8 Mart 2023 tarihinde, TBMM Genel Kurulunda, Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi'nin 12 maddeden oluşan birinci bölümü kabul edildi. Kamuya olan borçların yapılandırılmasını da içeren kanun teklifine, Kahramanmaraş merkezli depremlerin oluşturduğu etkilerin giderilmesine ve depremzedelerin acil ihtiyaçlarının karşılanmasına yönelik maddeler eklendi. Buna göre, depremin yarattığı yıkımı onarmak amacıyla kurumlar vergisi mükelleflerine verilen vergi teşviklerine bir kereye mahsus olmak üzere %10’luk kesinti&nbsp;yapılacağı; ayrıca, kurumlar vergisi istisnaları ve yurtdışından elde edilen vergi yükü en az %15 olan kazançlar üzerinden %5 oranında tek seferlik ek vergi&nbsp;alınacağı bildirildi.&nbsp;Ek vergi alınacak istisna alanlarının; iştirak kazançları istisnası, yatırım fon ve ortaklıklarının portföy işletmeciliği kazanç istisnası, emisyon primi istisnası, taşınmaz ve iştirak hissesi satış kazancı istisnası, yurt dışından elde edilen ve bazı şartları taşıyan kazanç istisnaları, serbest bölge ve teknoloji geliştirme bölgesi kazanç istisnası olacağı açıklandı.Depremden etkilenen 11 il ile Sivas'ın Gürün ilçesindeki kurumlar vergisi mükellefleri kapsam dışında tutulacak. Söz konusu vergi; ilk taksiti kurumlar vergisi ödeme süresi içinde, ikincisi ise bu süreyi takip eden dördüncü ayda olmak üzere iki taksitte ödenecek. Ek olarak teklifle matrah ve vergi artırımı da düzenleneceği, SGK alacaklarının yapılandırılacağı, kayıt dışı faaliyetlerin kayıtlara intikal edilmesinin sağlanacağı belirtildi.&nbsp;<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Sektörden ilk değerlendirmeler</h2>Türk Sanayici ve İş İnsanları Derneği (TÜSİAD) Başkanı Orhan Turan, açıklanan yeni vergilere ilişkin yaptığı açıklamada, 1 milyon adeti aşan Kurumlar Vergisi mükelleflerinden geçici vergi alınması yerine 22 bin civarındaki kurumlar vergisi teşviki almış mükelleften kesinti yapılmasının adaletsiz olduğunu vurguladı. TÜSİAD Başkanı, EYT düzenlemesinin getirdiği yükü karşılamaya çalışırken bir de 2022 kazançlarındaki istisna ve indirimlerinin üzerinden ek vergi yükü ile karşı karşıya kalındığını ekledi.İstanbul Sanayi Odası (İSO) Başkanı Erdal Bahçıvan, ek vergi maddesine ilişkin “Depremin ağır yükü için akla gelen ilk kaynağın, geriye dönük ve de özellikle nitelik arttırıcı yatırım fikir ve projelerin desteklenmesi amacıyla söz verilmiş, taahhüt edilmiş yatırım teşviklerinin gelmesi üzüntü vericidir. Bu tür geçmiş taahhütlere dönük uygulamalar, sadece bugün değil gelecekte de farklı projeleri hayata geçirme planları yapan nitelikli yatırımcıların yatırım iştahını olumsuz etkileyecektir” açıklamasında bulundu. İSO Başkanı, yeni düzenlemenin EYT ödemeleri ile birlikte kaynak oluşturmakta zorlanan şirketlere öngörülemeyen yeni zorluklar getireceğini de ekledi.<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Peki ya, girişimciler?</h2>Piyasa yorumlarına göre, vergi öngörülen istisnalar arasında bulunan emisyon primi istisnası yeni nesil girişimleri ciddi anlamda sıkıntıya sokacak. Emisyon primi; anonim şirketlerin kuruluş veya sermaye artırımlarında çıkardığı payların, hisse değerlerinin üzerinde bir bedelle ihracı durumunda ortaya çıkan farkı ifade ediyor.&nbsp;Ek maddeyle birlikteyse 2022’de yatırım alan girişimlerin tamamı bu vergiyi ödeyecek gibi bir durum ortaya çıkıyor; çünkü hisselerin erimemesi için gelen yatırımların çok büyük kısmını emisyon primine koymak deyim yerindeyse bir gelenek.&nbsp;2022’de yatırım alan girişimlerin emisyon primine koydukları tutarın %10'nunun vergi olarak kesilecek olması girişimcileri zora sokarken, özellikle yabancı yatırımcıların önümüzdeki dönemde Türkiye'ye yatırımlarını da etkileyebilecek bir durum olarak yorumlanıyor.Finansal Teknoloji programı sunucusu Gazeteci Sefer Yüksel, konuyla ilgili şu değerlendirmede bulunuyor:&nbsp;<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9);" style="color: rgb(9, 9, 9); margin: 0px 0px 1em; border-left: 2px solid rgb(94, 53, 177); padding-left: 5px; box-sizing: border-box;">“Birçok ülke girişim hub’ı hâline gelmek için bir sürü teşvik veriyor, ‘gel fikrini burada geliştir’ diyor. Unicornlar, decacornlar (milyar ya da on milyar dolar değerlemenin üzerine ulaşan girişimler) ortaya çıkıyor ve dünya ekonomisi yeni nesil girişimleri destekleyecek şekilde evriliyor. Böyle bir ortamda henüz kâr bile edememiş, elde ettiği sermayeyi büyümeye kullanan girişimcilerin %10’una el koyarak girişimlere büyük zarar veriliyor. Bir anlamda yabancı yatırımcıya da olumsuz bir mesaj veriliyor. Girişimlerimizi yurt dışına kaçırmayalım endişesi yaşadığımız şu günlerde böyle bir adım hem girişimcilik ekosistemi hem de Türkiye ekonomisi için iyi bir gelişme olmadı.”