Geçtiğimiz cuma günü ABD'nin TMSF fonu diyebileceğimiz Federal Deposit Insurance Corporation (FDIC) tarafından kapatılan Silicon Valley Bank (SVB), ülkenin en büyük 16. bankası konumundaydı. Bankanın iflası, ABD tarihine 2008 krizinde batan Lehman Brothers'tan sonraki en büyük ikinci iflas olarak tarihe geçti.&nbsp;Kendisini "kurucuların bankası" olarak nitelendiren SVB, geçtiğimiz 40 yıl boyunca Silikon Vadisi'ndeki teknoloji girişimlerinin önde gelen finans kurumu tercihi olarak görülüyordu. 2019'da 60 milyar dolar mevduat sahibi olan banka, pandemi dönemiyle birlikte artan Seri A yatırımlarıyla 2022'de bu rakamı 190 milyar dolar seviyesine yükseltmişti. Birden yüklü şekilde artan mevduat miktarına ulaşan SVB, %1,5'luk faiz getirisi olan ortalama 80 milyar dolar değerinde ipoteğe dayalı menkul kıymet ve ABD Hazine tahvili satın aldı. Faiz oranlarının tarihi düşük seviyelerde seyrettiği bir dönem için %1,5'luk getiri hayli kârlıyken, ABD Merkez Bankası Fed, agresif faiz artırımlarına gitmeye karar verdi. Faiz artışları devam ettikçe de 80 milyar dolarlık yatırım zamanla erimeye başladı.&nbsp;SVB bu noktada bazı varlıkları "zararına" satmaya karar verdi; amaç, daha fazla sermayeyi serbest bırakarak likidite görünümünü iyileştirmekti. Böylece SVB, 20 milyar dolarlık menkul kıymeti 1,8 milyar dolar zararla satmış bulundu ve 2,25 milyar dolar sermaye toplamaya çalışacağını açıkladı. Fakat bu hareket, aslında bir likidite sorunu yaşamayan Silicon Valley Bank'in durumunda, yatırımcıları korkutmaktan başka bir işe yaramadı. Banka, yalnızca iki işlem gününde hisse senetlerinde %70'i geçen bir değer kaybı yaşamasının ardından sermaye artırımını iptal etti. Bu esnada birçok üst düzey yönetici, bankadan mevduatları çekmenin faydalı olacağı yönünde açıklamalar yapmaya başlamıştı. Ancak SVB mevduatlarının yalnızca %2,7'si FDIC tarafından sigortalı idi; sonuç olarak, FDIC 2008'den beri ilk kez bir bankanın kontrolünü ele almak durumunda kaldı.Ardından pazar günü kurum, mevduat sahiplerini korumak için Signature Bank’e de kayyum atadı. Signature Bank'ın, 31 Aralık 2022 itibarıyla yaklaşık 110,4 milyar dolarlık varlığı ve yaklaşık 88,6 milyar dolarlık mevduatı bulunuyordu. Cuma gününden bu yana ABD bankacılık sektöründe iflas endişeleri yayılarak artarken ABD Merkez Bankası Fed ve FDIC, sorun yaşayan bankalarda daha fazla mevduat desteğine olanak sağlayacak bir fon yaratmayı değerlendiriyor. Ek olarak SVB iflasının ertesi günü FDIC, aralarında First Republic Bank’ın da olduğu çok sayıda küçük ve orta ölçekli kredi kuruluşundan yetkilileri mali durumları hakkında incelemeye aldı.Çöküşün sebeplerine baktığımızda, agresif biçimde artan faiz oranları ve Silicon Valley Bank’in yaptığı stratejik iletişim hatasını görüyoruz. Fakat artık çoktan başlamış olan süreç; diğer bankalara, ABD ekonomisine, hatta Avrupa bankacılık sistemine kadar uzanma potansiyeline sahip.Hisseler ve sektörel bazda kaydedilebilecek hasarlar düşünüldüğünde, ortadaki risk azımsanamaz büyüklükte; hele ki ABD resesyonuna dair süregelen tartışmaların yeniden alevlendiği şu ortamda. 2023 başında piyasalar, ekonomik gidişat konusunda iyimserdi, şimdilerde ise sert sert düşüşün devam etme olasılığı fiyatlanıyor, yatırımcılar bir süre diken üstünde olacak.<a fr-original-style="" href="https://www.bloomberg.com/news/articles/2023-03-14/svb-s-contagion-risk-is-bigger-than-just-banks" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank"><img src="https://images.aposto.com/2023/2/4/1678970582234.