Hamas'ın Aksa Tufanı harekatı ve ardından İsrail'in misilleme saldırılarının başladığı 7 Ekim 2023'ün üzerinden tam 1 yıl&nbsp;geçti. Hamas, geçen yıl bugün, 7 Ekim'de İsrail'e sürpriz bir saldırı düzenleyerek 1.200 İsrailliyi öldürmüş, 250 kişiyi rehin almıştı. Saldırı sonrası İsrail ise Hamas’ın kontrol ettiği Gazze Şeridi'nin büyük bölümünü yerle bir eden savaşı başlatmıştı.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Gazze Sağlık Bakanlığı'na göre o tarihten bu yana Gazze'de 41 binden fazla Filistinli öldürüldü. Filistin'de bir yılda yaklaşık 1,9 milyon kişi Gazze Şeridi'ndeki saldırılar nedeniyle yerinden edildi.</li></ul>İsrail'in saldırıları ise yalnızca Gazze'de değil, Lübnan'da da devam&nbsp;ediyor. Lübnan hükümetine göre, Hizbullah’ın kullandığı iletişim cihazlarının patlatıldığı 17 Eylül'den beri 104'ü çocuk ve 194'ü kadın olmak üzere toplam 1.411 kişi öldürüldü. İsrail ordusunun 8 Ekim 2023'ten bu yana Lübnan'a düzenlediği saldırılarda ise 2.011 kişinin hayatını kaybettiği, 9.535 kişinin yaralandığı bildirildi. Lübnan Başbakanı Necip Mikati'ye göre bir milyondan fazla kişi evini bırakmak zorunda kaldı.İsrail’in 7 Ekim saldırılarının birinci yılı dolarken Filistin’de ve Beyrut’ta yaşayanlar, savaşın hayatlarını nasıl değiştirdiğini Aposto’ya anlattı. Dünyanın birçok yerinde düzenlenen protestoların kendileri için önemli ancak yeterli olmadığını söylerken, “Protestolar bir başlangıçtır, ancak bu savaşı durdurmak için somut eylemlere ihtiyacımız var. Uluslararası toplum harekete geçmeli ve İsrail'e baskı uygulanmalı” dediler. <p contenteditable="false" fr-original-class="custom-button-wrapper fr-deletable" fr-original-style="text-align:center" style="text-align: center; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><a bgcolor="#ffe144" color="#090909" contenteditable="false" fr-original-class="custom-button-link" fr-original-style="background-color:#ffe144 !important;color:#090909 !important" href="https://aposto.com/s/ates-altinda-1-yil-gazze-artik-ertelenmis-hayaller-ve-anilarin?a=customButton" rel="noreferrer" style="background-color: rgb(255, 225, 68) !important; color: rgb(9, 9, 9) !important; text-decoration: none; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">YAZININ DEVAMI</a>

Aposto Gündem

Hamas'ın Aksa Tufanı harekatı ve ardından İsrail'in misilleme saldırılarının başladığı 7 Ekim 2023'ün üzerinden tam 1 yıl geçti. Arkasında harabeye dönen şehirler, kaybedilen hayatlar ve bir ömür tamir edilemeyecek yaralar bırakan, Ortadoğu'da bölgesel çatışmaların fitilini ateşleyen savaş, Gazze ve Beyrut'tan nasıl görülüyor? 

