Kongo Demokratik Cumhuriyeti'ni (KDC) temsil eden avukatlar, Apple CEO'su Tim Cook'tan şirketin ürünlerini üretirken kullanılan minerallerin kaynağını açıklamasını <a fr-original-style="" href="https://www.semafor.com/article/04/25/2024/dr-congo-apple-blood-mineral-supply-chain-concerns" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">istediler</a>. Avukatlar, Apple'ın tedarik zincirinde KDC'de etik olmayan yollarla elde edilen "kanlı minerallerin" yer aldığından endişe ettiklerin belirttiler.Dahası: KDC'yi temsil eden avukatların başında yer alan Amsterdam &amp; Partners LLP'den Robert Amsterdam ve Bourdon &amp; Associés'den William Bourdon, Apple Fransa'nın 3 hafta içinde iddialara yanıt vermesini istedi.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Suçlamanın ayrıntıları</h2>Avukatlar, Apple'ın silahlı grupların KDC'den kaçak yollarla Ruanda'ya götürüp küresel tedarik zincirine dahil ettiği mineralleri satın aldığını <a fr-original-style="" href="https://www.france24.com/en/live-news/20240425-dr-congo-accuses-apple-of-using-blood-minerals-from-war-torn-east" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">iddia ediyor</a>.Açıklama: Apple, iddialara yanıt olarak 2023'te yıllık şirket raporundaki açıklamayı gösterdi. Şirket, raporda 3TG minerallerinin direkt ya da dolaylı olarak KDC'nin silahlı gruplarını desteklemediğini belirtmişti.Fakat avukatlar Apple'ın açıklamasını yeterli bulmadı. Avukatlar, Apple'ın Ruanda'dan mineral alan tedarikçilerle çalıştığını vurguluyor. Ruanda, mineral açısından fakir bir ülkeyken KDC ise elektronik cihazların üretiminde kullanılan ve 3T ya da 3TG olarak adlandırılan mineraller açısından oldukça zengin.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Kanlı mineraller</h2>Teknoloji devlerinin ürünlerinde kullandığı kobalt ve koltan gibi çok sayıda değerli madene sahip olan KDC, yıllardır silahlı grupların ve kaçakçıların ülkeden kaçırdığı maddi serveti korumaya çalışıyor.Birleşmiş Milletler'e (BM) göre, yaklaşık 24 trilyon dolarlık el değmemiş yeraltı rezervine sahip ülkede gümüş, bakır, kobalt, altın, koltan ve elmas gibi kıymetli madenler bulunuyor.Bu madenlerden koltan, içerdiği mineraller sayesinde işlem gördükten sonra şarj cihazlarında kullanılırken, elektrikli araçlarda ve diğer elektronik aletlerdeki lityum-iyon bataryalarda kullanılan kobalt madeninin yüzde 70'inden fazlası da KDC'de üretiliyor.Pek çok silahlı grubun aktif olduğu KDC'de bu grupların bazıları etnik, bazıları ise siyasi motivasyonlarla kolayca asker toplayabiliyor.Uluslararası Af Örgütü'nün 2023'te yayımladığı rapora göre kobalt ve bakıra talebin artması KDC'nin doğusunda zorunlu tahliyelere, cinsel saldırılara ve kundaklamalara neden oldu. Birleşmiş Milletler, 2023'te Doğu KDC'yi çocukların yaşayabileceği en kötü yer olarak tanımlamıştı.

Quando

Kongo Demokratik Cumhuriyeti'ni (KDC) temsil eden bir grup avukat, Apple'a mektup göndererek, ürünlerinde kullanılan mineral kaynakların nereden tedarik edildiğine dair bilgi istedi.

