Yazan: <a fr-original-style="" href="https://www.instagram.com/ender.okur/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Hüseyin Ender Okur</a>, Düzenleyen: <a fr-original-style="" href="https://www.linkedin.com/in/ceyda-ayhan-3248a42/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Prof. Ceyda Açılan Ayhan</a>İklim krizi gezegenimizdeki birçok döngüyü zincirleme şekilde tetikleyerek, bizleri beklenmedik tehlikelerle dolu bir gelecekle karşı karşıya getiriyor, karmaşık ve tehlikeli etkilerle yaşamlarımızı tehdit ediyor. Sıcaklık artışları hastalıkların yayılması ve salgınların ortaya çıkması üzerinde doğrudan ve dolaylı etkilere sahip. Afrika ve Orta Doğu gibi bölgeler özellikle bu durumdan olumsuz etkileniyor. Dünya Sağlık Örgütü’nün yaptığı bir <a fr-original-style="" href="https://www.afro.who.int/sites/default/files/2017-06/9789241507691_eng.pdf" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">analize</a> göre, 2030 ve 2050 yılları arasında sıtmaya bağlı ölümlerin yüzde 15 oranında artması bekleniyor. Bu, senede 60,000 fazladan, önlenebilir ölüm demek. Bu durum, doğal afetler ve mülteci krizleri ile birleştiğinde, dünya genelinde sağlık hizmetlerinin zorlanmasına ve ölümcül enfeksiyonlarla baş etmemiz gereken bir geleceğe yol açıyor.Peki, sıcaklık artışları enfeksiyon hastalıkları oranlarını nasıl artırıyor?Bu duruma neden olan iki sebep var: daha fazla vektör (sivrisinekler, böcekler, keneler vb.)&nbsp;ve daha güçlü mikroplar (virüsler, bakteriler, parazitler). Sıcak hava böceklerin daha hızlı çoğalmasına ve hastalıkların daha kolay yayılmasına neden oluyor. Bu yüzden sıtma, dang humması, Kırım Kongo kanamalı ateşi, Zika, Ebola, Batı Nil Ateşi ve sarıhumma gibi hastalıklar daha sık görülüyor. Ayrıca sıcak ve nemli hava, mikropların daha uzun süre havada kalmasına ve böylece hastalıkların daha kolay bulaşmasına neden oluyor. Dolayısıyla bir sivrisinek tarafından ısırılmadan bile bu mikroplara maruz kalma ihtimali artıyor. Bunun dışında, su ve yiyeceklerle bulaşan hastalıklar (kolera, tifo ve salmonella) da sıcak havada daha sık görülüyor. Çevreyi kirleten sanayi bölgelerinde ise solunum yolu enfeksiyonları artıyor.2004 ile 2018 arasında Amerika'da sivrisinek, kene ve pire ısırıklarından kaynaklanan hastalıklar iki katına çıkarak senede <a fr-original-style="" href="https://www.cdc.gov/ncezid/what-we-do/climate-change-and-infectious-diseases/index.html" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">760,000</a>’e ulaştı ve 9 yeni mikrop keşfedildi. Lyme hastalığı, anaplazmosis, ehrlikiozis ve riketsiyal enfeksiyonlarının görüldüğü yerler de genişledi. Isınan dünya yüzünden göç eden hayvanlar da kuduz, maymun gribi, ebola gibi hastalıkları yayabilir. Özellikle kuduz çok tehlikeli, çünkü belirtileri ortaya çıktıktan sonra neredeyse her zaman öldürüyor. Soğukkanlı hayvanların vücut sıcaklığı da yükseliyor, onların da hastalık yayan vektör olma ihtimali artıyor.Unutulan, ancak oldukça önemli olan bir başka faktör: fosilleşmiş patojenler.&nbsp;Buzullarda kalmış çok eski mikroplar var. Buzlar eriyince bu mikroplar da ortaya çıkıyor. Doktorlar genellikle bu mikropları bilmiyor, bu yüzden ortaya çıkabilecek hastalıkları tedavi etmek zor oluyor. Buzlardan çıkan mikroplar yüzünden her sene yeni hastalık salgınları olabileceği tahmin ediliyor. İklim krizinin etkileri yüzünden, şu anda kullandığımız hastalık modelleri ve hastalık önleme sistemleri işlevsiz kalabilir. Yeni salgınlar için hazırlıklı olmak için yöntemleri yeniden düşünmemiz gerekiyor.Konuya başka bir açıdan baktığımızda ise durum şöyle: İklim krizi yüzünden, Afrika ve Orta Doğu'da yaşanan su kıtlığı ve açlık, insanların bağışıklık sistemini zayıflatıyor ve hastalıklara daha çabuk yakalanmalarına neden oluyor. Ayrıca, su sıkıntısı hijyen koşullarını kötüleştiriyor ve hastalıklar daha kolay yayılıyor.İklim krizi nedeniyle doğal afetler, 2050'ye kadar 1.2 milyar insanı evsiz bırakabilir.&nbsp;Bu insanların mülteci kamplarında yaşamak zorunda kalacakları ve bu söz konusu kamplarda yaşanacak kötü hijyen koşulları ve su sıkıntısı nedeniyle ise daha fazla hastalık kapabilecekleri tahmin ediliyor. Bu da, dünya genelinde sağlık hizmetlerini zorlayabilir ve daha önce karşılaşmadığımız enfeksiyon hastalıklarıyla mücadele etmemizi gerektirebilir.Kısacası, iklim krizi sadece buzulların erimesi ve deniz seviyelerinin yükselmesi ile sınırlı değil; çok derin, kapsamlı ve beklenmedik etkileri olan bir tablo ortaya koyuyor. Bu durumu, sadece bir kelebek etkisi olarak değil, yaşamlarımızı ve dünyamızı köklü şekilde etkileyen ve gelecekte daha da büyük sorunlara yol açabilecek bir meydan okuma olarak görmeliyiz.&nbsp;

