<a fr-original-style="" href="https://twitter.com/CanSelcuki" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Can Selçuki</a>&nbsp;Türkiye cumhurbaşkanlığı seçiminin ilk turu ile aynı günde yapılacak milletvekili seçimlerine yeni dikkat harcamaya başladı. Bunun iki temel sebebi var. Birincisi hem Millet hem de Cumhur İttifakı’nda süregelen ortak liste tartışmaları. İkincisi ise Muharrem İnce ve Sinan Oğan’ın adaylıklarını açıklamalarından sonra cumhurbaşkanlığı seçiminin ikinci tura kalma ihtimalinin artması ve mecliste çoğunluğu sağlayan ittifak adayının ikinci turda kazanma şansının daha yüksek olduğunun değerlendirilmesi.Tartışmaların odağında ise Nisan 2022’de değişen seçim kanunu var. Bu kanunla ilgili, seçim aritmetiğini etkilemesi bakımından bilinmesi gereken iki konu var.&nbsp;<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Baraj kuralı değişmedi</h2>Bu konuda ciddi bir kafa karışıklığı var. Oysa ki 2018’deki baraj kuralı hâlâ geçerli. Bir parti barajı geçemediği durumda, içinde bulunan ittifak %7 barajını geçiyorsa, o parti de barajı geçmiş sayılıyor. Bu bahiste çoğu kez bahsedilen bölge barajı veya il barajı diye bir uygulama söz konusu değil. Türkiye’de 1961’den beri, bazı seçimler hariç, uygulanan D’Hondt sistemi ise bazı yorumcular için fiili seçim bölgesi barajı olarak yorumlanıyor ancak bu yorum pek gerçekçi değil.<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Milletvekillerinin dağıtım yöntemi</h2>Bana kalırsa meclis aritmetiğini en yakında ilgilendiren değişiklik seçim bölgelerinde milletvekillerinin dağıtım algoritmasında gerçekleşti. 2018 yılında yapılan genel seçimlerde, her seçim bölgesinde milletvekillikleri önce ittifakların toplam oyuna göre dağıtılıyor sonra da her ittifakın payın düşen milletvekilliği, o ittifakı oluşturan partilerin aldıkları oy nispetinde yine D’Hondt sistemi kullanılarak yapılıyordu. Değişikilikten sonra artık bir seçim bölgesindeki milletvekillikleri tek turda, her partinin aldığı oy nispetinde, ittifakların aldığı toplam oy oranı dikkate alınmadan, D’Hondt sistemi kullanılarak dağıtılıyor.Bu değişiklik ilk yapıldığında hedefin, o zamanki adıyla altılı masanın çıkarabileceği en fazla milletvekili sayısını sınırlamak olduğu görülüyordu. Ancak bugünden bakınca, acaba Cumhur İttifakı yöneticileri ikinci tur ihtimaline karşı meclis dağılımını o günden garanti altına mı almak istemişlerdi? Söylemek zor. Sebebine gelince; Millet İttifak’ı 2 görece büyük ve 4 görece küçük partiden oluşuyor. Küçük partiler ittifak marifetiyle barajı geçseler de oy oranları herhangi bir seçim bölgesinde milletvekili çıkarmak için yeterli değil. Öte yandan önceki yasa yürürlükte olsaydı bu küçük partiler milletvekili çıkarmasa bile ittifakın toplam oyuna yaptıkları katkı ile Millet İttifakı’nın toplam milletvekili sayısını artırabilirlerdi. Artık bunu yapamazlar.&nbsp;<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">İttifakların önündeki yollar</h2>Yukarıda anlatmaya çalıştığım kural değişikliği ittifakların önüne iki farklı seçenek sunuyor; ortak liste veya ayrı liste. Baştan söylemek lazım ki bir ittifakın milletvekili sayısını en fazlaya çıkarmak için ne 87 seçim bölgesinin tamamında ortak liste yapmak ne de tamamında ayrı liste ile seçime girmek ile mümkün. Her bölgenin, kendisine has özellikleri ve ittifakları oluşturan partilerin bu özellikler çerçevesinde öne çıktığı bölgeler var.