Ateş altında 1 yıl: 'Gazze artık ertelenmiş hayaller ve anıların şehri'

<span fr-original-class="customBullet" fr-original-style="font-size: 24px; line-height: 12px; vertical-align: middle; display: inline-block;" style="font-size: 24px; line-height: 12px; vertical-align: middle; display: inline-block; box-sizing: border-box;">•&nbsp;Wall Street Journal, ABD'de Biden yönetiminin Salı günü İsrail'e 1 milyar dolarlık yeni bir silah sevkiyatı için hareket geçtiğini bildirdi. Haber, Beyaz Saray'ın İsrail'in Refah'a saldırı planları nedeniyle bir bomba sevkiyatını askıya almasının üzerinden bir hafta bile geçmeden geldi.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Editörün önerisi: Konuyla ilgili daha ayrıntılı bilgi için Utku Başar'ın "İsrail’e askerî yardım, ABD’nin yasalarına aykırı" başlıklı yazısına <a fr-original-style="" href="https://aposto.com/s/israile-askeri-yardim-abdnin-yasalarina-aykiri-kisa?utm_source=aposto" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">buradan ulaşabilirsiniz</a>.</li></ul>

İsrail ile Hamas arasındaki savaşın birinci haftası dolmak üzere. Hâliyle, uzun sürmesi muhtemel bir savaşın ülke ekonomisine nasıl zarar verebileceği konusunda endişeler var. Kredi derecelendirme kuruluşlarının hepsi, çatışmalardan önce de İsrail'in siyasi iklimindeki istikrarsızlık nedeniyle ekonomik sorunlardan endişe duyuyordu. Şu anda, <a fr-original-style="" href="https://www.cnbc.com/2023/10/11/hamas-war-could-affect-israel-economy.html" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">300 binden fazla</a> İsrailli işçi savaş sebebiyle ekonominin dışında kalmış durumda. Ekonomik zararın miktarı, 9 milyondan fazla nüfusu ve 521,7 milyar dolarlık gayrisafi yurtiçi hasılası olan ülkede yedek askerlerin ne kadar süreyle işlerinden uzak kalacaklarına bağlı olarak netleşecek.Bilgilendirme: Geçtiğimiz hafta sonundan bu yana İsrail savunma güçleri, yakın tarihte benzeri görülmemiş sayıda yedek askeri göreve çağırdı. İsrail'in daimi ordusu, hava kuvvetleri ve donanması 150 bin kişiden oluşurken, bu sayı toplumun farklı kesimlerinden oluşan yedek kuvvetlerle birlikte 450 bin kişiye çıkıyor. Söz konusu 300 bin kişi arasında öğretmenler, teknoloji çalışanları, girişimciler, çiftçiler, avukatlar, doktorlar, hemşireler, turizm ve fabrika işçileri bulunuyor.Buna ek olarak: İptal edilen uçuş ve seyahatler, ülkeden çıkış yapacak büyük şirketler, aksayacak tedarik zincirleri süreçleri ve riski azaltmak isteyen yatırımcıların kararlarından etkilenecek birçok sektör var.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Tel Aviv dünyanın en büyük teknoloji merkezlerinden biri ve pek çok çalışan savaşa katılmak üzere askere çağrıldı. Küresel şirketler İsrailli personel sayısında düşüş olduğunu bildirirken, bir siber güvenlik firması İsrailli işgücünün %15'inin askere alındığını belirtti. Bunun yanı sıra yalnızca <a fr-original-style="" href="https://www.entrepreneur.com/business-news/israeli-tech-ceos-are-leaving-their-startups-to-join-the-war/463434" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">teknoloji çalışanları</a>, toplam işgücünün %10'unu oluşturuyor.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Göz atın: <a fr-original-style="" href="https://aposto.com/s/savas-israilin-teknoloji-sektorunu-nasil-etkiledi" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Savaş, İsrail'in teknoloji sektörünü nasıl etkiledi?