UNESCO tarafından Dünya Basın Özgürlüğü Günü ilan edilen 3 Mayıs için <a fr-original-style="" href="https://www.un.org/en/observances/press-freedom-day" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">bu yıl UNESCO'nun belirlediği tema</a>, başlıktaki cümle oldu: “Gazetecilik dijital kuşatma altında”. Sanırım bunun ne kadar doğru bir seçim olduğunu söylememe gerek yok.Her geçen yıl dünyanın her yerinde giderek kötüleşen basın özgürlüğünün <a fr-original-style="" href="https://www.axios.com/2022/05/03/journalism-under-digital-siege" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">mevcut durumunu</a>, bu önemli gün ve Reporters Without Borders'ın her yıl yayınladığı World Press Freedom Index'in 2022 versiyonu ile anmakta fayda var.&nbsp;Geçtiğimiz yıllarda <a fr-original-style="" href="https://www.newslabturkey.org/2021/10/21/hakikati-oldurmek-gazeteci-cinayetleri-laheyde/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">öldürülen</a>, şiddete maruz kalan veya hapse atılan gazeteci sayısının maalesef sürekli artması ve bu konuda yeterli yaptırım uygulanmaması, BM tarafından yayınlanan <a fr-original-style="" href="https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/pf0000379589" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">"Threats that Silence" isimli raporda</a> öne çıkan başlıklardan birisi. Raporun yayınlanmasından bu yana bu konuda hiçbir değişiklik görmediğimiz gibi, Ukrayna'da başlayan savaş ile birlikte hem Rusya'daki hem de Ukrayna'daki gazetecilere karşı tehditlerin artması durumu daha da kötüleştiriyor.Bununla birlikte <a fr-original-style="" href="https://www.newslabturkey.org/2021/01/21/kadin-gazeteciler-cevrim-ici-siddet-tehdidi-altinda/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">dijital</a> tehditlerde de bir azalma olmadığı gibi aksine daha da arttığına tanık oluyoruz. <a fr-original-style="" href="https://www.newslabturkey.org/2021/07/21/pegasus-project-insan-haklari-ve-basin-ozgurlugune-saldiranlarin-en-sevdigi-sirketin-ifsasi/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Pegasus Project</a> bunun en büyük kanıtlarından birisi. Devletler tarafından olmasa bile yazdıkları veya söyledikleri beğenilmeyen gazetecilerin internette sürekli taciz ve tehditlerle mücadele etmek zorunda kalması ise maalesef normalleşmeye başlayan bir durum. Öyle ki, <a fr-original-style="" href="https://www.niemanlab.org/2022/05/women-journalists-see-harassment-as-part-of-the-job-a-new-study-finds/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">yeni bir araştırma</a> kadın gazetecilerin bu tacizleri mesleğin normal bir parçası olarak görmeye başladığını söylüyor.<a fr-original-style="" href="https://rsf.org/en/index" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">World Press Freedom Index 2022</a> de durumun nasıl kötüleşmeye başladığını gösteren bir diğer rapor. Her ne kadar zirvedeki Nordik üçlü değişmese de, durumun "çok kötü" olduğu ülke sayısı rekor kırarak <a fr-original-style="" href="https://rsf.org/en/rsfs-2022-world-press-freedom-index-new-era-polarisation" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">28'e ulaşmış durumda</a>. Türkiye birkaç sıra yükselip 149'uncu olsa da Hindistan ile birlikte kırmızı listenin sadece birkaç basamak üstünde duruyoruz. 180 ülke içerisinde yeni listeye en büyük tepkiyi yirmi sıra birden gerileyip 103. ülke olan Arnavutluk <a fr-original-style="" href="https://www.euractiv.com/section/digital/news/albanian-prime-minister-claims-rsf-report-is-lies-fantasy/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">verdi</a>.Bütün bunların üzerine medyadaki <a fr-original-style="" href="https://www.newslabturkey.org/2021/10/08/korku-ve-kutuplasmanin-gucuyle-nasil-mucadele-edebiliriz/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">kutuplaşma</a> ve popülist dile karşı <a fr-original-style="" href="https://pressgazette.co.uk/world-press-freedom-index-2022/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">artan ilgiyi</a>, aşırı zenginlerin <a fr-original-style="" href="https://www.theguardian.com/news/2022/may/03/billionaires-extra-power-media-ownership-elon-musk" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">daha fazla medya kontrolü</a> için uğraşmasını ve artan ekonomik ve teknolojik sıkıntıları da eklediğimizde karşımızda gerçekten karamsar bir tablo oluşuyor.&nbsp;Maalesef 2022 yılında basın özgürlüğünün durumu böyle. Bunun içerisinden nasıl çıkabileceğimiz sorusuna kimsenin kesin bir cevabı olduğunu sanmıyorum. Ama bunu aramaya ve hem bulunduğumuz yerlerde hem de dünyanın her köşesinde basının özgür olabilmesi için çözümler üretmeye devam etmemiz gerekiyor. Çünkü insanların sağlıklı bilgiye ulaşabildiği özgür bir basın olmadan sağlıklı bir toplumdan, demokrasiden ya da dünyadan da bahsetmek mümkün değil.

World Press Freedom Index ile ilgili hikayeler