&nbsp;Dolayısıyla 87 bölgenin her biri tek tek değerlendirilmeli.Ayrı liste seçeneğinde, siyasetçilerin tercih ettiği şekliyle partilerin seçime kendi logolarıyla girdiği durum, bir ittifakı oluşturan bir parti 87 seçim bölgesinde kendi milletvekili listeleriyle seçim yarışına giriyor. Bu demek değil ki seçime kendi listeleriyle girmeyi tercih eden bir parti ittifaktan çıkıyor. Partiler, 2018 seçimlerinde olduğu gibi, ittifak içinde kalmaya devam ederek seçimlere kendi milletvekili aday listeleriyle girebilirler.Ortak listede ise ittifakı oluşturan partilerden ikisi veya daha fazlası, seçim bölgesinin özelliklerine göre adaylarını bir partinin listesinden göstermeyi tercih eder. Örneğin, DEVA ve Saadet Partisi milletvekili adaylarını, Konya’da daha güçlü olduğunu düşünülen Gelecek Partisi listelerinden yarışa sokabilir. Bu durumda Konya’da seçmenin önüne gelecek oy pusulasında DEVA ve Saadet Partisi’nin amblemleri ve dolayısıyla milletvekili adaylarını isimleri olmazken, sadece Gelecek Partisi’nin amblemi ve milletvekili listesi olacaktır.İttifak içinde bulunan partiler aynı anda bazı seçim bölgelerinde ortak liste uygulamasını diğerlerinde ise ayrı liste uygulamasını tercih edebilirler. Ancak, bir partinin seçime katılabilmesi için en az 41 ilde milletvekili aday listesi çıkarması gerekmektedir. Uzun lafın kısası ittifakların önünde çok kısıtı olan bir optimizasyon problemi var. Bu problemi çözmek için milletvekili aday listelerinin YSK’ya teslim edileceği 9 Nisan 2023 tarihine kadar süreleri var.&nbsp;<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Peki güncel durum nedir?</h2>Yukarıda anlattığım milletvekili dağıtım kuralındaki değişiklik geçtiğimiz Salı gününe kadar öncelikli olarak Millet sonra da Emek ve Özgürlük İttifakı’nı ilgilendiriyordu. Zira değişikliğin mimarı Cumhur İttifakı partilerinin ortak listede mutabık kalarak, rakiplerinin yaşadığı dezavantajlı durumdan faydalanacakları varsayılıyordu. Ancak Devlet Bahçeli, ittifakın görece küçük partilerine serzenişte bulunarak, partisinin tüm seçim bölgelerinde kendi logosuyla yani ayrı listeyle seçime gireceğini açıklayınca hesaplar şaştı. Ben bu kararın tamamen uygulanacağı kanaatinde değilim; ama artık Cumhur İttifakı’nın da çözmesi gereken bir optimizasyon problemi olduğu aşikar.<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Kazandıran senaryo </h2>Daha önce de dediğim gibi, bir ittifakın milletvekili sayısını en fazla seviyeye çıkarmak için 87 seçim bölgesinin her biri için stratejik kararlar alması gerekiyor. Millet İttifakı için 6 partinin tek listede birleşmesi veya Emek ve Özgürlük İttifakı için TİP’in her seçim bölgesinde Yeşil Sol ile liste ortaklaşmasına gitmesi en fazla milletvekilini çıkarmak için doğru senaryo olmayabilir. Örneğin Emek ve Özgürlük İttifakı TİP’in HDP seçmeni olmayan seçmenlerden oy alarak milletvekili çıkarabildiği bölgeleri tespit etmeli.&nbsp;Özetle 14 Mayıs'ın tek önemli seçimi cumhurbaşkanlığı seçimi değil. Milletvekili seçimi için de çok ince hesaplar yapılması gerekiyor.

Aposto Gündem

14 Mayıs'ın tek önemli seçimi cumhurbaşkanlığı seçimi değil. Milletvekili seçimi için de çok ince hesaplar yapılması gerekiyor.

