<h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Durgun Don</h3><img src="https://images.aposto.com/2022/0/4/1641476515875.jpeg" style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.49" width="550" fr-original-style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Mihail Şolohov'un serisine başladığımda eş zamanlı İnce Memed okuyordum. Çevirinin güzelliğinin de etkisi var ( Mete Ergin çev. Yordam Edebiyat) elbet ama Şolohov ve Yaşar Kemal benzetmesi hep yapıldığından olacak sanki Yaşar Kemal'in Don Kazakları arasında yaşayıp kitap yazdığını düşündüğüm anlar çok oldu.Doğanın apaçık canlı anlatımı, bir halkın kültürünü eksisiyle artısıyla olduğu gibi yansıtması, Rus Devriminin öncesi, gelişi ve en önemlisi de küçük köylerde bunun yansıması çok çok güzel anlatılmıştı.&nbsp;Bağlantılı olarak Ekim Devrimi ile ilgili de okumalar yaptım ve bu seride en çok hoşuma giden de bu bağlantıyı kurmak oldu. Evet, Ekim Devrimi o dönem için akla hayale sığmayacak kadar büyük bir şey, evet bunu devrimin ana kahramanlarının gözünden ya da bildirilerinden okumak güzel ve fakat yeterli değil. Oysa Rusya'nın büyük şehirlerinin duvarlarını baştan başa devrim - karşı devrim afişleri boyarken, bu büyük şehirlere çok çok uzak küçük bir Kazak köyünde bu devrim nasıl hissedildi? İşte bunu okumak aynı anda hem gerçekleşen değişimin ne derece büyük olduğunu, hem dünyada ne kadar küçük bir yere sahip olduğumu hem de bu becerisiyle Şolohov'un ne denli büyük bir yazar olduğunu hissettirdi.&nbsp;

Kitap okurken en sevdiğim yolculuk bir kitaptan diğerine sürüklendiğim yolculuklar sanırım. En son aylar önce 1902 Doğumlulular isimli Ernst Glaeser romanını okurken bir anda Birinci Dünya Savaşının en coşkun zamanlarında Rusya'da Ekim Devrimi'nin başlamış olduğunu bir başka yönden - Almanların gözünden- idrak ettim. Derken bu konuda eksikliğimi fark edip John Reed'in Dünyayı Sarsan On Gün'ünü&nbsp;okuyarak Ekim Devrimi'ni anlamaya çalıştım ve olaylar bu yönde gelişirken tam olarak o dönemi; Rusya'nın Kazaklar'ının gözünden anlatan Durgun Don'u neden okumayım diye düşündüm. İşte bu sürüklenme ile Don nehrinde oradan oraya bazen yaya bazen at binerek bazen de öküz koşulu arabayla dolaştım.Yazar Mihail Şolohov'un kendisi de kitabın ana kahramanı olan Don nehri kıyısındaki Vyeşenskaya köyünde 1905 yılında doğar. Ve dört ciltlik serinin ilkini henüz 23 yaşındayken yayımlatır. Birinci Dünya Savaşı'nı, Ekim Devrimini, Sovyetlerin kuruluşunu görür. Kitabın geçtiği dönemin tamamına birinci ağızdan da tanıktır aslında.&nbsp;<img src="https://images.aposto.com/2021/4/2021-05-17T13:48:11.643Z_sm.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="Infinity" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">&nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp;Mathias P.R. Reding<a data-track-action="medium-mini-profile" data-track-label="user-profile" href="https://www.pexels.com/tr-tr/@matreding" target="_blank" fr-original-style="" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;"></a>Kitabı etkileyici yapan nedir diye şimdi geriye bakıp düşünüyorum ve ilk aklıma gelen Don civarında yaşayan Kazak halkını iyisiyle kötüsüyle gerçekçi ve çarpıcı bir biçimde anlatmış olması. Ve küçük bir topluluk özelinde bir pencere açarak Çarlık Rusya'sının devrilişini, Birinci Dünya Savaşını, Ekim Devrimini ve Sovyetlerin kuruluşunu yani altı üstü 8 yıllık bir süreci ilmik ilmik örmesi.&nbsp;Baş karakter Gregor Melehov'un 1915 yılında askere alınması ile başlayan ve 7 yıl boyunca 1922 yılına kadar at sırtında geçen bir serüven bu. Birinci Dünya Savaşında başarı gösterip devrimde Kızıllara yakınlık duyan Melehov, köyündeki Kazaklar'ın baskısı ile Sovyetler karşıtı olan Beyazlara katılır. Artık Beyaz Terör olarak bilinen büyük iç savaş başlar. Çarlık yanlıları Kazaklar'ı yanına alıp ordu kurar, daha yeni savaştan çıkan askerler bu sefer de birbirlerine düşman olur ve aynı köyün insanları birbirlerini öldürmeye başlar. Melehov bu karmaşada öyle sürüklenir ki zaman içinde tekrar Kızıllara oradan da asilere katılır. Ve biz yine tüm bu karmaşayı Kazakların gözünden ve çoğu zaman tek bir köyün penceresinden izleriz. Kitabı devleştiren de bence kesinlikle bu yönü.<img src="https://images.aposto.com/2021/4/2021-05-17T13:57:00.210Z_sm.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="Infinity" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">&nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; antikvarijat-bono.comYaşar Kemal bu seri için 20. yüzyılın en iyi kitaplarından biridir der. Şolohov her bölümü doğa tasviri ile açar. O kadar canlı ve gerçektir ki şu an gitsem Melehov'un köyünde sıradan bir güne katılabilirim. Derler ki Rus edebiyatında köy hayatı ilk kez bu kadar çarpıcı anlatılmıştır. Özellikle ilk kitap öyle canlı öyle gerçektir ki soluk soluğa, kokularla, nehirle beraber, su taşıyarak, at sırtında bir boydan bir boya dalgalanarak okunur.&nbsp;Ekim Devrimini tarihsel olarak pek çok yerden okuma şansımız var. Aynı şekilde iç savaşı da. Ama bu seriyi özel ve güzel kılan; bu karmaşaya sıradan bir köyün cephesinden bakabilmesi. Çünkü en sonunda önemli olan bu büyük kaosun sıradan bir insanı nasıl etkilediği. Tarih; kalabalıkları, bildirileri, söylevleri, dünyayı sarsan on günü yazabilir ama hiçbiri o sekiz yılın Rusya'sında Melehov'un, köylü bir askerin yaşamış olabileceklerini bize bu kadar sarsıcı aktaramaz.Son bir not ise yayınevi tercihine. Şu an güncel olarak sadece Yordam Edebiyat tarafından basılıyor Durgun Don. Mete Ergin ve Gani Yener tarafından, Rusça aslından değil İngilizce'den yapılan bir çeviri. Ama bu çeviri Hasan Ali Ediz tarafından Rusça aslı ile karşılaştırılarak baskıya hazırlanmış. Önyargıları yakıp yıkan bir çeviri. Bazen Türkçe yazıldığını düşündüğüm anlar oldu. Çok özenilmiş ve çok emek harcanmış...

Mihail Şolohov ile ilgili hikayeler