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.79" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"></a>Diğer yandan, birçok uzman ve kurum tarafından, ABD’deki iflasların Avrupa'nın finansal istikrarı için ciddi bir tehdit oluşturmadığına kanaat getirildi.&nbsp;Kredi derecelendirme kuruluşu Moody’s, salı günü ABD bankacılık sektörü için görünümünü “durağan”dan “negatif”e düşürdü ve daha fazla sayıda ABD menşeili bankanın baskı altına girmesini beklediğini söyledi. Kurum, Avrupa'ya yönelik görünümünde ise herhangi bir değişikliğe gitmedi ve bunu sağlam likidite ve finansman profilleri, nakit varlıkları ve istikrarlı mevduat tabanlarına dayandırarak büyük bir risk bulunmadığını açıkladı.Berenberg Başekonomisti Holger Schmieding, "Büyük Avrupa bankalarının mevduat tabanı, Silicon Valley Bank ve Signature Bank'ınkinden çok daha istikrarlı çünkü esas olarak çok sayıda küçük perakende şirketi ve ticari mevduat sahibinden geliyor" dedi.Piyasadaki paniğin en büyük sebeplerinden biri SVB’nin ABD’de geldiği “kurucular bankası” konumuydu, özellikle teknoloji şirketlerinin sermayesinin bulunduğu “imza” bir banka oluşuydu. Avrupa’da buna benzer bir risk öngörülemese de, sıkılaşan piyasa koşullarının ve yatırımcının daha “korumacı” biçimde atması muhtemel adımların neler doğurabileceğinin izlendiği bir süreç olacak. Credit Suisse ile birlikte hafta ortasında yeniden düşen Avrupa hisseleri ve dalgalanan tahvil piyasaları, hâlâ ABD’li akranlarına göre çok güçlü durumda.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Editörün önerisi: <a fr-original-style="" href="https://apos.to/s/641223576db5470006f43102" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Credit Suisse’te neler yaşanıyor?</a></li></ul>SVB iflasının Avrupa yansımaları tararında, pazartesi günü erken saatlerde İngiliz hükümeti, Avrupa'nın en büyük bankası HSBC ile birlikte SVB'nin yan kuruluşunu sadece 1 sterlin karşılığında devralmak üzere bir anlaşma yaptı. Aynı gün, İsveç'in en büyük emeklilik fonu Alecta, SVB ve Signature Bank'a yatırdığı 1,06 milyar avroyu kaybetmekle karşı karşıya kaldığını ancak güçlü konumda olduğunu belirtirken, her iki bankanın da iflas etmesinin İsveç'in finansal istikrarını tehdit etmediği söylendi. Almanya'nın mali düzenleyicisi BaFin, SVB'nin Almanya şubesi tarafından satış ve ödemeleri yasaklayarak bir bir moratoryum uyguladı. Almanya menşeili ekonomik araştırma grubu DIW Başkanı Marcel Fratzscher, 2008 krizinden sonra Alman bankacılık sisteminin hâlâ yüzde yüz oranla toparlanamamış olduğunu, dikkatli olunması gerektiğini söyledi.Çin’in yerel gazetesi Securities Times, ülke ekonomisinin bu şoktan doğrudan etkileneceği bir durum olmasa da, özellikle küçük bankaların yaşananlardan bir ders alması gerektiği konusunda uyarıda bulundu. Çin'de küçük bankalar, riskleri yönetme yeteneklerine dair geçen hafta büyük bankaların çok altında performans gösterdi. GF Securities'in bu haftaki raporunda, risklere karşı daha savunmasız olan küçük bankaların faiz artış döngüsü sırasında azalan marjlar ve yatırım kayıplarından zarar görebileceği belirtildi.&nbsp;Küresel bağlamda büyük oyuncuların risk altında olmadığı konusunda içler rahatlamış olsa da; piyasaları, bankaların mevduatların hızlı bir şekilde geri çekilmesi durumunda gerekli önlemleri alamayacağı korkusu sarmış durumda.