Dünyahali

Buzdağının Görünmeyen Yüzündeki Yabancılar

İklim Krizi Bizi Nasıl Hasta Ediyor?

<a fr-original-style="" href="https://www.linkedin.com/in/mine-durusu-tanriover-53015336/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Prof. Dr. Mine Durusu Tanrıöver</a>Merhaba! Havaların iyice soğuduğu ve kapalı ortamlarda daha fazla zaman geçirdiğimiz bugünlerde her sohbet şöyle başlıyor: ‘herkes hasta’. COVID-19 pandemisi için alınmış olan maske, mesafe ve hijyen tedbirleri nedeniyle bir süredir ortalıkla dolaşamayan her türlü solunum yolu virüsü, tedbirlerin neredeyse tamamen ortadan kalkmasıyla tekrar sahneye çıktı. Amerika Birleşik Devletleri’nde, 2009 domuz gribi pandemisinden bu yana en ağır grip mevsiminin yaşandığı açıklandı. Pandemik SARS-CoV-2 virüsü dışındaki solunum yolu virüslerine karşı bağışıklığı iyice düşmüş olan insanlık şu anda nezlesiz, gripsiz geçirdiği yılların <a fr-original-style="" href="https://www.thelancet.com/journals/lanchi/article/PIIS2352-4642(21)00333-3/fulltext" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">bağışıklık borcunu faizi ile ödüyor</a>.&nbsp;<a fr-original-style="" href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Anthony_Fauci" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Dr. Anthony Fauci</a> ismini pandemi döneminde sıklıkla duyduk. Kendisi Amerika Birleşik Devletleri’nde Ulusal Alerji ve Enfeksiyon Hastalıkları Enstitüsü’nün 38 yıl yöneticiliğini yapmış ve aynı enstitüde 54 yıldır çalışarak yakın geçmişteki tüm salgınlara tanıklık etmiş bir bilim insanı ve hekim. Dr. Fauci, yeni ortaya çıkan ve yeniden önem kazanan enfeksiyon hastalıkları ile ilgili yazdığı <a fr-original-style="" href="https://www.nejm.org/doi/full/10.1056/NEJMp2213814" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">yazıya</a> şu başlığı vermiş: ‘Bitene kadar bitmez, ama hiç bir zaman bitmez’. İnsanlığın mikrop ve virüslerle olan savaşında, özellikle düşük ve orta gelirli ülkelerin mücadelelerinin hiç bitmediğinden bahsediyor ve 1981 yılında ilk AIDS vakalarının tanımlanması ile tüm dünyada yeni cephelerin açıldığına vurgu yapıyor Dr. Fauci. Bu son beş dekatta HIV, hepatit C, SARS, Ebola, Zika, MERS ve maymun çiçeği virüsleri gibi pek çok virüs tanımlandı ve insanlık küresel ölçekte bir influenza bir de koronavirüs pandemisi ile sınandı. Dr. Fauci, COVID-19 pandemisinin ‘yeni ortaya çıkan enfeksiyonların yol açtığı salgınlara olan savunmasızlığımız için en güçlü uyandırma çağrısı’&nbsp;olduğunu belirtiyor. İnsan topluluklarının doğayı işgal edecek şekilde hızla yayılması ve hayvan ekosistemlerine girmesi dolayısıyla ve iklim değişikliğinin de etkileriyle yeni enfeksiyon ajanlarının insanlara ‘atlaması’ için daha fazla olasılık olacağını ifade ediyor. &nbsp;İklim krizi ve yeni enfeksiyonlarla ilişkili büyük bir potansiyel tehlike daha kapımızda bekliyor:&nbsp;Sıcaklığı hızla artan Sibirya başta olmak üzere, özellikle Kuzey Yarımküre’de donmuş olan toprak katmanının çözülmesiyle ortaya çıkabilecek yeni enfeksiyonlar. Yıllardır donmuş halde bulunan ve <a fr-original-style="" href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Donmu%C5%9F_toprak" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">‘permafrost’</a> olarak adlandırılan toprak tabakası büyük miktarda metan ve karbondioksit içeriğinin yanında donmuş mikroplara ve virüslere de yataklık yapar. Başka bir deyişle, permafrost tabakasının küresel ısınma ile çözülmesi hem yüksek miktarda sera gazını atmosfere salarken hem de belki binlerce yıldır donuk halde bekleyen mikrop ve virüslerin de ‘canlanma’ riskini ortaya çıkarır.&nbsp;Son yıllarda bu konuda yapılan araştırmaların en çarpıcısı Kasım 2022’de açık erişimli bir platformda ‘baskı öncesi’ haliyle yayımlandı. <a fr-original-style="" href="https://www.biorxiv.org/content/10.1101/2022.11.10.515937v1" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Alempic ve arkadaşları</a>, Sibirya’nın yedi ayrı bölgesinden elde edilen permafrost örneklerinde, 13 yeni virüsün tanımlandığı rapor etti. Yoğun güvenlikli laboratuvarlarda, bir amip türünde aktifleştirilen virüslerin neredeyse elli bin yıldır permafrostta saklanıyor olmalarına rağmen enfeksiyon yapma potansiyellerini koruduğu gösterildi. Bu virüslerin bitki, hayvan ve insanlarda hastalık yapması durumunda dünyanın nelere tanık olacağını tahmin etmek bile gerçekten korkutucu.&nbsp;Şurası çok açık ki ne kadar ileri bir bilim ve teknolojiye sahip olursak olalım, bağışıklık sistemimizin daha önce hiç karşılaşmadığı bir patojen ile karşılaştığımızda savunmasızız. Sekiz milyar savunmasız insanın bir virüs ile ilk defa karşılaşmasında neler olabileceğini de <a fr-original-style="" href="https://www.who.int/director-general/speeches/detail/who-director-general-s-opening-remarks-at-the-media-briefing-on-covid-19---11-march-2020" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">COVID-19 pandemisinin ilan edildiği</a> 11 Mart 2020 tarihinden beri canlı yayında izliyoruz. Küresel ısınmanın katastrofik bir sonucu olarak, uyuyan mikrop ve virüslerin tekrar yeryüzüne çıkma ve hastalık etkeni olma potansiyeli olduğunu ortaya koyan bilimsel çalışmaların sonuçları, iklim krizine karşı mücadele etmek için insanlığa çok hayati bir neden daha sunuyor.&nbsp;

Uyuyan mikrop ve virüslerin hastalık etkeni olma potansiyelini ortaya koyan bilimsel çalışmalar, iklim krizine karşı mücadelede hayati bir neden daha sunuyor. 

İnsanlığın Virüslerle Sınavı

• Demokratik&nbsp;Kongo Cumhuriyeti'nde temmuz ayında görülen ve beş kişinin ölümüne yol açan Ebola vakaları sonrasında dün, yeni bir vaka görüldüğü bildirildi. Dünya Sağlık Örgütü'nün ülkeye 200 bin aşı temin ettiği ve Beni şehrinde aşılama kampanyası başlatılacağı duyuruldu.