Optimizasyon keyfi

<h4 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Spektrum&nbsp;is a weekly politics publication focusing on Turkey, city agendas and international policy.</h4><hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">A young perspective on Turkey's futureThe youth survey, conducted by Istanbul Economics Research with the support of the Fredrich Naumann Foundation, contains significant findings on the views of young people between the ages of 18 and 30 on politics, Turkey, their environment, culture, and the future.&nbsp;In the qualitative research, the interviews were moderated by the Istanbul Economy Research team. Çiğdem Erol, Tuğba Türkkan and Elif Dilara Kara took part in the research.&nbsp;In the panel where Turkey Report Director Can Selçuki shared the results of the research, Prof. Dr. Demet Lüküslü, Head of Sociology Department at Yeditepe University, Alphan Telek, Development Program Director of Istanbul Institute for Political Research (IstanPol), Nevzat Taşcı, Campaign Director of Arayüz Campaign and Orhun Akdağ, Executive Board Member of Istanbul City Council, discussed the reasons for the results and their possible effects, and shared ideas for solving the problems of young people.&nbsp;<p contenteditable="false" fr-original-class="custom-button-wrapper fr-deletable" fr-original-style="text-align:center" style="text-align: center; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><a bgcolor="#effe75" color="#090909" contenteditable="false" fr-original-class="custom-button-link" fr-original-style="background-color:#effe75 !important;color:#090909 !important" href="https://aposto.com/n/spectrum" rel="noreferrer" style="background-color: rgb(239, 254, 117) !important; color: rgb(9, 9, 9) !important; text-decoration: none; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Subscribe</a>

Aposto Digest

İstanbul Ekonomi Araştırma'nın Fredrich Naumann Foundation'ın desteğiyle gerçekleştirdiği <a fr-original-style="" href="https://turkiyeraporu.com/turkiyenin-gelecegine-genc-bakis-22/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">gençlik araştırması</a>, Türkiye'deki 18-30 yaş arası gençlerin siyasete, Türkiye'ye, çevrelerine, kültüre ve geleceğe bakışlarına dair önemli bulgular barındırıyor.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Araştırma hakkında: 18-30 yaş arası altı farklı gruptan oluşan katılımcılarla görüşmeler ve odak grup çalışmaları gerçekleştirilmiş. Yapılan nitel araştırmada görüşmeler İstanbul Ekonomi Araştırma ekibi tarafından modere edilmiş. Araştırmada Çiğdem Erol, Tuğba Türkkan ve Elif Dilara Kara yer almış.&nbsp;</li></ul><img src="https://images.aposto.com/2022/10/2/1667340282972.png" style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.88" width="550" alt="IEA" fr-original-style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Türkiye Raporu Direktörü Can Selçuki'nin araştırmanın sonuçlarını paylaştığı, Yeditepe Üniversitesi&nbsp;Sosyoloji Bölümü Başkanı Prof. Dr. Demet Lüküslü, İstanbul Politik Araştırmalar&nbsp;Enstitüsü (IstanPol) Kalkınma Programı Direktörü Alphan Telek, Arayüz Kampanyası Kampanya&nbsp;Direktörü&nbsp;Nevzat Taşcı ve İstanbul Kent Konseyi Yürütme Kurulu Üyesi Orhun Akdağ'ın konuşmacı olarak katıldığı panelde hem sonuçların nedenleri ve doğurabileceği etkiler tartışıldı hem de gençlerin problemlerinin çözümü için fikirler paylaşıldı.&nbsp;<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Peki nedir bu bulgular?