Otomotiv sektöründe üretim, satış ve ihracat, atardamarı oluşturur. İç pazarın en önemli dinamiklerinden biri ise araç kiralamadır. Kiralama sektörü verilerine bakarsanız esasında Türkiye ekonomisinin röntgenini çekmiş olursunuz. Bu nedenle bu hafta açıklanan veriler ışığında üretimden kiralamaya otomotiv sektörüne bir bakış sunalım istedik.&nbsp;Rakamlar: Kiralama ayağında acı gerçek şu ki araç kiralama sektörü, her yıl hızla küçülüyor. 2023 yılında Türkiye’de satılan 1 milyon 232 bin adet aracın yalnızca %5,9’u kiralama şirketleri tarafından satın alınmıştı. 1 milyon 238 bin aracın satıldığı 2024 yılında bu oran %5,6’ya geriledi.&nbsp;Sektördeki&nbsp;toplam araç sayısı,&nbsp;2023 sonunda 328 bin adet seviyesindeydi. Daha da geçmişe gidersek 2018 yılında da sektör, 328 bin adetlik filo büyüklüğüne sahipti. Tüm Oto Kiralama ve Mobilite Kuruluşları Derneği’nin (TOKKDER) bağımsız araştırma şirketi NielsenIQ ile hazırladığı 2024 raporuna göre ise operasyonel araç kiralama sektöründeki toplam araç sayısı, geçen yıl yıllık bazda %0,9 azalarak 251 bin 800 adede geriledi.&nbsp;Sektör, 2024 yılında 95,8 milyar liralık yatırımla 69 bin 700 yeni aracı filosuna kattı. 2024 yılı sonu itibarıyla sektörün aktif büyüklüğü ise 280,2 milyar lira olarak kayıtlara geçti. Sektörün 2024’te ödediği vergi tutarı da 50 milyar lirayı buldu.<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Kiralanan araçların %9,6’sı hibrit ya da elektrikli</h2>Rapora göre Renault, %18,2 pay ile Türkiye’de araç kiralama sektörünün en çok tercih edilen markası oldu. Renault’yu %16,7 ile Fiat, %9,7 ile Toyota, %9,2 ile Volkswagen ve %8,9 ile Ford takip etti.&nbsp;Sektörün araç parkının %47,2’si kompakt sınıf araçlardan oluşurken küçük sınıf araçlar %30,6, üst ve orta sınıf araçlar ise %10,1’lik bir pay aldı. Hafif ticari araçların sektör filosundaki payı %7,4’e yükseldi.&nbsp;Ayrıca araç parkında yer alan hibrit ve elektrikli araçların payının artmaya devam etmesi de dikkat çekti. Araç parkının %31,8’lik bölümünü dizel yakıtlı araçlar oluştururken benzinli araçların payı %58,5’e, hibrit ve elektrikli araçların payı ise %9,6’ya yükseldi.<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Kiralamada ilk tercih hâlâ sedan&nbsp;</h2>TOKKDER raporunda yer alan dikkat çekici verilerden bir diğeri ise kiralama sektöründe araç tercihi sıralamasında sedan araçların birinciliğinin devam etmesi oldu. Sedan gövde tipine sahip araçlar, %46,6’lık bir pay ile ilk sırada yer alırken hatchback araçlar, %24,3’lük bir pay alarak ikinci sıraya yerleşti. SUV araçlar ise %19,9’luk pay ile üçüncü sırada yer aldı. SUV gövde tipindeki araçlarda yıllık bazda görülen %23’lük artış dikkat çekti. SUV'leri, %0,9 paya sahip station wagon araçlar takip etti.&nbsp;Araç parkının %81,7’sini otomatik vitese sahip araçlar oluşturdu. Manuel vitesli araçların payı ise %18,3 olarak kayıtlara geçti.&nbsp;<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Üretim ve ihracat da düşüşte&nbsp;</h2>Açıklanan veriler, bu yıl sanayi tarafında da işlerin iyi gitmediğini gösteriyor. İlk iki ayda hem üretim, hem ihracat, hem de iç pazarda düşüşler yaşandı. Hâlihazırda Şubat ayında üretim %13,3 oranında düşmüşken ilk iki ayda kamyon üretiminin %67’lik bir düşüş göstermesi vahim durumu özetliyor.&nbsp;Yılın başından bu yana Tofaş’ın ihracatı %70,69 düşmüş. Üretim ve ihracatta artış gören tek fabrika Oyak Renault olmuş. Oyak, üretimde %12,27, ihracatta ise %20,94 artış gözlemlemiş.&nbsp;Rapor:&nbsp;Otomotiv Sanayii Derneği’nin (OSD) yılın ilk iki ayına ilişkin pazar raporuna göre Ocak-Şubat aylarında toplam otomotiv üretimi, bir önceki yılın aynı dönemine göre %9 düşerek 218 bin 991 adede geriledi. Otomobil üretimi ise %6’lık bir düşüşle 141 bin 496 adet olarak kayıtlara geçti.&nbsp;Traktör üretimiyle birlikte toplam üretim,&nbsp;224 bin 348 adedi buldu. Ticari araç üretimi, bir önceki yılın aynı dönemine göre %13 düşerken ağır ticari araç üretimi %54, hafif ticari araç üretimi ise %8 azaldı. Aynı dönemde otomotiv sektörünün kapasite kullanım oranı, %62 olarak kayıtlara geçti.&nbsp;Pazar ihracatı, aynı dönemde 158 bin 168 adet olarak kayıtlara geçti. Böylece otomotiv ihracatı,&nbsp;yılın ilk iki ayında adet bazında %4, dolar bazında ise %1 geriledi. Otomobil ihracatı, geçen yılın aynı dönemine göre %7 azalırken ticari araç ihracatında %1’lik bir artış gözlemlendi.&nbsp;<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">İç pazar %15 daraldı</h2>Ocak-Şubat aylarında iç pazarda 164 bin 324 adet araç satıldı. Böylece pazar, bir önceki yılın aynı dönemine göre %15 daraldı. Bu dönemde otomobil pazarındaki satışlar, yıllık bazda %10’luk bir düşüşle 131 bin 965 adede geriledi. Toplam ticari araç pazarında %31, ağır ticari araç pazarında %35, hafif ticari araç pazarında ise %30’luk bir daralma gözlemlendi.&nbsp;Son olarak Şubat ayında otomobil satışlarındaki yerli araç payı %33, hafif ticari araç satışlarındaki yerli araç payı ise %25 olarak kayıtlara geçti.&nbsp;

Pareto Mobilite

Üretim, satış ve ihracat, otomotiv sektörünün atardamarını oluşturur. İç pazarın en önemli dinamiklerinden biri ise araç kiralamadır. Yılın ilk iki ayına ilişkin veriler, Türkiye’de otomotiv sektörünün röntgenini çekti. 

Oto Kiralama ile ilgili hikayeler