Pareto

‎ 

Silicon Valley Bank iflası ne kadar bulaşıcı olur?

Geçtiğimiz cuma günü Federal Deposit Insurance Corporation&nbsp;(FDIC) tarafından kapatılan Silicon Valley Bank’in iflası, ABD tarihinde 2008 krizinden sonraki ikinci en büyük iflas olarak tarihe geçti. Ardından pazar günü kurum, mevduat sahiplerini korumak için Signature Bank’e de kayyum atadı. Signature Bank'ın, 31 Aralık 2022 itibarıyla yaklaşık 110,4 milyar dolarlık varlığı ve yaklaşık 88,6 milyar dolarlık mevduatı bulunuyordu. Cuma gününden bu yana ABD bankacılık sektöründe iflas endişeleri yayılarak artarken ABD Merkez Bankası Fed ve FDIC, sorun yaşayan bankalarda daha fazla mevduat desteğine olanak sağlayacak bir fon yaratmayı değerlendiriyor. Ek olarak SVB iflasının ertesi günü FDIC, aralarında First Republic Bank’ın da olduğu çok sayıda küçük ve orta ölçekli kredi kuruluşundan yetkilileri mali durumları hakkında incelemeye aldı.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Süreç FDIC tarafında nasıl işliyor?</h2>&nbsp;ABD bankalarındaki mevduat sahiplerine genellikle FDIC tarafından 250 bin dolara kadar mevduat garanti edilir. Bu, bir bankanın iflas etmesi durumunda mevduat sahiplerinin FDIC'den mümkün olan en kısa sürede 250 bin dolarlık ödeneyi geri alacakları anlamına gelir. 2022'nin sonunda FDIC, mevduat sigorta fonunun toplam sigortalı mevduatın yaklaşık %1,27'sine denk gelen 128 milyar dolarlık bir bakiyeye sahip olduğunu bildirdi.Ancak kurucuların bankası olarak nitelendirilen SVB, geçtiğimiz 40 yıl boyunca Silikon Vadisi'ndeki teknoloji girişimlerinin önde gelen finans kurumu olarak görüldü. Banka, 2019'da 60 milyar dolar mevduat sahibiyken, pandemi dönemiyle birlikte artan Seri A yatırımlarıyla 2022'de bu rakamı 190 milyar dolar seviyesine yükseltmişti. Bu durumda da, banka mevduatlarının %97’den fazlası sigortasızdı ve FDIC 2008'den beri ilk kez bir bankanın kontrolünü ele almak durumunda kaldı. 31 Aralık 2022 verisine göre, Silicon Valley Bank'ın toplam varlıkları 209 milyar dolar, toplam mevduatı 175,4 milyar dolar civarındaydı. Toplam sigortasız mevduat miktarı, FDIC bankadan ve müşterilerden ek bilgi aldıktan sonra belirlenecek.<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Türkiye’nin FDIC’sine kısa bir bakış: TMSF'nin tarihçesi</h2>Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu&nbsp;(TMSF), 1983 yılında Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası bünyesinde tasarruf mevduatını sigorta etmek üzere kuruldu. Bu konuda ilk adım, 1933 yılında Mevduatı Koruma Kanunu ile atıldı, 1960 yılında ise Bankalar Tasfiye Fonu ortaya çıktı. TMSF'nin kuruluşundan 11 yıl sonra 1994’te yaşanan ekonomik krizin ardından ise 3 bankanın faaliyet izni kaldırılırken TMSF’nin yetkileri genişletildi. TMSF 1999 yılında BDDK’ya devredildikten sonra 2003’te özerk hâle geldi. Bunda, 2000’li yılların başında maruz kalınan krizin etkisiyle 25 bankanın bankacılık sisteminden çekilmesinin etkisi büyüktü. 