&nbsp;</h2>Araştırmayla birlikte elde edilen bulgulara gelecek olursak; bulguların ilki&nbsp;gençlerin "Z kuşağı" genellemesini benimsemediği. Gençler için bir bağlayıcılığı olmayan bu kavramın, reklamcılar, markalar ve siyasiler tarafından kullanıldığına dikkat çekiliyor. Can Selçuki&nbsp;"Konuştuğumuz gençlerde kimlik siyasetinin ana motivasyon olmadığını gördük. Kimlik bariyerinin rasyonel tercih setleri üzerinden yıkıldığını görüyoruz." ifadeleriyle durumu özetlerken gençlerin uzaylı olmadığını, toplumdan izole bir genç grubunun bulunmadığını ifade ediyor.&nbsp;<img src="https://images.aposto.com/2022/10/2/1667324489556.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" alt="Katılımcılardan birinin &quot;Z kuşağı&quot; tanımına karşı değerlendirmesi" ratio="3.16" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Ayrıca bulgularda "Z kuşağı" tanımlamasının yanlış olduğunu gösteren bir diğer unsurun da 18-30 yaş arası kişilerin toplumun geriye kalanıyla aynı sorunları yaşıyor olması. Araştırmaya katılan kişilerin başlıca sorunları da şu şekilde sıralanıyor:&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Ekonomi</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Siyaset&nbsp;</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Sosyal krizler</li></ul>Ekonomi:&nbsp;Ekonomiye ilişkin sorunlar "işsizlik", "pahalılık" ve "sığınmacılar" olarak özetleniyor. Ekonomide "yerli ve millî" söyleminin kalkınma ile ilişkilendirildiğinin altı çizilirken ayrıca ekonomik sorunlarla sosyal krizler arasında neden-sonuç ilişkisinin kurulmaya çalışıldığı ifade ediliyor.&nbsp;Liyakat:&nbsp;Yukarıda sayılan üç sorunun kesişim noktasında liyakat kavramının bulunduğuna dikkat çekiliyor. Liyakat kavramının açıklanması istendiğinde katılımcıların büyük kısmının yanlış cevap verdiği belirtiliyor. Bu da bir kavramın zihinde oluştuğu yapısı üzerinden eleştirildiği sonucuna ulaştırıyor. Liyakat toplumun geneline uygulanan değil, kişilerin "yalnızca kendinden olanlara uyguladığı" bir kavram olarak tanımlanıyor. Bu yanlış tanıma göre bile liyakatin esas alınmadığı söyleniyor.&nbsp;Kurumlara güven:&nbsp;Kasım 2021'de yapılan ankette TSK, polis ve STK'lar en çok güvenilen, tarikatlar ve siyasi partilerse en az güvenilen kurumlar olarak ortaya çıkmış; bu yıl yapılan araştırmadaysa herhangi bir şık verilmeksizin bu soru sorulduğunda hiçbir kurumun ismini vermeyenlerin çoğunlukta olduğu görülüyor. Selçuki &nbsp;bu sonucu "Bu daha derinden bir kopuşu gösteriyor. Sistemin hiçbir kurumuna güven duymuyorlar." ifadeleriyle değerlendiriyor.Hayal kuramama sorunu:&nbsp;Ekonomik ve sosyal krizler nedeniyle gençlerin hayal kuramadığı görülüyor. Gençlerin "belirsizlik" ve "gelecek kaygısı" yaşadığını ifade etmesi de bunu destekliyor; ancak araştırmada hayal kuramamanın yeni bir sorun olmadığı aktarılıyor. 10 yıl öncesinde sosyo-ekonomik ve kültürel nedenlerle özellikle Anadolu şehirlerinde olan bu sorunun günümüzde tüm ülkeye yayıldığının altı çiziliyor.Vatandaşlık: Tüm yaşananların bir etkisi olarak (kurumlara güvensizlik, hayal kuramama vb.) Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlığının değersizleştiği yorumu yapılıyor. Ekonomik sorunlarda etkenlerden biri olarak görülen sığınmacıların kolay şekilde oturma izni alması ve yabancılara vatandaşlık verilmesinin kolaylaştırılması bu değersizleşmeyi etkileyen faktörler arasında yer alıyor.&nbsp;<img src="https://images.aposto.com/2022/10/2/1667336485467.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" alt="TC Vatandaşlığının değersizleşmesine ilişkin bir katılımcının düşünceleri" ratio="4.17" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Demokrasi: Araştırmaya göre gençler demokrasiyi savunsa da bunu kendi normları ve kendi grupları için istiyor. Öte yandan kurumların işleyişinin doğru olmadığını düşündükleri için çoğunluk, demokrasiden ziyade otoriterlik istiyor.