Aposto Gündem

• <a fr-original-style="" href="https://tr.sputniknews.com/20210928/dsonun-kongoya-gonderdigi-21-calisan-cinsel-istismar-olayina-karisti-1049332222.html" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Dünya Sağlık Örgütü'nün</a> kurduğu bağımsız araştırma komisyonu, Kongo Demokratik Cumhuriyeti'nde 2018 - 2020 arasında Ebola salgınıyla mücadele eden 21 DSÖ çalışanının da dâhil olduğu 83 cinsel istismar vakasını raporlaştırdı. DSÖ Genel Direktörü Tedros Adhanom Ghebreyesus "nihai sorumluluğu üstleniğini" söylerken istifa etmeyeceği mesajını verdi.&nbsp;

Spektrum

• ABD Gıda ve İlaç Dairesi (FDA) 2018 yılında Ebola salgını sırasında test edilen ve üç antikordan oluşan bir karışım içeren Inmazeb isimli ilaca onay verdiğini <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmODg3ZjdmYTM2MmU4MDAwODUxMGE4NSZ1c2VyPTVmMjk3NWMzYjA3MjNjMDAwNzcxMTNiOSZhdXRob3I9bnVsbCZ1cmw9aHR0cHMlMjUzQSUyNTJGJTI1MkZ3d3cuZmRhLmdvdiUyNTJGbmV3cy1ldmVudHMlMjUyRnByZXNzLWFubm91bmNlbWVudHMlMjUyRmZkYS1hcHByb3Zlcy1maXJzdC10cmVhdG1lbnQtZWJvbGEtdmlydXM=""">duyurdu.</a>

