• Irak Merkezi Hükümeti ve Irak Kürt Bölgesel Yönetimi (IKBY) arasında, Türkiye'ye petrol ihracatının yeniden başlatılmasına yönelik anlaşma imzalandı. Petrol ihracatının yeniden başlaması için IKBY ile anlaşma yapıldığını belirten Başbakan Şiya es-Sudani, ilgili teknik komisyonların acilen anlaşmanın uygulanması için çalışmalara başlamasını istedi.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Dahası: IKBY Başbakanı Mesrur Barzani de bu anlaşmanın geçici olduğunu ancak Erbil ile Bağdat arasında uzun süredir devam eden anlaşmazlığı sona erdirmek için önemli bir adım olduğunu vurguladı.</li></ul>

Aposto Gündem

<a fr-original-style="" href="https://www.karar.com/guncel-haberler/birileri-goturdu-cezasi-millete-1737746" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Uluslararası Tahkim Mahkemesi</a>, 2014-2018 döneminde Irak Bölgesel Kürt Yönetimi’nin (IKBY) Türkiye üzerinden Bağdat’tan izinsiz petrol satması hakkında davayı sonuçlandırarak Türkiye’ye 1,4 milyar dolar ceza kesti. <a fr-original-style="" href="https://www.aa.com.tr/tr/ekonomi/enerji-bakanligi-petrol-davasinda-irakin-turkiyeye-tazminat-odemesine-hukmettigini-bildirdi/2857722" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı</a>, 28 Mart'ta yaptığı açıklamasında mahkemenin Irak'ın beş talebinden dördünün reddedildiğini, Türkiye'nin taleplerinin büyük çoğunluğunun kabul edilerek Irak'ın Türkiye'ye tazminat ödemesine hükmettiğini bildirdi. 2018’den sonraki dönemi kapsayan ikinci bir tahkim davası görülmeye devam ediyor.<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Ne olmuştu?</h2>Irak yönetimi 2014 yılında kendilerinden izin alınmadan Türkiye’nin IKBY’den petrol ithal ettiğini öne sürerek Uluslararası Tahkim Mahkemesi’nde dava açmıştı. 25 Mart’ta Irak lehine sonuçlanan davada Türkiye’nin Irak’a 1,4 milyar dolar tazminat ödemesi yönünde karar açıklandı. Bunun yanında IKBY’nin Türkiye’ye petrol akışı durduruldu. IKBY Başbakanı Mesrur Barzani&nbsp;Erbil’den bir heyetin sorunu çözmek adına Bağdat ile görüşeceğini açıkladı.Petrolu taşıyan şirket PowerTrans’ın sahipleri arasında Kuzey Irak’tan petrol taşınırken Türkiye Enerji Bakanı olan Berat Albayrak da bulunuyor. Petrol ithalatının durdurulması, Türkiye’yi İran ya da Rusya’dan daha çok ham petrol ithal etmek durumunda bırakıyor. Bunun yanında Enerji Bakanlığı’nın bu cezayı ödeyecek olması ve petrol taşıyan şirketle alakalı bir yaptırım bulunmaması muhalefetin tepkisini çekti.<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Tepkiler</h2>CHP İstanbul Milletvekili Aykut Erdoğdu&nbsp;2015 yılında enerji yolsuzluğuyla ilgili yaptıkları araştırmada PowerTrans şirketine "imtiyazlı bir şekilde ihalesiz olarak Kürt petrollerinin taşınması işinin verildiğini" iddia ederek Kürt Irak Merkez hükümetinin onayını almadan bu petrolün İsrail’e satıldığını öne sürmüştü.İYİ Parti İzmir Milletvekili Aytun Çıray,&nbsp;“2013 Martında CHP adına gensoru vermiş ve demiştim ki; Sonuçta bazı şirketlere özel imtiyazla çıkar sağlamak için milli güvenliğimizi tehdit edecek gizli anlaşmalara imza atıldı” ifadelerini kullandı.Enerji politikaları uzmanı Necdet Pamir,&nbsp;sosyal medya hesabından “Senelerdir yazıp çizip söylüyoruz. Yaptığınız iş, Irak Anayasası’na ve Irak Türkiye Hampetrol Boru Hattı Anlaşması’na aykırı diye… Buyrun! Ödenecek bu para, babanızın parası mı?” açıklamasında bulundu.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Editörün önerisi: Mehmet Y. Yılmaz | <a fr-original-style="" href="https://t24.com.tr/yazarlar/mehmet-y-yilmaz/berat-bey-in-arkadaslari-kazandi-biz-kaybettik,39335" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Berat Bey'in arkadaşları kazandı, biz kaybettik</a></li></ul>

