İlk olarak COP26’nın sonucunu kısaca bir özetleyelim.BM İklim Zirvesi kararlarında kömürden çıkış bahsinin son dakikada; “kömür kullanımının “kademeli “ azaltılması” &nbsp;olarak ve fosil yakıtlara teşviklerin sonlandırılmasının; fosil yakıtlara “verimsiz” teşviklerin sonlandırılması olarak değiştirildi.Bu değişimlerin arkasında çok açık bir şekilde neredeyse tüm ülkelerde daha fazla temsilci ile zirveye katılan ve son kullanma tarihini uzatmaya çalışan fosil yakıt lobisi var. Buna ek olarak Çin ve Hindistan’ın kısa dönemli ekonomik bakış açısı da bu değişimi kolaylaştırdı.Bununla beraber zirve esnasında, 40’tan fazla ülke ve yaklaşık 150 kuruluştan oluşan bir koalisyon, 2030 yılından itibaren kömürü aşamalı olarak bırakma ve “artık kömürle çalışan yeni elektrik santrallerinin kurulmasını desteklememe” taahhüdünde de bulundu.Bu verilerden yola çıkarak, iklim konusunda politik olarak iklim aktivistleri için sıkıntılı ama finansal olarak kömür için sıkıltılı bir döneme girdiğimizi söyleyebiliriz.<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;"><img src="https://images.aposto.com/2021/10/0/1638082369964.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.78" width="550" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"><hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Yükselen yakıt fiyatları ve finansal desteklerin kesilmesi ile enerjimizin geleceğinde kömürün yeri olmadığını bir kez daha gösteriyor. Bu belki istediğimizden daha uzun sürebilir, ama 350.org Küresel Kampanyalar Koordinatörü Mahir Ilgaz’ın da dediği gibi tüm dünyada kömür, başta kömür karşıtı hareketlerin mücadelesiyle zaten yok olma yoluna girdi ve zirve de bunu tasdik etmiş oldu.Peki tüm COP26 süreci boyunca sessiz kalan Türkiye bu yeni dönemde nasıl politikalar geliştirecek?Bize belki TBMM Küresel İklim Değişikliği Araştırma Komisyonu’nun, dört aylık çalışmanın ardından hazırladığı 729 sayfalık rapor yol gösterebilir.Raporda Meteoroloji Genel Müdürlüğü’nün, iklim değişikliğinin gelecekte Türkiye’yi nasıl etkileyeceğini ortaya koyabilmek amacıyla 2016-2099 dönemi için geliştirdiği küresel iklim projeksiyonları öne çıkıyor.Buna göre, Türkiye genelinde ortalama sıcaklık 2021-2099 döneminde yıllık 1 ila 6 derece artacak. Yağışlar azalsa bile sel riski artacak, kuraklık risk seviyemiz giderek artacak. Bu durum gıda güvenliğinin riske girmesine ve ekosistemlerin bozulmasına yol açabilecek.Yani haberler çok da iyi değil. Raporda, iklim değişikliğine karşı yasal ve kurumsal düzenleme gerektiren konular ise 96 ana başlık altında toplandı.Açıkçası bunlar yaklaşık 20 yıldır konuşulan ama üzerinde hiç bir adım atılmayan, su kullanımını azaltmaya yönelik damla sulama, biyolojik çeşitliliği korumaya yönelik kanun tasarılarını içermekte. Sorunlar da dahil olmak üzere rapor yapılacaklar konusunda az da olsa yeni başlıklara sahip.<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;"><img src="https://images.aposto.com/2021/10/0/1638082517654.jpeg" width="550" fr-original-style="" fr-original-class="fr-draggable" style="border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;">Konya – Ilgın’da tarım arazilerinin ortasında kömür ocağı ve kömür toplama alanı Foto: 350 Türkiye<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Bu başlıklardan bir tanesi ise İklim Değişikliği Kanunu. Rapor, iklim değişikliğiyle mücadelede sera gazı emisyonlarının azaltılması ve iklim değişikliğine uyum için gerekli hukuki ve kurumsal çerçevenin oluşturulması, teknik ve finansal mekanizmalara ilişkin usul ve esasların belirlenmesi amacıyla kanuni düzenlemeye ihtiyaç duyulduğunu, bu kapsamda “iklim değişikliği kanunu” çıkarılması gerektiğini vurguluyor.Raporda, iklim değişikliğine yönelik atılan adımların kimseyi geride bırakmadan ve adil yönetilmesi için “ulusal adil geçiş mekanizması” kurulması teklifine yer verildi. İklim değişikliğinin etkilerine karşı 2050’ye kadar ‘iklim dirençli toplum olma’ hedefi koyulması önerildi.Bunun için ısınmadan ulaşıma, çim yerine çalı kullanımından yağmur suyu depolomaya yönelik öneriler de raporun bir parçası.Açıkçası ulusal adil geçiş mekanizması kelimelerini duymak çok güzel, ama bunun bir komisyon raporu ve projesi olduğunu ve daha meclise sunulmadığını da unutmayalım.Türkiye daha önce de su, müsilaj, TARBİL gibi konularda eylem projelerinin yapıldığı ama projelerin eyleme geçemediği bir dönemde geçiyor. Çünkü bu projelerin detayları ilk önce hükümet tarafından benimsenmemekte.Adil Geçiş ve iklim dirençli toplum güzel isim tamlamaları olsa da, AKP hükümetinin şu an yaptığı açıklamalar, Türkiye’de iklim krizinin en büyük sebebi olan kömür ve kömürden çıkış konusunda zor ikna olacağını gösteriyor.Kömür konusunda ilk açıklama Türkiye’nin özellikle kömürden elektrik üretim politikalarının uygulayıcısı Elektrik Üretim A.Ş. (EÜAŞ)’dan geldi.Düzenlenen bir söyleşide <a fr-original-style="" href="https://medyascope.tv/2021/11/17/euas-genel-mudurune-gore-komurden-o-kadar-da-cikmiyoruz-ikisi-ihale-asamasinda-bes-komurlu-termik-santral-yolda/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Medyascope’un sorusu üzerine</a>, EÜAŞ Genel Müdürü Dr. İzzet Alagöz’e göre, Türkiye kömürden “o kadar da” çıkmıyor, hatta ikisi ihale aşamasında, beş kömürlü termik santral de yolda gözüküyor.Alagöz’e göre Türkiye’nin planları yeni kömürlü santral kurmak üzerine. Yerli kömür kaynaklarımızın yüzde 10’unu dahi kullanmadığımızı belirten Alagöz, yerin altında 60 yıl yetecek kömürümüz olduğunu ve bu kömürü yerin altında bırakma niyetleri de olmadığını belirtti.<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;"><img src="https://images.aposto.com/2021/10/0/1638082999484.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.91" width="550" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"><hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Bu açıklamadan bir kaç gün sonra ise Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, karbon yakalama teknolojisinin gelişmesi durumunda Türkiye’nin kömürden çıkmayacağını söyledi.Dönmez, karbon yakalama teknolojisinin gelişmesi durumunda kömürün Türkiye enerji portföyünden çıkarılmayacağını kaydetti; “Yakıtın kendisinde kaliteyi artırıcı ve karbon azaltıcı teknolojik gelişmeler süreci şekillendirecek ama teknolojiler bugünkü haliyle kalırsa, net sıfır emisyon hedefi doğrultusunda 2053’ten sonra kömürden elektrik üretim imkanı kalmaz” dedi.Bu iki açıklama bürokrasinin kömüre yönelik duruşunu açıkça göstermekte. Sadece bu açıklamalar ile değil, COP26 toplantısı öncesinde de belirli adımlar bu konuda atılmıştı.<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;"><img src="https://images.aposto.com/2021/10/0/1638083065797.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.75" width="550" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"><hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Milas’taki YK Enerji A.Ş, IC İÇTAŞ Enerji – LİMAK Enerji ortaklığı ile işletilen, Yeniköy ve Kemerköy termik santralları için kömür sağlayan ve Akbelen Ormanı ile bölgedeki köyleri tehlikeye sokan alanlar tek saha haline getirildi ve 2041 yılına kadar işletilmesine izin verildi.Eğer ulusal bir adil geçiş mekanizmasından bahsedeceksek, yerel halkın tarım ve yaşam alanlarını yok eden bir teknoloji savunmak mümkün olamaz.Yerli ve milli olarak atfedilse de, ciddi oranlarda dışarıdan da ithal edilen kömür ile ayrılığımız uzun ve acılı olacakmış gibi. Çünkü özellikle şu anki ekonomik koşullarda Türkiye kömürden çıkışı ne kadar geciktirirse o kadar büyük fırsatlar kaçırıyor.Bunu sebeplerini gelecek hafta Türkiye’nin nasıl adil ve ekonomik bir şekilde kömürden çıkabileceğini ele alan çalışmalar ile inceleyeceğiz.