&nbsp;</blockquote>Yüksel, kurumlar vergisinde bir defaya mahsus yapılacak küçük oransal artışlarla elde edilebilecek bedelin girişim sermayelerinden alınmasının girişimcilerin "topuğuna sıkmak" olduğunu belirtiyor.Girişimciler, Gelir İdaresi Başkanlığı’nın (GİB) çıkaracağı bir tebliğ ile bu karardan dönmesini bekliyor; bunun yapılmasının gerekliliği de her geçen gün vurgulanıyor. Aksi takdirde yatırımların ciddi anlamda olumsuz etkilenmesi gündemde.<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Uzmanlar ne diyor?</h2>Şirketlerde emisyon primlerinin iki şekilde doğabilmekte olduğunu ifade eden <a fr-original-style="" href="https://www.sg-ymm.com.tr/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Sistem Global Bağımsız Denetim ve Yeminli Mali Müşavirlik&nbsp;</a>Vergi Denetim ve Raporlama Hizmetleri Başkan Yardımcısı Engin Ayyılmaz; bunların halka arz ve yeni ortak-yatırımcı alma şeklinde olduğunu belirtirken; bu iki yöntemden doğan emisyon priminin bir finansman ihtiyacını gidermek şeklinde yorumlansa da, amaçları ve etkisinin birbirinden oldukça farklı olduğunu ekledi. Ayyılmaz, konu hakkındaki görüşlerini şu şekilde aktardı:“Şirketler açısından, şirkete yeni ortak-yatırımcı alınması bir finans işleminden ziyade stratejik bir işlem içermektedir. Yatırımcının network’ünden yararlanma, erken aşama şirketler için strateji geliştirme, yönetim, iş modeline yönelik işlemlerinde mentorluk yapılması gibi toplam faydalar gözetilerek şirketin geleceğine, gelecek projeksiyonu üzerinden yapılan bir yatırımdır. Halka arz, bir finansman modeli olsa da yukarıda ifade edilen stratejik amaçları barındırmamakta, sadece elde edilen satış hasılatından dolayı finansman amacı taşımaktadır. Şirketin ‘bugünü’ üzerinden bir değerleme söz konusudur.Emisyon primlerinin ‘kazanç’ olmadığı, aksine ‘ortaklarca şirkete konulan öz varlık, yani sermaye’ niteliği arz ettiği aşikardır. Emisyon primlerinin gelir niteliği taşımadığını, şirketin öz varlıkları içerisinde ‘sermaye yedeği’ olarak sınıflandırılmalarından da anlayabiliriz. Emisyon primleri ortaklar tarafından şirkete konulan paralardır. Bu yönü ile şirkete sermaye konulmasından hiçbir farkı yoktur.&nbsp;Buna göre, anonim şirketlerin şirkete yeni ortak-yatırımcı alma işleminin 7440 Sayılı Kanun kapsamında ek vergiye konu olması, stratejik yatırım amaçlarını baltalayacağından bu ekosisteme zarar vereceği kanaatindeyiz.&nbsp;Ek verginin muhatabının emisyon primi yoluyla kazanç elde eden halka arz işlemlerinde geçerli olmasının, şirkete yeni ortak-yatırımcı almanın bir stratejik amacı olması bakımından kapsam dışında tutulmasının amaca hizmet edeceğine inanmaktayız.Deprem vergisinin etki ettiği diğer şirket grupları da teknoloji geliştirme bölgesindeki firmalardır. Teknokentte faaliyet gösteren firmaların bu faaliyetlerden doğan kazançları kurumlar vergisinden istisna edilmektedir. Yine bu faaliyetlerden doğan zararları, kanunen kabul edilmeyen gider olarak diğer faaliyetlerinden indirilememektedir. Teknokent firmaları geliştirdikleri projelerden bazılarından gelir elde ederken, bazılarından zarar edebilmektedir. Bu senaryoya göre, gelir elde edilen projeler yıllık beyannamede kazanç istisnası olarak gösterilirken -ve tabii deprem vergisine konu edilirken-, zarar edilen projelerin zarar tutarları beyanname üzerinde kazanç istisnasından düşülmeden kanunen kabul edilmeyen gider olarak dikkate alınmakta, deprem vergisi matrahından düşülmemektedir. Kazanç istisnasına konu proje ile zarar edilen projenin ikisi de teknopark faaliyeti olmasına karşın deprem vergisi karşısındaki aynı değildir. Bu durumda adil bir sonuç ortaya çıkmamaktadır.Zarar olsa dahi indirim ve istisna olarak beyan edilen, teknoloji geliştirme bölgesinde elde edilen kazançlara benzer kazanç türleri; toplamda şirkette kâr olmasa da beyannamede kazanç istisnası olarak beyan edilen rakamlardır. Dolayısıyla, nette kâr elde etmemiş şirketlerin deprem vergisi ödemesi adil olmayacaktır. Teşviklerin, gerçek geliri olanlardan alınması deprem yaralarının sarılması için en adaletli yöntem olacaktır. Bununla beraber, yatırım ortamının hassasiyetlerinin dikkate alınmadığı bu tür düzenlemeler, olumsuz etkisi ölçülemeyecek sonuçlar yaratacaktır.”