1,4 milyar dolarlık cezayı Enerji Bakanlığı ödeyecek

Türkiye’ye “Kuzey Irak petrolü” cezası

20 Temmuz tarihinde Kuzey Irak’ın Duhok vilayetine bağlı Zaho bölgesine gerçekleştirilen bir top saldırısında 9 kişi hayatını kaybetti, 23 kişi de yaralandı. Saldırı, Irak’ta büyük bir tepkiye yol açarken hem Irak Başbakanı Mustafa Kazımi hem de Irak Kürt Bölgesel Yönetimi (IKBY) Başbakanı Mesrur Barzani söz konusu saldırıyı sert bir dille kınadı. Iraklı makamlar, saldırının Türk Silahlı Kuvvetleri tarafından yapıldığını iddia ederek Türkiye’yi Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’ne (BMGK) şikâyet ettiler. Türkiye ile Irak arasında üst düzey bir gerginliğe sebep olan bu saldırıyı tüm yönleriyle ele almaya çalışacağız.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Irak’tan gelen tepkiler</h2>Zaho saldırısının ardından hükümeti alarma geçiren Başbakan Mustafa Kazımi, saldırıya ilişkin yaptığı açıklamada, "Bu vahşi saldırı, Türkiye'nin Irak topraklarına ve halkına yönelik askerî ihlallerden kaçınması yönündeki ısrarlı uyarılarını görmezden geldiğini ortaya koydu." ifadelerini kullandı. Türkiye ile yakın ve dengeli bir ilişki yürütmeye çalışan IKBY Başbakanı Mesrur Barzani de kamuoyunda yükselen tepkilere sessiz kalamayarak saldırıdan Türkiye’yi sorumlu tutan açıklamalarda bulundu. Türkiye Cumhuriyeti Bağdat Büyükelçisi, Irak Dışişleri Bakanlığına çağrılarak Ankara'dan resmî özür beklendiğini ve Türkiye'nin askerî güçlerini Irak'tan geri çekmesinin talep edildiğini bildirdi. Aynı zamanda, Irak’ın Türkiye’deki en üst düzey diplomatik temsilcisi olan Ankara Maslahatgüzarı Bağdat’a çağrıldı ve büyükelçi atama süreci durduruldu. Yani Irak, Türkiye ile diplomatik temsil seviyesini düşürmüş oldu. Saldırıyı Türkiye’nin gerçekleştirdiği yönündeki iddialar uluslararası arenaya da taşınarak Irak’ın Türkiye’yi BMGK’ya şikâyet edeceği açıklandı. BMGK’da düzenlenen oturum sonucunda, Zaho saldırısına yönelik bir kınama mesajı <a fr-original-style="" href="https://medyascope.tv/2022/07/26/bm-guvenlik-konseyi-zaho-saldirisini-kinadi/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">yayımlandı</a>. Yapılan açıklamada, “Güvenlik Konseyi üyeleri, saldırıyı en sert şekilde kınadı. Saldırı, aralarında çocukların da bulunduğu en az 9 sivilin ölümüyle sonuçlandı. Güvenlik Konseyi üyeleri, soruşturmalarla ilgili Irak makamlarına desteklerini ifade ettiler." ifadeleri yer aldı. Düzenlenen oturumda Irak Dışişleri Bakanı Fuad Hüseyin'in söz konusu saldırıdan Türkiye'yi sorumlu tutan açıklamalar yaptığı ve Türkiye'nin BM Daimi Temsilciliği Maslahatgüzarının ise bu suçlamaları reddederek saldırının terör örgütleri tarafından yapıldığını söylediği belirtildi.Irak Savunma Bakanlığının da Irak Parlamentosunda Zaho saldırısı nedeniyle düzenlenen olağanüstü oturumda, Irak’taki Türk Silahlı Kuvvetleri mevcudiyetine dair bir rapor açıkladığı belirtiliyor. Açıklanan <a fr-original-style="" href="https://www.rudaw.net/turkish/middleeast/iraq/230720222" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">raporda</a>, Türk ordusunun Irak içinde 100’ün üzerinde askeri üs kurduğu, TSK’nın Irak sınırından 105 kilometre içeriye girdiği ve Irak topraklarında 4 binin üzerinde Türk askeri bulunduğu belirtiliyor. TSK varlığının da askerlere ek olarak zırhlı araçlar, tanklar, topçular ve helikopterlerden oluştuğu iddia ediliyor. Parlamentoda yapılan oturumda, Türkiye ile ilki 1984 yılında imzalanan ve her iki yılda bir yenilenen güvenlik protokolünün yenilenmemesi çağrıları da büyük destek buldu.