</a></li></ul>Arka plan: <a fr-original-style="" href="https://aposto.com/s/aksa-tufani-operasyon-degil-savas-72b" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Aksa Tufanı: “Operasyon değil, savaş”</a>Önlemler:&nbsp;Hafta başında yerel para birimi şekelin 7 yılın en düşük seviyesini görmesinin ardından <a fr-original-style="" href="https://www.cnbc.com/2023/10/09/shekel-israels-central-bank-sells-30-billion-in-foreign-reserves.html" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">İsrail Merkez Bankası</a> çöküşü önlemek için 30 milyar dolara kadar döviz satacağını söyledi, şekel bu açıklamaya rağmen değer kaybetmeyi sürdürdü. Banka, 30 milyar dolarlık programın yanı sıra SWAP mekanizmaları aracılığıyla piyasaya 15 milyar dolara kadar likidite sağlayacağını da ekledi. Bankanın eski başkan yardımcısı Zvi Eckstein, "İsrail ekonomisi çok güçlü. İran'ın fiziksel bir saldırısı olmadığı sürece, İsrail'in bir ya da iki hafta içinde ekonomik olarak tamamen işler hale gelmesi çok muhtemel"&nbsp;ifadelerini kullandı.Açıklamalar: İsrail'in en büyük bankalarından <a fr-original-style="" href="https://www.timesofisrael.com/war-with-hamas-to-cost-israel-at-least-nis-27-billion-bank-hapoalim-projects/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Bank Hapoalim'in</a> ilk tahminlerine göre, savaşın maliyetinin ülke ekonomisine en az 6,8 milyar dolar olacağı tahmin ediliyor. Bankanın Başstratejisti Modi Shafrir, "Çok kaba bir tahminle, mevcut savaşın maliyetinin GSYH'nin en az %1,5'i kadar olacağı varsayılabilir, bu da önümüzdeki yıl bütçe açığının GSYH'nin en az %1,5'i kadar artması anlamına geliyor" açıklamasında bulundu.Öte yandan:&nbsp;İsrail'in kilit istihdam sektörlerinin birçoğu yabancı işçilerle yoğun bir şekilde çalıştığından savaş sırasında kesintiye uğramayacak. Buna İsrail'in en önemli ihracat kaynaklarından biri olan kimya sektörü de dahil.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Kudüs'teki İbrani Üniversitesi'nde ekonomi profesörü olarak görev yapan Eyal Winter, "Özellikle turizm ve startup endüstrilerinde büyük bir darbe olacak ancak savaş bittiğinde yatırım ve talep de artacak" yorumunda bulunurken, önceki savaşlardan sonra da ekonomik faaliyetlerin arttığı bilgisini paylaştı.</li></ul>Global tarafta:&nbsp;IMF Başekonomisti Pierre-Olivier Gourinchas bu hafta yaptığı açıklamada, emtia fiyatlarının enflasyon görünümü için ciddi bir risk oluşturduğunu, iklim ve jeopolitik şoklar nedeniyle oynaklığın artabileceğini belirtti.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Dünya Bankası Başkanı <a fr-original-style="" href="https://www.nytimes.com/2023/10/10/business/economy/global-economy-israel-gaza-war.html" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Ajay Banga</a>&nbsp;"Ekonomiler hassas bir durumda. Savaşın olması, nihayet yumuşak iniş yolunu bulmaya çalışan merkez bankaları için gerçekten yararlı değil" açıklamasında bulundu. Banga, şu ana kadar Orta Doğu'daki saldırıların dünya ekonomisi üzerindeki etkisinin Ukrayna'daki savaşa kıyasla daha sınırlı olduğunu ancak savaşın yayılması durumunda hayal edilemeyecek boyutta bir krize yol açacağını söyledi.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">ABD Hazine Bakanı <a fr-original-style="" href="https://edition.cnn.com/2023/10/11/economy/janet-yellen-israel-hamas-economy/index.html" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Janet Yellen</a> ise Çarşamba günü yaptığı açıklamada, İsrail ile Hamas arasındaki savaşın küresel ekonomi üzerinde önemli bir etkisinin olmayacağını söyledi.&nbsp;</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Değinmeye değer:&nbsp;Küresel petrol fiyatları, savaşın petrol üreticisi Orta Doğu'da daha geniş bir istikrarsızlığa neden olabileceği korkusuyla hafta başında yükselmişti. Risklerden biri, geçmişte Hamas'ı desteklemiş olan ancak son saldırıya karıştığını reddeden İran'a yönelik yaptırımların daha sıkı bir şekilde uygulanma potansiyeli. Ancak Yellen, ABD'nin İran'dan petrol ihracatına yönelik yaptırımların hiçbir şekilde gevşetilmediğini söyledi.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Yine de: Arz sıkışıklığı, Suudi Arabistan ve Rusya'nın ihracat kesintilerinin ardından zaten yüksek olan petrol fiyatları üzerinde yukarı yönlü baskı yaratabilir.</li></ul>

