMDAwNzZlYzBlMyZ1cmw9aHR0cHMlMjUzQSUyNTJGJTI1MkZ3d3cudGhlZ3VhcmRpYW4uY29tJTI1MkZjb21tZW50aXNmcmVlJTI1MkYyMDE4JTI1MkZub3YlMjUyRjI5JTI1MkZwb3B1bGlzbS10aW5kZXItcG9saXRpY3Mtc3dpcGUtbGVmdC1vci1yaWdodC11bnRoaW5raW5nbHk="">iddia ediyor.</a> &nbsp;</li><li>Popülizmin yükselişi:&nbsp;Yar. Doç. Yunus Sözen’in özellikle de sağ popülizmi “son yıllar içinde liberal anayasal demokrasiye ve onun kurumlarına karşı ortaya çıkmış en kuvvetli itiraz” olarak tanımladığı 2017 Boğaziçi Üniversitesi-TÜSİAD Dış Politika Forumu Araştırma Raporu, popülizmin revaçta olan politika anlayışı olduğunu <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmMjZhNmJkYjA3MjNjMDAwNzZlYzBlMyZ1cmw9aHR0cHMlMjUzQSUyNTJGJTI1MkZ0dXNpYWQub3JnJTI1MkZ0ciUyNTJGeWF5aW5sYXIlMjUyRnJhcG9ybGFyJTI1MkZpdGVtJTI1MkYxMDAwNi1kZW1va3Jhc2ktb3Rvcml0ZXJsaWstdmUtcG9wdWxpem1pbi15dWtzZWxpc2k="">ortaya koymaktadır</a>. Ekonomi ve güvenlik krizlerinin yanı sıra dünyanın başka bölgelerindeki sorunlar sebebiyle ortaya çıkan göç dalgaları <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmMjZhNmJkYjA3MjNjMDAwNzZlYzBlMyZ1cmw9aHR0cHMlMjUzQSUyNTJGJTI1MkZkZXJnaXBhcmsub3JnLnRyJTI1MkZ0ciUyNTJGZG93bmxvYWQlMjUyRmFydGljbGUtZmlsZSUyNTJGMzM1NDkw"">ABD</a>, <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmMjZhNmJkYjA3MjNjMDAwNzZlYzBlMyZ1cmw9aHR0cHMlMjUzQSUyNTJGJTI1MkZ3d3cuZHcuY29tJTI1MkZ0ciUyNTJGYXZydXBhZGEtc2ElMjUyNUM0JTI1MjU5Ri1wb3AlMjUyNUMzJTI1MjVCQ2xpem1pbi15JTI1MjVDMyUyNTI1QkNrc2VsaSUyNTI1QzUlMjUyNTlGaSUyNTJGYS00NTQ0MzcxMw=="">Avrupa</a> ve <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmMjZhNmJkYjA3MjNjMDAwNzZlYzBlMyZ1cmw9aHR0cHMlMjUzQSUyNTJGJTI1MkZkZXJnaXBhcmsub3JnLnRyJTI1MkZ0ciUyNTJGZG93bmxvYWQlMjUyRmFydGljbGUtZmlsZSUyNTJGODEzNDE5"">Latin Amerika’da</a> popülist siyasetçilere olan toplumsal desteği artırmıştır. Popülistler her ülkede yönetime gelemeseler de en büyük hükümet alternatifi olarak politik spektrumu sarsmış, hükümetleri popülist politikalar izlemeye sevk etmişlerdir. &nbsp;</li><li>Pandemi vs. popülizm:&nbsp;Gideon Rachman’ın Financial Times’taki Coronavirus could kill off populism başlıklı <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmMjZhNmJkYjA3MjNjMDAwNzZlYzBlMyZ1cmw9aHR0cHMlMjUzQSUyNTJGJTI1MkZ3d3cuZnQuY29tJTI1MkZjb250ZW50JTI1MkYzYmNmMmI1ZS1lNWYxLTQ4ZTQtYmIxNS1jZDI5NjE1YTkxOTglMjUzRnV0bV9zb3VyY2UlMjUzRGFwb3N0byUyNTI2YW1wJTI1M0J1dG1fbWVkaXVtJTI1M0RlbWFpbA=="">yazısı,</a> ABD Başkanı Donald Trump ve Brezilya Devlet Başkanı Jair Bolsonaro gibi “popülist” liderlerin koronavirüs salgını ile mücadelede sınıfta kaldıklarını ve onlar anketlerde baş aşağı giderken salgını ciddiye alan ve halk sağlığını korumak için tedbirler alan Almanya Başbakanı Angela Merkel gibi “popülist olmayan” liderlerin halktaki görev onayının arttığını iddia ediyor. Rachman, buna dayanarak popülizmin "küresel bir yenilgiye uğrayabileceğini" ve liberalizmin “geri dönebileceğini”, ancak bunun şu an için