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Türkiye'den gelen cevaplar</h2>Irak’tan gelen tepkiler üzerine Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı'ndan yapılan yazılı açıklamada, "Türkiye sivilleri hedef alan her türlü saldırının karşısındadır. Türkiye terörle mücadelesini uluslararası hukuka uygun şekilde, sivillerin, sivil altyapının, tarihi ve kültürel varlıklar ile tabiatın korunmasına azami hassasiyet göstererek yürütmektedir. Türkiye gerçeğin açığa çıkması noktasında her türlü adımı atmaya hazırdır." ifadeleri yer aldı. Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu da saldırıya ilişkin "TSK'dan aldığımız bilgiye göre sivillere yönelik herhangi bir saldırımız olmamıştır. Bu, Türkiye’nin terörle mücadele girişimlerini engellemek için yapılan bir saldırıdır. Irak hükümeti bu oyuna düşmemelidir." açıklamasında bulundu. Irak’ta Türkiye karşıtı tepkiler yükselirken 27 Temmuz’da Türkiye’nin Musul Başkonsolosluğuna saldırı düzenlendi. Dışişleri Bakanlığı, saldırıya ilişkin "Musul Başkonsolosluğumuza 27 Temmuz sabah saatlerinde bir saldırı gerçekleşmiştir. Can kaybı yaşanmayan bu saldırıyı en sert şekilde kınıyor ve sorumluların bir an önce adalet önüne çıkarılmalarını bekliyoruz. Irak makamlarını diplomatik ve konsüler temsilcilikleri koruma sorumluluklarını yerine getirmeye davet ediyoruz."&nbsp;açıklamasında bulunurken misilleme ihtimalinin de ciddi şekilde değerlendirildiği belirtildi. "Ülkemizin haksız şekilde itham edilerek hedef gösterildiği bir dönemde, Irak makamlarının çağrısı üzerine düzenlenen BM Güvenlik Konseyi toplantısı sırasında bu saldırının gerçekleşmiş olması da vahim ve düşündürücüdür."&nbsp;sözleriyle saldırının bir misilleme olduğu iddia edilirken Milli Savunma Bakanlığından "Musul Başkonsolosluğumuza saldırı gerçekleştiren teröristlerden de er ya da geç diğer teröristler gibi hesap sorulacaktır." açıklaması yapıldı.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Meclis baskını</h2>Irak’ta Zaho saldırısı nedeniyle Türkiye’ye yönelik tepkiler sürerken iç siyasetteki kaos da devam ediyor. İran destekli Başbakan adayı Muhammed Şiya es-Sudani'yi protesto eden Mukteda es-Sadr yanlıları, hükümet binaları ve yabancı temsilciliklerin bulunduğu Yeşil Bölge'nin önünde toplanarak Meclis binasını bastılar. Baskının ardından Şii lider Sadr, sosyal medya hesabından bir açıklama yaparak, "Mesajınız yerine ulaştı. Yolsuzları ürküttünüz. İki rekat namaz kılıp barışçıl şekilde evinize dönebilirsiniz." çağrısında bulundu. Meclis baskınına dair BM’den yapılan açıklamada ise "Herkesi çeşitli uluslararası norm ve sözleşmelerde belirtildiği gibi bu karargâların kutsallığına saygı duymaya davet ediyoruz.” ifadeleri kullanıldı.&nbsp;

Irak'ta neler oluyor?

