<a fr-original-style="" href="https://www.linkedin.com/in/alierensar%C4%B1/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Alieren Sarı</a>Bu konuyla ilgilenelim ya da ilgilenmeyelim, dertlenelim veya hiç umursamayalım, sürekli duyduğumuz bir kavram oldu “iklim değişikliği”. Peki, “iklim zaten sürekli değişmiyor mu? Buzul çağları ve aşırı sıcak dönemler, yaşamın çoğalmasına uygun koşulları sağlayan iklimsel dönemlerdi; peki, bu seferkinin farkı ne?”Yaklaşık 20.000 yıl öncesinin manzarasını hayal edelim. Geçit vermez devasa buzul örtüleri bugün bildiğimiz Kanada’nın neredeyse tamamını, ABD’nin kuzey kesimlerini, Grönland’ı, Kuzey Avrupa’yı tamamen kaplamış, canlı popülasyonları ciddi şekilde düşmüş, kuraklık her yerde baş gösterirken bazı bölgelerde de alışılmışın dışında yağış artışları görülüyor. Devasa buzullar büyüleyici bir manzara sunsa da, canlı yaşamı için pek şefkatli olmayan bir çevrede olduğumuz da aşikar. İşte son ve iddialara göre de insan türünün gördüğü son buzul maksimum döneminin görüntüsü kabaca böyle.&nbsp;Dünyada buzul çağları yaşandığı gibi sıcak dönemler de yaşanmış, devasa buzullar kutuplara çekilmiş, çekilirken topografyayı da şekillendirmeyi unutmamış, hakimiyetini geri dönmek üzere geçici olarak daha “stabil” iklimlere bırakmıştır. Bu ardışık buzul ve buzularası dönemler dünya tarihi boyunca gerçekleşmiş ve biz günümüzde Holosen olarak adlandırdığımız buzularası dönemi yaşıyoruz. Böyle anlatınca kısa sürelermiş gibi gelse de içinde bulunduğumuz dönemin aslında 2.58 milyon yıllık Kuvaterner buzullaşma döneminin küçük bir parçası olduğunu da belirtmekte fayda var. Bu buzularası dönemler de kendi içinde ısınma, soğuma ve kuraklık periyotlarına ayrılır ve medeniyet tarihimizi bu periyotlarla eşleştirdiğimizde anlamlı bir korelasyon görürüz.&nbsp;<ul fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="font-style: italic;" style="font-style: italic; box-sizing: border-box;">Büyük imparatorluklar, medeniyetler, insanlık tarihinin altın dönemleri iklimin affedici olduğu dönemlerde yaşanırken kuraklık dönemlerinde büyük savaşlar, isyanlar, kıtlık, yıkılan hükümdarlıklar ve insanlığın acı tarihinin örneklerini görürüz.</li></ul>Devasa buzullardan, çok uzun yıllardan, insan ömrüyle gözlemlenemeyecek kadar uzun süren değişimlerden bahsettik. Buradaki anahtar cümle “insan ömrüyle gözlemlenemeyecek kadar uzun süren değişimler” aslında. Meteoroloji Genel Müdürlüğü (MGM)’nin sitesindeki tanımda “Bir yerin iklim koşullarının belirlenebilmesi için en az 30 yıllık gözlem değerlerine gereksinim” olduğu yazıyor. Keza iklim gibi uzun yıllarda karakteristik bir salım gösteren bir olgu için 30 yıl da oldukça kısa bir süre.&nbsp;<ul fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Günümüzde iklim değişikliğini konuşma sebebimiz, esasında ömrümüz süresince fark etmemize imkan olmayan ekstrem ve karakteristik değişimleri artık bariz şekilde görüyor olmamızdan kaynaklanıyor.&nbsp;</li></ul>Hikayenin gerisini zaten biliyorsunuz, Sanayi Devrimi, karbon salımında artış, çevre kirliliği, orman ve biyoçeşitlilik kaybı ve 1.5 derece atmosfer ısınmasını önleme çabası. 8 yaşında küçük ve meraklı bir çocukken Kasım ayında mahallemizde gece yağan ve boyumu aşacak kadar birikmiş karın içinde oyunlar oynadığımı hatırlıyorum. Bugün bu yazıyı yazarken yine Kasım ayı, ben 24 yaşındayım ve üzerimdeki kazağın bile fazla geldiğini düşünüyorum.

Dünyahali

Buzul çağlarından bugüne 

İklim Zaten Sürekli Değişmiyor Mu?

İsviçre Alpleri'nin Furka Geçidi'nde bir otel olan HOTEL BELVÉDÈRE, bir zamanlar Rhône Buzulu'nu keşfetmek isteyen gezginler için mükemmel bir yermiş. &nbsp;Ancak buzul görünümü git gide azaldıkça ziyaretçi sayısı da azalmış.Furka Geçidi yolunun yapıldığı 19. yüzyılın sonundan bu yana, turistler buzla kaplı dağların yarattığı dramatik panoramik manzarayı görmek için otele akın edermiş. Buzul, bir zamanlar otele sadece 600 metrelik bir yürüyüş mesafesindeymiş ve buzulun içine oyulmuş 300 metrelik bir mağara, konukların içeri girmesine izin verirmiş.&nbsp;&nbsp;Ne yazık ki, Rhône Buzulu son 100 yılda neredeyse bir mil kapsama alanını kaybetmiş. 11.000 yıllık buzulun günde 10 santimetre kadar geri çekildiği ve sürekli olarak yılda yaklaşık 130 fit kaybettiği biliniyor. Geçmişi 1894 yılına uzanan mağara, artık azalan buzun içinde güvenli bir oyuk değil; o yüzden de ziyaretlerde tercih edilmiyor. Bir zamanlar parti müdavimlerini ve maceracıları ve hatta Papa John XXIII ve Sean Connery gibi ikonik isimleri ağırlayan Hotel Belvédère’nin, belli ki daha iyi günleri olmuş.Otel, James Bond’un Goldfinger filminde anlık olarak ekranda görünse de şuan süresiz olarak kapalı. Ama sürücüler binanın ve dağlık zemininin fotoğraflarını çekmek için duruyor. Hatta çoğu “Accidentally Wes Anderson” fotoğraf karesinin de arka planı Hotel Belvédère. Mutlaka bu oteli internette görmüşsündür; aynı isimle çıkan kitabın kapağını bile süsledi. Hikayesini okumadan önce fotoğrafı internette ne zaman karşıma çıksa “Umarım bir gün ziyaret ederim” diyerek bakıyordum; meğer zamanın geçişi ve iklim değişikliği sebebi ile kapanmış… Yakından baktığında kapılarının ve pencerelerinin tahtalarla kapatılmış olduğunu farketiyorsun.<img src="https://images.aposto.com/2021/7/0/1628408028281.jpeg" style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.93" alt="Onmamnaroma - öncesi x sonrası" fr-original-style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">

Buzul ile ilgili hikayeler