<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Videolar</h2>▶️ Herakleitos: Aynı Nehirde İki Kez Yıkanılmaz! | Felsefe Tarihi 4<a tabindex="-1" href="https://www.youtube.com/@pelindilaracolak" target="_blank" fr-original-style="" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;"></a><a data-type="embed" fr-original-style="" href="https://www.youtube.com/watch?v=knz1qqMA2rE" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank"><img src="https://embed.apos.to/assets/2023/0/2023-01-25T10:19:57.056Z.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"></a>▶️ Cengiz Çakmak ile Felsefeye Giriş: Pythagoras, Ksenophanes, Herakleitos <a data-type="embed" fr-original-style="" href="https://www.youtube.com/watch?v=2gbQ3Ak_riU" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank"><img src="https://embed.apos.to/assets/2023/0/2023-01-25T10:20:41.912Z.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"></a>▶️&nbsp;Aynı Nehir Deme Herakleitos! - Ömer Aygün<a data-type="embed" fr-original-style="" href="https://www.youtube.com/watch?v=-pfrbdsh6W0" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank"><img src="https://embed.apos.to/assets/2023/0/2023-01-25T10:22:02.552Z.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"></a>▶️ Heraclitus: The Paradoxical Philosophy of the Presocratic Philosopher<a data-type="embed" fr-original-style="" href="https://www.youtube.com/watch?v=RGqPQKcts-I" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank"><img src="https://embed.apos.to/assets/2023/0/2023-01-25T10:23:18.708Z.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"></a>▶️ Heraclitus: Pre-Socratic Philosophy<a data-type="embed" fr-original-style="" href="https://www.youtube.com/watch?v=EpkJ7S039sE" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank"><img src="https://embed.apos.to/assets/2023/0/2023-01-25T10:24:04.280Z.png" style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" fr-original-style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"></a>

