Ayfer Tunç'un bir söyleşisini dinlerken, "balık suyu bilmez" demesini not almıştım, çok hoşuma gitmişti. Üzerine düşüncelere dalmıştım. Sonradan biraz araştırınca, Ursula K. Le Guin'in Mülksüzler kitabında, "Kıyıya vurmadıkları sürece, balıklar suyun farkında değildir." şeklinde bir sözü olduğunu fark ettim. Peki, ne demeye çalışıyordu bu kadınlar bize?&nbsp;Aslında hepinizin aklına, 30 saniye kadar düşününce türlü şeyler geliyordur. Benim aklıma doğrudan gelen ilk şey, balıkların içinde yaşadığı suyun farkında olmamasıyla, bizlerin her saniye alıp vermekte olduğumuz nefesimizin farkına varamadığımız oldu. Nefes çalışmalarımızdan da çok iyi biliyorum ki, bazen kendimize tekrar tekrar nefes alıyor olduğumuzu hatırlatmamız gerekiyor. Halbuki nefes olmadığında biz de yokuz, ama o kadar alışmışız ve "nasılsa olması gereken bir şey" haline gelmiş ki hayatın içindeki solunumumuz; gerçekten çok hasta olmadıkça, ya da nefesimizi güçleştiren bir alana girmedikçe, yangında kalmadıkça, nasılsa nefes alıyoruz diyerek yaşayıp gidiyoruz.&nbsp;İçinde yaşadığımız alanlar da öyle sanki biraz. Öncelikle, ilk evimiz, bedenimiz. Bedenimizi adeta bir çöplük gibi kullanmamak için ne kadar çaba harcıyoruz, ne kadar farkındayız, ne kadar biliyoruz bedenimizi? Sağ kolum bugün nasıl hissediyor, ayak parmaklarım bugün rahat mı? Ya da bedenimin hareketleri hayatın akışıyla ne kadar ahenk içinde? Beden bize bir yerden ağrı, sızı olarak alarm verene kadar farkındalığımız ne durumda?&nbsp;Hadi gelelim şimdi fiziken içinde yaşadığımız evimize. Her neresiyse orası, ne kadar bize ait? Yok canım mülkünüzü, tapunuzu sormuyorum. Her gün adımınızı kapısından dış dünyaya attığınız, sonra da anahtarınızla kendinizi içine bıraktığınız dört duvarınız. Ne kadar farkındasınız onun içindeki alanların? Sadece orada bulunsun diye alınan eşyalar mı, biriktirdiklerinizden oluşan dağlar mı, atamadığınız ama sizinle çoktan vedalaşmış bir dünya öteberi mi? Neler var o alanın içinde ve ne kadar biliyorsunuz gerçekten kendinizin orada neden, nasıl, nelerle yaşadığınızı?&nbsp;Ve dört duvar evinden, bir diğer evin bedeninle, en büyük evin Dünya'ya attığın adımlarda zihnin nerelerde? Dünya'nın tüm ahengiyle bize sunduğu, balığın sadece suyu tecrübe edebildiği, bizimse bundan çok daha fazlasına temas edebildiğimiz şu evrende, senin zihnin gerçekten nerelerde? Evet mevsimler biraz birbirine geçmiş olabilir belki; belki eski çağlayan sular kuraklaşmış olabilir; belki eski tadı yok hiç bir şeyin diye dolanıyorsun ortalıkta. Peki ya "tadının var olduğu zamanda" gerçekten tadını almış mıydın? Emin ol, şu anda da tadına varacağımız bir çok şey bizi bekliyor doğanın kollarında.&nbsp;Başka bir sürü sorgulama yapmak mümkün içimizde, kendi hal ve vaktimize göre. Her ne koşulda hayatı sürdürmeye çalışıyor olursak olalım, tüm bu saydıklarım, adım adım ömrümüzün tamamını oluşturuyor, biliyoruz değil mi? Hepimiz adına "yaşamak" diyoruz bir şekilde bu hayatta var olmanın. Ama sorayım size, gerçekten yaşadığınızı, ya da ne yaşadığınızı biliyor musunuz? Yoksa siz de balıklar gibi, havayı, suyu, toprağı ve ateşi bilmeden sürüklenip gidiyor musunuz?&nbsp;

İçimdeki Dünya

Neler geçiyor ömrümüzden...