koşullara bağlı olduğunu savunuyor. Yuval Noah Harari de küresel bir kriz olan pandemiye ancak küresel dayanışmanın artırılmasıyla yanıt verilebileceğini, “milliyetçi izolasyonizmden” vazgeçilmesi ve yurttaşların güçlendirilmesi gerektiğini <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmMjZhNmJkYjA3MjNjMDAwNzZlYzBlMyZ1cmw9aHR0cHMlMjUzQSUyNTJGJTI1MkZ3d3cuZnQuY29tJTI1MkZjb250ZW50JTI1MkYxOWQ5MDMwOC02ODU4LTExZWEtYTNjOS0xZmU2ZmVkY2NhNzU="">ifade ediyor.</a> &nbsp;Open Democracy’de yayımlanan yazıda Robert Muggah ve Miguel Lago da Brezilya’da popülist başkan Bolsonaro’nun kutuplaşmadan beslendiğini, ancak kendi yarattığı toplumsal kutuplaşmanın kendisinin başarısız pandemi yönetimine karşı daha sorumlu ve başarılı bir yönetim anlayışını ortaya çıkarabileceğini <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmMjZhNmJkYjA3MjNjMDAwNzZlYzBlMyZ1cmw9aHR0cHMlMjUzQSUyNTJGJTI1MkZ3d3cub3BlbmRlbW9jcmFjeS5uZXQlMjUyRmVuJTI1MkZkZW1vY3JhY2lhYWJpZXJ0YSUyNTJGYnJhemlsLWZlZWxzLWNvbnNlcXVlbmNlcy1wYW5kZW1pYy1wb3B1bGlzbSUyNTJG"">söylüyor.</a> &nbsp;</li><li>Kültür savaşları:&nbsp;Öte yandan Princeton Üniversitesi'nden Siyaset Bilimi Profesörü Jan-Werner Müller, yine Financial Times'ta yayımlanan The pandemic will strengthen smart populists başlıklı <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmMjZhNmJkYjA3MjNjMDAwNzZlYzBlMyZ1cmw9aHR0cHMlMjUzQSUyNTJGJTI1MkZ3d3cuZnQuY29tJTI1MkZjb250ZW50JTI1MkZiOWFjYTg1OC1jMTdiLTRjNWYtOGNlMi0zNmI5ODI0ODlkOTUlMjUzRnV0bV9zb3VyY2UlMjUzRGFwb3N0byUyNTI2YW1wJTI1M0J1dG1fbWVkaXVtJTI1M0RlbWFpbA=="">yazısında,</a> Popülist yönetimlerin pandemi gibi karmaşık ve zor bir süreci yönetmekten aciz olacaklarına dair "iyimser" düşüncenin yersiz olduğunu, "akıllı" popülist liderlerin pandemiyle mücadeleyle "kültür savaşlarını" harmanlayarak pandemi sürecini otoriter yönetimlerini derinleştirmek için bir fırsata çevirebildiklerini iddia ediyor. Carnegie Europe’dan Rosa Balfour da popülist hükümetlerin kötü pandemi yönetiminin popülizmi kendiliğinden ortadan kaldıracağına yönelik düşüncenin popülizmi ortaya çıkartan etkenleri göz ardı ettiğini, esas olarak bu etkenlere çözüm bulunması gerektiğini <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmMjZhNmJkYjA3MjNjMDAwNzZlYzBlMyZ1cmw9aHR0cHMlMjUzQSUyNTJGJTI1MkZjYXJuZWdpZWV1cm9wZS5ldSUyNTJGMjAyMCUyNTJGMDclMjUyRjE1JTI1MkZ3aHktcG9wdWxpc20tY2FuLXN1cnZpdmUtcGFuZGVtaWMtcHViLTgyMjkz"">söylüyor.</a> &nbsp;</li><li>Şimdi ne olacak?&nbsp;Dünya siyasetinde büyük değişimler olmasının önünü açan pandeminin küresel düzeyde popülizmi geriletip geriletmemesi, biraz da popülizme karşı mücadele eden “demokrat” siyasetçilerin beceri ve ikna ediciliğine bağlı olacak. 3 Kasım’da ABD’de gerçekleşecek başkanlık seçiminde popülist başkan Donald Trump’a karşı Demokrat Parti’nin adayı Joe Biden’ın alacağı sonucu, tüm dünya bu açıdan da merakla takip edecek.</li></ul>

Jamie Bartlett ile ilgili hikayeler