<h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;"><img src="https://images.aposto.com/2023/3/5/1680879791046.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.35" width="550" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"></h3>Ahmet Doğu İpek, Construction Regime – Self Portrait 2019, kağıt üzerine suluboya. Sanatçının izniyle.<h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Editör Büşra Erkara'nın hazırladığı&nbsp;<a fr-original-style="" href="https://aposto.com/n/tutto" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Tutto</a>, tekrar yayına başladı.&nbsp;</h3><hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Tarih, Megakent ve ÖrgütlülükYazı: Onur AtayKentsel yaşam, kesişimlerimizin, ortaklıklarımızın, temaslarımızın bir bütününden oluşuyor, kendimizi ortak yaşamdan, komüniteden veya artık terk edilmiş bir tanım olarak örgütlülükten ne kadar soyutlarsak aslında günü geldiğinde karşılaşacağımız reel problemlerin çözümünden de bir o kadar uzaklaşmış oluyoruz. Hâliyle, sosyal hayatın nüfuz edebildiği, asgari müştereklerin oluşabildiği yaşam alanlarına ihtiyacımızın olduğu bir daha tasdikleniyor; bu durum, bizi, birbirimize daha kolay dokunabildiğimiz eski mahalle prensiplerine dönmeye çağırıyor. Olası bir büyük yıkımda karşılıklı konteynerlarda, çadırlarda buluşacağımız komşularımız, aslında hemen dibimizde, kendileri de farkında olmadan, bizlerle tanışmayı bekliyor.<p contenteditable="false" fr-original-class="custom-button-wrapper fr-deletable" fr-original-style="text-align:center" style="text-align: center; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><a bgcolor="#effe75" color="#090909" contenteditable="false" fr-original-class="custom-button-link" fr-original-style="background-color:#effe75 !important;color:#090909 !important" href="https://aposto.com/i/kayip-calinti-supheli-islem" rel="noreferrer" style="background-color: rgb(239, 254, 117) !important; color: rgb(9, 9, 9) !important; text-decoration: none; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Devamını oku</a>

Editörün Seçkisi

<ul fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">17. sayı yazarı Onur Atay’ın seçkisiyle, Failed Architecture’dan: <a fr-original-style="" href="https://failedarchitecture.com/failed-policy-successful-architecture-self-made-city-istanbul/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Kendi kendini yazan bir şehir olarak İstanbul</a>, <a fr-original-style="" href="https://failedarchitecture.com/masterplan-for-the-city-of-skopje-macedonia/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">katı modernist planlamasının deprem sonrası sıfır noktasında Üsküp</a>.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">6 Şubat depremlerinden beri <a fr-original-style="" href="https://www.nytimes.com/2016/08/07/magazine/the-lost-ones.html" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">her gün aklımda</a>: Eylül 2011’deki tsunamiden sonra dalış yapmayı öğrenen ve eşini aramak için her gün dalan Yasuo Takamatsu, her cuma kızları için okyanusa en sevdiği yemekleri bırakan Narita ailesi.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Eğer şartlarınız izin veriyorsa lütfen <a fr-original-style="" href="https://www.indiegogo.com/projects/kaf-kolektif-earthquake-relief#/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">KAF Kolektif’i destekleyin</a> ya da çalıştığınız kurumun desteklemesine ön ayak olun.</li></ul><hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">“Sermayenin doğası budur: Gölgesini satamadığı ağacı keser. Bizim asıl kaybettiğimiz bunu dengeleyecek olan denetleme mekanizmalarındaki yozlaşmadır.”Mücella Yapıcı

