Zappa Zamanlar

Boykotun asıl gücü, örgütlülüğünde, sürekliliğinde ve ona eşlik eden taleplerinde yatıyor. Aksi hâlde sadece bir “trend”e, geçici bir “vicdan rahatlatma aracı”na da dönüşebilir.

Tüketmeyerek direnmek: Boykotun kısa tarihi ve sınırları

19. yüzyılda Birleşik Krallık'a bağlı İrlanda, geçimini Londra için tarımsal ürünler üreterek sağlıyordu. 1880'lerden itibaren İrlanda'nın toprak savaşı patlak <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://gelenek.org/ingiliz-emperyalizmi-ve-irlanda-ulusal-kurtulus-savasi/">verdi</a>. Hasatların düşük olması yüzünden İrlanda halkına %10 indirim teklif eden Lord Erne, karşısında %25'e varan indirimde ısrarcı İrlanda halkını buldu. İsteklerine karşılık bulamayan İrlanda halkı, toprak ağaları ile iletişimi kesme kararı aldı. Bu ağalardan belki de en önemlisi Kaptan Charles <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://www.irishcentral.com/roots/history/irish-invented-boycott">Boycott'tu</a>. Tüm bu olaylar vesilesi ile boykot kelimesi de İngilizcede yerini aldı. Aradan 140 yıl geçti ve şimdi uluslararası merkez ofisi Dublin'de konumlanan Facebook, küresel şirketlerin reklam boykotları ile karşı karşıya...<ul><li>Neler oluyor? Gündem yasaklar ve boykotlar ile kaynıyor. Sosyal platformlar <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://www.nytimes.com/2020/06/29/technology/twitch-trump.html">Twitch</a> ve <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://www.theguardian.com/technology/2020/jun/29/reddit-the-donald-twitch-social-media-hate-speech">Reddit</a>, ABD Başkanı Donald Trump ile ilişkili içerikleri yasaklıyor, YouTube ise aşırı sağcı içerik yaratıcılarını sisteminden uzaklaştırıyor. Hindistan ise direk TikTok'u <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://www.forbes.com/sites/siladityaray/2020/06/29/india-bans-tiktok-58-other-chinese-apps-citing-security-concerns/#75f7cb577e60">yasaklama kararı aldı</a>... Tabii, biz yine Facebook'a dönelim. &nbsp;</li><li>Nedir? Facebook ve Instagram platformlarından reklamlarını çeken şirketler listesi her geçen gün büyüyor. Gerekçe ise milyarlarca kullanıcıya sahip platformun nefret söylemlerine karşı etkili bir çözüm geliştirememesi. ADL ve NAACP gibi sivil toplum örgütleri #StopHateforProfit kampanyası ile pek çok şirketi boykot hareketine dâhil etti. Bazı şirketler de bireysel aksiyonlar ile kolektif harekete destek <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://edition.cnn.com/2020/06/28/business/facebook-ad-boycott-list/index.html">verdi</a>. &nbsp;</li><li>Şirketler: Dış giyim markaları ile başlayan boykot Unilever, Starbuck, Verizon, Starbucks, Coca-Cola ve Clarox gibi firmadan müşteriye çalışan şirketlerin de katılmasıyla kar topu gibi <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://www.theverge.com/interface/2020/6/30/21307039/facebook-ad-boycott-analysis-unilever-verizon-coca-cola">büyüdü</a>. Bazıları reklamlarını bir ay süreyle askıya aldı, diğerleri ise tanıtımlarını süresiz olarak nadasa bıraktı. Boykot <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://www.forbes.com/video/6168114164001/#2fa2e0fd4ba6">akımının</a> parçası olan şirket sayısı ise 150'yi aştı. &nbsp;</li><li>Cevap: Önceki haftalarda hizmet kullanım şartlarını Trump ve diğer politikacılar üzerinde kullanmayı reddeden Facebook'un CEO'su Mark Zuckerberg, geçtiğimiz cuma "anlaşmazlık için kullanılan bölücü ve kışkırtıcı dili engellemek için daha fazlasını yapmak istediğini" <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://www.facebook.com/zuck/posts/10112048980882521">söyledi</a>. "Bir politikacı veya bir hükümet yetkilisi yapsa da eğer şiddete başvuran veya insanların oy kullanma hakkını tehlikeye atan bir içerik paylaşılırsa onu kaldıracağız." &nbsp;</li><li>Şimdi ne olacak? Boykot Facebook'un canını yakabilir mi? Cevap kısa vadede kesinlikle olurdu. Zira, platform gelirlerinde en büyük pay reklamlara ait. Küresel şirketlerin reklam departmanlarının baş parmaklarını aşağıya çevirmesi durumunda Facebook'un iş planı tamamıyla sarsılabilir. Geçtiğimiz cuma şirket hisselerinin %8 değer kaybetmesi ile Zuckerberg, teknik olarak 7,3 milyar dolar para kaybetti <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://www.bbc.com/news/technology-53225139">bile</a>. Sonuçta bu haftanın trendi sosyal platformlardaki nefret söylemlerine karşı cephe alan şirketler oldu. Ancak şu soruları da buraya bırakmak lazım: Nefret söylemi çizgisini nerede çekeceğiz? Otomatikleştirilmiş sistemler bu hususta nasıl algoritmalar ile çalışacak? Serbest konuşma özgürlüğününün kısıtlandığı durumları ve hataları ne kadar tolere edebiliriz?</li></ul>

Lord Erne ile ilgili hikayeler