2005 yılında çıkarılan 5411 sayılı Bankacılık Kanunu ile TMSF’ye mevduat sigortası alanında politika belirleme yetkisi de verildi. 2016'da başlayıp 2 yıl süren OHAL süreci ile birlikte TMSF, Kayyımlık çalışmalarını da yürütmeye başladı. 2021 yılının Temmuz ayına gelindiğinde; BDDK’nın yürüttüğü denetim çalışmaları neticesinde yasal yükümlülüklerini yerine getiremedikleri tespit edilerek tasfiye edilmesine karar verilen 21 tasarruf finansman şirketinin tasfiye süreçlerinin yürütülmesi görevi de TMSF’ye verildi.&nbsp;<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Güncel veriler</h2>Türkiye'de faaliyet gösteren, mevduat ve katılım fonu kabulüne yetkili yerli ve yabancı tüm kredi kuruluşları ile merkezi yurt dışında bulunan kredi kuruluşlarının Türkiye'deki şubeleri, zorunlu olarak mevduat sigortası sistemine dahildir; sigorta limiti 2023 itibarıyla 400 bin TL olarak açıklandı.Kurum tarafından yayımlanan son rapor verilerine göre, TMSF, Ekim-Aralık 2022 döneminde 179,91 milyon dolar tutarında mevduat sigortacılığı faaliyet geliri ve 278,91 milyon dolar tutarında finansal gelir elde ederken, bütçe giderleri ile diğer mevduat sigortacılığı faaliyet giderleri toplamı ise 16,69 milyon dolar olarak gerçekleşti.Yine aynı rapora göre, 2022 yılının son çeyreği itibariyle bankacılık sektöründe faaliyet gösteren 35 mevduat bankası ve 6 katılım bankası nezdindeki mevduat ve katılım fonları toplam 8 bin 861 milyar TL’ye ulaşırken, bu tutarın 1.805 milyar TL’ye denk gelen %20,4’lük kısmı sigorta kapsamında, mevduat sigortacılık rezervinin bu tutara oranı ise % 9,2 seviyesinde. Sigorta kapsamındaki fon miktarının, Aralık 2021 dönemine göre yaklaşık %69,2 oranında artış gösterdiği görülüyor.<img src="https://images.aposto.com/2023/2/1/1678709350143.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" alt="Kaynak: TMSF" ratio="2.12" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">2022 yılının son çeyreğinde, TMSF tarafından faaliyet izni kaldırılan 5, fona devredilen 4 banka oldu. 2023’ün ilk günü itibarıyla ise kurum, Türkiye’nin 36 ilinden toplam 683 adet şirket/ticari işletmenin kayyım yetkilerine sahip.<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Mevduat sigortacılığının önemi</h2>Sermaye birikimi için güven ve istikrar olmazsa olmazdır. Mevduat sigortacılığının amacı, güvenilir olması beklenen bankaların iflası durumunda küçük yatırımcının tasarrufunu korumaktır. Piyasa aktörleri olan banka ve kuruluşlar, mali kırılganlıklar ve dış etkilere karşı mütemadiyen izlenmeli, risklerin azaltılmasına çalışılmalıdır. Sistemin sürekli güncellenmesi ve halk tarafından anlaşılacağı kesin olacak şekilde düzenli olarak paylaşılması gereklidir.&nbsp;