Tarihte yaşanan küresel salgınlar sonrasında yapılarda ve kamusal alanlarda alınan önlemlere baktığımızda salgınlara karşı dayanıklı şehirler tasarlamanın sürekli gelişen bir olgu olduğunu görüyoruz. Sars, Mers, Ebola gibi salgınlar ile de şehirlerde mekânsal rutinlerin değiştiği dönemler yaşandı. 2050 yılında dünya nüfusunun yaklaşık %70'inin şehirlerde yaşayacağı öngörüsünü bir yana aldığımızda, günümüzde yaşadığımız pandemi dönemi ile şehirlerde yaşam pratiklerimizi daha dayanıklı ve akıllı değişikliklerin beklediğini söyleyebiliriz.<ul><li>Paimio Sanatoryumu: Büyük salgınlar sonrası rutinlerde yaşanan değişiklikler; şehirlerin ve binaların şekillenmesinde salgınların da etkili olduğunu <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmMDg3N2YxOTZjNmNiMDAwOGI3OTk0OCZ1cmw9aHR0cHMlMjUzQSUyNTJGJTI1MkZ3d3cubmV3eW9ya2VyLmNvbSUyNTJGY3VsdHVyZSUyNTJGZGVwdC1vZi1kZXNpZ24lMjUyRmhvdy10aGUtY29yb25hdmlydXMtd2lsbC1yZXNoYXBlLWFyY2hpdGVjdHVyZQ=="">gösteriyor.</a> Kimi binaların işlevselliğinde salgın önlemlerinin de izleri var. Tüberkülozun yayıldığı dönemde, 1933'te Finlandiya'da yaşayan mimar Hugo Alvar Henrik Aalto, ülkede tüberküloz tedavisi için bir tesis olan Paimio Sanatoryumu'nu <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmMDg3N2YxOTZjNmNiMDAwOGI3OTk0OCZ1cmw9aHR0cHMlMjUzQSUyNTJGJTI1MkZ3d3cuYWx2YXJhYWx0by5maSUyNTJGZW4lMjUyRmFyY2hpdGVjdHVyZSUyNTJGcGFpbWlvLXNhbmF0b3JpdW0lMjUyRg=="">tasarlamıştı.</a> Binadaki geniş pencereler, uzun duvarlar, açık renkli odalar, teras, ısıtmanın hastanın ayaklarına doğru yönlendirilmesi gibi değişiklikler sadece estetik kaygı ile tasarlanmamıştı. Mimarinin kendisi aslında tedavinin bir parçasıydı. Günümüzde modernist mimari olarak tanımladığımız özelliklere sahip bu yapı, hastalığa karşı alınan önlem ile gelişmişti. Aynı zamanda, kolera salgını ile şehirlerde kanalizasyon sistemlerinin kurulmasını ve veba salgını ile de atık su borularından, binalarda birçok altyapı çalışmasına kadar gerçekleşen müdahaleleri salgınlar sonrası yaşanan değişikliklere örnek <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmMDg3N2YxOTZjNmNiMDAwOGI3OTk0OCZ1cmw9aHR0cHMlMjUzQSUyNTJGJTI1MkZ3d3cuYmJjLmNvbSUyNTJGdHVya2NlJTI1MkZoYWJlcmxlci1kdW55YS01MjUzMTI5OQ=="">verebiliriz.