Kongo Demokratik Cumhuriyeti'den Apple'a ‘kanlı mineral’ suçlaması

Almanya merkezli medya kuruluşu Deutsche Welle&nbsp;(DW), Araştırmacı Gazeteciler Konsorsiyumu (ICIJ) işbirliği ile yürüttüğü "<a fr-original-style="" href="https://www.inspiredminds.de/tr/g%C3%B6lge-diplomatlar-kamu-ihalelerinin-y%C4%B1ld%C4%B1zlar%C4%B1na-diplomatik-misyon/a-63782763" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Gölge Diplomatlar</a>" araştırmasında, Türkiye adına yurt dışında "fahri konsolosluk" görevi yürüten kişilerin detaylı bir raporunu hazırladı. Söz konusu rapora göre, Türkiye'de yabancı ülkeleri temsil etme misyonuyla "fahri konsolosluk" unvanı alan 328 kişiden 47'si turizm, 31'i inşaat, 26'sı gıda, 21'i sanayi, 18'i lojistik, 13'ü enerji, 9'u tekstil ve 9'u da denizcilik sektörlerinde faaliyet gösteren ve büyük bir çoğunluğu iktidara yakınlığıyla bilinen iş insanlarından oluşuyor.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Peki, fahri konsolosluk nedir? Bu unvanın avantajları nelerdir?</h2>Fahri konsolosluk, genellikle büyükelçilik veya konsolosluk gibi resmî diplomatik misyonların bulunmadığı ülkelerde ikili ilişkileri geliştirmek amacıyla kamu görevlisi olmayan ancak söz konusu ülke ile yakın ilişkilere sahip kişilere verilen bir temsil görevidir. Fahri konsoloslar, temsil görevlerine ek olarak bulundukları ülkede/şehirde resmi protokolde yer almak, davetlere katılmak ve kamu görevlileri ile temasa geçmek gibi çeşitli fırsatlara sahip olur. Bu haklar, normal koşullarda kamu hizmetinde olan bir diplomat için Türkiye Cumhuriyeti'ni temsil etme amacıyla yerine getirilmesi gereken asli görevlerken fahri konsolosluk görevinde bulunan bir iş insanı için bulunduğu ülkedeki yatırımlarını genişletme, yeni ihaleler alma veya kritik pozisyondaki kişiler ile yakın ilişkiler geliştirme amacıyla kullanılabilir.&nbsp;Bir diğer ifadeyle, temelde temsiliyet görevini yerine getirmesi beklenen fahri konsoloslar, resmî statülerinin kendilerine yarattığı avantajla yatırımlarını genişletme ve yeni ihaleler alma amacını taşıyabilir.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">İktidarın "gönüllü hizmetkârları"</h2><ul fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Kongo Demokratik Cumhuriyeti'nin İstanbul fahri konsolosu olan Taşyapı Yönetim Kurulu Başkanı (YKB) Emrullah Turanlı&nbsp;iktidara yakınlığı ve aldığı kamu ihaleleri ile biliniyor. 2012 yılında Kuzey Kıbrıs'taki Ercan Havalimanı'nı Terminal Yapı ortaklığıyla 25 yıllığına yap-işlet-devret yöntemiyle kiralayan Taşyapı aynı zamanda "özel davet usulüyle" kazandığı ve Kamu İhale Kurumu'na bildirilmeyen Aksaray-Ulukışla-Yenice Yüksek Hızlı Demiryolu Yapımı, Konya Necmettin Erbakan Üniversitesi Ring Hattı ve Bursa Emek-Şehir Hastanesi Metro Hattı ihalesinin de üstlenicisi konumunda. Emrah Turanlı aynı zamanda Rumelihisarı'nda yer alan bir arsaya otel yapmak için dönemin Çevre ve Şehircilik Bakanı Erdoğan Bayraktar'a ricacı olmuş ve buna ilişkin ses kayıtlarının 17-25 Aralık döneminde yayınlanmasıyla gözaltına alınmıştı.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın imam hatip lisesinden sınıf arkadaşı olan Gürsoy Grup Yönetim Kurulu Başkanı&nbsp;Hasan Gürsoy&nbsp;da Afrika ülkesi Çad'ın İstanbul fahri konsolosu olarak görev yapıyor. Başta inşaat, restorasyon ve maden olmak üzere birçok farklı sektörde faaliyet gösteren Gürsoy Grup son 10 yılda 554 milyon 949 bin TL değerinde 76 kamu ihalesi aldı. Gürsoy Grup; Cumhurbaşkanlığı Huber Köşkü, Süleymaniye Cami, Galatasaray Üniversitesi, Arkeoloji Müzesi ve Topkapı Sarayı'nın restorasyon ihalelerini Ahlat Köşkü ve Çamlıca Camii projelerinin de yapımını üstlendi.