Birleşmiş Milletler (BM) İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi Taraflar Konferansı (Conference of Parties ya da kısaltmasıyla COP), 6-18 Kasım'da Mısır'ın El-Şeyh kentinde 27. kez <a fr-original-style="" href="https://cop27.eg/#/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">düzenlenecek</a>. BM İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi'ne (UNFCCC) taraf tüm ülkelerin katılımıyla düzenlenen Taraflar Konferansı, iklim değişikliği gündemi için ne ifade ediyor ve gündemde yer alacak konular neler?<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">UNFCCC nedir? Kyoto Protokolü ve Paris Anlaşması'nın temelini oluşturan UNFCC, ülkeleri sera gazı emisyonlarını azaltmaya, araştırma ve teknoloji üzerinde işbirliği yapmaya ve sera gazı yutaklarını korumaya teşvik eden, 1994'te yürürlüğe girmiş, uluslararası bir <a fr-original-style="" href="https://unfccc.int/about-us/about-the-secretariat" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">sözleşme</a>. Şu anda sözleşmeye taraf 198 ülke bulunuyor.&nbsp;</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">COP nedir?&nbsp;UNFCCC'nin en üst karar alma organı olan ve aksi belirtilmedikçe her yıl bir araya gelen COP'ta sözleşmeye taraf tüm devletler temsil edilir ve taraflarca sunulan ulusal bildirimler ile emisyon envanterleri <a fr-original-style="" href="https://unfccc.int/process/bodies/supreme-bodies/conference-of-the-parties-cop" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">gözden geçirilir</a>.</li></ul>Taraflar Konferansı,&nbsp;küresel ısınma karşısında kaydedilen ilerlemenin değerlendirilmesi, iklim değişikliğinin sonuçlarının küresel düzeyde ele alınması ve iklim krizi karşısında ülkeleri işbirliği içinde hareket etmeye yönlendirmesi bakımından önem arz ediyor.<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">COP 27 neden önemli?</h2>Geçtiğimiz yıl Glasgow'da düzenlenen COP 26'dan bu yana yaşanan, kasırgalar ve yüksek sıcaklıklar gibi iklim krizi kaynaklı felaketler 1,5ºC hedefine bağlı kalmanın ve acil önlemleri derhal uygulamaya geçirmenin önemini tekrar hatırlatıyor. Rusya'nın Ukrayna'yı işgali sonrasında yaşanan gıda ve enerji enflasyonu ile tedarik zinciri kaynaklı kısıtlar da eklendiğinde iklim gündeminin çok daha katmanlı bir krizle karşı karşıya olduğunu söylemek mümkün.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">1,5ºC hedefi nedir? Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli (IPCC), küresel ortalama sıcaklıklar için –sanayi öncesi döneme kıyasla– dünyada yaşamı mümkün kılan ekosistemlerinin ve ona bağlı canlı yaşamının güvenliği ve devamlılığı için kritik öneme sahip 1,5℃ eşiğinin altında kalma uyarısında bulunuyor.</li></ul>Dünya liderleri, uzmanlar, uluslararası kuruluşlar, sivil toplum ve medyanın katılımıyla düzenlenecek COP 27'de temel hedef ise Glasgow'dan bu yana verilen taahhütlerin güçlendirilmesi ve bir an önce eyleme dönüştürülmesi. Bu kapsamda, COP 27'nin odağındaki 3 temel konuyu emisyonların azaltımı, ülkelerin iklim değişikliğine karşı hazırlıklarının desteklenmesi ve gelişmekte olan ülkelere bu konuda sağlanan teknik ve finansal desteğin güvence altına alınması olarak sıralamak mümkün. Cinsiyet, biyoçeşitlilik ve tarım gibi konular da konferansın diğer tematik tartışma başlıkları arasında <a fr-original-style="" href="https://www.bbc.com/news/science-environment-63316362" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">yer alıyor</a>.COP 27, Mısır'da düzenlenmesi ve iklim felaketlerinden en çok etkilenen ülkelerin de bu kıtada yer almasından dolayı "Afrika COP'u" olarak da <a fr-original-style="" href="https://www.euronews.com/green/2022/10/31/what-is-cop27-everything-you-need-to-know-about-egypts-landmark-climate-conference?utm_source=aposto" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">adlandırılıyor</a>. Ele alınacak konuların bölgenin ve gelişmekte olan ülkelerin hassasiyetlerini yansıtması beklense de Mısır'da yaşanan&nbsp;insan hakları&nbsp;ihlallerinin, konferansın katılımcılığını negatif yönde etkileyeceği de <a fr-original-style="" href="https://www.equaltimes.org/egypt-s-ngos-and-activists-are-not?lang=en#.Y2Lg5XZBxPY" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">belirtiliyor</a>.