&nbsp;İnsan hakları: "Soyut ve belirsiz" bir kavram olarak algılanan insan haklarına ilişkin araştırmada çoğunlukla "adalet" vurgusu yapılan cevapların alındığı ifade ediliyor. Çoğu katılımcının demokrasi ve insan haklarını ayırt etmekte zorlandığı vurgulanıyor.&nbsp;Göç: Katılımcıların göç etmeyi düşünenleri çoğunlukla mesleğini icra etmek için, para ve tecrübe kazanmak için veya sosyal krizler nedeniyle göç etmek istediğini ifade ediyor. Katılımcıların büyük çoğunluğunun batı ülkelerine göç etmek istediği belirtilliyor.&nbsp;<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Değerlendirmeler&nbsp;</h2>Sunumun ardından gerçekleşen panelde Demet Lüküslü'nün yönlendirmeleriyle Alphan Telek, Nevzat Taşcı, Orhun Akdağ ve Can Selçuki sonuçları değerlendirdi.IstanPol Kalkınma Programı Direktörü Alphan Telek, hayal kuramama sorununa dikkat çekerek "Bu sadece 20'li yaştaki gençlere değil, 12 yaşındaki çocukları da vurmuş. 'Benim hayalim büyüyünce mühendis olmak ve Almanya'ya yerleşmek' diyor bir çocuk mesela. Neden peki? Birincisi kötü ekonomi yönetimi ve ekonomik buhranları Türkiye'nin. İstediğimiz refahı bulamıyoruz. Güvencesizleşme var Türkiye'de, hepimizi ortaklaştırıyor. Yurt dışına gitme isteği gibi sonuçları oluyor bu durumun da. İkincisi ise otoriterleşme. O kadar ağır ki yükselmek için alan tanımıyor. Bir değişim yaşanmazsa bu yollar tamamen kapalı olacak. İnsanlar sınıf atlama imkanı olmadığını hissediyor. Bir dönem 'Oku oğlum, bizim gibi olma' derlerdi. Artık bu kuşak bu dönemde okusa bile yükselemeyeceğini düşünüyor." değerlendirmesinde bulundu.Arayüz Kampanyası Kampanya&nbsp;Direktörü&nbsp;Nevzat Taşcı&nbsp;ise "Kararsız genç seçmen unutulmaya başlandı. Gençlerin yaşadığı sorunlara odaklanmak siyasilerin de ilerlemesini sağlayacaktır. Kendi gençlik dönemlerindeki sorunları değil, bugünün gençliğine odaklanmalılar." uyarısında bulundu. Daha sonra kavramlara ilişkin sonuçlara odaklanan Taşcı, " Kavramların altını kendimiz dolduruyoruz. Bu nedenle bir araya geldiğimizde ortak zemin yaratmakta sorun yaşıyoruz. STK'lar bu noktada çok önemli. STK'ya güven artmasını doğru şekilde kullanmak gerekiyor. Siyasete girerse emek ve fikir gücünün kullanılacağını düşünüyor gençler; STK'da ise başarı kazanamazsa kurum umutsuzluğa düşüyor. Halbuki böyle değil, bu düşünceden çıkmak gerekiyor. Bir araya gelmek gerekiyor." diye konuştu.&nbsp;Türkiye Raporu Direktörü&nbsp;Can Selçuki&nbsp;sonuçların, Türkiye'de gençler üzerinden popülist bir dalga yükselmesinin mümkün olduğunu gösterdiğini belirtiyor. Bugün oluşabilecek popülist dalganın zaman içinde daha da büyüyebileceğini düşündüğünü ifade eden Selçuki, o noktada farklı endişelerin oluşacağının altını çiziyor.&nbsp;<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Editörün notu:&nbsp;</h2>İzlediğimiz panel sonuçlarının aslında 18-30 yaş arası gençlerde "tahammülün" kalmadığının bir aynası olduğunu değerlendiriyorum. Gençlik dönemini türlü özgürlük kısıtlamaları, ekonomik ve sosyal krizlerle geçiren bu yaş aralığındaki bireylerin önce refahını ardından da huzurunu yakalamak istediğini anlatıyor bu araştırma. Tahammülsüzlüğün bir sonucu olarak da demokrasi ve insan hakları gibi kavramların "gördükleri gibi"&nbsp;kendileri lehine kullanılmasını talep ediyorlar. Bir diğer ilgi çekici sonuç ise bu yaş grubunun eşitlikten ziyade adalet istiyor oluşu.&nbsp;Tüm bu değerlendirmeler ışığında katılımcı yaş grubunun siyasetten uzaklaşmaya başlaması ve toplumdan da aynı şekilde uzaklaşması son derece muhtemel. Hâlbuki Türkiye'nin genç nüfusu bu ülke için son derece değerli bir grup. Bu nedenle siyasilerin önce değer verdiklerini kanıtlaması, ardından itibarını toparlaması gerekiyor. Gençlerin hem topluma yeniden kazandırılması hem de bu ülkede bir gelecekleri olabileceğine inandırılması gerekiyor.&nbsp;

Can Selçuki ile ilgili hikayeler