Pareto

7440 sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’un kapsamı ne? Sektör bunu nasıl yorumladı? Türk girişimciler bundan nasıl etkilenir?

‘Bir defaya mahsus’ deprem vergisi, girişimciler için ne anlama geliyor?

8 Mart 2023 tarihinde, TBMM Genel Kurulunda, Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi'nin 12 maddeden oluşan birinci bölümü kabul edildi. Kamuya olan borçların yapılandırılmasını da içeren kanun teklifine, Kahramanmaraş merkezli depremlerin oluşturduğu etkilerin giderilmesine ve depremzedelerin acil ihtiyaçlarının karşılanmasına yönelik maddeler eklendi. Buna göre, depremin yarattığı yıkımı onarmak amacıyla kurumlar vergisi mükelleflerine verilen vergi teşviklerine bir kereye mahsus olmak üzere %10’luk kesinti&nbsp;yapılacağı; ayrıca, kurumlar vergisi istisnaları ve yurtdışından elde edilen vergi yükü en az %15 olan kazançlar üzerinden %5 oranında tek seferlik ek vergi&nbsp;alınacağı bildirildi.Ek vergi alınacak istisna alanlarının; iştirak kazançları istisnası, yatırım fon ve ortaklıklarının portföy işletmeciliği kazanç istisnası, emisyon primi istisnası, taşınmaz ve iştirak hissesi satış kazancı istisnası, yurt dışından elde edilen ve bazı şartları taşıyan kazanç istisnaları, serbest bölge ve teknoloji geliştirme bölgesi kazanç istisnası olacağı açıklandı.Depremden etkilenen 11 il ile Sivas'ın Gürün ilçesindeki kurumlar vergisi mükellefleri kapsam dışında tutulacak. Söz konusu vergi; ilk taksiti kurumlar vergisi ödeme süresi içinde, ikincisi ise bu süreyi takip eden dördüncü ayda olmak üzere iki taksitte ödenecek. Ek olarak teklifle matrah ve vergi artırımı da düzenleneceği, SGK alacaklarının yapılandırılacağı, kayıt dışı faaliyetlerin kayıtlara intikal edilmesinin sağlanacağı belirtildi.&nbsp;<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Sektörden ilk değerlendirmeler</h2>Türk Sanayici ve İş İnsanları Derneği (TÜSİAD) Başkanı Orhan Turan, açıklanan yeni vergilere ilişkin yaptığı açıklamada, 1 milyon adeti aşan Kurumlar Vergisi mükelleflerinden geçici vergi alınması yerine 22 bin civarındaki kurumlar vergisi teşviki almış mükelleften kesinti yapılmasının adaletsiz olduğunu vurguladı. TÜSİAD Başkanı, EYT düzenlemesinin getirdiği yükü karşılamaya çalışırken bir de 2022 kazançlarındaki istisna ve indirimlerinin üzerinden ek vergi yükü ile karşı karşıya kalındığını ekledi.İstanbul Sanayi Odası (İSO) Başkanı Erdal Bahçıvan, ek vergi maddesine ilişkin “Depremin ağır yükü için akla gelen ilk kaynağın, geriye dönük ve de özellikle nitelik arttırıcı yatırım fikir ve projelerin desteklenmesi amacıyla söz verilmiş, taahhüt edilmiş yatırım teşviklerinin gelmesi üzüntü vericidir. Bu tür geçmiş taahhütlere dönük uygulamalar, sadece bugün değil gelecekte de farklı projeleri hayata geçirme planları yapan nitelikli yatırımcıların yatırım iştahını olumsuz etkileyecektir” açıklamasında bulundu. İSO Başkanı, yeni düzenlemenin EYT ödemeleri ile birlikte kaynak oluşturmakta zorlanan şirketlere öngörülemeyen yeni zorluklar getireceğini de ekledi.