<a data-type="embed" fr-original-style="" href="https://twitter.com/siobhan_ogrady/status/1588111662095245312" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank"><img src="https://embed.apos.to/assets/2022/10/2022-11-03T22:44:02.135Z.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="0.77" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"></a><h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Tartışma gündemi: Çözülemeyen meseleler</h2>Temel gündem maddeleri ve COP 26'dan bu yana nelerin gerçekleştiği üzerine yapılan değerlendirmeler, bu yılki tartışmaların emisyon azaltım politikaları kadar finansman özelinde de yoğunlaşmaya devam edeceğini gösteriyor.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Emisyon azaltım politikaları:&nbsp;Öncelikle, "BM İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi Ulusal Katkı Beyanları Sentez Raporu", mevcut taahhütlerin yüzyılın sonuna kadar dünyayı 2,5°C'lik bir ısınma yoluna sokabileceğini <a fr-original-style="" href="https://unfccc.int/ndc-synthesis-report-2022" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">gösteriyor.</a> COP 26'dan bu yana, 193 ülkeden yalnızca 24'ü güncellenmiş taahhütlerini sunmuş durumda ve bu ülkelerin büyük kısmı, iklim değişikliğine katkısı görece daha az olan ülkelerden oluşuyor. Oysa beklentiler 2030'a kadar emisyonların %43 oranında azaltılması <a fr-original-style="" href="https://www.reuters.com/business/cop/cop-27-big-finances-hopes-fade-climate-war-2022-11-02/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">yönünde</a>.</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Kayıp-hasar finansmanı: Gelişmiş ülkelerin endüstriyel faaliyetleri sonucu sıcaklık artışlarına neden olması ve buna dair mali sorumluluklarını kabul etmemeleri ya da bu değişimden etkilenmeye açık savunmasız ülkelere tazminat teklif etmeye isteksiz olmaları, yani kayıp-hasar finansmanı tartışması, iklim adaletiyle birlikte öne çıkan tartışma başlıklarından birini <a fr-original-style="" href="https://www.ft.com/content/3195ce2f-d4b3-4f9d-b6d4-6a05aa3da01a?utm_source=aposto" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">oluşturuyor</a>. Gelişmiş ülkeler 2009'da verdikleri, 2020'de başlamak üzereye kadar iklim krizi karşısında kırılgan ülkelere yıllık 100 milyar dolar sağlama sözünü hâlâ yerine getiremedi ve söz konusu hedef, son olarak 2023'e ertelendi. Bu noktada ikilem şu ki, gelişmekte olan ülkeler finansman taleplerini her fırsatta dile getiriyor. Fakat gelişmiş ülkelerin beklentisi, savaş ortamının da etkisiyle finansman sağlamaktan öte Çin, Hindistan, Brezilya gibi büyük endüstriyel aktörlerin kömürden çıkması yönünde yoğunlaşıyor.&nbsp;</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Uyum finansmanı: COP 26'da verilen taahhütlerden biri de –riskli bölgeler başta olmak üzere– ülkelerin emisyonlarını azaltmalarının ötesinde vatandaşlarını koruyabilmeleri için gelişmiş ülkelerin en az 2 kat uyum finansmanı sağlanması ve küresel uyum hedefi konusunda çalışma programının <a fr-original-style="" href="https://news.un.org/en/story/2022/10/1129947?utm_source=aposto" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">başlatılmasıydı</a>. Pek çok paydaş bu taahhüdü savunmayı hâlâ sürdürüyor. Bu nedenle uyum finansmanının, COP 27'de gündemde önemli yer tutması bekleniyor.&nbsp;</li></ul><h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Özel sektör bu tartışmanın neresinde?</h2>Artan enerji fiyatları ve tedarik zincirindeki aksaklıklara bağlı olarak iş dünyasının COP 27'den beklentileri karamsar bir tablo <a fr-original-style="" href="https://www.reuters.com/business/cop/cop-27-big-finances-hopes-fade-climate-war-2022-11-02/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">çiziyor</a>. Bugüne kadar, bir COP öncesinde jeopolitik koşulların hiçbir zaman bu kadar kötü durumda olmadığı belirtiliyor. Şirketlerden beklenen, hükümetlerin&nbsp;fon tartışmalarının&nbsp;haricinde, emisyonları azaltmak ve iklim değişikliğinin etkilerini dengelemek için yenilenebilir enerji ve diğer büyük projelere yatırım yapılması.