</a> &nbsp;</li><li>Ofis ve konutlar: Son yıllarda inşa edilen ofis ve konutlara baktığımızda izole alanlar diyebileceğimiz, balkonlardan yoksun ve açılmayan pencereler ile gelişen mega yapıları görüyoruz. Yaşadığımız salgın ile karantina sürecinde özellikle balkonun varlığı şehir yaşamımızda oldukça etkili oldu. Covid-19 sonrası dönemde, balkonların ve açılan pencerelerin olduğu, daha iyi havalandırılan, ses akustiğine önem veren, doğal ışığı alan ofis ve konut binalarını görebiliriz. Aynı zamanda, hijyenin korunması için binalarda kolay temizlenebilen, dayanıklı malzemelerin tercih edileceği <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmMDg3N2YxOTZjNmNiMDAwOGI3OTk0OCZ1cmw9aHR0cHMlMjUzQSUyNTJGJTI1MkZ3d3cudmJlbnplcmkuY29tJTI1MkZrb251ay15YXphciUyNTJGeWVuaS1ub3JtYWwtY292aWQtMTktc29ucmFzaS1jYWxpc21hLWFsYW5sYXJp"">öngörülüyor.</a> &nbsp;</li><li>Kendi kendine yetebilen şehirler: Şehirlerin içinde farklı mahallelerin, sosyo-ekonomik açıdan daha gelişmiş olan mahallelerdekine benzer güçlü altyapı hizmetlerine ve erişilebilir yeşil alanlara sahip olmaması, kimi bölgelerde hastalığın seyrini hızlandırdı. New York’ta özellikle Latin ve siyah nüfusun ağırlıklı yaşadığı bölgelerde, diğer bölgelere nazaran daha az yeşil alan bulunduğu ve atık dönüşüm merkezleri gibi binaların hava kirliliğinin salgına maruz kalma olasılığını artırdığı <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmMDg3N2YxOTZjNmNiMDAwOGI3OTk0OCZ1cmw9aHR0cHMlMjUzQSUyNTJGJTI1MkZ3d3cubnl0aW1lcy5jb20lMjUyRjIwMjAlMjUyRjA0JTI1MkYyMCUyNTJGbnlyZWdpb24lMjUyRmNvcm9uYXZpcnVzLW55Yy1udW1iZXJzLXVuZW1wbG95bWVudC5odG1s"">görüldü</a>. Bu dönemde, şehirlerde bisiklet şeritlerinden oluşan geniş bir ağ kurulması, caddelerini yaya kaldırımlarına dönüşmesine yönelik de önlemler alındı. Milano’da belediye 35 kilometre uzunluğundaki bir yolun bisiklet yoluna dönüştürüleceğini <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmMDg3N2YxOTZjNmNiMDAwOGI3OTk0OCZ1cmw9aHR0cHMlMjUzQSUyNTJGJTI1MkZhcG9zLnRvJTI1MkZzJTI1MkY1ZWJkYWYyYTg5ODcwNjMyODIzNTg4OGI="">açıkladı.</a> &nbsp;</li><li>Hastaneler: Hastalığın yayılma riskinin yüksek olması nedeniyle, hastane mimarisi üzerinde de düşünülmesi gerekecek. Fiziksel mesafeye uygun bekleme alanlarının, odalarda yeterli yatakların ve havalandırma sistemlerinin olduğu yeni hastaneler görebiliriz. Delft Teknoloji Üniversitesi'nden, Tasarım Politikası Profesörü Wouter Venstiphout, BBC’de şu sözleri söylemişti: “Pandemi bize hastaneler ve okulları daha küçük birimler hâlinde geniş bir alana yaymamız ve tek bir merkez yerine çok merkezi güçlendirmemiz gerektiğini gösteriyor."</li></ul>

Ebola ile ilgili hikayeler