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">AK Parti döneminde medyadan inşaata, enerjiden madene birçok sektörde aldığı kamu ihaleleri ve ucuz krediler ile yükselişe geçen Çalık Holding'in Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Çalık 2012'den beri Kazakistan'ın Bursa fahri konsolosu görevini yürütüyor. 2007 yılında TMSF tarafından el konularak satışa çıkarılan Doğan Holding'in sahibi olduğu Sabah gazetesi ve ATV için yapılan ihaleyi kazanan Çalık, medya sektörüne girebilmek için kamu bankalarından 750 milyon dolar kredi almıştı. Çalık ayrıca 25 Aralık'ta başlayan yolsuzluk soruşturmasının da şüphelilerinden biriydi. Çalık Holding'in Kazakistan'da enerji ve altyapı alanlarında büyük yatırımları bulunuyor.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Kuzu Grup YKB Özen Kuzu Libya'nın Eskişehir fahri konsolosu görevini yürütüyor. Son 10 yılda Bursa Büyükşehir Belediyesi'nden toplamda 3 milyar 865 milyon TL değerinde 27 ihale alan Kuzu Grup, inşaat ve altyapı sektörlerinde faaliyet gösteriyor. Hakkında birçok yolsuzluk suçlaması bulunan Kuzu Grup, 2013'te Siirt'te yaptırdığı bir okula Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın eşi Emine Erdoğan'ın anne ve babasının isimlerini vermişti. Şirket son olarak Bursa Büyükşehir Belediyesi'nden 133 milyon 856 bin TL değerinde kamu ihalesi aldı.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">AK Parti Genel Merkez Dış İlişkiler Başkan Yardımcısı Emre Ete Honduras'ın İstanbul fahri konsolosu olarak görev yapıyor. 2015 seçimlerinde AK Parti'den İstanbul 2'nci bölge milletvekili adayı olan Emre Ete’nin kardeşi Yunus Ete ise Lesotho Krallığı'nın İstanbul Fahri Konsolosu.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Demir-çelik sektöründe Türkiye'nin en büyük şirketlerinden olan Tosyalı Holding'in sahibi Tosyalı ailesinde ise birden çok fahri konsolos bulunuyor. AK Parti'nin İskenderun Belediye Başkanı Mehmet Fatih Tosyalı&nbsp;Slovenya'nın Hatay fahri konsolosuyken yeğeni Şerif Tosyalı&nbsp;ise Karadağ'ın Hatay fahri konsolosu görevinde. 28 yaşına fahri konsolos olan Şerif Tosyalı aynı zamanda DEİK/Türkiye-Moritanya İş Konseyi Başkanı unvanını da taşıyor. Tosyalı Holding, 2012 yılında Karadağ'da bulunan Zelzejara Çelik Fabrikasını satın aldı ve fabrika hâlihazırda faaliyetlerine devam ediyor.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Afrika'da inşaat ve altyapı projeleri yürüten SUMMA İnşaat'ın YK Başkanı Selim Bora Svaziland'ın fahri konsolosuyken kardeşi Fatih Bora Nijer'in ve onun eşi Zeynep Bora ise Ruanda'nın fahri konsolosu olarak görev yapıyor. Selim Bora aynı zamanda DEİK/Türkiye-Ruanda İş Konseyi Başkanı unvanını da taşıyor.</li></ul><h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Fahri konsolosluktan nasıl yararlanılabilir?</h2>Fahri konsolosların statüleri, Türkiye'nin 1976 yılında taraf olduğu "Konsolosluk İlişkileri Hakkında Viyana Sözleşmesi"ne dayanıyor. Fahri konsoloslar, resmî görevlerinin yerine getirilmesi sırasındaki eylemleri nedeniyle yargı dokunulmazlığından yararlanabilirken aynı zamanda askerlikten muaf olma hakkına da sahip.&nbsp;Bunlara ek olarak, fahri konsolosu oldukları ülkelerde Türkiye Cumhuriyeti adına resmî makamlarla iletişime geçme ve resmî davetlere katılma hakkına sahip olan fahri konsolosların kamu görevlileri ile yakın ilişkiler geliştirebilme imkanı da oluyor. Fahri konsolos olarak görev yapan iş insanlarının, aynı zamanda o ülkede yatırımları olduğu da göz önünde bulundurulduğunda fahri konsolosluk görevinin Türkiye Cumhuriyeti'nin temsil etme etiketinin arkasında yurtdışı yatırımlarını genişletme ve yeni kamu ihaleleri alma aracı olarak kullanılmaya ne kadar açık olduğu ortaya çıkıyor.

