<h1 fr-original-style="text-align: left;" style="text-align: left; font-size: 2em; margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;"><strong fr-original-style="" style="font-weight: 700; box-sizing: border-box;">2023: Sağ popülizmin yükselişi, liberal değerlerin çöküşü</strong> <strong fr-original-style="" style="font-weight: 700; box-sizing: border-box;">&nbsp;</strong></h1><h4 fr-original-style="text-align: left;" style="text-align: left; margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;"><em fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">2023'te dünyada seçimlerin kazananı sağ popülist adaylar oldu. Ukrayna'ya yapılan yardımların kesilmesi Batı ülkelerinin tavrını sorgulatırken Gazze'de yaşananlar da bu ülkelerin güvenini zedeledi.</em></h4><p fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><img src="https://images.aposto.com/2023/11/3/1703682340735.png" style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.48" width="550" fr-original-style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"></p><p fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">Bir geçmiş yıl değerlendirmesinde yaşanmış olaylara anlam yüklemek zorunluluğu da var. Bunun için de birtakım uzun dalgalara bakmak, onların izlerini geçen yıla ait olayların içine yerleştirebilmek bir zorunluluk.</p><p fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">Ciddi bir işbirliği ve dayanışmayla kontrol altına alınabilecek bu gerçeklik arka planda dururken dünya düzeninin toparlanması ihtimali de özellikle yılın sonunda başlayan <strong fr-original-style="" style="font-weight: 700; box-sizing: border-box;">Hamas-İsrail savaşı&nbsp;</strong>ile Gazze’de yaşanan emsalsiz yıkım ve katliamla birlikte giderek zayıfladı. ABD’nin ve genel olarak Batı'nın göreli güç kaybıyla birlikte, dünya düzeninin <strong fr-original-style="" style="font-weight: 700; box-sizing: border-box;">yeniden inşasında başrolü oynama iddiaları da bir hayli sarsıldı.&nbsp;</strong>Bunda bir yandan Ukrayna savaşına verdikleri destekteki gevşeme, diğer yandan Gazze savaşında çoğunun sergilediği bariz çifte standart rol oynadı.&nbsp;</p><div data-item-key="1703663871.647219" data-qa="virtual-list-item" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;" tabindex="0"><div data-qa="message_container" data-qa-placeholder="false" data-qa-unprocessed="false" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;"><div data-qa-hover="true" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;"><div data-qa="message_content" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;"><p data-qa="message-text" fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">Bunun yanı sıra Batı ülkelerinin pek çoğunun iç politikalarındaki gelişmeler de demokratik ve liberal değerlerin başta ABD olmak üzere bu ülkelerin bazılarında nasıl korunacağı meselesini gündeme getirdi. Gelişmiş demokratik ülkelerdeki<strong fr-original-style="" style="font-weight: 700; box-sizing: border-box;">&nbsp;otoriter sağ popülist yükseliş</strong>, bir bakıma Biden iktidarının ilk yıllarında<strong fr-original-style="" style="font-weight: 700; box-sizing: border-box;">&nbsp;dünyadaki rekabetin unsurlarından biri</strong> olarak gördüğü demokratik ülkeler/otoriter ülkeler ayrımını değersizleştirdi.&nbsp;</p></div></div></div></div><p fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><strong fr-original-style="" style="font-weight: 700; box-sizing: border-box;">ABD siyasetindeki gelişmeler de</strong> demokrasiyi koruma kaygısı taşıyanlar açısından hayli olumsuzdu. &nbsp;<strong fr-original-style="" style="font-weight: 700; box-sizing: border-box;">Çin’de Başkan Şi Cinping ise</strong> gücü Komünist Partisi’nin elinde daha da merkezileştirmek için attığı adımları sürdürdü ve Çin, <strong fr-original-style="" style="font-weight: 700; box-sizing: border-box;">dış politikada da&nbsp;</strong>önemli adımlar attı. İkinci başarı, BRICS diye bilinen ülkeler grubunun genişlemesinin gene Çin’in ön ayak olmasıyla gerçekleşmesiydi.&nbsp;</p><p fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">Öte yandan uzmanlar her şeye rağmen <strong fr-original-style="" style="font-weight: 700; box-sizing: border-box;">Ukrayna’nın Rusya karşısında 2024 yılında dayanabileceğini,</strong> savunmasının Rusya saldırılarını engellemeye yeteceğini düşünüyor. Avrupa ise olası bir Trump iktidarında ABD’nin Avrupa ile bağlarının ciddi şekilde gevşeyeceğinin farkında değilmiş gibi davranmayı sürdürüyor.&nbsp;</p><p fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">Bu arada Transatlantik ilişkilerde liberal eksen sarsılarak varlığını sürdürürken Viktor Orbán ile Cumhuriyetçi Parti arasında gelişen Atlantikötesi sağcı-otoriter eksen de güçleniyor. Ukrayna’ya yardımın kesilmesi konusunda Orbán ve Cumhuriyetçiler çabalarını Aralık ayında Trump’ı destekleyen Heritage Vakfı’ndaki toplantılarında uyumlu hâle getirmişlerdi. &nbsp;</p><p fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">Hamas’ın şu andaki verilere göre 1.200 ölümle sonuçlanan hunhar 7 Ekim saldırısı neticesinde yaşanan travma ile <b data-stringify-type="bold" fr-original-style="" style="font-weight: bolder; box-sizing: border-box;">İsrail toplumunun güven duygusunu onarılması güç şekilde zedelenmesi,&nbsp;</b>Holokost olmak üzere yüzyıllardır birikmiş tüm travmaları bilinç üstüne çıkardı ve İsrail toplumunun mantıklı düşünme becerisini de yitirmesine yol açtı.</p><p fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">Uluslararası sistem, düzen kurucudan yoksun, kuralları kolaylıkla çiğnendiğinden karmaşaya daha açık hâle mi gelecek?&nbsp;</p><p fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">Soli Özel'in yazısının tamamını okumak için <a fr-original-style="" href="https://aposto.com/s/2023-sag-populizmin-yukselisi-liberal-degerlerin-cokusu" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank"><em fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">buraya tıklayın. </em></a></p>

COP28 Zirvesi ile ilgili hikayeler