Pareto

Savaşın finansallarına kısa bir bakış… 

İsrail ekonomisini neler bekliyor?

Hamas’ın İsrail’e yönelik gerçekleştirdiği ve ‘Aksa Tufanı’ adını verdiği saldırı ile İsrail'in buna verdiği sert karşılık; İsrail ve Gazze’nin sınırlarının çok ötesinde yankılanan şok dalgalarına yol açtı. Saldırılar bölgedeki barış umutlarının ertelenmesine yol açarken; İsrail ile Arap ülkeleri arasındaki normalleşme çabalarına da gölge düşürdü.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Bir adım geriden</h2>Halbuki daha iki hafta önce Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman, ülkesinin İsrail ile ilişkileri hakkında “Her gün normalleşmeye daha çok yaklaşıyoruz” ifadelerini kullanmış; ABD Başkanı Joe Biden ile görüşen İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu da Tel Aviv ve Riyad arasında diplomatik ilişkilerin kurulmasına yönelik bir anlaşma üzerinde çalışma sözü vererek “İsrail ve Suudi Arabistan arasında tarihî bir barış sağlayabileceğimizi düşünüyorum” şeklinde konuşmuştu.Suudi Arabistan'ın ilk Filistin Büyükelçisi olarak atanan Ürdün Büyükelçisi Nayef el-Sudairi de beraberindeki heyetle birlikte Batı Şeria'ya geçerek İsrail'in izniyle Filistin yönetimiyle görüşmüş; aynı dönemde Suudi Arabistan'a bir ziyaret gerçekleştiren İsrail Turizm Bakanı Haim Katz ise Suudi Arabistan’ı ziyaret eden ilk İsrailli bakan olmuştu.ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken da Suudi Arabistan-İsrail ilişkilerinin normalleşmesinin, Orta Doğu'yu “dönüştürecek” bir gelişme olacağını vurgulamıştı.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Dahası: BM Genel Kurulu için New York’ta bulunan Cumhurbaşkanı Erdoğan da daha önce yalnızca telefonda görüştüğü Netanyahu ile ilk kez yüz yüze bir araya gelerek Filistin sorununu konuşmuş ve karşılıklı resmî ziyaret niyetleri dile getirilmişti.</li></ul>Yaşananlarından ardından ise tüm bunlar çok geride kalmış gibi hissediliyor.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Ya şimdi?</h2>Geride kalan şeylerden biri de Bin Selman’ın Filistinlilere başkenti Doğu Kudüs olan bağımsız bir ülke sağlayacak iki devletli çözümden vazgeçtiği senaryo oldu. Veliaht Prens, normalleşme mesajı verdiği aynı ropörtajda, İsrail ile yapılan yeni anlaşmanın “Filistinlilerin ihtiyaçlarını karşılayacağını ve onlara iyi bir yaşam sağlayacağını” söylerken; iki devletli çözümdense bahsetmemişti.Ancak Hamas’ın saldırısının ardından Suudi Arabistan yeniden iki devletli çözümü savunmaya ve kendisini Filistin halkının sıkı bir destekçisi olarak göstermeye başladı. Fransa, Almanya, İtalya, Birleşik Krallık ve ABD ise Hamas'ın saldırısını lanetleyerek İsrail'i ve kendisini savunma hakkını desteklediklerini açıkladı.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Öte yandan: Yemen'de Suudi destekli devlet güçlerine karşı savaşan İran destekli Husilerin lideri Abdulmelik el-Husi de ABD'nin İsrail-Filistin çatışmasına doğrudan askeri müdahalede bulunması durumunda İsrail'e karşı savaşa hazır olduklarını söyledi.</li></ul>Filistin sorununun yeniden gündeme gelmesinin AB ile ABD ve Almanya gibi ülkeler tarafından terör örgütü olarak sınıflandırılan İran destekli Hamas için bir zafer olduğu savunulabilir.