Çevreci Geek

Küresel politikada kömürden çıkış yerini alsa da Türkiye'den gelen mesajlar kuşkulu

COP26 Sonrası Türkiye Kömürden Çıkmakta Niyetsiz

Ne oldu da Onaylıyoruz? Paris İklim Anlaşması Nedir? - Mahir Ilgaz ile Doğal Muhabbet<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;"><a fr-original-style="" href="https://youtu.be/EWI3mm6UEYs" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank"><img src="https://embed.apos.to/assets/2021/9/2021-10-06T11:28:41.643Z.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"></a>Bu hafta Doğal Muhabbet'te Paris İklim Anlaşmasını 350'den Mahir Ilgaz ile konuştuk. 🤓Ne oldu da onayladık, bundan sonra ne olacak, iklim adeleti üzerinden talepler neler gibi soruları cevapladığımız bu yayını <a fr-original-style="" href="https://youtube.com/playlist?list=PLHinh8S86U-KIAJ0O1i8xuxixI8CALLK-" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Çevreci Geek Youtube kanalından izleyebilirsiniz.</a><hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">

<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;"><a fr-original-style="" href="https://youtu.be/r-B0s94sKjg" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank"><img src="https://embed.apos.to/assets/2021/5/2021-06-01T09:52:20.558Z.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"></a>Uzmanlar ile iklim krizi ve sürdürülebilir yaşam konularını ele aldığım Doğal Muhabbet Youtube serisinde bu hafta Mayıs ayında yaşanan gelişmeleri ele aldım.Çevreci Geek ile Bu Ay yayınında, Polietilen yasağı haberi sonrasında petrol şirketlerine açılan davalara ve içlerindeki aktivist hissedarları 350 Türkiye takım lideri Mahir Ilgaz ile değerlendirdik.Bu yayını buraya tıklayarak<a fr-original-style="" href="https://youtube.com/playlist?list=PLHinh8S86U-KIAJ0O1i8xuxixI8CALLK-" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">&nbsp;buraya tıklayarak Çevreci Geek Youtube kanalımdan izleyebilirsiniz.</a>

Mahir Ilgaz ile ilgili hikayeler