Dilozof

Bugün en sevdiğim düşünürlerden birine ulaşmış bulunuyoruz. Sadece benim değil, Nietzsche’nin bile hayran olduğu bir filozof.Her filozofun kendince tuhaflıkları vardı ve düşünceleriyle sıyrıldıkları noktalar vardı ama Herakleitos şu ana kadar anlattığım filozoflardan daha farklı biri benim için. Bu arada Herakleitos elimize en çok yazısı (fragmanı) ulaşmış olan kişi. Diğer düşünürlerin felsefelerine ilişkin bilgileri Aristoteles’in Fizik ve Metafizik gibi kitaplarından yani ikincil kaynaklardan edinmiştik. Oysa Herakleitos'un elimize fragmanları kalmış. Hatta bu fragmanlar Türkçeleştirilip Cengiz Çakmak’ın derlemesi ile Kabalcı Yayınevi tarafından yayımlandı. Herakleitos ile özel olarak ilgilenmek isteyenler bu kitabı edinebilirler.Thales arkhenin&nbsp;su, Anaksimandros arkhenin&nbsp;apeiron, Anaksimenes arkhenin&nbsp;hava ve Pythagoras/Pisagor ise arkhenin&nbsp;sayılar olduğunu söylemişti. Herakleitos tüm bunlara karşı çıkarak arkheyi&nbsp;biraz daha farklı bir şekilde tanımlıyor.<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(233, 228, 219); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(233, 228, 219); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;"><h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">“Her şey ateş ile ateş ise her şey ile değiş tokuştur.”</h3></blockquote>Evet, ateş! Ateşi düşünün, ateş sürekli olarak hareket halindedir ve karşılaştığı nesneleri değiştirme gücüne sahiptir. O hangi nesne ile karşı karşıya gelirse nesneyi kendi içerisinde eritir buna rağmen ateş hiç değişmeden varlığını korur. Herakleitos ateşi incelediğinde onda çok hususi ve çok özel bir nitelik olduğunu keşfederek oldukça heyecanlanmış olmalı.Ben lisedeyken ilk felsefe dersi aldığımda klasik bir felsefe kitabı vardı. Orada Herakleitos'un arkheyi ateş olarak söylediği yazmıştı ve direkt aklıma şu gelmişti, “Ateş mi? Bu hiç de özel bir düşünce değil ki. Thales su dedikten sonra Herakleitos nasıl ateş demiş? Bunu nasıl düşünememiş, ateşin üstüne su atarsanız ateş söner….”Daha sonra üniversitede Antik Çağ Felsefe Tarihi ve Metinleri dersi aldığımda Herakleitos'un aslında hiç böyle bir şey söylemediğini öğrendim. Ezberci lise felsefe kitabı "arkhe&nbsp;ateştir" deyip geçmişti. O ateş derken ateşin fiziksel mevcudiyetinden ziyade&nbsp;ateşteki oluştan&nbsp;bahsediyordu, yani varlıktan ziyade bir süreç. Herakleitos'un kastettiği arkhe&nbsp;bir çeşit oluş; önce varoluş sonra yok oluş. Burada hareket ve devinimin kendisine dikkat çekmek istiyor. Ondan önceki düşünürler de tabii ki doğada bazı şeylerin değiştiğini ve dönüştüğünü görmüştü. Ama kimsenin aklına evrendeki temel ilke ve arkhenin&nbsp;değişimin kendisi olduğu gelmemişti. Değişmeden kalan tek şey değişimin kendisidir! Bu noktada Herakleitos diğer düşünürlerden farklı olarak evrendeki temel ilkenin somut fiziksel nesneler veya apeiron gibi soyut bir kavram olduğunu değil, oluşun kendisi&nbsp;olduğunu söyler.<h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Panta Rhei! Her Şey Akar</h3>Doğarız, büyürüz, yaşlanırız ve ölürüz. Sıcak olan soğuk olana kuru olan ıslak olana parlak olan sönük olana dönüşür. Bütün nesneler yok olmaya doğru sürekli olarak bir hareket ve devinim içindedir. Eğer her şey sürekli olarak birbirine dönüşüyorsa, yok olup yeniden var oluyorsa aslında her şey bir ve aynıdır.<img src="https://images.aposto.com/2023/0/4/1673517468391.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.69" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Karikatür: <a fr-original-style="" href="https://daphilosophers.wordpress.com/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">https://daphilosophers.wordpress.com/</a><hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;"><h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">İnilen Yol ile Çıkılan Yol Birdir!</h3>Evrendeki her şey devamlı devinip değişiyorsa siz de aslında dünkü sizle aynı kişi değilsiniz. Çünkü sürekli olarak zaman kavramı sebebiyle değişiyoruz. Herakleitos doğrudan zamana işaret etmiyor ama her şeyin bir devinim içinde olduğunu söylemek ileride nerelere gidecek tahmin ediyorsunuzdur. Çünkü bu zamanın kendisini sorunsallaştırmayı da gerektirecek.<h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Aynı Nehre İki Defa Girilmez!</h3>Bu söz, Herakleitos'un belki de en ünlü sözlerinden bir tanesi. Aslında biraz tartışmalı bir söz. Herakleitos'un bu anlama gelen başka iki fragmanı var. Söylediğim şekli Herakleitos'un kendisine ait değil. Daha sonra onu okuyup yorumlayan Kratylos’a ait olduğu söylenir ama Herakleitos bu anlama gelebilecek birkaç söz söylüyor: “Aynı ırmaklara gireriz ve girmeyiz. Biziz ve biz değiliz.”Aynı nehre iki defa girilmez cümlesinden daha karmaşık bir cümle.&nbsp;"Biziz ve biz değiliz" sözü aslında çok da çelişkili. Hiçbir şeyin kendisi ile sürekli olarak özdeş olmadığından bahsediyor. Yani ‘A, A değil’ oluyor. Herakleitos'un burada nehir örneğini vermesi oldukça güzel. Şimdi bir nehir düşünelim, nehirdeki sular sürekli olarak aktığı için siz o nehre yeniden girdiğinizde su değişmiş olur. Farklı bir suyun içerisine girersiniz ama bir noktada da hâlâ aynı nehir olmaya devam eder. Çünkü nehrin içinde akan sular değişse bile nehrin yatağı o sulara hep aynı şekilde şekil verir. Suyu düzenleyen ve onu o şekilde tutan bir ölçü var. Nasıl ki nehrin yatağı bütün o akan suların ve değişimin ölçütü ise evrendeki bu değişimi kontrol eden ve ona bir düzen kazandıran değişmeden kalan bir ilke olması gerekiyor. Toparlarsak, değişime imkân verenin kendisinin değişmeden kalması gerekir. Bu ilke: logostur.