<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Peki ya, girişimciler?</h2>Piyasa yorumlarına göre, vergi öngörülen istisnalar arasında bulunan emisyon primi istisnası yeni nesil girişimleri ciddi anlamda sıkıntıya sokacak.&nbsp;Emisyon primi; anonim şirketlerin kuruluş veya sermaye artırımlarında çıkardığı payların, hisse değerlerinin üzerinde bir bedelle ihracı durumunda ortaya çıkan farkı ifade ediyor.&nbsp;Ek maddeyle birlikteyse 2022’de yatırım alan girişimlerin tamamı bu vergiyi ödeyecek gibi bir durum ortaya çıkıyor; çünkü hisselerin erimemesi için gelen yatırımların çok büyük kısmını emisyon primine koymak&nbsp;deyim yerindeyse bir gelenek.&nbsp;2022’de yatırım alan girişimlerin emisyon primine koydukları tutarın %10'nunun vergi olarak kesilecek olması girişimcileri zora sokarken, özellikle yabancı yatırımcıların önümüzdeki dönemde Türkiye'ye yatırımlarını da etkileyebilecek bir durum olarak yorumlanıyor.Finansal Teknoloji programı sunucusu Gazeteci Sefer Yüksel, konuyla ilgili şu değerlendirmede bulunuyor:&nbsp;<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9);" style="margin: 0px 0px 1em; border-left: 2px solid rgb(94, 53, 177); padding-left: 5px; box-sizing: border-box;">“Birçok ülke girişim hub’ı haline gelmek için bir sürü teşvik veriyor, ‘gel fikrini burada geliştir’ diyor. Unicornlar, decacornlar (milyar ya da on milyar dolar değerlemenin üzerine ulaşan girişimler) ortaya çıkıyor ve dünya ekonomisi yeni nesil girişimleri destekleyecek şekilde evriliyor. Böyle bir ortamda henüz kâr bile edememiş, elde ettiği sermayeyi büyümeye kullanan girişimcilerin %10’una el koyarak girişimlere büyük zarar veriliyor. Bir anlamda yabancı yatırımcıya da olumsuz bir mesaj veriliyor. Girişimlerimizi yurt dışına kaçırmayalım endişesi yaşadığımız şu günlerde böyle bir adım hem girişimcilik ekosistemi hem de Türkiye ekonomisi için iyi bir gelişme olmadı.”&nbsp;</blockquote>Yüksel, kurumlar vergisinde bir defaya mahsus yapılacak küçük oransal artışlarla elde edilebilecek bedelin girişim sermayelerinden alınmasının girişimcilerin "topuğuna sıkmak" olduğunu belirtiyor.Girişimciler,&nbsp;Gelir İdaresi Başkanlığı’nın (GİB) çıkaracağı bir tebliğ ile bu karardan dönmesini bekliyor; bunun yapılmasının gerekliliği de her geçen gün vurgulanıyor. Aksi takdirde yatırımların ciddi anlamda olumsuz etkilenmesi gündemde.

Quando

• Kahramanmaraş merkezli depremlerden etkilendiği belirlenen Sivas'ın Gürün ilçesi de afet bölgesi kapsamına alındı. Yapılan incelemelerde bina yıkımı görülmeyen ilçede, köylerle birlikte 147 yapıda ağır hasar oluştuğu belirtildi.

Gürün ile ilgili hikayeler