Aposto Gündem

İş insanlığından diplomatlığa: AK Parti'nin "gönüllü" fahri konsolosları

TÜİK’e göre enflasyon nisan ayında yıllık %69,9, mayısta %73,5 ve haziranda da artış eğilimini sürdürerek %78,6’ya yükselmiş ve 1998’den beri en yüksek düzeye ulaşmıştı. Dün TCMB Başkanı Şahap Kavcıoğlu, yılın üçüncü enflasyon raporunu açıkladı. Buna göre, yıl sonu enflasyon tahmini %42,8 iken %60,4 olarak güncellendi. Kredi derecelendirme kuruluşu Fitch’in Ülke Notları Direktörü Paul Gamble, geçtiğimiz haftalarda Dünya gazetesinden Elif Karaca’ya ekonomik ortamın arkasındaki temel nedenin sürdürülen politika bileşiminin olumsuz etkileri olduğunu; enflasyonun ancak faiz artırımı ve Ortodoks para politikalarının izlenmesiyle düşürülebileceğini <a fr-original-style="" href="https://www.dunya.com/ekonomi/fitchgamble-enflasyon-ancak-faiz-artirimi-ve-ortodoks-politikalarla-duser-haberi-663899" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">söyledi</a>.Böyle bir ortamda giderek yükselen enflasyon, temel ihtiyaçlarımızı dahi karşılamayı zorlaştırırken gündelik hayatımızı, iş yaşamımızı ve belki de en insani yönlerimizi de etkiliyor. İş güvensizliği hissi artıyor; pek çoğumuz hayatta haz aldığımız, huzur bulduğumuz, gündelik yaşamımızda maddi ve manevi doyum sağlamamıza yardımcı aktivitelerden geçim kaygısıyla uzaklaşmaya başlıyoruz. Öyle ki, Gallup’ın 146 ülkeyi kapsayan ve kişi başı gelir, sosyal destekler, özgürlük ve yolsuzluk gibi kriterleri değerlendirdiği ve Mart 2022’de yayımladığı <a fr-original-style="" href="https://happiness-report.s3.amazonaws.com/2022/WHR+22.pdf" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">World Happiness Report</a> (Dünya Mutluluk Endeksi) çalışmasına göre Türkiye, “huzur” konusunda sondan beşinci sırada yer alıyor. Türkiye’nin gerisinde yer alan ülkelerse Kongo Demokratik Cumhuriyeti, Gürcistan, Mali ve Lübnan… Türkiye, “mutluluk” konusunda da hâliyle pek iyimser bir tablo çizmiyor: Afganistan’ın 146. sıraya yerleşerek sonuncu olduğu listede Türkiye 112. sırada yer alıyor.&nbsp;<h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">“Çaresizlik ve umutsuzluk pandemisi”</h3>Bu sonuçların elbette tek bir nedeni yok. Ancak uzmanlar, ekonomik koşulların iyi olma hâlimizi önemli ölçüde etkilediğine inanıyor. Boğaziçi Üniversitesi psikoloji bölümünden doktor öğretim üyesi Nur Soylu Yalçınkaya, bizden uzakta gibi görünen, makro seviyedeki ekonomi gibi faktörlerin en temelde kurumlar ve sistemler aracılığıyla günlük yaşantımızın işleyişini belirlediğini ve bu nedenle de düşüncelerimizi, duygu durumumumuzu, motivasyonumuzu, karar alma süreçlerimizi ve davranışlarımızı etkilediğini söylüyor. Koç Üniversitesi psikoloji bölümünden doçent doktor Gizem Erdem de makro ekonomik koşulların yarattığı belirsizlik, iş güvencesizliği, yükselen işsizlik, artan borçlar ve düşen alım gücü gibi sonuçların stres ve kaygı seviyemizi artırdığını dile getiriyor.Profesör Acar Baltaş, hayat standardını korumanın giderek zorlaştığı bu dönemi bir “çaresizlik ve umutsuzluk pandemisi”&nbsp;olarak tanımlıyor. Baltaş’a göre umut, gelecekle ilgili olumlu beklentiler içinde olmak demek ve anlamlı bir umut hissi için bireylerin hedefinin, planının olmasının yanı sıra bunların eylem de içermesi gerek. Ancak Yalçınkaya, ekonomik sıkıntıların hayatımıza genellikle “hedeflerimiz ve isteklerimizin önünde beliren engeller ve kısıtlamalar” olarak yansıdığını; bunun da öfke hissini beraberinde getirebileceğini söylüyor. Erdem’e göreyse ekonomik krizlerin psikolojik etkileri bağlamında, toplumda artan sosyal adaletsizlik ve gelir dağılımındaki eşitsizlikle birlikte huzursuzluk, güvensizlik ve yalnızlık da artıyor.Peki haberlerde ne yazık ki sıkça gördüğümüz kavgaların; anlaşmazlıkların çatışmaya hatta cinayete kadar gidebildiği durumların içinde bulunduğumuz ekonomik ortam ile nasıl bir ilgisi var?<h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Toplumsal etki: Artan şiddet ve suç oranları</h3>Erdem, bu hislerin insanlarda içeriye veya dışarıya dönük olarak farklı şekillerde hayat bulduğunu aktarıyor: “Ekonomik krizlerin psikolojik etkileri iki ayrı düzeyde yaşanabiliyor: Bir tarafta bu sorunları içselleştirerek kendine yönelen ve yıkıcı davranışlar gösterenler, diğer tarafta ise bu yıkıcı davranışları dışarıya yansıtanlar yer alıyor.” Türkiye’deki suç oranlarına ve türlerine baktığımızda, ekonomik etkiyi sezmek mümkün. Nitekim Adalet Bakanlığı’nın, 2021’de açılan davalardaki suçları temel alarak hazırladığı Türkiye'nin "Suç Atlası" çalışmasına göre, İstanbul ve Ankara'nın da dahil olduğu 19 şehirde en çok meydana gelen suçlar hırsızlık, yağma ve mala zarar vermeyi de içeren "mal varlığına karşı işlenen suçlar”dı.