<img src="https://images.aposto.com/2023/0/4/1673518169444.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.79" width="550" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Kaynak: BBC<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Logos&nbsp;ile birlikte Antik Yunan felsefesindeki en öne çıkan iki temel kavramı da ele almış olduk. Bunlardan ilki arkheydi.Logosu&nbsp;doğrudan Türkçeye çevirmek oldukça zor çünkü çok fazla anlama gelebilen bir kelime. Grekçe ilginç bir dil. Gerçekten felsefe yapmaya ne kadar uygun bir dilmiş diye düşündürüyor. Logosun&nbsp;birden fazla anlamı var. Bunlardan bazıları şu şekilde:<ul fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Ölçü</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Düzen</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">İlke</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Oran</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Hakikat</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Akıl</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Söz</li></ul>Şimdi konuyu biraz zenginleştirmek için bu noktada parantez açalım ve konudan sapalım. Anlatacaklarım çok ilginç yerlere gidecek…Yuhanna İncili şöyle başlar: “Başlangıçta söz vardı. Söz tanrı ile birlikteydi ve söz tanrıydı…”Bahsedilen hangi söz? Logos&nbsp;anlamındaki söz olabilir mi? Yani Hristiyanlık’ta Yuhanna İncili bu öğretiyi Herakleitosçu bir açıdan bu noktaya getirmiş olabilir miydi? Çünkü Herakleitos da tam olarak böyle bir logostan bahsediyor. Fark ettiyseniz Yuhanna İncili'nin sözü kullanma biçimi bugün bizim anladığımız laf anlamındaki söz değil. Antik Yunan felsefesinin ve bilhassa Herakleitos'un izini bu noktada görmek oldukça mümkün. Çünkü Herakleitos'un bahsettiği logosun anlamlarından biri "söz" derken böyle bir sözden bahsettim. Söz burada hakikatin kendisi.Sizce Herakleitos için logosun mevcudiyeti ya da mahiyeti neydi? Tanrı gibi başka bir dayanak mı var? O mu bu logosu sağlıyor? Herakleitos buna ne der? Sürekli olarak zıtlıkların bir bütün olduğunu, evrendeki bütün çokluğun bir birlik olduğunu, arkenin ve logosun aslında aynı şey olduğunu söylerken sizin kafanızda bunu yaratmaya çalışmıştım. Bugün bizim bir inanış biçimi olarak gördüğümüz panteizm, Herakleitos için bir kozmoloji. Herakleitos bir panteist.Onun için logos, arkhe, birlik&nbsp;ve çokluk&nbsp;hepsi doğayla aynı şey. Herakleitos özelinde burada bir tanrıdan bahsedecek, evren ve logosa&nbsp;önsel olarak doğanın kendisini bir tanrı olarak ele almamız gerekecek. Çünkü onun için, logosun farklı anlamlarında olduğu gibi ve Yuhanna İncili'nde söylendiği gibi düzen, evren, birlik, çokluk ve Tanrı hepsi aynı şey. Eğer Tanrı, evren ve logos hepsi aynı şeyse ve bir Tanrı yoksa biz neden varız? Neden buradayız?<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(233, 228, 219); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(233, 228, 219); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;"><h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">“Logosun herhangi bir amacı yoktur. Zaman, dama oynayan bir çocuktur. Hükümdarlık gücü, bir çocuğun gücüdür.”</h3></blockquote>İşte bu cümle Nietzsche’nin büyük hayranlığını kazanan cümle. Evrenin temelinde bulunan logos&nbsp;bir çocuğun aklına benzetiliyor. Yalnız buradaki çocuk kendi kendiyle oyun oynayan bir çocuk. Nietzsche’nin ünlü benzetmesi ile deniz kenarında kumdan kale yapan sonra da sıkılınca kaleyi pat diye yıkan bir çocuk. Hem Herakleitos’un hem de Nietzsche’nin bu benzetme ile anlatmak istedikleri logos evreni veya bizi belirli bir amaca yönelik yaratmadı. Evren herhangi bir amacı olmaksızın var. Nasıl ki bir çocuk önce oyun oynamak için saatlerce bir şey inşa edip sonra canı istemediğinde pat diye o kumdan kaleyi yıkıyorsa evren de bu şekilde öylesine meydana gelmiştir ve zamanı geldiğinde de öylesine kendiliğinden yok olacaktır.Şimdi bu düşünceyi anlamak bizim için biraz zor çünkü hem semavi dinler özelinde hem fizik yasaları özelinde biz sürekli evrende, doğada ve hayatta bir nedensellik arıyoruz. Bir neden ararsanız aslında bu, işin içinden çıkılmayacak bir kısır döngüye dönüşür. Bizim şu an evreni sorunsallaştırma biçimimiz bu yüzden sürekli olarak iki şey arasında bu nedenselliği aramak, yani determinist bağlantılar bulmak. Oysa bunu bir kenara attığınızda, semavi dinler için Tanrı ezeli ve ebedi ise Herakleitos'un bu düşüncesinin özelinde de evrenin herhangi bir amaç olmaksızın kendi kendine ezeli ve ebedi olarak var olduğu yatar.Herakleitos konusunda anlatacaklarım şimdilik bu kadar. Umarım hoşuna gitmiştir ve seni de beni heyecanlandırdığı kadar heyecanlandırmıştır.Bu ayın gelecek sayısında ise bu çılgın düşünür hakkında okuma, izleme, dinleme önerilerini paylaşacağım. 15 güne görüşmek üzere, meraklı kal!Dilara

