Amazon, Qualcomm ve Samsung gibi şirketlerin bu yılki etkinlikte boy göstermesinin ardından, dünyanın en büyük otomobil fuarlarından biri olan Uluslararası Otomobil Fuarı'nın (IAA) aslında bir teknoloji konferansı olduğu söylenebilir.

Önemli detay: Teknoloji devlerinin varlığı, elektrikli otomobil geleceğinde Tesla'yı yakalamaya çalışan geleneksel otomobil üreticilerinin araçlarındaki teknolojiyi – yazılımdan donanıma kadar – artırma talebinin altını çiziyor. Teknoloji özelliklerinin artırılması Çin'deki alıcıların beklentilerini karşılamak için de çok önemli.

Yorumlar: CCS Insight Otomotiv Araştırma Analisti Mohit Sharma; Tesla ve Çinli start-up'ların, geleneksel otomobil üreticilerinin karşılaştığı iki yönlü bir güç olarak onları otomobilde daha fazla kullanıcı deneyimine sahip olmaya ittiğini belirtiyor.

Arka plan: Tesla'nın küresel başarısının bir kısmı, gelişmiş sürücü destek sistemi (ADAS) Autopilot'a uzanan bir dizi alandaki teknolojisinden kaynaklanıyor. Tesla belki de ADAS özellikleriyle en ileride olanlardan biri ve onu Xpeng ve Nio gibi Çinli oyuncular takip ediyor. Birçok otomobil üreticisi dünyanın en büyük ve rekabet gücü yüksek elektrikli araç pazarı olan Çin'de önemli birer oyuncu olmayı hedefliyor. Çinli firmalar kendilerini rakiplerinden farklılaştırmak için yazılımdan ADAS yeteneklerine kadar araçlarının teknolojik özelliklerini ön plana çıkarıyor

Perspektif: Hiçbir otomobil otonom olarak çalışamaz –en azından yasal açıdan– ancak otomobil üreticileri sürücüsüz özellikleri ve yetenekleri artırıyor. Bunlar, rakip üreticilerin geliştirmeye ve öne geçmeye çalıştığı özellikler. Sonuç olarak da, otomobil üreticileri yanıtı kendi işletim sistemlerini geliştirmekte buluyor.

• Mercedes-Benz, IAA'da MB.OS adı verilen, sürüş yardımı ve navigasyondan şarj ve araç içi eğlenceye kadar geliştirilmiş bir müşteri deneyimi yaratmasını hedeflediği sistemi açıkladı.
• BMW de fuarda, Tesla'ya yanıt olarak BMW Vision Neue Klasse sistemini sundu. Panoramic Vision adı verilen, ön cama sürücünün göz hizasında bilgi yansıtan bir baş üstü ekran ekleneceği söylenen yeni araçların 2025 yılında üretime girmesi planlanıyor. BMW, Neue Klasse otomobillerinin Amazon'un bulut teknolojisi ve Qualcomm'un çipleri kullanılarak inşa edilen yeni nesil ADAS teknolojisi ile geleceğini söyledi.
• İsveçli üretici Polestar, bu yıl Çinli otomobil devi Geely'ye ait bir akıllı telefon üreticisi olan Xingji Meizu ile bir ortak girişim kurdu. Meizu, Polestar otomobilleri için FlyMe adlı, kendi ürününü temel alan bir işletim sistemi hazırlıyor. Sistem, kullanıcıların otomobillerinde akıllı telefon ile Polestar'ın işletim sistemi arasında sorunsuz bir deneyim yaşayabilmelerini amaçlıyor.
• ABD'li çip üreticisi Qualcomm da, çiplerinin araçlardaki yapay zeka uygulamalarını güçlendirmeye yardımcı olmak için kullanılabileceğini kanıtlayan bir tanıtımda bulundu. Gösterdiği örneklerden biri, tavuk enchiladas için bir tarif bulabilen ve malzemeleri bir alışveriş listesine ekleyebilen bir araba asistanı oldu.
• ABD'li elektrikli araç üreticisi Lucid, sürüşü mümkün olduğunca konforlu hale getirmeyi hedefleyerek Air Midnight Dream Edition aracındaki koltukların masaj özelliğini tanıttı.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, Türkiye'de Temmuz ayında geniş tanımlı işsizlik %22,7 olarak izlenirken genç işsizliği %18 olarak kaydedildi. Bu yaş grubunda işsizlik oranı; erkeklerde %15,2, kadınlarda ise %23,1 olarak tahmin edildi. Dünya genelinde de neredeyse her ülkede genç işsizliğinin, genel işsizlik rakamlarının çok üzerinde olduğu görülüyor.