&nbsp;Emisyon azaltımlarını desteklemek için Glasgow Net Sıfır Finansal İttifakı&nbsp;üyesi 550'den fazla firma bulunuyor. COP 26'nın sonunda da 600'den fazla firmanın, bilimsel verilere dayalı, kayda değer net sıfır hedefleri açıkladıkları <a fr-original-style="" href="https://www.wri.org/insights/cop26-climate-pledges-tracking-progress" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">belirtiliyor</a>. Fakat yapılan değerlendirmelerde bu çabalarda kayda değer bir ilerleme gösterilemediği belirtiliyor. Üstelik Eylül 2022 itibarıyla toplamda 1,400 şirketin&nbsp;net sıfır emisyon taahhüdü verdiğine, bu şirketler arasında en büyük 2 bin halk açık şirketin 780'inin bulunduğu aktarılıyor. Özel sektörün adımları, COP 27 boyunca bu nedenlerle takip ediliyor olacak.<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Türkiye, bu tartışmanın neresinde?</h2>Türkiye'nin Paris Anlaşması'nı imzalamasının üzerinden 1 yıl geçti bile. Fakat Türkiye, COP 27 öncesinde Ulusal Katkı Beyanı'nı –2053 net-sıfır hedefi doğrultusunda– hâlâ güncellemedi. Bu süreçte kömürden çıkış planlaması yerine, kömür kullanımını henüz ticari ve teknolojik uygulanabilirliği tartışmalı olan karbon yakalama ve tutma teknolojileri ile desteklenmeye <a fr-original-style="" href="https://halktv.com.tr/cevre/turkiyenin-1-yillik-performansi-iklim-karnesi-sifirlarla-dolu-697201h" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">devam ediyor</a>. Karar alma süreçleri, kapsayıcılıktan uzak olmakla eleştiriliyor.

Pareto

Birleşmiş Milletler (BM) İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi Taraflar Konferansı'nda gündemi belirleyecek tartışmalar ve özel sektörden beklenenler.

Jeopolitik çalkantılar, tutulmayan sözler

İlki 1995'te gerçekleştirilen <a fr-original-style="" href="https://cop27.eg/#/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi Taraflar Konferansı</a> (COP - Conference of Parties), 6-18 Kasım tarihlerinde Mısır'ın El-Şeyh kentinde düzenlenecek. Bu yıl 27. si düzenlenecek olan konferansta, Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi'ne (UNFCCC) taraf tüm ülkeler <a fr-original-style="" href="https://www.dunya.com/yapi-kredi-ile-e-ticaret/cop27yi-zorlu-bir-gundem-bekliyor-haberi-668361" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">bir araya gelecek</a>.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">COP 27 neden önemli? Taraflar Konferansı, iklim değişikliği ve sonuçlarının küresel düzeyde katılımla –dünya liderleri, uzmanlar, uluslararası kuruluşlar, sivil toplum ve medya– ele alındığı bir etkinlik olması ve ülkeleri bir arada hareket etmeye yönlendirmesi bakımından önem taşıyor.&nbsp;</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Hedef: Geçtiğimiz yıl Glasgow'da düzenlenen COP 26'dan bu yana yaşanan iklim krizi kaynaklı felaketler –kuraklık, kasırgalar ve yoğun sıcaklık– 1,5ºC hedefine bağlı kalmanın ve acil önlemleri derhâl uygulamaya geçirmenin önemini tekrar hatırlatıyor. COP 27'de, verilen taahhütlerin güçlendirilmesi ve bir an önce eyleme dönüştürülmesi hedefleniyor.</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Afrika'nın COP'u: COP 27 , Mısır'da düzenlenmesi ve iklim felaketlerinden en çok etkilenen ülkelerin de bu kıtada yer almasından dolayı "Afrika COP"u olarak <a fr-original-style="" href="https://www.euronews.com/green/2022/10/08/what-is-cop27-everything-you-need-to-know-about-egypts-landmark-climate-conference" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">adlandırılıyor</a> ve ele alınacak konuların bölgenin, gelişmekte olan ülkelerin hassasiyetlerini yansıtması bekleniyor. Bugün Doğu Afrika'da 17 milyon insan, iklim kriziyle bağlantılı, gıda güvencesizliği ile <a fr-original-style="" href="https://www.bbc.com/news/science-environment-63316362" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">karşı karşıya</a>.