Aposto Gündem

Mevduat sigorta fonu Silicon Valley Bank’i neden kurtaramadı? Türkiye'de TMSF'nin yetkilenişine hangi gelişmeler önayak oldu? 

Mevduatı sigortalamak

ABD menşeli, 2022'nin dördüncü çeyreği itibarıyla 212 milyar dolar varlık bildiren, 8.500 çalışana sahip Silicon Valley Bank (SVB), geçtiğimiz Cuma günü Federal Deposit Insurance Corporation (FDIC) tarafından kapatıldı. Bankanın iflası, ABD tarihinde 2008 krizinden sonra ikinci en büyük iflas olarak tarihe geçti. Banka, ülkenin en büyük 16. bankası konumundaydı.Kendisini kurucuların bankası olarak nitelendiren SVB, geçtiğimiz 40 yıl boyunca Silikon Vadisi'ndeki teknoloji girişimlerinin önde gelen finans kurumu olarak görüldü. Banka, 2019'da 60 milyar dolar mevduat sahibiyken, pandemi dönemiyle birlikte artan Seri A yatırımlarıyla 2022'de bu rakamı 190 milyar dolar seviyesine yükseltmişti. Birden artan yüklü mevduat miktarı ile, SVB ortalama %1,5'luk faiz getirisiyle 80 milyar dolar değerinde ipoteğe dayalı menkul kıymet ve ABD Hazine tahvili satın aldı. Faiz oranlarının tarihi düşük seviyelerde seyrettiği bir dönem için %1,5'luk getiri fazlasıyla pozitifken, ABD Merkez Bankası Fed'in agresif faiz artırımları başladı. Artırımlar devam ettikçe 80 milyar dolarlık yatırım da zamanla erimeye başladı.&nbsp;SVB bu noktada bazı varlıkları "zararına" satmaya karar verdi; amaç, daha fazla sermayeyi serbest bırakarak likidite görünümünü iyileştirmekti. Böylece SVB, 20 milyar dolarlık menkul kıymeti 1,8 milyar dolar zararla satmış bulundu ve 2,25 milyar dolar sermaye toplamaya çalışacağını açıkladı. Fakat bu hareket, aslında bir likidite sorunu yaşamayan Silicon Valley Bank'in durumunda, yatırımcıları korkutmaktan başka bir işe yaramadı. Banka, yalnızca iki işlem gününde hisse senetlerinde %70'i geçen bir değer kaybı yaşamasının ardından sermaye artırımını iptal etti. Bu esnada birçok üst düzey yönetici, bankadan mevduatları çekmenin faydalı olacağı yönünde açıklamalar yapmaya başlamıştı. Ancak SVB mevduatlarının yalnızca %2,7'si FDIC tarafından sigortalı idi; sonuç olarak, FDIC 2008'den beri ilk kez bir bankanın kontrolünü ele almak durumunda kaldı. Silicon Valley Bank'in çöküşünden etkilenen birçok firma oldu. Olayın ardından, 100'den fazla girişim sermayesi ve yatırım şirketi, Silicon Valley Bank'i destekleyen bir bildiri imzaladı. Bildiride, "derin bir hayal kırıklığı yarattığı" belirtilen yaşanan olaylar "endişe verici" olarak nitelendirildi ve yatırımcıların başka bir kuruluş tarafından satın alınması hâlinde kurumla ilişkilerini sürdürecekleri belirtildi.&nbsp;Risk sermayedarları ve teknoloji yöneticileri, Silicon Valley Bank'in ani çöküşünün potansiyel yansımalarını anlamlandırmak ve bunlardan korunabilmek için çabalıyor.Olayın ardından haftalık bazda incelediğimizde; ABD endeksleri ortalama %4,5 değer kaybetti.Bir adım geriden:&nbsp;2008 yılında, Lehman Brothers, dünya çapında 25 bin çalışanı ve 639 milyar dolarlık varlığıyla ABD'deki dördüncü en büyük yatırım bankasıydı. Bankanın 15 Eylül tarihli iflası, 2008 küresel finans krizinin simgesi oldu. Çöküş, yüksek riskli kredileri bir araya getiren ipoteğe dayalı menkul kıymetler yükünün yarattığı konut piyasası balonuyla başlamış ve ABD konut sektörünü 10 trilyon dolarlık bir büyüklüğe ulaştırmıştı.Ek bilgi: Silicon Valley Bank'te İdari İşler Direktörü (CAO) olarak görev yapan Joseph Gentile, Lehman Brothers'ta da finans direktörü olarak çalışmıştı. Gentile, 2008'deki iflasından bir yıl önce, 2007'de Lehman'dan ayrıldı.

15. yılda ikinci büyük çöküş hikayesi

• <a fr-original-style="" href="https://www.theverge.com/platform/amp/2021/11/24/22800740/cryptocurrency-us-banking-regulation-clarification-financial-institutions-stablecoins" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">The Federal Reserve</a>, Federal Deposit Insurance Corporation (FDIC), and Office of the Comptroller of the Currency (OCC) have issued a joint statement announcing a plan to clarify the rules and regulations around how banks can use cryptocurrencies over the next year.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Highlights: The agencies are set out to define what banks can do when it comes to holding crypto, allowing customers to obtain crypto, issuing their own stablecoins, and taking crypto as collateral for loans and keeping it on their balance sheets.</li></ul>

Federal Deposit Insurance Corporation ile ilgili hikayeler