&nbsp;ABD merkezli düşünce kuruluşu Atlantik Konseyi'nin internet sitesindeki Richard LeBaron imzalı yazıda, “Hamas'ın İsrail-Suudi görüşmelerinin kamuoyunda ivme kazanmasından önce başlayan eylemleri, normalleşme müzakerelerinde Filistin meselesinin sadece herhangi bir alt başlık olarak ele alınmaması konusunda Riyad'a yönelik bir mesaj niteliği taşıyor” ifadeleri kullanılıyor.Yazıda aynı zamanda İsrail yönetimi de Suudi Arabistan ile yürütülecek sürece geri dönüşü olmayan biçimde zarar verecek sertlikte bir askerî müdahalede bulunmaması gerektiği yönünde uyarılıyor.LeBaron, “Saldırılar, Suudi Arabistan ile İsrail arasındaki ilişkilerin normalleşmesini arka plana itecek” diyor.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Normalleşme hâlâ mümkün mü?</h2>Atlantik Konseyi bünyesindeki Scowcroft Ortadoğu Güvenlik Girişimi’nin Direktörü Jonathan Panikoff da Suudi Arabistan ile İsrail arasındaki ilişkilerde şu aşamada bir yakınlaşma beklememek gerektiği görüşünü savunuyor.DW'ye yaptığı açıklamada “Yakın gelecekte Suudi Arabistan ve İsrail arasındaki normalleşmede ilerleme kaydedilmesini beklemenin pek mümkün olmadığını” belirten Panikoff, İsrail'in Gazze'deki operasyonunun ciddi sayıda sivil ölümlerine ve yıkıma sebep olması halinde, iki ülke arasındaki yakınlaşma için gereken siyasetin hayata geçirilmesi ihtimalinin masadan kalkabileceği yorumunda bulundu.İsrail Savunma Bakanı Yoav Gallant ise Gazze Şeridinin tamamen ablukaya alınması talimatını “Gazze'ye elektrik, gıda ve yakıt sağlanmayacak” sözleriyle duyurmuş; yaşanan yakıt sıkıntısının ardından bölgede geçtiğimiz gün elektrikler tamamen kesilmişti. BM İnsan Hakları Yüksek Komiseri Volker Turk de yaptığı açıklamada Gazze'deki ablukanın uluslararası hukuka aykırı olduğunu belirtti.Bir diğer düşünce kuruluşu olan Avrupa Dış İlişkiler Konseyi'nden Hugh Lovatt da İsrail ile ilişkilerini normalleştirme anlaşmaları imzalayan Fas ve Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) gibi ülkelerin de İsrail'e karşı daha eleştirel bir tutum sergilemeleri için kamuoyu baskısı altında kaldığını belirtiyor.&nbsp;Bloomberg'de yayımlanan habere göre, 2020 yılında İsrail ile normalleşme anlaşması imzalayan BAE, “İsrailli siviller için başsağlığı diledi ve gerilimi azaltma çağrısında bulundu ancak Hamas'ı doğrudan kınamadı.”<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Suudilerin İran ile ilişkileri</h2>Suudi Arabistan'ın İsrail ile normalleşme müzakerelerine devam edip etmeme kararını etkileyecek olan yalnızca Arap kamuoyunun baskısı değil. İran ve ABD de süreçte önemli bir rol oynayacak.Suudi Arabistan ile İran; bu yıl atılan elçiliklerin yeniden açılması ve BRICS üyelikleri gibi normalleşme adımlarına rağmen konu kiminle müttefik olduklarına geldiğinde masanın farklı taraflarında yer alıyor. Yemen’de Husileri destekleyen İran, Gazze'de de Hamas'a destek veriyor.İran'ın nükleer silah sahibi olması halinde kendi ülkesinin de nükleer silah sahibi olması gerektiğini savunan Suudi Veliaht Prensi ise, İsrail ile ilişkilerini normalleştirmenin ABD ile olan ilişkilerini de 2018'deki Kaşıkçı cinayetinden öncesindeki duruma getirmesini umut ediyor ve imzalanması planlanan üçlü anlaşma ile ABD'nin denetimi altında uranyum zenginleştirmeyi hedefliyordu.Panikoff, “Suudi Arabistan, ABD'nin güvenlik garantilerini almak için uzun vadede yeniden masaya dönmeye yönelebilir” diye ekliyor.