Heraklitos MÖ 535? - 475 

Aynı Nehre Neden İki Kez Girilmez?

📖 <a fr-original-style="" href="https://aposto.com/n/dilozof" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Dilozof</a>, Pythagoras'la ilgilenenlere Laertios Diogenes'in "Ünlü Filozofların Yaşamları ve Öğretileri"ni okuyor.🎸 <a fr-original-style="" href="https://aposto.com/n/duende" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Duende</a>, mor ve ötesi'nin Sirenler&nbsp;albümünü dinlerken bir eksikle tam olmayı, hata yaparak büyümeyi ve umudu koruyarak yaşamayı hatırlıyor.&nbsp;🙌&nbsp;<a fr-original-style="" href="https://aposto.com/n/20lik" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">20'lik</a>, bu hafta güvenli ilişkileri ve rızayı konu aldığı sayısında bu videoyu izliyor:<a data-type="embed" fr-original-style="" href="https://www.youtube.com/watch?v=O8SEfBX945c" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank"><img src="https://embed.apos.to/assets/2022/11/2022-12-22T17:35:31.323Z.png" style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" fr-original-style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"></a>

Editörün Seçkisi

<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Videolar</h2>▶️ Pythagoras'ın Yaşamı ve Felsefesi Üzerine (Dr. C. Cengiz Çevik)<a tabindex="-1" href="https://www.youtube.com/@jimithekewl" target="_blank" fr-original-style="" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;"></a><a data-type="embed" fr-original-style="" href="https://www.youtube.com/watch?v=9HHsdwuT3eg" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank"><img src="https://embed.apos.to/assets/2022/11/2022-12-21T07:30:19.983Z.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"></a>▶️&nbsp;Pythagoras: Ruh Ölümsüz mü? | Felsefe Tarihi 3<a tabindex="-1" href="https://www.youtube.com/@pdilaracolak" target="_blank" fr-original-style="" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;"></a><a data-type="embed" fr-original-style="" href="https://www.youtube.com/watch?v=4jJyPKzWF9o" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank"><img src="https://embed.apos.to/assets/2022/11/2022-12-21T07:31:35.834Z.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"></a>▶️&nbsp;Greek Philosophy 4.3: Pythagoras: Life's Music and Mathematics<a tabindex="-1" href="https://www.youtube.com/@DelphicPhilosophy" target="_blank" fr-original-style="" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;"></a><a data-type="embed" fr-original-style="" href="https://www.youtube.com/watch?v=62EOezkXG84" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank"><img src="https://embed.apos.to/assets/2022/11/2022-12-21T07:32:26.910Z.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"></a>▶️&nbsp;Pythagoras &amp; His Weird Religious Cult<a tabindex="-1" href="https://www.youtube.com/@LetsTalkReligion" target="_blank" fr-original-style="" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;"></a><a data-type="embed" fr-original-style="" href="https://www.youtube.com/watch?v=HgR6YrJDUR8" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(64, 169, 255); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: 0px; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank"><img src="https://embed.apos.to/assets/2022/11/2022-12-21T07:33:29.599Z.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"></a>▶️&nbsp;Pythagorean Numerology: 4 principles that just might change your life<a tabindex="-1" href="https://www.youtube.com/@ModernIntuitionist" target="_blank" fr-original-style="" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;"></a><a data-type="embed" fr-original-style="" href="https://www.youtube.com/watch?v=fd_v8UIeqoI" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank"><img src="https://embed.apos.to/assets/2022/11/2022-12-21T07:36:00.834Z.png" style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" fr-original-style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"></a>