Balık Suyu Bilmezmiş

"Birbirini ilk gençlik yıllarından bu yana tanıyan bir arkadaş grubu olarak, her ay iki kitap okuyup, bu kitapları birlikte yorumlayarak muhabbetimizi sizlerle paylaşmak amacıyla Satır Arası YouTube kanalını kurduk."Şu an aktif olmayan bir podcast serisi Satır Arası. Son yayınları Spotify üzerinden Mayıs 2020'de yapılmış yine de eski programlara şans vermek isteyen olabilir.&nbsp;Satır Arası'nda Yüzüklerin Efendisi, Otostopçu'nun Galaksi Rehberi, Aylaklığa Övgü, Ben Robot, Mülksüzler gibi kitap sohbetlerinin yanında bazen filmler hakkında da sohbetler var. <a fr-original-style="" href="https://open.spotify.com/show/5GzrnVkGEcpLSxjfRd9T9P" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Şuradan</a> göz atılabilir.<img src="https://images.aposto.com/2021/5/2021-06-08T10:02:54.304Z_sm.jpeg" style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.00" fr-original-style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">&nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; listennotes.com

"Bir duvar vardı. Önemli görünmüyordu. Kesilmemiş taşlardan örülmüş, kabaca sıvanmıştı; erişkin biri üzerinden uzanıp bakabilir, bir çocuk bile üzerine tırmanabilirdi. Yolla kesiştiği yerde bir kapısı yoktu; orada yerin geometrisine indirgeniyordu: bir çizgiye, bir sınır düşüncesine. Ama düşünce gerçekti. Önemliydi. Yedi kuşak boyunca dünyada o duvardan daha önemli bir şey olmamıştı.Bütün duvarlar gibi iki anlamlı, iki yüzlüydü. Neyin içeride, neyin dışarıda olduğu, duvarın hangi yanından baktığınıza bağlıydı."<a fr-original-style="" href="https://www.metiskitap.com/catalog/book/5016" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; text-decoration-skip: objects; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Mülksüzler, Metis Yayınları, Ağustos 2020</a>Çeviri: Levent Mollamustafaoğlu<a href="https://www.metiskitap.com/catalog/book/5016" rel="noopener noreferrer" target="_blank" fr-original-style="" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; text-decoration-skip: objects; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;"></a><a href="https://www.metiskitap.com/catalog/book/5016" rel="noopener noreferrer" target="_blank" fr-original-style="" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; text-decoration-skip: objects; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;"></a>

Tutto

Klişe değil klasik: Ursula K. Le Guin'in "Mülksüzler"inden

"Anares-Urras"