Nedir? İşsiz insanlar, çalışmadıklarını, iş için hazır olduklarını ve son dört haftada iş bulmak için aktif adımlar attıklarını bildiren kişiler olarak tanımlanır. Genç işsizlik oranı ise, genç iş gücünün bir yüzdesi olarak hesaplanır.

• Bir ülke içindeki fırsatların bir göstergesi olmasının yanı sıra, genç işsizlik gelecekteki ekonomik perspektifler için de bir gösterge olabilir.
• Yüksek genç işsizlik oranları, aynı zamanda bir ülke içinde beyin göçüne anlamına gelebilir.
• İşsiz gençlerdeki büyük artışlar, hükümetlere tanımlamak ve izlemek için politik açıdan yüklü bir metrik oluşturur; çünkü bu tür artışlar tarihsel olarak bir sosyal huzursuzluk potansiyeli ortaya çıkarmıştır.

Ne yazık ki: Covid-19 durumu daha da kötüleştirdi. Genç yetişkinler, daha az iş deneyimine sahip olduğu için ekonomik durgunluklar sırasında özellikle savunmasız olma eğiliminde olan bir grup ve pandemi sebebiyle kariyerlerinin erken dönemlerininde giriş seviyesi pozisyonlardan uzak tutuldular. Bu, iş deneyimi kazanma olanaklarını ciddi oranda baltaladı ve uzun vadeli kazançlarını dolaylı yoldan etkilemiş oldu.

Şimdi: Pandeminin ilk kez vurmasının ardından neredeyse üç yıl geçtikten sonra, bazı ülkelerden gelen genç yetişkinler hâlâ iş bulmakta zorlanıyor.

Somutlaştırmak gerekirse: OECD verilerine bakıldığında İspanya, %27,4 ile OECD ülkeler arasında genç işsizliğin en yüksek olduğu ülke, neredeyse üç genç yetişkinden birinin iş bulamadığı görülüyor. Eğitim nitelikleri ile iş piyasası arasındaki uyuşmazlık İspanya'da 15-24 yaş arası yetişkinler arasındaki işsizlik sorununun önemli bir nedeni olarak gösteriliyor.

• İspanya'yı %27,1 ile Costa Rica, %24,9 ile İsveç, %23,6 ile Yunanistan ve %21,3 oranı ile Çin izliyor.
• Türkiye, %17 seviyesi ile OECD ülkeleri arasında 12. sırada yer alıyor.
• Genç işsizliğinin en düşük olduğu ülkeler ise %4,2 ile Japonya, %5,2 ile Meksika, %5,3 ile İsrail, %5,4 ile Kore ve %5,6 ile Slovenya.

Önemli detay: Çin'in Haziran ayında duyurduğu genç işsizlik oranı, Mayıs 2018'deki %10 seviyesinden yükselerek %21,3 seviyesine çıktı. Çin ekonomisi yavaşlama sürecinin yetkilileri yaşa özgü işsizlik verilerini askıya almaya ittiği söylenebilir. Söz konusu genç işsizlik rakamları yayınlandıktan sonra Çin hükümeti, -ülkenin yavaşlamasının önemli bir göstergesi olan verinin tarihî rekorunu kırmasının ardından- rakamları yayınlamayı durdurdu.

Öte yandan: Japonya'daki düşük genç işsizlik oranının ana nedenlerinden biri ise ülkenin daralan ve yaşlanan nüfusuyla sıkı bir iş piyasasına sahip olması olarak açıklanabilir.

İlginçtir ki: Çoğu OECD ülkesinde, genç erkeklerin genç kadınlara kıyasla daha yüksek bir işsizlik oranına sahip olduğu görülüyor. Bu, genel işsizlik verisi eğilimi ile –kadın işsizliği %6,3 ve erkek işsizliği %6– ters düşen bir veri.

• En yüksek farkların olduğu ilk üç ülke kadınlarda %14,4, erkeklerde %21,3 ile Slovakya; kadınlarda %12,5, erkeklerde %19,2 ile Finlandiya ve kadınlarda %8,3, erkeklerde %14,1 ile Birleşik Krallık.

Yorumlar: Goldman Sachs Research analizine göre, yüksek öğrenimden mezun olanların kazandığı beceriler ile işverenlerin talep ettiği beceriler arasındaki uyumsuzluklar, işsizlik oranının anormal derecede yüksek olmasına katkıda bulunması da muhtemel.

• Bu uyumsuzluk, bazı sektörlerde özellikle şiddetli bir şekilde hissediliyor. Örneğin, eğitim/spor alanlarında mezun olanların sayısı 2021 yılında 2018'e göre %20'den fazla artarken, aynı dönemde eğitim kurumları arasındaki işe alım talebi önemli ölçüde zayıfladı. Son yıllarda bilgi teknolojisi, eğitim ve emlak sektörlerini etkileyen düzenlemeler de gelecek yıllarda bu sektörlerdeki talebi zayıflatabilir.