Tutto

<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(255, 225, 68); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(255, 225, 68); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">Geçtiğimiz günlerde Beşiktaş-Kadıköy vapurunu kullanırken&nbsp;— İstanbul'da yaşayan hepimiz gibi ben de&nbsp;— manzarayı izledim. Bir süre sonra "manzarayı izlemeye çalıştığımı" fark ettim. Uzun gökdelenler bir yana, birçok binanın yığınlar hâlinde oluşu kalabalık şehirden uzak hissettirdi. Göz alışkanlığı olmuş olacak ki o ana kadar gözüme hiç de batmayan gökdelenler de ağır geldi. Sonrasında kendi kendime düşünürken Türkiye'nin metropolünün bu yeni kroniğine bir isim verdim: "silüet bozumu".</blockquote>Türlü zenginliklerle dolu şehir İstanbul'un belirli bölgelerinde tarihî yapıları veya Boğaz'ı izlemek çok da kolay değil. Hatta sabit noktalar dışında bu manzaralara baktığınızda estetik bir görüntüden ziyade, yığılmış ve sıkışmış binalar görmeniz çok daha muhtemel. İstanbul'un bozulan silüeti, dönem dönem tartışıldı ve yıllar içinde şehrin birçok kronik sorunundan biri hâline geldi.&nbsp;Özellikle Boğaziçi Bölgesi ile Tarihî Yarımada bölgesinde her geçen gün "İstanbul'un silüetini bozan" yeni yapılar yükseliyor. Peki inşa edilen her yapı silüet mi bozuyor? Silüet bozan yapılar neye göre belirleniyor?&nbsp;<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Nasıl tanımlanıyor?&nbsp;</h2>Aposto!'ya konuşan Görsel Kültür Tarihçisi Onur Atay, silüet bozan yapıları "genel olarak içinde bulundukları tarihî dokuyu hem yükseklik hem dolaşım hem de arazi bazında ezen yapılar" olarak tanımlıyor. İstanbul için de bu tanımlamanın Tarihî Yarımada ve Boğaziçi Bölgesi için geçerli olduğunu vurgulayan Atay,&nbsp;"Hâliyle kent içinde farklı noktalardan Tarihî Yarımada'ya bakıldığında farklı silüetlere aks ederek yıllardan beri korunan görüntüyü bozan farklı yapılardan bahsedilebilir." diyor. Atay bu yapılara, Zeytinburnu'ndaki Onaltı Dokuz kulelerini, Küçükçekmece'de yer alan rezidansları ve Gaziosmanpaşa ilçesindeki gökdelenleri örnek gösteriyor.&nbsp;Sorularımızı cevaplandıran İBB İmar ve Şehircilik Dairesi, silüet bozan yapıları ikiye ayırıyor ve bu yapıları "Bunlardan birincisi kentin genel görünümünü bozan, Tarihî Yarımada, Boğaziçi Bölgesi ve denizden bakıldığında ilk olarak görünen yüksek yapılar. Diğeri ise İstanbul'u İstanbul yapan değerlerin, tarihî yapıların, görünürlüğünü olumsuz anlamda etkileyen eklentiler veya her türlü yapı." şeklinde nitelendiriyor.<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Değerlendirmeler nasıl yapılıyor?</h2>İBB İmar ve Şehircilik Dairesi, İstanbul'un anayasası denilen 1/100.000 ölçekli çevre düzeni planında kentin siluetinin korunması üzerine kararlar geliştirildiğini ve bu görevin İBB'ye verildiğini belirtiyor.&nbsp;Daire yetkilileri, İBB bünyesinde ilk kez Mimari Estetik Komisyonu'nun&nbsp;da kurulduğunu ve sanat tarihçisi, mimar ve şehir plancılardan oluşan komisyon üyelerinin silüetle ilgili dosyaları birçok farklı konuda değerlendirerek olumsuz silüet görüşü alan projelerin ilçe belediyesine bildirildiğini aktarıyor.2021 yılında silüet çalışmaları kapsamında Ataşehir üç, Zeytinburnu iki, Beykoz, Sarıyer ve Esenyurt ilçelerinde birer adet olmak üzere toplam sekiz adet silüet onayının verilmiş olduğu, projelerin ruhsatlandırma işlemlerinin ilçe belediyeleri tarafından yapıldığı belirtiliyor.