Dün akşam açıklanan kararla, 1 Haziran’dan itibaren şimdiye kadarki kısıtlamaların, aksi bir durum olmadığı sürece rafa kalkacağını öğrendik. Bu, bir nebze ferahlatsa da hâlâ <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://www.newyorker.com/news/our-columnists/will-the-coronavirus-create-a-more-progressive-society-or-a-more-dystopian-one">bilinmeyenlerle</a> çevriliyiz. Bir süre öncesine kadar koronavirüs salgınıyla beraber distopik bir kurguyu andıran yıl, şimdi bir romanın gelişmeden sonuca bağlanan bölümünü anımsatıyor. Çünkü tam anlamıyla bitmemiş ve farklı izler bırakacak bir süre geçirilmesine sebep olabilir. Üç ayda bir yayımlanan düşünce dergisi Cogito’nun <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="http://kitap.ykykultur.com.tr/dergiler/cogito/bugunun-distopyasi">Bugünün Distopyası</a> temalı sayısının giriş metninden bir cümle düşündürüyor:“İnsanı özgürleştirmek için insan hizmetine verilen teknolojinin, insanların hizaya sokulması, denetlenmesi için kullanılması, özgürleşmenin değil, tahakkümün aracı olması, geç kapitalizmin cilvesi, onun diyalektiği.”&nbsp;Karantina döneminde üretilmeye başlanan içerikler çoğunlukla nasıl bir çıkmazın içinde olunduğuna odaklanıyor. Sürecin devam etmesi de bir süre sonra bunun gerçek olamayacağını, ancak distopya olabileceğine işaret etti, hâlâ da ediyor. Bu içeriklerde öne çıkan kavramlar ise belirli:<ul><li>Belirsizlik ve unutmak: Maddi ve manevi kayıpların haricinde kişilerin motivasyonlarını azaltan kısmı, sürecin bir şey vadetmemesi. Bunun demokratik olduğuna vurgu yapılsa da sosyolog Pierre Bourdieu, belirsizlik altında yaşayanların, geçmiş ve gelecek köprüleri yıkıldığı için geleceği iyi okuyamadıklarını yazar. Bourdieu ayrıca bunun zamandan kopmaya, hayalle yaşamaya ve halüsinasyona sebep olduğunun altını çizer. Tarih profesörü Christian Meier ise geçmişte insanlığı ayakta tutan şeyin travmatik olayların unutulması olduğunu söyler. Unutmakla ilgili olan sadece yayımlanan eserler bile çoğunlukla bunu destekleyen yapıdadır. Okuma yapmak isteyenlere <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="http://yapikrediyayinlari.com/kitaplar/unutmanin-kitabi-ruyalarimizi-neden-hemen-unuturuz-anilarimiz-neden-surekli-degisir">bir tavsiye</a>...&nbsp; &nbsp;</li><li>Ütopya: Kavramın tersiyle <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://www.youtube.com/watch?v=cDeMzg31T2I">var olduğu</a>, distopyanın da insanları kontrol altına almak için gösterilen bir hayal ürünü olduğu yazılır. Bunu, Mülksüzler, 1984, Cesur Yeni Dünya gibi distopik romanlarda görürüz. Nitekim, bahsi geçen dergide yer alan bir yazıda Machiavelli’nin <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://en.wikipedia.org/wiki/The_Prince">Prens</a> adlı eserine atıf yapılarak “akıllı bir hükümdarın var olan sorunları değil, geleceğin potansiyel sorunlarını önceden görüp engel olmaya çalışacağı” aktarılır.* &nbsp;</li><li>Planlama: Burada yaşam alanlarının, mekânların planlamasından ziyade geleceğin <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://en.wikipedia.org/wiki/Scenario_planning">senaryolarla</a> işlenmesine dikkat çekiliyor. ABD’nin soğuk savaş dönemiyle beraber uygulamaya hız verdiği bu yöntem, aslında bir sonuç. Aynı <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://medium.com/@llanirfreelance/roland-barthes-decoding-images-and-image-rhetoric-explained-857db3c045d3">reklam</a> ve <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://en.wikipedia.org/wiki/Public_relations">halkla ilişkiler</a> kavramları gibi. Dolayısıyla başarılı olmak ve belirsizliği yenmek için yapılması <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://hbr.org/2006/05/preparing-for-a-pandemic">gereken</a>, post-hakikat kavramına alan açmadan makineleşmekten çıkmak ve yüzleşmek olabilir. * Çalkıvik, Aslı. "Distopya: Egemenin Ütopyası". Cogito Sayı: 90 (2018): 43</li></ul>

Aposto Gündem

Bir süre öncesine kadar koronavirüs salgınıyla beraber distopik bir kurguyu andıran sene, şimdi bir romanın gelişmeden sonuca bağlanan bölümünü anımsatıyor. 

Yaşadığımız bir distopya mı?

<h2>Özgür Şamlıoğlu</h2><figure class="image"><img src="https://images.aposto.com/images-2020-05-23T19:55:11.587Z.jpeg" alt="ozgursamlioglu"></figure> Özgür, 1990 yılında Üsküdar'da doğdu. Dedesi albay olduğu için gezen ailesinin tersine kendini bildi bileli Pendik'te oturuyor. Fotoğraf ve video çekiyor. Akbank Sanat'ta başlayan kariyerine şu an YouTube kanalı <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://www.youtube.com/channel/UCjKD1r40WKMWkO6Tlg8WloA">Kutsal Motor</a>'da yönetmen olarak devam ediyor. Zamanını kitap okuyarak, film izleyerek ve oyun oynayarak geçiriyor. İstanbul'da en sevdiğim rutin bahar aylarında Kanlıca yoğurdu yemek. Henüz okumamış olanlara kesinlikle Ursula K. Le Guin'in kitaplarına başlamalarını öneririm. İlk olarak <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://www.metiskitap.com/catalog/set/5862">Yerdeniz Büyücüsü</a> serisini, <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://www.ayrintiyayinlari.com.tr/kitap/karanligin-sol-eli/81">Karanlığın Sol Eli</a>'ni veya <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://www.metiskitap.com/catalog/book/5016">Mülksüzler</a>'i okuyabilirsiniz.&nbsp;

Mülksüzler ile ilgili hikayeler