&nbsp;TÜİK’e göreyse Türkiye'de 100 bin kişi başına düşen ceza infaz kurumundaki kişi sayısı 2011’de 172 iken 2019’da 351 ve 2020’de ise 319 oldu. (Bu noktada pandemi dönemindeki uygulamaların etkisi olduğu çıkarımı yapılabilir.) 1 Ocak ile 31 Aralık 2020 aralığında ceza infaz kurumuna giren suçluların %15,7'si yaralama, %15,2'si hırsızlık ve %5,9'u trafik suçları işlemişti. Hükümlülerin %96'sını erkekler, %4’ünü ise kadınlar oluşturuyordu.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Kadına şiddet:&nbsp;Bu noktada Erdem, “araştırmaların zorlu ekonomik koşulların, özellikle erkeklerin iş güvencesinin azalmasına, alım gücünün düşmesine ve kendini tehdit altında hissetmesine neden olduğunu; bunun da iktidarı yeniden kurma isteğiyle ne yazık ki kadına yönelik şiddet olaylarını artırdığını gösterdiğini” söylüyor. Yalçınkaya’ya göreyse para kazanma ve aileyi geçindirme sorumluluğu birçok toplumda erkeklik kavramıyla ilişkilendirildiği için işsizlik veya yeterli kazanç sağlayamamanın, bu rolün gereklerini yerine getirememe hissi yaratabileceğini belirtiyor ve ekliyor: “Erkeklik tehditi olarak adlandırılan bu hissin rahatsız edici olarak deneyimlendiği ve bireylerin fiziksel güç gösterme eğilimini artırabildiği gösterilmiştir.”</li></ul><h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Genç çalışanlara etkisi: Sekteye uğrayan kimlik gelişimi</h3>University of Queensland’den Dr Santomauro, 204 ülkede gerçekleştirdikleri araştırmada da, pandeminin etkilerinin derinden hissedildiği 2020’de majör depresif bozukluğun %28, anksiyete bozukluklarının %26 arttığını; kadınların erkeklere kıyasla, gençlerinse daha büyük yaş gruplarına kıyasla olumsuz koşullardan daha fazla etkilendiğini saptadıklarını <a fr-original-style="" href="https://www.uq.edu.au/news/article/2021/10/pandemic-linked-rising-rates-of-depressive-and-anxiety-disorders" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">aktarıyor</a>. Erdem ise, ekonominin etkilerini içeriye dönük yaşayanları düşününce, gelişmekte olan ülkelerde umutsuzluk, gelecek kaygısı ve depresyonun başı çektiğini ifade ediyor. Bunun bir nedeni de, doğası gereği geleceklerine dair deneyler yapma, kararlar alma, kendilerini keşfetme dönemi olan gençliğin, şu anda ekonomik koşulların yarattığı kaygılarla kimlik gelişimlerinden ziyade “hayatta kalma” çabalarıyla şekillenmesi. &nbsp;Erdem, bu dönemde fırsatlara, deneyimlere ve keşfetmeye ihtiyaç duyan gençlerin, olanaklarının kısıtlanmasıyla belli bir kimliğe karar vermelerine değil o kimliğe sürüklenmelerine yol açtığını ifade ediyor. Stres ve kaygının biriktiğini ve psikolojik çalışmalarda etkisinin iki ila üç yıl arasında görüldüğünü vurgulayan Erdem, tam da bu nedenle çok da karamsar olmamak gerektiğini ifade ediyor. Zira bu, ekonomik durgunluğun yarattığı halk sağlığı krizini önlemek üzere programlar ve politikalar geliştirmek için de vaktimizin olduğu anlamına geliyor.<h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Akış hali</h3>Ekonomik koşullara rağmen gelişimimizi, iyi olma halimizi sürdürmek ve hayattan keyif almaya devam etmek için elbette bireysel ölçekte de yapabileceklerimiz var. Steven Kotler’ın sporcuların olağanüstü performans gösterdiğini fark ederek başlattığı çalışma sonucunda geliştirdiği “akış” (flow) kavramını, iş dünyasında da sıkça duyuyoruz. Buna göre, akışta olmak; kendimizi en iyi hissettiğimiz, zamanın nasıl geçtiğiniz fark etmediğimiz, en iyi performansımızı gösterdiğimiz tam konsantrasyon ve optimal bilinç halinde olmak. Baltaş da, zorlukları tolere etmeyi kolaylaştıran, keyif aldığımız ve akışta olduğumuz alanların en güçlü yönlerimiz olduğunu ve bu bağlamda birikimler elde ederek bu dönemi daha iyi atlatabileceğimizi, geleceğe de hazırlanabileceğimizi vurguluyor.&nbsp;Erdem, akış haline girebilmek için yaptığınız işin anlamı olması gerektiğine; bunun topluma veya kendinize faydası olan bir aktivite olabileceğine inanıyor. Baltaş da sokak hayvanlarını, ormanları korumak; mültecilere yardım etmek gibi amaçlarla bir araya gelen, en önemlisi de dünya görüşünüzü yansıtan STK’lerde görev almanın bu süreçte yardımcı olacağını aktarıyor. Olumlu ve gerçekçi bakış açısıyla sahip olduklarımızın farkına varıp minnet duygusunu derinden hissetmek, enerjimizi çözüme ve harekete odaklamak, kendimizden büyük bir amaca hizmet etmek bunlardan bazıları. Erdem ise bunların hem akış ile hem de kendini gerçekleştirmekle ilgili olduğuna inanıyor: "Araştırmalara göre anlamlı, yaratıcılıklarını kullanabilecekleri, kendilerini ifade edebilecekleri, becerilerini geliştirecek aktivitelerde bulunmaları gençlere iyi geliyor."