Podcastler🎧 Dilozof ile Dünyaya Fırlatıldık. Pythagoras: Filozof Tarikat Lideri<a data-type="embed" fr-original-style="" href="https://open.spotify.com/episode/7jNH61hF6t2E73A9AaVhrf?si=gCBWUjRcSF-nxJtXRZkMiQ&nd=1" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank"><img src="https://embed.apos.to/assets/2022/11/2022-12-21T07:38:28.864Z.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"></a>🎧 BBC Radio 4. In Our Time, Pythagoras<a data-type="embed" fr-original-style="" href="https://www.bbc.co.uk/programmes/b00p693b" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank"><img src="https://embed.apos.to/assets/2022/11/2022-12-21T07:39:26.928Z.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"></a>🎧Philosophize This! Presocratic Philosophy - Italian<a data-type="embed" fr-original-style="" href="https://podcasts.google.com/feed/aHR0cHM6Ly9waGlsb3NvcGhpemV0aGlzLmxpYnN5bi5jb20vcnNz/episode/ZjQwMjE0MjM0NTFiZDI2YTFlZjZjYjdjNTI5MDVjZWQ?hl=tr&ved=2ahUKEwiMm5fmpuf7AhXURfEDHaqZDtAQjrkEegQICBAF&ep=6" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank"><img src="https://embed.apos.to/assets/2022/11/2022-12-21T07:41:00.321Z.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"></a> Bu kaynaklar yeterli gelmezse bana her zaman mail atabilirsin. Hem belki senin bana önerilerin olur.Gelecek ayın dosya konusu Herakleitos, hani şu her şey akar diyen filozof. Aynı nehre neden iki kez giremediğimizi konuşacağız. Onunla tanışana kadar, meraklı kal!Dilara