Hamas'ın saldırısıyla birlikte, İsrail ile Suudi Arabistan arasında normalleşmeye yönelik gelecekte atılacak adımlar da belirsizlik kazandı. Arap ülkeleri Filistin’e desteklerini yinelerken, iki devletli çözüm çağrıları arttı.

Hamas saldırısı: Orta Doğu’da normalleşmeye başlayan ilişkiler nasıl etkilenecek?

<img src="https://images.aposto.com/2023/9/1/1696869483339.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.79" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">• Hamas'ın İsrail’e yönelik ‘Aksa Tufanı’ isimli operasyonunun ardından İsrail'in düzenlediği misilleme saldırılar sürüyor. Taraflar, ülkelerin farklı bölgelerine hava saldırıları düzenliyor. Saldırılarda 413 Filistinli, 700’den fazla da İsraillinin hayatını kaybettiği bildirildi.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li dir="auto" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">ABD’den destek: ABD Savunma Bakanı Lloyd Austin’in, Hamas saldırısının ardından İsrail'e yardım için uçak gemi filosunu Doğu Akdeniz'e gönderme talimatı verdiği bildirildi.</li><li dir="auto" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Festival: İsrail'in güneyinde Hamas'ın düzenlediği operasyonda saldırıya uğrayan müzik festivali alanından 250'den fazla cansız bedeninin çıkarıldığı bildirildi.</li><li dir="auto" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">11 Eylül benzetmesi: İsrail ordusundan iki üst düzey yetkili, Hamas'ın Cumartesi günü İsrail'e yönelik saldırısını 11 Eylül saldırılarına benzetti. Binbaşı Nir Dinar, "Bu bizim 11 Eylül'ümüz. Bizi yakaladılar" <a fr-original-style="" href="https://www.bbc.com/turkce/live/haberler-dunya-67038412" rel="noreferrer ugc nofollow" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank" title="‌">dedi</a>.</li><li dir="auto" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">İddia: Wall Street Journal'ın haberine göre, Hamas'ın İsrail saldırısına İran Devrim Muhafızları Ordusu yardım etti. Operasyonun ayrıntılarının Hamas ve Hizbullah dahil İran destekli dört militan grubun temsilcileriyle bir araya geldiği toplantılar sırasında belirlendiği <a fr-original-style="" href="https://tr.euronews.com/2023/10/09/wsj-hamasin-israil-saldirisina-iran-devrim-muhafizlari-ordusu-yardim-etti-ve-yesil-isik-ya" rel="noreferrer ugc nofollow" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank" title="‌">öne sürüldü</a>.</li><li dir="auto" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Kesinti: Avrupa Birliği, Filistin’e yapılan yardımların askıya alınmasına karar verdi.</li></ul>

Aksa Tufanı ile ilgili hikayeler