<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom-style: none; clear: both; -webkit-user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;"><img src="https://images.aposto.com/2022/1/5/1645804249459.jpeg" width="550" style="width: 100%; max-width: 550px; vertical-align: middle; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" alt="İstanbul" ratio="1.51" fr-original-style="width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Deniz Sabuncu<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom-style: none; clear: both; -webkit-user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;"><h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Yapılara yönelik projeler</h2>İstanbul'un yalnızca genel görünüşteki siluetini değil, sahip olduğu değerlerin siluetini de korumayı amaçladıklarını belirten İBB İmar ve Şehircilik Dairesi İstanbul'un Tarihî Yarımada bölgesi silüetinin muhafaza edilmesi için İstanbul Silüet Ana Planı&nbsp;çalışması başlattıklarını ifade ediyor. Daire yetkilileri, çalışmayı şöyle anlatıyor:&nbsp;<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(255, 225, 68); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(255, 225, 68); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">"Bu kapsamda,&nbsp;bakı noktalarının belirlenerek, silüet çizgisinin tespit edilmesi ve çalışmaya konu edilen sınırlar içerisinde&nbsp;silueti olumsuz &nbsp; etkilemeyecek olan maksimum&nbsp;yükseklikler, coğrafi bilgi teknolojileri &nbsp; kullanılarak belirlenecektir. Bakı noktalarının belirlenmesi aşamasında, İstanbul siluetinin izlenebilme potansiyellerine sahip yüzeylerin örneğin Anadolu ve Avrupa Yakası kıyıları gibi bölgelerin tariflenmesi üzerinde durulacak. Bakı noktalarının bulunduğu kotlar ve insan gözünün ortalama zeminden yüksekliği dikkate alınarak analizler yapılacak. Çalışma süresince 3 boyutlu analiz yapabilen programlarla lazer teknolojileriyle elde edilen arazi modeli altlığı kullanılacak. Çalışmanın en son aşamasındaysa belirlenen silüet çizgisinin korunması amacıyla plan sınırları içinde maksimum yükseklikler belirlenerek, plan ve plan notları oluşturulacak."</blockquote><h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Başka olası çözümler neler?&nbsp;</h2>Görsel Kültür Tarihçisi Onur Atay&nbsp;da karar vericilerin bu yapıların yapımına izin sağlarken belli başlı standartlara uymaları gerektiğini vurgulayarak&nbsp;"Doğal rezervlerin bulunduğu yerlerde nasıl ÇED raporlaması uygulanıyorsa, kent içinde de KED (kentsel etki değerlendirme)&nbsp;gibi standartla bilirkişilerin ve meslek odalarının yönlendirmesiyle mevcut silüet ve sürekliliği olan kentsel değerleri korumamız mümkün." diye konuşuyor.&nbsp;Atay, "Hâlihazırda var olan ve silüeti bozan yapılar için ne yapabiliriz?" sorusuna "Açıkçası mevcut yapılar yıkılabilir veya Cumhurbaşkanının vaktinde önerdiği; ancak uygulanmayan 'tıraşlama' opsiyonu kullanılabilir. Ancak özel mülkleri yasal kılıf üzerinden değerlendirmeden bu tıraşlama yasa dışı olacaktır. Biraz inovatif bir sonuç olarak yapılara dijital projeksiyon yapılabilir, silüetteki leke değeri zayıflatılabilir." cevabını veriyor.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Sadece silüet mi bozuluyor?&nbsp;</h2>Onur Atay, bu yapıların yalnızca silüet bozumunu değil, İstanbul'un birçok kronikleşmiş sorununu da desteklediğini belirtiyor.&nbsp;Atay, "Bu yapılar sadece silüeti değil, beraberinde getirdikleri yoğun yaya ve araç yüküyle yer aldıkları bölgeleri de çoğu anlamda tıkıyor." diyor ve şu ifadeleri kullanıyor:<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(255, 225, 68); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(255, 225, 68); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">"Toplu taşımadan&nbsp;rekreasyon alanlarına kadar bölge yetersizleşiyor ve geçmişteki gecekondu&nbsp;odaklı çarpık kentleşme anlayışını güncelleyerek yapılı ve yeni inşa edilmiş&nbsp;bir çevrede de yaşam kalitesinin nasıl düşebileceğini bize ispatlıyor."</blockquote><h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Hassas bir konu</h2>İBB İmar ve Şehircilik Dairesi yüksek yapıların İstanbul'un doğal ve kültürel değerleri üzerinde hem görsel hem de işlevsel baskılar oluşturduğunu vurgulayarak&nbsp;"Silüet konusu son derece hassas bir konudur. Hem kentin genel silueti hem de tarihî çevrenin siluetinin korunması hem bizlerin hem de bütün sorumlu kurumların birincil görevidir." ifadelerini kullanıyor.

Onur Atay ile ilgili hikayeler