Pareto

Yükselen enflasyon ortamının insan psikolojisi üzerindeki etkilerini uzmanlara sorduk.

Makro ekonomik koşullar hayatımızı nasıl etkiliyor?

• <a fr-original-style="" href="https://www.yenisafak.com/gundem/cumhurbaskani-erdogan-kongo-demokratik-cumhuriyetine-gitti-3755777" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; text-decoration-skip: objects; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Cumhurbaşkanı Erdoğan</a>, üç günlük Afrika turuna dün Kongo Demokratik Cumhuriyeti'nde başladı. Türkiye ve Kongo Demokratik Cumhuriyeti arasında farklı alanlarda yedi anlaşma imzalandı. Senegal ve Gine Bissau'yu da ziyaret edeceği açıklanan Erdoğan'ın, ikili ilişkilerde iş birliğinin geliştirilmesine yönelik imkânları görüşeceği kaydedildi.

• <a fr-original-style="" href="https://www.cumhuriyet.com.tr/dunya/who-omicron-essiz-bir-hizda-yayiliyor-1892851" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Dünya Sağlık Örgütü,</a>&nbsp;koronavirüsün Omicron varyantının dünya çapında "eşi benzeri görülmemiş bir hızda yayıldığı" uyarısında bulundu. Virüs 77 ülkede görülse de muhtemelen çok daha fazla ülkede bulunduğu ve tespit edilemediği, "tehlikenin hafife alındığı" ifade edildi.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Aşılar ve Omicron: Hong Kong'da yapılan çalışma, Çin yapımı Sinovac aşısının Omicron varyantına karşı yeterli antikor üretemediği sonucuna vardı. Biontech aşısının da koruyuculuğunun önemli oranda azaldığı, üçüncü doz aşının yapılması gerektiği <a fr-original-style="" href="https://www.gazeteduvar.com.tr/arastirma-sinovac-omicrona-karsi-etkisiz-biontechin-de-korumasi-az-haber-1545509" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">vurgulandı</a>.&nbsp;</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Ağır kriz: UNICEF'in raporunda, koronavirüs pandemisinin "75 yıllık tarihlerindeki en ağır kriz"&nbsp;olduğu ifade edildi.&nbsp;"Salgının on yıllardır yoksulluk, eğitime erişim, beslenme ve psikolojik refah gibi kilit konularda kaydedilen ilerlemeyi baltaladığı, 1 milyar yoksul çocuğa ek 100 milyon çocuğun daha yoksulluğa sürüklendiği" belirtildi. Geriye gidiş yaşanan alanlardaki gerilemenin telafisinin yedi yıl alabileceği <a fr-original-style="" href="https://www.dw.com/tr/unicef-pandemi-tarihimizdeki-en-a%C4%9F%C4%B1r-kriz/a-60064645" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">vurgulandı</a>.&nbsp;</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Kongo'da endişe: Kongo Demokratik Cumhuriyeti'nin doğusunda 191 maymun çiçeği (Monkeypox) vakasının görüldüğü, 24 kişinin yaşamını yitirdiği <a fr-original-style="" href="https://www.gazeteduvar.com.tr/kongoda-maymun-cicegi-salgini-24-kisi-oldu-haber-1544888" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">duyuruldu</a>.&nbsp;</li></ul>

Spektrum

• ABD merkezli World Justice Project’in hazırladığı 2021 Hukukun Üstünlüğü Endeksi'nde Türkiye, 139 ülke arasında 117'nci sırada yer aldı. Türkiye, Doğu Avrupa ve Orta Asya grubundaki 13 ülke arasında Rusya'nın gerisinde sonuncu, orta-üst gelir grubundaki 40 ülke arasında 38'inci oldu.&nbsp;<img src="https://images.aposto.com/2021/9/1/1634595425982.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="Infinity" width="550" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Kaynak: OSCE<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">İlk ve son sıralar:&nbsp;Endeksin ilk 5 sırasında Danimarka, Norveç, Finlandiya, İsveç ve Almanya; son 5'teyse Kamerun, Mısır, Kongo Demokratik Cumhuriyeti, Kamboçya ve Venezuela yer aldı.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Türkiye yolsuzlukla mücadele konusunda ise 134 ülke arasında 69'uncu oldu.</li></ul>