• &nbsp;<a fr-original-style="" href="https://link.aposto.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0by5jb20vY2xpY2s/c291cmNlPXdlYiZwdWJsaXNoZXI9NWVkM2VjZDZjNWE4NmNjZDFlMjRjYTRhJm5ld3NsZXR0ZXI9NWUyZTBmMTJkMzYyYzIwYmI5Yzk1MTkwJmlzc3VlPTYyNWZkNzg3MmFjYWRjMDAwNjVkNTkxMSZzdWJzY3JpYmVyPXVuZGVmaW5lZCZzdG9yeT02MjYwMGY3ODA4YjcyOTAwMDYyMDU0Y2UmYXV0aG9yPW51bGwmdXJsPWh0dHBzJTI1M0ElMjUyRiUyNTJGd3d3LnJldXRlcnMuY29tJTI1MkZidXNpbmVzcyUyNTJGZW5lcmd5JTI1MkZ1ay1rdXJkaXNoLWxlYWRlcnMtZGlzY3Vzcy1lbmVyZ3ktZXhwb3J0cy1yZXBsYWNlLXJ1c3NpYW4tb2lsLWdhcy0yMDIyLTA0LTE5JTI1MkY=" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">IKBY Başbakanı</a> Mesrur Barzani, Birleşik Krallık Başbakanı Boris Johnson ile görüştü. Görüşmeye ilişkin açıklamada "IKBY'nin Avrupa'ya enerji ihracatı konusundaki isteğini belirttiği ve Johnson'un Avrupa'nın Rusya'ya olan enerji bağımlılığını azaltmada Kuzey Irak'ın istekliliğini memnuniyetle karşıladığı" ifade edildi.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">AB'nin yeni enerji tedarikçisi: Barzani, Dubai'de düzenlenen Enerji Forumu'ndaki açıklamasında "Kuzey Irak'ın Avrupa'nın enerji ihtiyacının bir kısmını karşılamaya hazır olduğunu ve yakın gelecekte Türkiye, Irak ve Avrupa'nın ana enerji tedarikçisi hâline geleceğini" söylemişti.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">İtalya'nın anlaşması: Geçtiğimiz günlerde, İtalya da Rusya'ya olan enerji bağımlılığını azaltmak için Cezayir ile yeni bir enerji anlaşması yapmış ve Cezayir İtalya'nın en büyük doğal gaz tedarikçisi <a fr-original-style="" href="https://read.apos.to/i/40-yilin-enflasyonu-spor-kanunu" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">konumuna gelmişti.</a></li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Almanya'nın yeni politikası: Almanya Ekonomi Bakanı Robert Habeck, hükümetin yeni enerji politikası çerçevesinde "Bu yılın ortasına kadar, Almanya'nın Rusya'dan petrol ithalatını yarıya indirmeyi ümit ediyoruz. Yıl sonuna kadar da neredeyse tamamen bağımsız olmayı hedefliyoruz" <a fr-original-style="" href="https://www.dw.com/tr/rusyaya-enerji-boykotu-almanya-takvimini-a%C3%A7%C4%B1klad%C4%B1/a-61259822" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">açıklamasında bulunmuştu.</a></li></ul><img src="https://images.aposto.com/2022/3/4/1650572702825.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.50" width="550" alt="Johnson ve Barzani el sıkışıyor" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Dan Kitwood/Getty Images

Spektrum

• <a fr-original-style="" href="https://www.reuters.com/business/energy/uk-kurdish-leaders-discuss-energy-exports-replace-russian-oil-gas-2022-04-19/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">IKBY Başbakanı</a> Mesrur Barzani, Birleşik Krallık Başbakanı Boris Johnson ile görüştü. Görüşmeye ilişkin açıklamada "IKBY'nin Avrupa'ya enerji ihracatı konusundaki isteğini belirttiği ve Johnson'un Avrupa'nın Rusya'ya olan enerji bağımlılığını azaltmada Kuzey Irak'ın istekliliğini memnuniyetle karşıladığı" ifade edildi.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Bir adım geriden: Barzani, Dubai'de düzenlenen Enerji Forumu'ndaki açıklamasında "Kuzey Irak'ın Avrupa'nın enerji ihtiyacının bir kısmını karşılamaya hazır olduğunu ve yakın gelecekte Türkiye, Irak ve Avrupa'nın ana enerji tedarikçisi hâline geleceğini" söylemişti.</li></ul>

Mesrur Barzani ile ilgili hikayeler