Benim fikrime göre Pythagoras tarihteki en kafa karıştırıcı kişilerden bir tanesi. Çünkü bir yandan Einstein’a eş değer bir deha ama öte yandan baklagiller yemeği yasaklayan bir cemaat lideri. Bu topluluğun günümüzden bakıldığında oldukça tuhaf görünecek kuralları var. Az önce de söylediğim gibi baklagiller yemeyi yasaklıyorlar. Yerdeki bir çizginin üzerinden geçmiyorlar. Işığın yanında aynaya bakmıyorlar. Beyaz horoza dokunmak yasak. Gerçekten birbirinden anlaşılmaz ve bize tuhaf gelebilecek kuralları var. Ama bir o kadar ilgi çekici ve hoş özellikleri var. Örneğin, kadınların da erkekler kadar eşit söz hakları var ve mülkiyetler ortak; bir çeşit komün hayatı sürüyorlar. Ortaya atılan herhangi bir icat veya matematiksel keşif de sadece bir kişinin kabul edilmiyor ve topluluğun tamamına mal ediliyor.Belki de fark edenleriniz olmuştur; Pythagoras, bizim bugün Pisagor dediğimiz kişiyle aynı kişi. Geometrideki Pisagor teoremini bulan kişi. “Dik açıya komşu kenarların karesi hipotenüsün karesine eşittir.” Bu kadar magazinden sonra Pisagor’un felsefesine gelelim.Felsefe tarihinde Pythagoras'ın felsefesi oldukça önemli çünkü onunla birlikte felsefenin amacı ve mahiyeti değişiyor. Onlar için felsefe sadece doğanın ve hakikatin ne olduğunu bulmak değil. Onlar&nbsp;"Doğru bir yaşam nasıl yaşanır?" sorusuna yanıt arıyorlar. Böylece felsefenin bakış açısının salt doğanın kendisinden ruhani bir alana kaydığını söylemek mümkün. Buradaki asıl soru doğruyu bilmekten öte "Doğru bir hayat nasıl yaşanır?" Bu şekliyle bakıldığında fizik ve bilimden ahlak felsefesine bir geçiş görüyoruz.<h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Evrenin Arkhesi, Sayılardır</h3>Ona göre evrenin arkhesi&nbsp;somut bir şey değil. Ona göre arkhe, ölçü ve oran. Burada arkhe&nbsp;somut bir kaynaktan ziyade her şeyi düzenleyen bir ilke&nbsp;olarak karşımıza çıkıyor. Pythagoras, tüm evrene hâkim olanın aritmetik ve geometrik ilişkiler olduğunu söylüyor. Hatırlarsanız Anaksimenes’in doğadaki bütün niteliksel farklılıkları niceliksel farklılıklara indirgediğini <a fr-original-style="" href="https://aposto.com/i/doga-filozoflari" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">söylemiştim</a>. O düşünceye benzer bir şekilde, hatta onu bir adım öteye götürürcesine Pythagoras diyor ki bütün fizik matematiğe indirgenebilir.Evrenin arkhesi&nbsp;sayılardır denildiğinde aklınıza var olan bütün nesnelerin içinde rakamlar olduğu düşüncesi geliyor olabilir. Fakat böyle değil. Çünkü zaten onlar bugün kullandığımız rakamları veya roma rakamlarını kullanmıyorlar. Kastettikleri şey bütün var olanların geometrik bir şemaya sahip olması. Şimdi bu argümanı size biraz daha açık kılmak adına şunu anlatacağım; Pythagoras felsefesinde insan veya atın sayısını (ilkesini) bulmak için at ve insan şekline benzeyen taşları bir araya getirerek geometrik bir şema yapıyorlar. Ortaya çıkan bu geometrik şekil kaç taştan oluşuyorsa o nesnenin sayısının o rakam olduğunu söylüyorlar.Pythagoras felsefesinde ailenin sayısı üç. Anne, baba ve çocuklar gibi üç bileşenden oluşuyor. Başka bir örnek olarak, adaletin rakamı dört veya dokuz. Belki çıkarsama yapmışsınızdır; dört ve dokuz bir şeyin tam karesi. Burada bir eşitlik söz konusu. Pisagorcular fiziksel nesnelerle o nesnelere karşılık gelebilecek sayılar arasında bir ilişki kurmaya çalışıyorlar ve sayıların var olan soyut kavramlara somut bir form kazandırdığını söylüyorlar.<h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Evrende Uyum (Harmonia) Vardır</h3>Pythagorasçılar da Anaksimandros’un düşüncesine benzer bir şekilde "Evrende uyumu sağlayan şeyin zıtlıkların bir arada oluşu"&nbsp;olduğunu söylüyorlar. Yaygın olan düşünce; bütün zıt olan şeylerin birbiriyle çatışarak doğadaki denge ve uyumu getirdiği.Pythagorasçıların kozmos sözcüğünü ilk kullanan tarikat olduğu söylenir. Çünkü evrenin kendisinin düzenli bir ilkeye sahip güzel bir evren olduğunu düşünüyorlar. Çok ilginçtir ki güzel evren&nbsp;anlamına gelen kozmos&nbsp;sözcüğü daha sonra başka bir sözcüğe evirilerek günümüze