Seyahatin önünde aşılar, testler, kur farkı gibi dikkatle aşılması gereken engeller olsa da İsim - Şehir’de sokaklarında müziğin aktığı, havasına kendine özgü ritimlerin sindiği şehirlere doğru yolculuğumuz, herhangi bir kontrol noktasına takılmadan devam ediyor.Bu hafta dünyanın en derin nehri olan Kongo Nehri’ni takip ediyoruz. Orta Afrika’nın yağmur ormanlarında başlayan rotamız bizi Atlas Okyanusu’ndan yaklaşık 500 kilometre içeride, nehrin iki yakasında birbirinin karşısında yer alan iki şehre götürüyor. Kongo Demokratik Cumhuriyeti’nin başkenti Kinşasa ve Kongo Cumhuriyeti’nin başkenti Brazzaville. Kinşasa ve nüfusu onun beşte biri kadar olan Brazzaville, UNESCO’nun Yaratıcı Şehirler Ağı Programı’nın (Creative Cities Network) 246 üyesinden ikisi. 2004’te hayata geçirilen program, kültürel endüstrilerin yaratıcı, sosyal ve ekonomik potansiyellerini geliştirmeye odaklanıyor.Sahra Altı Afrika’nın geleneksel müziklerinin duyulduğu Kinşasa - Brazzaville bölgesi, 1940’larda Küba menşeli son cubano müziğini çalan radyoların etkisiyle Kongo rumbasının ortaya çıkışına sahne oluyor. Piyanonun yerini gitarın aldığı, Afrika’nın nabzının hissedildiği bu alt tür, soukous adını alarak kıtaya yayılıyor. 1950’lerden itibaren kültürel ilişkilerini sıkılaştıran, müzisyenler için verimli bir üretim alanına dönüşen Kinşasa ve Brazzaville’den çıkan OK Jazz, African Jazz, African Fiesta gibi gruplar, popüler müziği domine etmenin yanı sıra müzisyenler için bir okul işlevi görüyor. Kariyerine bu gruplarda başlayan isimler, ilerleyen yıllarda kendi gruplarıyla Kongo’nun müzikal yolculuğunu yeni alanlara taşıyor.60’lar ve 70’lerde Afrika’nın ana akımına dönüşen soukous; Kongo folk müziği, soul, funk, hatta rock n roll ile birleşerek farklı karakterlere bürünüyor. Radyolar ve yerel plak şirketlerinin bastığı plaklarla konser salonlarına ve gece kulüplerine yayılıyor. 70’lerde, şimdi Kongo Demokratik Cumhuriyeti olan Zaire’de yaşanan politik çalkantılar nedeniyle başka ülkelere göç eden gruplar, müziğin yayılımına katkıda bulunuyor. Soukous’un kıtanın dışına çıkması, 80’lerde Kongolu müzisyenler Avrupa’da kayıtlar yapmaya başladığında oluyor. Besteci ve müzikolog Ned Sublette’e göre Kongo rumbası, uzun yıllar Fransa ve Belçika yönetimi altında yaşadıktan sonra, 1960’larda bağımsızlığını kazanan bölge halklarının kendi kimliklerini sahiplenişinin bir ifadesi. Şarkıların Fransızca değil Lingala ve Kikongo dillerinde söylenmesi de buna işaret ediyor.90’larla birlikte Kongo Demokratik Cumhuriyeti, hâlen devam eden bir savaş ve çatışma sürecine giriyor. Kongo Cumhuriyeti’nde çıkan iç savaşta Brazzaville büyük hasar görüyor. İki ülke de politik ve askerî çatışmalarla sarsılsa da her koşulda varlığını sürdüren müzik susmuyor. İki şehir, UNESCO desteğiyle ortaklaşa düzenledikleri Pan-African Music Festival’da (FESPAM) her yıl Afrika’nın müzik başkentlerine dönüşüyor. Brazzaville’deki Feux de Brazza, Kinşasa’daki Jazz Kif festivalleri, bölgenin kültürel zenginliğini vurgulamaya devam ediyor.Sömürgecilik, yozlaşmış politikacılar, askerî darbeler, yoksulluk ve şiddetten nasibini çokça alan Kongo için müzik, sadece geçmişin güzel anılarını değil, adil ve insanca bir geleceğin umudunu da barındırıyor.