</li></ul>Konferansın odağında 3 ana konu var: Emisyonların azaltımı, ülkelerin iklim değişikliğine karşı hazırlıklarının desteklenmesi ve gelişmekte olan ülkelere bu konuda sağlanan teknik-finansal desteğin güvence altına alınması. Cinsiyet, biyoçeşitlilik ve tarım gibi konular da konferansın diğer tematik tartışma başlıkları arasında yer alıyor.&nbsp;<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">“Kayıp-hasar finansmanı” ve “emisyon azaltım” tartışması&nbsp;</h2>Gelişmiş ülkelerin endüstriyel faaliyetleri sonucu sıcaklık artışlarına neden olması ve buna dair mali sorumluklarını kabul etmemeleri ya da bu değişimden etkilenmeye açık savunmasız ülkelere tazminat teklif etmeye isteksiz olmalarına dayanan <a fr-original-style="" href="https://www.ft.com/content/3195ce2f-d4b3-4f9d-b6d4-6a05aa3da01a" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">"kayıp-hasar finansmanı"</a>, iklim adaletiyle birlikte öne çıkan, önemli bir tartışma olarak hâlâ masada.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Gelişmiş ülkeler , 2009’da verdikleri, 2020’de başlamak üzere iklim krizi karşısında kırılgan ülkelere yıllık 100 milyar dolar sağlama sözünü hâlâ yerine getiremedi. Söz konusu hedef, son olarak 2023’e ertelendi.</li></ul>Gelişmekte olan ülkeler, finansman konusundaki taleplerini dile getirmeyi sürdürse de tartışmanın zemini, Rusya'nın Ukrayna'yı işgali ve ABD-Çin arasındaki gergin ilişkiler neticesinde daha da kayganlaşmış durumda. Bu noktada, gelişmiş ülkelerin beklentisi de Çin, Hindistan, Brezilya gibi büyük endüstriyel aktörlerin kömürden çıkması yönünde yoğunlaşıyor.&nbsp;Öte yandan, COP 26’nın en önemli çıktıları arasında, iklim değişikliğine karşı verilen taahhütlerin yeterli olmadığı ve geliştirilmesi gerektiği yer alıyordu. Fakat; COP 26'dan bu yana, 193 ülkeden ülkeden yalnızca 24’ü güncellenmiş taahhütlerini sunmuş durumda. Ulusal Katkı Beyanlarının büyük kısmı da iklim değişikliğine katkısı görece daha az olan ülkelerden geliyor.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Küresel emisyonların %80'inden G20 ülkeleri sorumlu ve Birleşmiş Milletler Sentez Raporu'nun da gösterdiği üzere mevcut taahhütler her ne kadar daha güçlü gözükse de iddialı bir eylem planını henüz ortaya koymuyor.</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Climate Action Tracker'a göre, Paris Anlaşması taraflarının mevcut taahhütleri, küresel ısınmayı, 2.3ºC ile sınırlayacak gibi gözüküyor. Oysa Paris Anlaşması'nın kırmızı çizgi hedefi, 2ºC.&nbsp;</li></ul><h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">“Uyum finansmanı”</h2>COP 26’da verilen taahhütlerden biri de ülkelerin emisyonlarını azaltmalarının ötesinde vatandaşlarını koruyabilmeleri için, gelişmiş ülkelerin en az iki kat uyum finansmanı sağlanması ve küresel uyum hedefi konusunda çalışma programının <a fr-original-style="" href="https://news.un.org/en/story/2022/10/1129947" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">başlatılmasıydı</a>. Bu noktada odakta, daha fazla kuraklık ya da deniz seviyesinin yükselmesi riski taşıyan bölgeler ön plana çıkıyor. Çalışma programı kapsamında, bu bölgelerin iklim değişikliğine uyum için daha gelişkin bilgi ve araçlarla donatılması önceliklendiriliyor. Pek çok paydaşın bu taahhüdün arkasında durması, daha çok uyum finansmanı öngören tartışmaların COP 27’de gündeme geleceğine işaret olarak gösteriliyor.&nbsp;<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Savaş bu süreci nasıl etkileyecek?</h2>Rusya’nın Ukrayna’yı işgali sonrasında enerji ve gıda fiyatlarındaki artışları tedarik zincirlerindeki problemler takip etti. Bu durum iklim hedeflerini tartışmaların merkezine koymuş gibi gözüküyor. Uzmanlar, Almanya gibi iklim hedeflerinde öncü ülkeler hedeflerini kısa süreli askıya almak zorunda kalmış gibi gözükse de savaşın getirdiği enerji krizi karşısında en atılacak en ucuz ve sürdürülebilir adımların yenilenebilir enerjiye geçişle mümkün olduğunu söylüyor. Bu nedenle de iklim politikalarının önümüzdeki dönemde hızlanarak devam etmesi bekleniyor.

El-Şeyh ile ilgili hikayeler