kadar ulaşmış. Hangi sözcük olduğunu tahmin edin! Kozmetik. Etimolojiye bayılıyorum! Bu tarz şeyler bulduğumda veya bu tarz dönüşümleri fark ettiğimde aşırı heyecanlanıyorum. Bugün insanın daha güzel olmasını amaçlayan kozmetik sözcüğü Grekçe kozmos kelimesinden geliyor.Müzik teorisi&nbsp;ile ilgilenenler için aslında oldukça ilgi çekici bir felsefe. Çünkü Pythagorasçılar özellikle müziğin üzerinde duruyorlar. O bahsedilen zıtlıkların bir arada oluşu, birbirlerine dönüşümü, uyum ve ahenk meselesini en iyi müziğin tezahür ettiğini düşünüyorlar. Müzik üzerine araştırma ve çalışmalar yaparak armoni ve akustiği&nbsp;keşfediyorlar. Dahası, müziğe karşı duydukları saygı ve tutku öyle bir boyuta ulaşıyor ki müzikteki ses perdeleri ve ses aralıklarına benzer bir şekilde güneş, ay ve dünya arasında da benzer aralıkların olduğunu söyleyerek müzikle astronomi arasında bir bağ kurmaya çalışıyorlar.<h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Ruh, Ölümsüzdür</h3>Pythagorasçılık denildiğinde aklınıza gelmesi gereken ikinci en önemli şey ise "ruh göçü öğretisi".Pythagoras'a göre ruh ölümsüzdür ve bu ruh belirli bir döngü içerisinde devinimler ile sürekli bedenden bedene dolaşır. Bu yeniden doğuşu karakterize eden şey ise sizin bir önceki hayatınızda ne kadar iyi veya kötü bir insan olmanız. Çünkü eğer günahkâr ve kötü bir insansınız bir sonraki yaşamınızda şu an sahip olduğunuz bedenden daha aşağı bir bedende dünyaya yeniden gelirsiniz. Hatta bir hayvan olarak bile dünyaya gelmeniz mümkün.Pythagoras&nbsp;her şeyin bir ruhu var derken kastettiği hepsinin aslında&nbsp;insan ruhuna sahip olması. Pythagoras'a göre şu anki hayvanlar aslında daha önceki hayatını günahkâr ve kötü biçimde yaşayan insanlar. Bu yüzden, Pythagorasçılar asla hayvan eti yemiyorlar. Çünkü sizin o yemeğe çalıştığınız hayvan bir önceki hayatınızda kızınız olabilir. Sırf bu sebeple Pythagoras’ın hayvanlara vaaz verdiği bile söyleniyor. Bunun nasıl bir etik sağladığının farkında mısınız? Bu durumda kimseye karşı düşman olamazsınız. Çünkü o düşman olduğunuz kişi bir önceki hayatınızda çok sevdiğiniz biri olabilir veya normalde bu kadar kötü bir insan olmayabilir.Her şeyin bir şekilde akraba olduğunu söylüyorlar ve bu onlar arasında toplumsal olarak muhteşem bir etik yaratmış oluyor. Bu yüzden hayvanlara karşı da oldukça saygılılar. Bu tarikatın öğretileriyle ile birlikte yapmaya çalıştığı; ruhu bu beden zindanından kurtararak yeniden doğuşa bir son vermek ve ölümsüz ruhu sükûnete kavuşturmak. Bu düşünce Mısır’da ve Hindistan’da zaten var olan bir düşünceydi.Pythagorasçılığı bu kadar hususi bir noktaya getiren şeyden bahsetmek istiyorum. Bunun ne kadar farklı yerlere gidebileceğini farkında mısınız? Pythagoras resmen beden ve ruhu ayırmış oldu. Bu daha sonra felsefe tarihi boyunca yüz yıllarca sürecek -hatta dinler tarihinde de bir o kadar etkili olacak- ruh ve beden düalizminin (ikiliğinin) başladığı nokta. Böylece beden daha aşağı görülerek ruh ön plana çıkartılacak. Pythagoras varlığın özünün ruh olduğunu söyleyerek&nbsp;materyal ve ideal arasında bir ayrım&nbsp;yapmış oluyor. Daha sonrasında materyalizm, idealizm ve düalizm gibi felsefe tarihinde yüz yıllarca sürecek bir tartışmayı da körüklemiş oluyor. Pythagoras’ın düşüncesi daha sonra Platon’u ve Aristoteles’i pek çok açıdan etkilediği gibi evrende her şeyin matematiksel ilişkilere dayanması fikriyle de aslında Galileo’yu, Kepler’i ve Copernicus’u etkileyecek.Buradan bakıldığında Pythagoras gerçekten hususi ve kilit bir noktada. Bu düşüncelerin daha sonra nelere evirildiğini bu serinin devamında birlikte göreceğiz. Şimdilik anlatacaklarım bu kadar, görüşmek üzere.

Ruh göçü, sayılarda arkhe, evrende uyum

Sayıların Ölümsüz Ruhu Pythagoras

Bu kaynaklar yeterli gelmezse bana her zaman mail atabilirsin. Hem belki senin bana önerilerin olur…Gelecek ayın dosya konusu Pythagoras. Namıdiğer Pisagor, Galileo’ya ilham verircesine evrenin dilinin ve aklının matematik olduğunu iddia edecek. Onunla tanışana kadar, meraklı kal!-Dilara

Pythagoras ile ilgili hikayeler