Duende

Kongo Nehri'nin taşıdığı sesler

Bir nehrin iki yakası: Kinşasa - Brazzaville

Pandemi dönemindeki satışlarında kaydettiği dramatik artışlar ve geçtiğimiz hafta kurucusu ve CEO’su Jeff Bezos’un yeryüzünde 200 milyar dolarlık kişisel servete sahip olan ilk insan olarak tarihe geçmesiyle gündeme gelen Amazon, bu sefer gelecek yıllarda kendi adına verdiği hizmet çerçevesinde önemli değişikliklere gebe. Seattle merkezli e-ticaret devi, Amazon Prime Air adı altında ABD Federal Havacılık Yönetimi (FAA) tarafından aldığı drone ile teslimat lisansının ardından farklı iş modellerine göz kırpmış durumda.<ul><li>Amazon Prime Air: 2016 yılında çalışmalarına başlayan Prime Air, hâlihazırda çoğunlukla&nbsp;geleneksel kargo yöntemleriyle yapılan lojistik faaliyetlere daha hızlı ve otonom bir çözüm getirmeyi <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmNGQyZWUzMTQ5MDhiMDAwNzJiNDg0NSZ1c2VyPTVlNWJlOWYwMDhlZGE3NzU0MjFhZmY4YSZhdXRob3I9NWVjNWEzMmM1NDU4ODc0MTBlNzAzYjg3JnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRnd3dy5lbmdhZGdldC5jb20lMjUyRmFtYXpvbi1wcmltZS1haXItZmFhLWFwcHJvdmFsLWRyb25lLWRlbGl2ZXJ5LXRyaWFscy0xNDIwMzUzMTcuaHRtbA=="">hedefliyor.</a> Servisin hedefi,&nbsp;şimdilik drone’un taşıma kapasitesi nedeniyle maksimum 2,25 kilogram ağırlığında olan kargoları müşterinin bulunduğu yere 30 dakika içinde teslim edebilmek. &nbsp;</li><li>Cihaz: Otonom bir sürüş mekanizmasına sahip drone, aynı zamanda elektrikli bir motor taşıyor. Amazon’a göre cihaz otonom olduğu için içine yerleştirilmiş yapay zeka destekli sensörler, bir kuş veya elektrik teli gibi bir drone’un uçuşunda en büyük riskleri yaratabilecek beklenmeyen objeleri tespit edebilecek şekilde geliştirildi. Bunlara ek olarak drone’un dört yerine altı farklı&nbsp;yönde hareket edebilme kabiliyeti, daha sert&nbsp;rüzgarlara karşı&nbsp;kendisini daha adaptif <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmNGQyZWUzMTQ5MDhiMDAwNzJiNDg0NSZ1c2VyPTVlNWJlOWYwMDhlZGE3NzU0MjFhZmY4YSZhdXRob3I9NWVjNWEzMmM1NDU4ODc0MTBlNzAzYjg3JnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRnd3dy5lbmdhZGdldC5jb20lMjUyRmFtYXpvbi1wcmltZS1haXItZmFhLWFwcHJvdmFsLWRyb25lLWRlbGl2ZXJ5LXRyaWFscy0xNDIwMzUzMTcuaHRtbA=="">kılıyor.</a> &nbsp;</li><li>Başka kimler var? Amazon elbette bu yolda&nbsp;yalnız değil ve FAA lisansını daha önceden almış olan Alphabet’in iştiraki Wings ve UPS’in de bu alanda benzer çalışmaları <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmNGQyZWUzMTQ5MDhiMDAwNzJiNDg0NSZ1c2VyPTVlNWJlOWYwMDhlZGE3NzU0MjFhZmY4YSZhdXRob3I9NWVjNWEzMmM1NDU4ODc0MTBlNzAzYjg3JnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRnd3dy5lbmdhZGdldC5jb20lMjUyRjIwMTktMDYtMDUtYW1hem9uLXByaW1lLWFpci1kZWxpdmVyeS1kcm9uZS0yMDE5Lmh0bWw="">bulunuyor.</a> Örneğin Wings drone ile bir süredir FedEx ve Walgreens iş birliğiyle Virginia eyaletinde atıştırmalıklar ve küçük hediyelik eşyalar teslim ederken; UPS, CVS ile gittiği iş birliği sonucu Kuzey Karolina eyaletinde drone ile reçete ve ilaç teslimatı yapıyor. &nbsp;</li><li>Afrika’da ticari drone’lar: Ticari drone ile teslimat hizmetinin görece yaygın olduğu yerlerden biri ise Afrika. 2016 yılında Ruanda hükümetiyle anlaşan Zipline International, günümüze kadar bölgede hükümet adına yaklaşık 20 bin&nbsp;kan ünitesi teslimatı gerçekleştirdi. Swoop Aero ise 2019 yılında Kongo Demokratik Cumhuriyeti’nde kurduğu drone teslimat pistini merkeze alarak çevre bölgelere tıbbi destek ve ilaç desteği <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmNGQyZWUzMTQ5MDhiMDAwNzJiNDg0NSZ1c2VyPTVlNWJlOWYwMDhlZGE3NzU0MjFhZmY4YSZhdXRob3I9NWVjNWEzMmM1NDU4ODc0MTBlNzAzYjg3JnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRmVuLndpa2lwZWRpYS5vcmclMjUyRndpa2klMjUyRkRlbGl2ZXJ5X2Ryb25lJTI1MjNDb21tZXJjaWFsX3N5c3RlbXM="">sağlıyor.</a></li></ul>

Kongo Demokratik Cumhuriyeti ile ilgili hikayeler